WEBVTT

00:00:01.458 --> 00:00:05.042
Een paar weken geleden
belde een vriendin me met slecht nieuws.

00:00:05.792 --> 00:00:08.170
Ze had haar gsm 
in het toilet laten vallen.

00:00:09.083 --> 00:00:10.934
Iemand hier dat al eens gedaan?

NOTE Paragraph

00:00:10.934 --> 00:00:12.643
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:00:12.643 --> 00:00:14.226
Het was dus een foute toestand.

00:00:14.226 --> 00:00:17.182
Zonder in detail te treden 
over wat er precies gebeurd was

00:00:17.182 --> 00:00:19.542
of hoe ze hem 
uit het toilet viste,

00:00:19.542 --> 00:00:21.952
kunnen we zeggen
dat het een foute toestand was.

00:00:21.952 --> 00:00:25.288
En ze panikeerde omdat haar telefoon --
zoals voor zovelen onder ons --

00:00:25.288 --> 00:00:28.646
een van de meest gebruikte
en belangrijkste hulpmiddelen is.

00:00:29.160 --> 00:00:32.268
Maar ze had geen idee 
hoe ze hem kon repareren,

00:00:32.268 --> 00:00:35.273
want het is een mysterieuze zwarte doos.

NOTE Paragraph

00:00:36.083 --> 00:00:38.750
Sta er even bij stil:
wat zou jij doen?

00:00:39.583 --> 00:00:42.809
In hoeverre weet jij eigenlijk
hoe een gsm werkt?

00:00:42.809 --> 00:00:45.786
Wat wil jij eventueel testen of repareren?

00:00:46.250 --> 00:00:49.389
Voor de meeste mensen is 
het antwoord: niets.

00:00:50.083 --> 00:00:51.893
Uit één onderzoek bleek zelfs

00:00:51.893 --> 00:00:55.075
dat bijna 80 procent
van de smartphonegebruikers in dit land

00:00:55.075 --> 00:00:57.666
nog nooit de batterij
van zijn telefoon heeft vervangen

00:00:57.666 --> 00:01:01.235
en 25 procent wist zelfs niet
dat dit mogelijk was.

NOTE Paragraph

00:01:02.500 --> 00:01:04.643
Ik ben experimenteel fysicus,

00:01:04.643 --> 00:01:06.268
vandaar de speelgoedjes.

00:01:07.458 --> 00:01:08.342
Ik specialiseer me

00:01:08.342 --> 00:01:12.208
in het maken van nieuwe types
elektronische nanotoestellen,

00:01:12.208 --> 00:01:15.542
om hun fundamentele kwantummechanische
eigenschappen te bestuderen.

00:01:16.208 --> 00:01:18.520
Maar ik zou ook niet weten

00:01:18.520 --> 00:01:21.750
welke elementen van mijn telefoon
ik zou moeten testen,

00:01:21.750 --> 00:01:23.196
als hij stuk zou zijn.

00:01:23.196 --> 00:01:24.765
Telefoons zijn maar één voorbeeld

00:01:24.765 --> 00:01:27.250
van de toestellen
waar we afhankelijk van zijn,

00:01:27.250 --> 00:01:31.351
maar niet kunnen testen, uit elkaar
kunnen halen of zelfs volledig begrijpen.

00:01:31.351 --> 00:01:36.309
Auto's, elektronica en zelfs speelgoed
zijn nu zo ingewikkeld en geavanceerd

00:01:36.309 --> 00:01:39.087
dat we bang zijn om ze te openen
en te repareren.

NOTE Paragraph

00:01:40.375 --> 00:01:42.559
Dit is nu het probleem:

00:01:42.559 --> 00:01:47.375
er bestaat een kloof tussen ons
en de technologie die we gebruiken.

00:01:48.708 --> 00:01:52.559
We zijn totaal vervreemd van de toestellen
waar we het meest afhankelijk van zijn.

00:01:52.559 --> 00:01:55.417
Dit kan ertoe leiden
dat we ons hulpeloos en leeg voelen.

00:01:56.125 --> 00:01:59.684
Daarom is het geen verrassing
dat uit één studie gebleken is

00:01:59.684 --> 00:02:02.893
dat technologie ons meer angst aanjaagt

00:02:02.893 --> 00:02:04.708
dan de dood.

NOTE Paragraph

00:02:05.542 --> 00:02:08.523
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:02:09.417 --> 00:02:14.101
Maar ik denk dat we die kloof
met onze toestellen kunnen slechten.

