WEBVTT

00:00:06.153 --> 00:00:08.086
Misteriji kolokvijalnog jezika

00:00:08.086 --> 00:00:09.695
X-zraka,

00:00:09.695 --> 00:00:12.497
oblik elektromagnetskog zračenja

00:00:12.497 --> 00:00:15.095
koji može prodirati kroz čvrsta tijela.

00:00:15.345 --> 00:00:17.349
Riječ "X-zraka" nas vraća

00:00:17.349 --> 00:00:19.790
na rad Renea Descartesa,

00:00:19.790 --> 00:00:21.223
francuskog filozofa,

00:00:21.223 --> 00:00:22.328
matematičara

00:00:22.328 --> 00:00:25.884
i pisca u 17. stoljeću.

00:00:25.884 --> 00:00:28.344
Jedan od Descartesovih
mnogobrojnih doprinosa

00:00:28.344 --> 00:00:30.076
svijetu brojeva

00:00:30.076 --> 00:00:33.561
bio je izum jednostavne,
ali briljantne konvencije

00:00:33.561 --> 00:00:36.407
koju danas mnogi uzimaju
zdravo za gotovo:

00:00:36.407 --> 00:00:38.656
predstavljanje nepoznanica

00:00:38.656 --> 00:00:43.103
u jednadžbi kao X, Y i Z.

00:00:43.403 --> 00:00:46.337
Kada je njemački znanstvenik
Wilhelm Röntgen

00:00:46.337 --> 00:00:48.653
otkrio ono što sada nazivamo X-zrakama

00:00:48.653 --> 00:00:50.684
krajem 19. stoljeća,

00:00:50.684 --> 00:00:53.740
dao im je ime X-Strahlen.

00:00:53.900 --> 00:00:56.684
Strahlen na njemačkom znači zračiti,

00:00:56.684 --> 00:01:00.776
a "X" predstavlja nepoznatu prirodu

00:01:00.776 --> 00:01:03.388
zračenja koje je Röntgen otkrio,

00:01:03.388 --> 00:01:05.620
nazovimo to X-faktor.

00:01:06.794 --> 00:01:09.679
Engleski prijevod je zadržao "X",

00:01:09.679 --> 00:01:13.307
ali je zamijenio njemačko
"zračenje" riječju "zraka",

00:01:13.307 --> 00:01:15.834
označavajući snop svjetlosti.

00:01:15.834 --> 00:01:17.788
U isto vrijeme, u matematici

00:01:17.788 --> 00:01:19.846
riječ "zraka" se odnosi na pravac

00:01:19.846 --> 00:01:23.041
koji ima početak, ali nema kraj

00:01:23.041 --> 00:01:25.253
i proteže se u beskonačnost,

00:01:25.253 --> 00:01:28.256
vraćajući nas u nepoznato.

00:01:28.256 --> 00:01:32.074
Danas razumijemo što je X-zračenje,

00:01:32.074 --> 00:01:34.131
i uprkos skromnim prigovorima

00:01:34.131 --> 00:01:35.485
njegovog pronalazača,

00:01:35.485 --> 00:01:39.428
široko je poznato kao rendgensko zračenje,

00:01:39.428 --> 00:01:41.379
a izostavljanjem oznake X

00:01:41.379 --> 00:01:43.941
nestaje prvobitni misterij
njegove prirode.