WEBVTT

00:00:00.825 --> 00:00:05.155
Η σχολή αρχιτεκτονικής όπου σπούδασα
πριν από περίπου 30 χρόνια

00:00:05.179 --> 00:00:09.018
έτυχε να βρίσκεται απέναντι
από μια υπέροχη γκαλερί τέχνης

00:00:09.042 --> 00:00:12.230
σχεδιασμένη από τον σπουδαίο 
αρχιτέκτονα Λούις Καν.

00:00:13.157 --> 00:00:16.550
Μου άρεσε το κτίριο
και το επισκεπτόμουν πολύ συχνά.

00:00:16.894 --> 00:00:18.025
Μια μέρα,

00:00:18.449 --> 00:00:23.544
είδα τον φύλακα ασφαλείας να ακουμπάει
το χέρι του πάνω στον τσιμεντένιο τοίχο.

00:00:25.032 --> 00:00:26.764
Και ήταν ο τρόπος που το έκανε,

00:00:26.788 --> 00:00:28.872
η έκφραση στο πρόσωπό του --

00:00:29.434 --> 00:00:31.887
κάτι με άγγιξε.

00:00:32.081 --> 00:00:36.606
Μπορούσα να δω ότι ο φύλακας
είχε συγκινηθεί από το κτίριο

00:00:37.691 --> 00:00:41.829
και ότι η αρχιτεκτονική
έχει την δυνατότητα

00:00:41.853 --> 00:00:43.015
να συγκινεί.

00:00:43.529 --> 00:00:45.956
Μπορούσα να το δω,
και θυμάμαι ότι σκεφτόμουν,

00:00:45.980 --> 00:00:50.205
«Ουαου. Μπορεί να το κάνει αυτό
η αρχιτεκτονική;»

NOTE Paragraph

00:00:51.355 --> 00:00:55.531
Στη σχολή, μάθαινα να σχεδιάζω,

00:00:55.555 --> 00:00:59.047
όμως εδώ -- εδώ βρισκόταν
η αντίδραση της καρδιάς.

00:00:59.959 --> 00:01:03.243
Και με επηρέασε βαθιά.

NOTE Paragraph

00:01:05.529 --> 00:01:09.976
Ξέρετε, επιδιώκουμε την ομορφιά,

00:01:11.310 --> 00:01:16.782
τον αισθησιασμό, την ατμόσφαιρα,
την συναισθηματική αντίδραση.

00:01:17.730 --> 00:01:20.262
Αυτό είναι το βασίλειο του ανομολόγητου

00:01:20.286 --> 00:01:22.057
και του ανυπολόγιστου.

00:01:22.081 --> 00:01:24.223
Και γι' αυτό ζούμε:

00:01:24.971 --> 00:01:27.037
για μια ευκαιρία να προσπαθήσουμε.

NOTE Paragraph

00:01:27.858 --> 00:01:31.335
Το 2003, υπήρχε
μια ανοιχτή πρόσκληση για σχέδια

00:01:31.359 --> 00:01:33.481
για τον ναό Μπαχάι στη Νότια Αμερική.

00:01:33.505 --> 00:01:36.503
Αυτός ήταν ο πρώτος ναός
σε όλη τη Νότια Αμερική.

00:01:36.527 --> 00:01:38.411
Είναι ένας ηπειρωτικός ναός,

00:01:38.435 --> 00:01:41.614
ένα πολύ σημαντικό ορόσημο
για την κοινότητα Μπαχάι,

00:01:41.638 --> 00:01:45.870
επειδή θα ήταν
ο τελευταίος ηπειρωτικός ναός

00:01:45.894 --> 00:01:49.450
και θα άνοιγε τον δρόμο για να χτιστούν
εθνικοί και τοπικοί ναοί

00:01:49.474 --> 00:01:50.799
σε όλο τον κόσμο.