00:02:14.101 --> 00:02:16.476
We kunnen ze in zekere zin
menselijker maken,

00:02:16.476 --> 00:02:19.434
door meer praktische experimenten te doen.

00:02:20.408 --> 00:02:21.127
Waarom?

00:02:21.127 --> 00:02:25.167
Wel, omdat een experiment een manier is
om een hypothese te testen,

00:02:25.167 --> 00:02:26.568
om een feit te bewijzen.

00:02:27.417 --> 00:02:30.393
Het is de manier waarop we
onze zintuigen gebruiken,

00:02:30.393 --> 00:02:31.726
onze handen,

00:02:31.726 --> 00:02:33.393
om de wereld te verbinden

00:02:33.393 --> 00:02:35.359
en te ontdekken hoe iets werkt.

00:02:35.833 --> 00:02:37.919
Het is die verbinding die we missen.

NOTE Paragraph

00:02:38.833 --> 00:02:40.691
Ik zal je een voorbeeld geven.

00:02:41.301 --> 00:02:43.351
Hier is een recent experiment van mij,

00:02:43.351 --> 00:02:45.518
om na te denken
over hoe touchscreens werken.

00:02:45.518 --> 00:02:47.434
Het zijn gewoon twee metalen platen,

00:02:47.434 --> 00:02:51.518
en ik kan met een batterij
een van de platen opladen.

00:02:55.917 --> 00:02:56.938
Oké.

00:02:56.938 --> 00:03:00.221
En ik kan de ladingsscheiding meten
met deze voltmeter.

00:03:00.221 --> 00:03:00.932
Nu ...

00:03:00.932 --> 00:03:02.187
Even checken of het werkt.

00:03:02.187 --> 00:03:04.434
Wanneer ik mijn hand
langs de platen beweeg,

00:03:04.434 --> 00:03:06.684
kan je zien dat het voltage verandert

00:03:06.684 --> 00:03:09.250
net zoals het touchscreen 
op mijn hand reageert.

NOTE Paragraph

00:03:09.908 --> 00:03:11.812
Wat is er zo bijzonder aan mijn hand?

00:03:11.812 --> 00:03:13.542
Ik moet nog wat experimenteren.

00:03:13.542 --> 00:03:15.851
Ik kan bijvoorbeeld
een stuk hout gebruiken

00:03:15.851 --> 00:03:17.298
en een van de platen aanraken

00:03:17.298 --> 00:03:19.458
en ik zie dat er niet veel gebeurt,

00:03:19.458 --> 00:03:22.101
maar als ik de plaat aanraak
met een stuk metaal,

00:03:22.101 --> 00:03:23.976
verandert het voltage opzienbarend.

00:03:24.748 --> 00:03:27.646
Nu kan ik verder experimenteren
om te zien wat het verschil is

00:03:27.646 --> 00:03:29.084
tussen het hout en het metaal

00:03:29.084 --> 00:03:31.604
en ik zou moeten ontdekken
dat hout niet geleidend is,

00:03:31.604 --> 00:03:34.423
maar dat het metaal geleidend is,
net zoals mijn hand.

00:03:34.917 --> 00:03:37.643
Zo kom ik tot groter inzicht.

00:03:37.643 --> 00:03:40.768
Nu begrijp ik waarom een touchscreen
niet werkt met handschoenen,

00:03:40.768 --> 00:03:42.434
omdat handschoenen niet geleiden.

00:03:43.375 --> 00:03:48.476
Maar ik heb ook een beetje
het mysterie van de technologie ontrafeld

00:03:48.476 --> 00:03:50.601
en mijn autonomie opgebouwd,

00:03:50.601 --> 00:03:55.333
alsook mijn persoonlijke input
en interacties met mijn toestellen.

NOTE Paragraph

00:03:56.875 --> 00:04:00.351
Maar experimenten gaan een stap verder
dan de dingen uit elkaar te halen.

00:04:00.351 --> 00:04:01.507
Het is testen

00:04:01.507 --> 00:04:04.417
en op een praktische manier
kritisch denken.

00:04:04.417 --> 00:04:07.893
En het doet er niet toe
of ik test hoe een touchscreen werkt,

00:04:07.893 --> 00:04:11.393
of dat ik meet in hoeverre
bepaalde materialen geleidend zijn,

00:04:11.393 --> 00:04:13.613
of dat ik gewoon mijn handen gebruik

00:04:13.613 --> 00:04:17.371
om te zien hoe moeilijk het is
om verschillende materialen te breken.

