0:00:00.300,0:00:02.800
Protocol Labs Desteğiyle

0:00:02.800,0:00:05.300
Protocol Labs Desteğiyle[br]Gelecek neler getirecek?

0:00:05.900,0:00:10.300
Her şeyin bir mucizesi vardır,[br]karanlığın ve sessizliğin bile...

0:00:10.300,0:00:14.300
Her şeyin bir mucizesi vardır,[br]karanlığın ve sessizliğin bile...[br]ʜᴇʟᴇɴ ᴋᴇʟʟᴇʀ

0:00:14.600,0:00:18.300
Gelecek nasıl bir şey olacak?

0:00:18.600,0:00:22.400
Evren nasıl sona erecek?

0:00:22.600,0:00:25.900
Bunu asla kesin olarak bilemeyebiliriz.

0:00:26.300,0:00:30.500
Lâkin bilim, evrenin sonunun nasıl geleceğine[br]dair büyüleyici bir tablo çizmeye başladı bile.

0:00:31.460,0:00:34.500
Gelin birlikte zamanın sonuna[br]doğru bir yolculuğa çıkalım.

0:00:34.700,0:00:38.600
Her 5 saniyede bir hızımızı ikiye katlayıp[br]zamanda gitgide hızlanarak ilerleyeceğiz.

0:00:38.700,0:00:44.600
Geleceğe dair bu öngörümüz, biz daha fazla ipucunu[br]irdeledikçe muhakkak değişecektir. Fakat şu kesin ki:

0:00:44.680,0:00:46.500
Evren daha yeni doğdu.

0:00:47.000,0:00:48.860
(ᴀɴᴛʀᴏᴘᴏsᴇɴ çᴀğı)

0:00:48.860,0:00:51.400
Holosen sona erdi.[br](ᴀɴᴛʀᴏᴘᴏsᴇɴ çᴀğı)

0:00:52.280,0:00:53.500
Şu anda yaptıklarımız...

0:00:54.180,0:00:55.900
...ve sonraki birkaç[br]yılda yapacaklarımız...

0:00:56.480,0:01:01.700
...gelecek binlerce yılı[br]derinden etkileyecek.

0:01:04.100,0:01:08.200
Modern insanların şimdiye[br]kadarki bildiği tek koşullar...

0:01:08.700,0:01:09.900
...değişmekte.

0:01:10.300,0:01:11.800
Hem de çok hızlı bir şekilde.

0:01:13.380,0:01:17.700
Bu gezegendeki hiçbir şey[br]aynı kalmaz, her şey değişir.

0:01:18.180,0:01:22.200
Dünya sıçrayışlarından birini yapıyor, ve bizler[br]bu sıçrayışların nereye ineceğini bilemeyiz.

0:01:22.200,0:01:23.600
(ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ ᴍᴀɴʏᴇᴛiᴋ ᴀʟᴀɴı ᴛᴇʀsiɴᴇ ᴅöɴüʏᴏʀ)[br]Dünya sıçrayışlarından birini yapıyor, ve bizler[br]bu sıçrayışların nereye ineceğini bilemeyiz.

0:01:24.400,0:01:26.350
Dünya her zaman bu[br]sıçrayışları yapmakta.

0:01:26.600,0:01:29.000
(ʜᴀʟᴇ-ʙᴏᴘᴘ ᴋᴜʏʀᴜᴋʟᴜ ʏıʟᴅıᴢı ɢᴇʀi ᴅöɴüʏᴏʀ)

0:01:32.800,0:01:34.800
(şiᴅᴅᴇᴛʟi ᴅᴇɴiᴢ sᴇᴠiʏᴇsi ʏüᴋsᴇʟişi)[br]Bu gezegendeki her şey hareket hâlindedir.

0:01:35.480,0:01:36.200
Hiçbir şey sabit kalmaz, her şey bozulur.

0:01:36.200,0:01:39.200
(30 ᴍᴇᴛʀᴇʟiᴋ ᴀsᴛᴇʀᴏiᴛ ᴅüɴʏᴀ'ʏᴀ çᴀʀᴘıʏᴏʀ)[br]Hiçbir şey sabit kalmaz, her şey bozulur.