NOTE Paragraph

00:01:50.823 --> 00:01:54.373
Η αποκάλυψη ήταν απατήλα απλή

00:01:54.397 --> 00:01:58.046
και μοναδική στα χρονικά της θρησκείας:

00:01:59.062 --> 00:02:04.344
ένα κυκλικό δωμάτιο, εννέα πλευρές,
εννέα είσοδοι, εννέα μονοπάτια,

00:02:06.036 --> 00:02:11.518
επιτρέποντάς σας να μπείτε στο ναό
από όλες τις κατευθύνσεις,

00:02:11.542 --> 00:02:14.476
το εννέα συμβολίζει την πληρότητα,

00:02:14.500 --> 00:02:15.740
την τελειότητα.

00:02:16.526 --> 00:02:20.040
Χωρίς κληρικούς και κηρύγματα,

00:02:20.064 --> 00:02:22.400
καθώς δεν υπάρχουν κληρικοί
στην πίστη Μπαχάι.

00:02:23.010 --> 00:02:27.115
Σε έναν κόσμο που υψώνει τοίχους,

00:02:27.139 --> 00:02:30.587
το σχέδιο έπρεπε να εκφράζει

00:02:30.611 --> 00:02:32.266
το ακριβώς αντίθετο.

00:02:33.079 --> 00:02:37.027
Έπρεπε να είναι ανοιχτό, φιλόξενο

00:02:37.051 --> 00:02:41.595
για τους ανθρώπους όλων των θρησκειών,
μονοπατιών της ζωής, υποβάθρων

00:02:41.619 --> 00:02:43.604
ή άθεους,

00:02:44.343 --> 00:02:47.632
μια νέα μορφή ιερού χώρου

00:02:47.656 --> 00:02:50.110
χωρίς προηγούμενο μοτίβο

00:02:50.654 --> 00:02:53.178
ή μοντέλα για να αντιγράψουμε.

00:02:54.328 --> 00:02:55.568
Ήταν σαν να σχεδιάζουμε

00:02:55.568 --> 00:02:58.210
μια από τις πρώτες εκκλησίες
του Χριστιανισμού

00:02:58.210 --> 00:03:00.892
ή ένα από τα πρώτα τζαμιά του Ισλάμ.

NOTE Paragraph

00:03:02.049 --> 00:03:06.635
Βεβαίως, ζούμε σε έναν κοσμικό κόσμο.

00:03:08.579 --> 00:03:13.622
Πώς σχεδιάζεις έναν ιερό χώρο σήμερα;

00:03:14.298 --> 00:03:18.839
Και πώς μπορείς ακόμη και να ορίσεις
τι είναι ιερό σήμερα;

NOTE Paragraph

00:03:21.003 --> 00:03:25.977
Βρήκα τυχαία αυτό το όμορφο απόσπασμα
από τις γραφές του Μπαχάι,

00:03:26.001 --> 00:03:28.189
και μιλάει για την προσευχή.

00:03:29.432 --> 00:03:31.541
Λέει ότι αν προσευχηθείς,

00:03:32.931 --> 00:03:36.355
και εισακουσθεί η προσευχή σου
-- που είναι ήδη πολύ ενδιαφέρον --

00:03:36.699 --> 00:03:41.129
οι πυλώνες της καρδιάς σου θα λάμψουν.

NOTE Paragraph

00:03:42.296 --> 00:03:45.436
Μου άρεσε η ιδέα
του εσωτερικού και του εξωτερικού,

00:03:45.948 --> 00:03:51.298
όπως όταν βλέπεις κάποιον και λες,
«Αυτός ακτινοβολεί».

00:03:52.179 --> 00:03:53.625
Και σκεφτόμουν,

00:03:53.625 --> 00:03:59.298
«Θεέ μου, πώς μπορούμε να κάνουμε
κάτι αρχιτεκτονικό με βάση αυτό,

00:03:59.322 --> 00:04:03.527
όπου θα δημιουργούμε ένα κτίριο

00:04:03.551 --> 00:04:06.339
και αυτό θα ζωντανεύει με το φως;»

00:04:07.522 --> 00:04:11.380
Όπως το αλάβαστρο,
που ζωντανεύει αν το φωτίσεις.