00:04:17.371 --> 00:04:19.489
In alle gevallen verwerf ik controle

00:04:19.489 --> 00:04:22.792
en inzicht in de basis 
van de dingen die ik gebruik.

NOTE Paragraph

00:04:23.505 --> 00:04:25.501
Er bestaat onderzoek hiernaar.

00:04:25.501 --> 00:04:27.394
Ten eerste gebruik ik mijn handen.

00:04:27.394 --> 00:04:29.625
Dat blijkt het welzijn te bevorderen.

00:04:30.417 --> 00:04:32.768
Ik doe ook aan praktisch-gericht leren.

00:04:32.768 --> 00:04:36.744
Het is gebleken dat dit 
inzicht en geheugen verbetert,

00:04:36.744 --> 00:04:39.285
en dat het meer hersendelen activeert.

00:04:40.125 --> 00:04:43.518
Praktisch-gericht denken 
door middel van experimenten

00:04:43.518 --> 00:04:47.917
verbindt ons begrip
en zelfs ons gevoel van vitaliteit

00:04:47.917 --> 00:04:51.353
met de fysieke wereld
en de dingen die we gebruiken.

00:04:51.833 --> 00:04:55.490
Dingen opzoeken op het internet
heeft niet hetzelfde effect.

NOTE Paragraph

00:04:57.473 --> 00:05:01.588
Voor mij is die focus op experimenten
ook iets persoonlijks.

00:05:02.000 --> 00:05:04.018
Ik ben niet opgegroeid met experimenten.

00:05:04.018 --> 00:05:05.910
Ik wist niet wat een fysicus deed.

00:05:05.910 --> 00:05:08.696
Mijn zus had een chemieset 
die ik altijd wilde gebruiken,

00:05:08.696 --> 00:05:10.750
maar die ik nooit mocht aanraken.

00:05:11.708 --> 00:05:14.351
Gevoelsmatig was ik
mentaal niet met de wereld verbonden

00:05:14.351 --> 00:05:15.943
en ik wist niet waarom.

00:05:16.417 --> 00:05:18.268
Toen ik negen was,

00:05:18.268 --> 00:05:20.601
noemde mijn grootmoeder mij een solipsist.

00:05:20.601 --> 00:05:22.369
Ik moest het opzoeken.

00:05:22.369 --> 00:05:26.404
Het betekent dat je denkt 
dat je het enige bent wat bestaat.

00:05:27.685 --> 00:05:29.768
Indertijd voelde ik me erg beledigd,

00:05:29.768 --> 00:05:31.869
want wat voor een grootmoeder zegt zoiets?

NOTE Paragraph

00:05:31.869 --> 00:05:34.625
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:05:34.625 --> 00:05:38.510
Maar ik denk dat ze gelijk had.

00:05:38.510 --> 00:05:40.533
Het was pas jaren later,

00:05:40.533 --> 00:05:43.583
toen ik basisfysica studeerde,

00:05:43.583 --> 00:05:44.956
dat ik een openbaring had:

00:05:44.956 --> 00:05:46.195
de wereld --

00:05:46.195 --> 00:05:48.155
op zijn minst de fysieke wereld --

00:05:48.155 --> 00:05:50.645
kon getest en begrepen worden.

00:05:50.645 --> 00:05:52.729
Ik ontwikkelde een volledig ander inzicht

00:05:52.729 --> 00:05:56.303
over hoe de wereld in elkaar zat
en wat mijn plek erin was.

00:05:56.303 --> 00:06:01.458
Toen ik door zelf te testen en onderzoeken
dingen begon te begrijpen,

00:06:01.458 --> 00:06:04.328
was mijn verbinding met de wereld 
grotendeels compleet.

NOTE Paragraph

00:06:05.000 --> 00:06:10.309
Ik weet dat niet iedereen 
experimenteel fysicus van beroep is,

00:06:10.309 --> 00:06:13.893
maar ik denk wel dat iedereen
meer praktische experimenten kan doen.

NOTE Paragraph

00:06:14.792 --> 00:06:16.601
Ik dat dat we ....

00:06:16.601 --> 00:06:18.893
Ik geef nog een voorbeeld.

00:06:20.313 --> 00:06:23.029
Onlangs werkte ik met leerlingen
van de middelbare school.

00:06:23.029 --> 00:06:25.046
Ik hielp hen bij het leren
over magnetisme.