0:01:39.500,0:01:42.700
(ᴀɴᴛᴀʀᴇs süᴘᴇʀɴᴏᴠᴀ ᴏʟᴜʏᴏʀ)

0:01:42.700,0:01:46.700
(sᴀʜʀᴀ çöʟü ᴛʀᴏᴘiᴋᴀʟ iᴋʟiᴍᴇ ɢiʀiʏᴏʀ)

0:01:46.700,0:01:50.800
(ᴛᴀᴋıᴍ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ʙᴏᴢᴜʟᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

0:01:50.800,0:01:53.900
(ᴠᴏʏᴀɢᴇʀ ɪ ᴋᴏᴍşᴜ ʏıʟᴅıᴢıɴ ʏᴀɴıɴᴅᴀɴ ɢᴇçiʏᴏʀ)

0:01:53.900,0:01:56.900
(ʙᴜᴢᴜʟ ᴀʀᴀsı ᴅᴇᴠiʀ sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

0:01:56.900,0:02:05.500
(süᴘᴇʀᴠᴏʟᴋᴀɴ ᴘᴀᴛʟᴀᴍᴀsı)

0:02:05.500,0:02:08.200
(ʏᴇɴi ʜᴀᴠᴀi ᴀᴅᴀsı ᴏʀᴛᴀʏᴀ çıᴋıʏᴏʀ)

0:02:08.200,0:02:14.000
(ʏᴇɴi ᴀᴅᴀʟᴀʀ ᴢiɴᴄiʀi ᴏʟᴜşᴜʏᴏʀ)

0:02:14.000,0:02:17.500
(ᴀʏ'ᴅᴀᴋi ᴀʏᴀᴋ iᴢʟᴇʀi ᴋᴀʏʙᴏʟᴜʏᴏʀ)

0:02:17.500,0:02:21.500
(ʙᴇᴛᴇʟɢᴇᴜsᴇ süᴘᴇʀɴᴏᴠᴀ ᴏʟᴜʏᴏʀ)

0:02:21.500,0:02:29.700
(ᴛᴀşᴛᴀɴ ᴀʙiᴅᴇʟᴇʀ ᴇʀᴏᴢʏᴏɴᴀ ᴜğʀᴜʏᴏʀ)

0:02:29.700,0:02:32.700
(öʟüᴍᴄüʟ ɢᴀᴍᴀ ışıɴı ᴘᴀᴛʟᴀᴍᴀsı)

0:02:32.700,0:02:38.000
(ᴍᴀʀs'ıɴ ᴜʏᴅᴜsᴜ ʜᴀʟᴋᴀ ʜᴀʟiɴᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ)

0:02:38.000,0:02:41.700
(sᴀᴛüʀɴ'üɴ ʜᴀʟᴋᴀʟᴀʀı ʏᴏᴋ ᴏʟᴜʏᴏʀ)

0:02:41.700,0:02:44.900
(ᴀɴᴛᴀʀᴋᴛiᴋᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

0:02:44.900,0:02:50.900
(ʙüʏüᴋ ᴀsᴛᴇʀᴏiᴛ çᴀʀᴘᴍᴀsı)

0:02:50.900,0:02:57.900
(ʏᴇɴi süᴘᴇʀ ᴋıᴛᴀ ᴏʟᴜşuʏᴏʀ)

0:02:57.900,0:02:58.880
(ɢüɴᴇş'iɴ ᴘᴀʀʟᴀᴋʟığı ᴀʀᴛıʏᴏʀ)

0:02:58.880,0:02:59.900
Yakıtı tükenince...[br](ɢüɴᴇş'iɴ ᴘᴀʀʟᴀᴋʟığı ᴀʀᴛıʏᴏʀ)

0:02:59.900,0:03:00.900
Yakıtı tükenince...[br](ғᴏᴛᴏsᴇɴᴛᴇᴢ ᴅᴜʀᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

0:03:00.900,0:03:01.380
(ғᴏᴛᴏsᴇɴᴛᴇᴢ ᴅᴜʀᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

0:03:01.380,0:03:02.700
...Güneş gösterişsiz bir şekilde solmayacak.[br](ғᴏᴛᴏsᴇɴᴛᴇᴢ ᴅᴜʀᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

0:03:02.700,0:03:04.400
...Güneş gösterişsiz bir şekilde solmayacak.[br](ʙiᴛᴋi ʏᴀşᴀᴍı sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

0:03:04.400,0:03:05.500
(ʙiᴛᴋi ʏᴀşᴀᴍı sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

0:03:05.500,0:03:06.080
(ᴏᴋʏᴀɴᴜsʟᴀʀ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)

0:03:06.080,0:03:08.080
Çekirdeği çökecek...[br](ᴏᴋʏᴀɴᴜsʟᴀʀ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)

0:03:08.080,0:03:12.000
...ve çökmesiyle oluşturduğu fazladan ısı[br]dış katmanlarının şişmesine sebep olacak.[br](ᴏᴋʏᴀɴᴜsʟᴀʀ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)

0:03:12.000,0:03:12.760
...ve çökmesiyle oluşturduğu fazladan ısı[br]dış katmanlarının şişmesine sebep olacak.[br](ᴅüɴʏᴀ üᴢᴇʀiɴᴅᴇᴋi ᴛüᴍ ʏᴀşᴀᴍ sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

0:03:12.760,0:03:13.760
(ᴅüɴʏᴀ üᴢᴇʀiɴᴅᴇᴋi ᴛüᴍ ʏᴀşᴀᴍ sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

0:03:13.760,0:03:16.800
(ɢüɴᴇş ɢᴇɴişʟiʏᴏʀ)

0:03:16.800,0:03:18.800
(ɢüɴᴇş ᴋıᴢıʟ ᴅᴇᴠᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)

0:03:18.800,0:03:21.100
(öʟᴍᴇᴋᴛᴇ ᴏʟᴀɴ ɢüɴᴇş ᴅüɴʏᴀ'ʏı ʏᴏᴋ ᴇᴅiʏᴏʀ)

0:03:21.100,0:03:22.380
(ɢüɴᴇş ʙᴇʏᴀᴢ ᴄüᴄᴇʏᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)

0:03:22.380,0:03:24.300
Güneşimiz artık ölü.[br](ɢüɴᴇş ʙᴇʏᴀᴢ ᴄüᴄᴇʏᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)

0:03:24.800,0:03:30.150
Kalıntıları, derin uzayın dondurucu[br]sıcaklığında yavaşça soğumakta.

0:03:40.200,0:03:44.200
Güneş'in kaderi, diğer tüm[br]yıldızlar için de geçerlidir.

0:03:44.600,0:03:51.800
Bir gün hepsi ölecek ve kâinat[br]ebedi karanlığa gömülecek...

0:03:54.100,0:03:54.380
(ᴛüᴍ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ʙiʀᴇʀ ʙiʀᴇʀ öʟüʏᴏʀ)

0:03:54.380,0:03:57.600
Yıldızların tamamının nihayetinde yakıtı bitecek,[br](ᴛüᴍ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ʙiʀᴇʀ ʙiʀᴇʀ öʟüʏᴏʀ)

0:03:58.380,0:04:00.200
...evrenin sıcaklığı düşecek,

0:04:01.000,0:04:06.100
...tüm yıldızlar birer birer ölecek[br]ve gökyüzünün ışığı sönecek...

0:04:08.300,0:04:10.380
Ve hiç yeni yıldız...

0:04:10.400,0:04:11.200
...oluşmayacak.

0:04:13.140,0:04:16.680
Yani evrenin sonu bir[br]patlamayla değil de...

0:04:16.680,0:04:18.500
...ağır bir süreç ile gelecek.

0:04:19.900,0:04:21.580
(sᴏɴ ᴋızıʟ ᴄüᴄᴇ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ öʟüʏᴏʀ)

0:04:21.580,0:04:22.700
Bu son ateşli değil...

0:04:23.700,0:04:24.700
...buzlu olacak.

0:04:29.500,0:04:38.000
Son yıldızın da ölümüyle, yıldız[br]ışığı dönemi artık sona erdi.

0:04:38.000,0:04:39.900
(ᴅᴇᴊᴇɴᴇʀᴇ çᴀğ)

0:04:39.900,0:04:48.000
Evren, ölü yıldızların etrafa saçılmış olduğu[br]bir mezarlık hâline gelmiş durumda.

0:04:50.300,0:04:56.700
Güneşimiz bir beyaz cüceye dönüşüyor -[br]sıcak, yoğun, çökmüş bir yıldız cesedine.

0:05:01.680,0:05:03.600
Yakacak yakıdı kalmayınca...

0:05:03.980,0:05:11.000
...bir beyaz cücenin soluk parıltısı, sönmüş olan[br]fırınından geriye kalan son ısıdan kaynaklanır.

0:05:15.750,0:05:18.280
Dünya'nın şimdiki bulunduğu[br]konumdan bakıldığında...

0:05:18.280,0:05:24.180
...bulutsuz bir gecede parlayan[br]dolunay kadar parlak olacak ancak.

0:05:29.180,0:05:31.880
Beyaz cücelerin soluk parıltısı...

0:05:31.880,0:05:41.400
...ölü yıldızlar ve kara deliklerle dolu olan bu[br]karanlık boşluktaki tek ışık kaynağı olacak.

0:05:50.870,0:05:56.700
Bir bakıma, cesetler ve zombi yıldızlarla dolu[br]bir “hayalet evren” karşılayacak bizi gelecekte.

0:06:06.500,0:06:13.100
Bir zaman sonra kütle çekimi, ölü yıldızları ve gezegenleri[br]galaksilerinden kopararak dondurucu boşluğa yolluyor.

0:06:17.950,0:06:23.700
Bazı kahverengi cüceler şans eseri[br]çarpışıp yeni yıldızlar oluşturuyor.

0:06:27.500,0:06:33.300
Çarpışan nötron yıldızları, aşırı parlak[br]süpernovalarla karanlığı aydınlatıyor.

0:06:33.300,0:06:35.300
(ɴöᴛʀᴏɴ ʏıʟᴅıᴢı çᴀʀᴘışᴍᴀsı)

0:06:51.080,0:06:57.900
Ölmekte olan evrenden sağ kurtulabilmiş canlılar,[br]yaşlanan beyaz cücelerin etrafında konaklayabilir.

0:07:05.600,0:07:11.600
Fakat zamanla, beyaz cüceler[br]de nihayetinde sönüp ölecek.

0:07:12.680,0:07:13.480
(ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ᴋᴀʀᴀ ᴄüᴄᴇʟᴇʀᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)

0:07:13.480,0:07:17.770
Kara cüceler, son yıldızların[br]nihai kaderi olacaktır.

0:07:17.770,0:07:23.900
Bunlar, sadece azıcık ısı ya da ışık[br]yayan soğumuş beyaz cücelerdir.

0:07:27.580,0:07:33.400
Kara cüceler; koyu, yoğun ve bozunmakta[br]olan maddelerden oluşan gök cisimleridir.

0:07:34.570,0:07:37.100
Yıldızlardan arta kalan[br]küllerdir esasında.

0:07:38.480,0:07:42.290
Bunları meydana getiren atomlar[br]öyle sert bir şekilde sıkışmıştır ki,

0:07:42.290,0:07:46.380
...kara cüceler, Güneşimizden[br]bir milyon kat daha yoğundur.

0:07:54.500,0:07:57.200
Yıldızların bu hâle gelmesi[br]aşırı uzun süreler alır.

0:07:57.990,0:08:02.400
Dolayısıyla, bildiğimiz kadarıyla şu anda[br]evrende hiç kara cüce bulunmamakta.

0:08:10.780,0:08:17.000
Bulunduğu galaksiden kaçamayan cisimler, merkezde[br]yer alan süper kütleli kara delik tarafından yutuluyor.

0:08:17.000,0:08:20.000
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋʟᴇʀ ʙᴀşıʙᴏş ᴍᴀᴅᴅᴇʟᴇʀi ʏᴜᴛᴜʏᴏʀ)

0:08:26.350,0:08:31.380
Uzun süredir uykuda olan kara delikler[br]görkemli bir şekilde aniden parlıyor.

0:08:48.400,0:08:51.700
(ᴅᴇᴊᴇɴᴇʀᴇ çᴀğ)

0:08:51.700,0:08:59.400
Gelecekteki uygarlıkların yegane güvenilir güç[br]kaynağı kara deliklerin dönme enerjisi oluyor.

0:09:05.280,0:09:09.600
Hayatımızı devam ettirebilmemiz,[br]elimizde bulunan enerjiye bağlıdır.

0:09:10.780,0:09:13.900
Bizden epeyce değişik bir[br]gelişim hızına sahip olan,

0:09:13.900,0:09:20.100
...dolayısıyla da çok çok uzak gelecekte hayatta[br]kalabilen bilinçli yaşayan sistemler düşünülebilir.

0:09:21.500,0:09:28.000
10 trilyon yılda bir düşünen, ama bu sanki onlara[br]normalmiş gibi gelen yaşayan sistemler olabilir.

0:09:31.000,0:09:33.200
Bizim yaşamımız sona erse bile,

0:09:33.400,0:09:35.000
...çok ama çok uzak bir gelecekte...

0:09:35.490,0:09:39.600
...bir süreliğine daha tekrardan zeki yaşam[br]formlarının oluşmasına imkan verebilecek...

0:09:39.700,0:09:43.100
...bir dalgalanma meydana gelebilir.

0:09:44.700,0:09:47.700
Zeki yaşamın zaman[br]adacıkları olabilir yani.

0:09:54.200,0:09:56.100
(ᴜᴢᴀʏ-ᴢᴀᴍᴀɴıