[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.15,0:00:07.86,Default,,0000,0000,0000,,Tajemnice języka potocznego: Dialogue: 0,0:00:07.86,0:00:09.70,Default,,0000,0000,0000,,promieniowanie X czyli rentgenowskie Dialogue: 0,0:00:09.70,0:00:12.21,Default,,0000,0000,0000,,to promieniowanie elektromagnetyczne, Dialogue: 0,0:00:12.21,0:00:15.10,Default,,0000,0000,0000,,zdolne przenikać ciała stałe. Dialogue: 0,0:00:15.10,0:00:17.13,Default,,0000,0000,0000,,Nazwa "promienie X" nawiązuje Dialogue: 0,0:00:17.13,0:00:19.52,Default,,0000,0000,0000,,do prac Kartezjusza, Dialogue: 0,0:00:19.52,0:00:20.98,Default,,0000,0000,0000,,francuskiego filozofa, Dialogue: 0,0:00:20.98,0:00:22.01,Default,,0000,0000,0000,,matematyka, Dialogue: 0,0:00:22.01,0:00:25.61,Default,,0000,0000,0000,,i pisarza z XVII wieku. Dialogue: 0,0:00:25.61,0:00:28.34,Default,,0000,0000,0000,,Pośród wielu zasług Kartezjusza Dialogue: 0,0:00:28.34,0:00:29.77,Default,,0000,0000,0000,,dla świata liczb Dialogue: 0,0:00:29.77,0:00:33.25,Default,,0000,0000,0000,,było wynalezienie prostej,\Nacz genialnej konwencji, Dialogue: 0,0:00:33.25,0:00:36.16,Default,,0000,0000,0000,,obecnie uważanej za oczywistą: Dialogue: 0,0:00:36.16,0:00:38.33,Default,,0000,0000,0000,,przypisanie niewiadomym Dialogue: 0,0:00:38.33,0:00:43.10,Default,,0000,0000,0000,,w równaniu liter X, Y i Z. Dialogue: 0,0:00:43.10,0:00:46.34,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy niemiecki naukowiec Wilhelm Roentgen Dialogue: 0,0:00:46.34,0:00:48.28,Default,,0000,0000,0000,,odkrył znane nam dziś promieniowanie Dialogue: 0,0:00:48.28,0:00:50.34,Default,,0000,0000,0000,,pod koniec XIX wieku, Dialogue: 0,0:00:50.34,0:00:53.74,Default,,0000,0000,0000,,dał mu nazwę X-strahlen. Dialogue: 0,0:00:53.74,0:00:56.33,Default,,0000,0000,0000,,Strahlen to po niemiecku blask, Dialogue: 0,0:00:56.33,0:01:00.32,Default,,0000,0000,0000,,a X oznaczało nieznaną naturę Dialogue: 0,0:01:00.32,0:01:03.39,Default,,0000,0000,0000,,promieniowania odkrytego przez Roentgena, Dialogue: 0,0:01:03.39,0:01:05.62,Default,,0000,0000,0000,,taki czynnik X, można by rzec. Dialogue: 0,0:01:06.43,0:01:09.26,Default,,0000,0000,0000,,Angielskie tłumaczenie zachowało X, Dialogue: 0,0:01:09.26,0:01:12.92,Default,,0000,0000,0000,,ale niemiecki "błysk"\Nzastąpiono słowem ray, Dialogue: 0,0:01:12.92,0:01:15.57,Default,,0000,0000,0000,,oznaczającym wiązkę światła. Dialogue: 0,0:01:15.57,0:01:17.79,Default,,0000,0000,0000,,W matematyce Dialogue: 0,0:01:17.79,0:01:19.85,Default,,0000,0000,0000,,słowo "ray" odnosi się do półprostej, Dialogue: 0,0:01:19.85,0:01:22.72,Default,,0000,0000,0000,,która ma początek, nie ma końca, Dialogue: 0,0:01:22.72,0:01:25.03,Default,,0000,0000,0000,,i ciągnie się w nieskończoność, Dialogue: 0,0:01:25.03,0:01:27.98,Default,,0000,0000,0000,,zgrabnie nawiązując znów do niewiadomej. Dialogue: 0,0:01:27.98,0:01:31.79,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj rozumiemy promieniowanie X Dialogue: 0,0:01:31.79,0:01:33.75,Default,,0000,0000,0000,,i mimo obiekcji Dialogue: 0,0:01:33.75,0:01:35.38,Default,,0000,0000,0000,,skromnego odkrywcy, Dialogue: 0,0:01:35.38,0:01:39.16,Default,,0000,0000,0000,,nazywamy je promieniowaniem Roentgena, Dialogue: 0,0:01:39.16,0:01:40.90,Default,,0000,0000,0000,,razem z X eliminując Dialogue: 0,0:01:40.90,0:01:43.94,Default,,0000,0000,0000,,zagadkę leżącą u podstaw jego natury.