00:04:11.564 --> 00:04:13.706
Έτσι σχεδίασα αυτό το σκίτσο,

00:04:13.730 --> 00:04:17.091
κάτι με δύο στρώματα, διαφανές,

00:04:17.115 --> 00:04:20.022
με κατασκευή που να τονίζεται από το φως.

00:04:20.646 --> 00:04:26.607
Ίσως μια καθαρή μορφή,
μια μοναδική δομή προέλευσης,

00:04:26.811 --> 00:04:32.012
που όπως φαντάζεστε
θα είναι ένας θόλος,

00:04:32.604 --> 00:04:35.895
που ό,τι και αν προσπαθούσαμε να φτιάξουμε
έμοιαζε πάρα πολύ με αυγό.

NOTE Paragraph

00:04:36.099 --> 00:04:37.709
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:04:37.733 --> 00:04:39.196
Μια σφαίρα.

NOTE Paragraph

00:04:39.706 --> 00:04:41.224
Έτσι αναζητήσαμε.

00:04:41.529 --> 00:04:46.032
Όλοι ξέρετε αυτή την τρελή αναζήτηση,
όπου σε παρασύρει η διαδικασία,

00:04:46.056 --> 00:04:47.680
και ζεις για τις εκπλήξεις.

00:04:47.704 --> 00:04:49.930
Θυμάμαι ότι σχεδόν κατά λάθος

00:04:49.954 --> 00:04:55.326
είδα ένα μικρό βίντεο με ένα φυτό
που κινείται προς το φως,

00:04:55.350 --> 00:04:58.783
και με έκανε να σκεφτώ μια κίνηση,

00:04:59.037 --> 00:05:00.209
την επέκταση,

00:05:00.233 --> 00:05:02.549
η ιδέα ότι ο ναός θα επεκτεινόταν,

00:05:02.573 --> 00:05:04.665
όπως η αναζήτηση για το θεϊκό.

00:05:05.407 --> 00:05:07.232
Μπορείτε επίσης να φανταστείτε

00:05:07.256 --> 00:05:12.151
ότι η κίνηση μέσα σε έναν κύκλο
μπορεί να σημαίνει κίνηση και ακινησία,

00:05:12.175 --> 00:05:14.166
όπως στο σύμπαν,

00:05:14.190 --> 00:05:16.834
κάτι που βλέπετε και σε άλλες περιπτώσεις.

NOTE Paragraph

00:05:17.885 --> 00:05:20.287
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:05:20.311 --> 00:05:23.626
Όμως η περιστροφή δεν ήταν αρκετή,

00:05:24.848 --> 00:05:27.032
επειδή χρειαζόμασταν μια μορφή.

00:05:27.056 --> 00:05:29.322
Οι γραφές του Μπαχάι αναφέρουν

00:05:29.346 --> 00:05:34.208
ότι οι ναοί πρέπει να είναι
όσο το δυνατόν πιο τέλειοι,

00:05:34.232 --> 00:05:36.809
και αναρωτιόμασταν, «Τι είναι τελειότητα;»

00:05:36.833 --> 00:05:41.177
Θυμάμαι όταν βρήκα αυτή την εικόνα
ενός Ιαπωνικού καλαθιού

00:05:41.201 --> 00:05:45.202
σκεφτόμουν ότι πρέπει να αμφισβητήσουμε
τα Δυτικά πρότυπα της τελειότητας,

00:05:45.226 --> 00:05:49.949
ότι αυτή η υπέροχη σιλουέτα του καλαθιού,
αυτή η ασυμμετρία,

00:05:49.973 --> 00:05:55.621
έχει ένα βαθούλωμα που θυμίζει ώμο

00:05:55.645 --> 00:05:57.152
ή ζυγωματικό

00:05:57.176 --> 00:05:59.589
ή παρόμοιες οργανικές μορφές.

00:06:00.053 --> 00:06:02.866
Έτσι σχεδιάσαμε και φτιάξαμε μοντέλα,

00:06:02.890 --> 00:06:06.105
αυτές οι γραμμές
που ενώνονται στην κορυφή,

00:06:06.129 --> 00:06:07.807
απαλές γραμμές,

00:06:08.487 --> 00:06:11.428
που μοιάζουν με ύφασμα,

00:06:11.452 --> 00:06:14.599
και διαφανή αναδιπλούμενα πέπλα,

00:06:14.973 --> 00:06:19.063
με την ιδέα ότι δεν αναδιπλώνονται απλώς
αλλά περιστρέφονται --

00:06:19.087 --> 00:06:22.091
θυμάστε το φυτό
και τον τρόπο που επεκτεινόταν.

00:06:22.917 --> 00:06:26.556
Άρχισε να αποκτά μια ενδιαφέρουσα μορφή,

00:06:26.580 --> 00:06:29.407
όταν σχεδιάσαμε τη βάση
και φτιάξαμε τις εισόδους.

NOTE Paragraph

00:06:29.976 --> 00:06:32.099
Και τελικά καταλήξαμε με αυτό.

00:06:32.123 --> 00:06:35.720
Είναι ένας ναός με δύο στρώματα,

00:06:35.744 --> 00:06:38.237
εννέα φωτεινά πέπλα,

00:06:38.261 --> 00:06:39.736
ενσωματωμένο φως,

00:06:39.760 --> 00:06:41.707
γραμμές με απαλή ροή

00:06:41.731 --> 00:06:43.894
σαν φωτεινές κουρτίνες.

00:06:43.918 --> 00:06:47.987
Υπήρχαν 180 συμμετοχές από 80 χώρες,

00:06:48.011 --> 00:06:50.018
και επιλέχθηκε αυτή.

NOTE Paragraph

00:06:50.042 --> 00:06:55.229
Έτσι περάσαμε στο επόμενο στάδιο,
στο πώς θα το φτιάξουμε.

00:06:56.031 --> 00:06:59.345
Επιλέξαμε το αλάβαστρο.

00:07:00.115 --> 00:07:02.645
Όμως το αλάβαστρο είναι πολύ μαλακό,

00:07:02.669 --> 00:07:06.145
και πειραματιστήκαμε με διάφορα υλικά,

00:07:06.169 --> 00:07:09.535
προσπαθώντας να βρούμε
πώς θα πετύχουμε αυτή τη λάμψη,

00:07:10.592 --> 00:07:13.616
και καταλήξαμε στο βοροπυριτικό γυαλί.

00:07:13.640 --> 00:07:17.216
Και όπως γνωρίζετε
το βοροπυριτικό γυαλί είναι πολύ δυνατό,

00:07:17.240 --> 00:07:20.420
και σπάζοντας τις βοροπυριτικές ράβδους

00:07:20.420 --> 00:07:24.794
και λιώνοντάς τες στη σωστή θερμοκρασία,

00:07:24.818 --> 00:07:26.586
δημιουργήσαμε ένα νέο υλικό,

00:07:26.610 --> 00:07:30.824
ένα νέο χυτό γυαλί, που μας πήρε
δύο χρόνια για να το φτιάξουμε.

00:07:31.758 --> 00:07:34.061
Είχε την ποιότητα που θέλαμε,

00:07:34.085 --> 00:07:36.404
την ιδέα του ενσωματωμένου φωτός,

00:07:37.156 --> 00:07:41.486
όμως εσωτερικά, θέλαμε κάτι με απαλό φως,

00:07:41.510 --> 00:07:44.121
σαν την εσωτερική επένδυση ενός μπουφάν.

00:07:44.145 --> 00:07:48.263
Εξωτερικά έχουμε προστασία,
όμως εσωτερικά την αγγίζουμε.

00:07:48.805 --> 00:07:54.360
Έτσι βρήκαμε αυτή τη μικρή πηγή
μιας πανέμορφης πέτρας,

00:07:54.574 --> 00:07:57.857
σε ένα τεράστιο λατομείο στην Πορτογαλία,

00:07:57.951 --> 00:08:02.951
που οι ιδιοκτήτες 
κρατούσαν για επτά γενιές,

00:08:02.985 --> 00:08:06.086
περιμένοντας το σωστό πρότζεκτ,
αν το πιστεύετε.

00:08:07.877 --> 00:08:09.969
Κοιτάξτε αυτό το υλικό, είναι πανέμορφο.

00:08:09.993 --> 00:08:13.941
Ο τρόπος που φωτίζεται.
Έχει αυτή τη διάφανη ποιότητα.

NOTE Paragraph

00:08:14.404 --> 00:08:16.786
Εδώ βλέπετε την κατασκευή.

00:08:17.173 --> 00:08:19.083
Αφήνει το φως να περάσει.

00:08:19.509 --> 00:08:23.171
Βλέποντας την κάτοψη,

00:08:23.195 --> 00:08:25.467
τα εννέα φτερά ενώνονται,

00:08:25.491 --> 00:08:29.031
σε ένα δομικά και συμβολικά δυνατό

00:08:29.055 --> 00:08:31.800
και σπουδαίο σύμβολο ενότητας:

00:08:32.553 --> 00:08:35.626
καθαρή γεωμετρία, ένας τέλειος κύκλος,

00:08:35.650 --> 00:08:40.036
30 μέτρα σε τομή και σε κάτοψη,

00:08:40.060 --> 00:08:41.840
απόλυτα συμμετρικό,

00:08:41.864 --> 00:08:44.841
όπως η ιδέα της ιερότητας
και της γεωμετρίας.

00:08:45.992 --> 00:08:49.148
Εδώ βλέπουμε το κτίριο να κατασκευάζεται,

00:08:49.172 --> 00:08:51.459
2.000 κόμβοι μεταλλικής κατασκευής,

00:08:51.483 --> 00:08:54.506
9.000 μεταλλικά στοιχεία,

00:08:55.197 --> 00:08:57.925
7.800 κομμάτια πέτρας,

00:08:58.009 --> 00:09:02.541
10.000 κομμάτια χυτού γυαλιού,
όλα με μοναδικό σχήμα,

00:09:02.565 --> 00:09:05.598
ολόκληρη η υπερκατασκευή περιγράφηκε,

00:09:05.622 --> 00:09:09.983
σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε
με αεροδιαστημική τεχνολογία,

00:09:10.137 --> 00:09:13.194
προκατασκευάστηκε από μηχανές,

00:09:13.348 --> 00:09:15.002
ρομποτικά,

00:09:15.236 --> 00:09:17.523
μια τεράστια ομαδική προσπάθεια,
όπως φαντάζεστε,

00:09:17.537 --> 00:09:19.481
εκατοντάδων ανθρώπων,

00:09:19.505 --> 00:09:24.233
και περίπου στο 3% του προϋπολογισμού
των 30 εκατομμυρίων δολαρίων

00:09:24.257 --> 00:09:26.540
που ορίστηκε το 2006.

NOTE Paragraph

00:09:26.564 --> 00:09:28.211
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:09:30.081 --> 00:09:35.173
Εννέα φτερά ενωμένα μαζί

00:09:35.197 --> 00:09:37.688
σχηματίζουν ένα εννιάκτινο αστέρι,

00:09:38.940 --> 00:09:42.570
και το σχήμα του αστεριού
κινείται προς το διάστημα,

00:09:43.367 --> 00:09:45.165
ακολουθώντας τον ήλιο.

NOTE Paragraph

00:09:55.762 --> 00:09:57.202
Έτσι φτάσαμε σε αυτό.

NOTE Paragraph

00:09:57.226 --> 00:09:58.999
Κοινό: Ουάου!

NOTE Paragraph

00:09:59.801 --> 00:10:05.123
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:10:07.986 --> 00:10:12.402
Ας ελπίσουμε, μια καλή απάντηση
στο όμορφο ρητό,

00:10:13.386 --> 00:10:15.522
«μια προσευχή εισακούσθηκε»

00:10:15.546 --> 00:10:18.206
ανοιχτή προς όλες τις κατευθύνσεις,

00:10:18.773 --> 00:10:21.166
που αιχμαλωτίζει το μπλε φως της αυγής,

00:10:22.233 --> 00:10:25.706
το λευκό φως της ημέρας,

00:10:25.940 --> 00:10:28.858
το χρυσαφένιο απογευματινό φως,

00:10:28.882 --> 00:10:32.044
και φυσικά, τη νύχτα, η αναστροφή:

00:10:33.482 --> 00:10:35.080
αισθησιακό,

00:10:36.371 --> 00:10:39.844
αιχμαλωτίζοντας το φως
με πολλούς μυστηριώδεις τρόπους.

NOTE Paragraph

00:10:41.583 --> 00:10:47.194
Κι η τοποθεσία - είναι ενδιαφέρον ότι πριν
από 14 χρόνια όταν κάναμε την αίτηση

00:10:47.218 --> 00:10:49.328
παρουσιάσαμε τον ναό με φόντο τις Άνδεις.

00:10:49.352 --> 00:10:52.572
Δεν ήταν οι Άνδεις η τοποθεσία μας,

00:10:53.705 --> 00:10:56.741
όμως μετά από πέντε χρόνια
εκεί ακριβώς καταλήξαμε,

00:10:58.527 --> 00:11:01.991
οι γραμμές του ναού 
με φόντο την παρθένα φύση,

00:11:02.015 --> 00:11:07.154
και από την άλλη μεριά
κάτω χαμηλά βρίσκεται η πόλη,

00:11:07.178 --> 00:11:12.056
ενώ στο εσωτερικό,
έχει θέα προς όλες τις κατευθύνσεις

00:11:13.105 --> 00:11:15.736
σε ατελείωτους κήπους

00:11:15.760 --> 00:11:17.703
μέσα από σε κάθε εσοχή,

00:11:19.457 --> 00:11:21.281
με ατελείωτα μονοπάτια.

NOTE Paragraph

00:11:24.150 --> 00:11:27.904
Τον περασμένο Οκτώβριο,
στην τελετή εγκαινίων,

00:11:28.846 --> 00:11:32.051
μια όμορφη, ιερή τελετή,

00:11:32.631 --> 00:11:35.658
5.000 άνθρωποι από 80 χώρες,

00:11:35.682 --> 00:11:39.595
μια συνεχόμενη ροή επισκεπτών,

00:11:39.619 --> 00:11:43.089
ιθαγενείς άνθρωποι
από όλη τη Νότια Αμερική,

00:11:43.113 --> 00:11:46.068
κάποιοι δεν είχαν αφήσει ποτέ
τα χωριά τους.

00:11:47.283 --> 00:11:51.781
Φυσικά, αυτός ο ναός
ανήκει στους ανθρώπους,

00:11:51.805 --> 00:11:57.240
ένας χώρος συνάντησης πολλών πολιτισμών
και κοινωνικών τάξεων,

00:11:57.264 --> 00:11:58.680
πολλών πεποιθήσεων,

00:11:58.704 --> 00:12:03.317
και για μένα, το πιο σημαντικό
είναι η αίσθηση του εσωτερικού του,

00:12:03.341 --> 00:12:05.837
μοιάζει οικείο,

00:12:06.191 --> 00:12:07.566
ιερό,

00:12:07.970 --> 00:12:10.220
και όλοι αισθάνονται ευπρόσδεκτοι.

00:12:10.374 --> 00:12:14.993
Ακόμη και αν λίγοι από όσους έρθουν

00:12:15.017 --> 00:12:18.730
έχουν την ίδια αντίδραση 
με εκείνον τον φύλακα,

00:12:19.884 --> 00:12:24.274
τότε πραγματικά αυτός
θα είναι ο ναός τους.

00:12:25.242 --> 00:12:26.843
Και θα μου άρεσε αυτό.

NOTE Paragraph

00:12:26.867 --> 00:12:28.041
Σας ευχαριστώ.

NOTE Paragraph

00:12:28.065 --> 00:12:33.162
(Χειροκρότημα)