00:06:25.046 --> 00:06:29.064
Ik gaf hun een magnetisch tekenbord 
om uit elkaar te halen.

00:06:29.418 --> 00:06:31.542
Herinner je je die dingen?

00:06:34.958 --> 00:06:38.663
Eerst wou niemand het aanraken.

00:06:38.663 --> 00:06:41.601
Ze hadden zo vaak te horen gekregen
niets stuk te maken,

00:06:41.601 --> 00:06:44.768
dat ze gewoon waren
om dingen passief te gebruiken.

00:06:44.768 --> 00:06:46.629
Maar toen stelde ik hun vragen.

00:06:46.629 --> 00:06:49.150
'Hoe werkt het;
welke delen zijn magnetisch?'

00:06:49.150 --> 00:06:51.476
'Kan je een hypothese stellen en testen?'

00:06:51.476 --> 00:06:53.809
Maar ze wilden het 
nog steeds niet openbreken.

00:06:53.809 --> 00:06:55.745
Ze wilden het mee naar huis nemen.

00:06:55.745 --> 00:07:00.899
Totdat één kind het uiteindelijk doorsneed
en er echt gaaf spul in vond.

00:07:01.333 --> 00:07:03.435
Dit kunnen we hier samen doen.

00:07:03.435 --> 00:07:05.531
Ze zijn makkelijk uit elkaar te halen.

00:07:08.958 --> 00:07:10.905
Zie je, er zit een magneet in.

00:07:11.775 --> 00:07:14.215
En dit kan ik openknippen.

00:07:17.833 --> 00:07:19.851
Ik knip het nog eens door en splits het.

00:07:19.851 --> 00:07:21.907
Oké, als ik dat doe ...

00:07:21.907 --> 00:07:23.417
Ik weet niet of je dit ziet,

00:07:23.417 --> 00:07:26.406
maar er zit een stroperig wit spul in.

00:07:27.250 --> 00:07:28.934
Je kan het op mijn vinger zien.

00:07:28.934 --> 00:07:32.748
Als ik erover ga met de pen ...

00:07:35.375 --> 00:07:38.893
Je kan zien dat deze vezels
eraan blijven hangen.

00:07:39.417 --> 00:07:40.976
De kinderen zagen dit

00:07:40.976 --> 00:07:43.264
en nu zeiden ze dus:
"Dit is echt cool."

00:07:43.264 --> 00:07:47.708
Ze raakten echt geboeid
en ze begonnen ze uit elkaar te halen --

00:07:47.708 --> 00:07:50.559
en ze riepen uit wat ze ontdekten:

00:07:50.559 --> 00:07:54.351
hoe de magnetische deeltjes
zich verbonden met de magnetisch pen

00:07:54.351 --> 00:07:55.563
en dat het zo schreef;

00:07:55.563 --> 00:07:59.184
hoe het witte spul alles verspreid hield,
zodat je kon schrijven.

00:08:00.167 --> 00:08:01.851
Toen ze de klas verlieten,

00:08:01.851 --> 00:08:03.927
zeiden twee van hen tegen me:

00:08:03.927 --> 00:08:05.452
"Dat was geweldig.

00:08:05.452 --> 00:08:08.928
Wij gaan dit weekend
thuis meer experimenten doen."

NOTE Paragraph

00:08:08.928 --> 00:08:11.931
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:08:14.542 --> 00:08:16.995
Ja, de ouders gaan zich
zeker zorgen maken,

00:08:16.995 --> 00:08:18.601
maar het is een goede zaak!

00:08:19.570 --> 00:08:20.672
Experimenteren is goed,

00:08:20.672 --> 00:08:23.167
het gaf het mij veel voldoening

00:08:23.167 --> 00:08:27.739
en ik hoop dat het voor hen
een verrijkende levenservaring was.

00:08:28.333 --> 00:08:33.750
Want zelfs met een gewone magneet
kunnen we thuis experimenteren.

00:08:33.750 --> 00:08:37.469
Magneten zijn tegelijkertijd 
eenvoudig en complex.

00:08:37.469 --> 00:08:39.062
Je kan je bijvoorbeeld afvragen,

00:08:39.062 --> 00:08:42.643
hoe éénzelfde materiaal tegelijkertijd 
kan aantrekken en afstoten?

00:08:42.643 --> 00:08:44.339
Als ik een magneet neem,

00:08:44.339 --> 00:08:49.393
heeft het zin dat ik met de ene magneet
de andere roteer, bijvoorbeeld?

00:08:49.393 --> 00:08:52.869
Neem nu dit dollarbiljet

00:08:52.869 --> 00:08:54.454
en deze set van magneten,

00:08:54.454 --> 00:08:58.976
en je kan zien dat het dollarbiljet
wordt opgetild door de magneten

00:08:58.976 --> 00:09:02.589
Het biljet bevat magnetische inkt
om vervalsing te voorkomen.

00:09:03.333 --> 00:09:05.854
Hier heb ik geplette zemelen.

00:09:06.708 --> 00:09:09.061
Die zijn ook magnetisch, toch?

00:09:09.625 --> 00:09:11.081
Ze bevatten ijzer.

NOTE Paragraph

00:09:11.081 --> 00:09:12.526
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:09:12.526 --> 00:09:14.618
Dat is goed voor je, toch?

00:09:15.792 --> 00:09:17.809
Oké, hier is nog iets anders.

00:09:17.809 --> 00:09:19.684
Dit ding hier is niet magnetisch.

00:09:19.684 --> 00:09:22.004
Ik kan het niet optillen met een magneet.

00:09:22.708 --> 00:09:24.476
Maar nu maak ik het koud.

00:09:24.476 --> 00:09:26.851
Hetzelfde ding hier, maar koud,

00:09:26.851 --> 00:09:28.393
Ik maak het nu koud.

00:09:32.906 --> 00:09:34.917
En ik plaats het bovenop de magneet.

00:09:37.458 --> 00:09:38.485
Dus ...

NOTE Paragraph

00:09:38.485 --> 00:09:40.119
(Applaus)

NOTE Paragraph

00:09:40.119 --> 00:09:41.369
Het is fantastisch.

NOTE Paragraph

00:09:45.902 --> 00:09:47.934
Dat is niet magnetisch,

00:09:47.934 --> 00:09:50.768
maar op de één of andere manier
reageert het met de magneet.

00:09:50.768 --> 00:09:54.598
Om dit te begrijpen,
moeten we nog veel meer experimenteren.

00:09:54.598 --> 00:09:57.553
Veel van mijn carrière besteedde ik
aan het bestuderen hiervan.

00:09:57.553 --> 00:09:59.012
Het heet een supergeleider.

NOTE Paragraph

00:10:00.083 --> 00:10:03.518
Supergeleiders kunnen complex zijn,

00:10:03.518 --> 00:10:07.551
maar zelfs eenvoudige experimenten
kunnen ons beter verbinden met de wereld.

00:10:07.967 --> 00:10:12.932
Als ik je vertel dat flashgeheugen werkt 
door kleine magneten te roteren;

00:10:12.932 --> 00:10:15.542
je hebt het gezien,
dus je kan het je voorstellen.

00:10:15.542 --> 00:10:18.864
Als ik zeg dat MRI-machines
magnetisme gebruiken

00:10:18.864 --> 00:10:22.226
om magnetische deeltjes
in je lichaam te roteren --

00:10:22.226 --> 00:10:23.741
dat heb je ook al gezien.

00:10:24.125 --> 00:10:27.350
Je kwam met de technologie in aanraking

00:10:27.350 --> 00:10:31.330
en begreep de basis van deze toestellen.

NOTE Paragraph

00:10:33.958 --> 00:10:36.436
Ik weet dat het moeilijk is

00:10:36.436 --> 00:10:39.792
om meer dingen
aan ons leven toe te voegen,

00:10:39.792 --> 00:10:41.243
vooral experimenten.

00:10:42.167 --> 00:10:45.101
Maar ik denk dat deze uitdaging 
de moeite waard is.

00:10:45.101 --> 00:10:46.810
Denk erover na hoe iets werkt

00:10:46.810 --> 00:10:48.890
en haal het dan uit elkaar
om het te testen.

00:10:49.250 --> 00:10:50.502
Manipuleer iets

00:10:50.502 --> 00:10:53.472
en toon jezelf het bewijs 
voor een natuurkundig principe.

00:10:54.292 --> 00:10:57.463
Zet de mens terug centraal
in de technologie.

00:10:58.250 --> 00:11:01.143
Het zal je verbazen
hoeveel verbindingen je zo kan maken.

NOTE Paragraph

00:11:01.143 --> 00:11:01.869
Dankjewel.

NOTE Paragraph

00:11:01.869 --> 00:11:04.825
(Applaus)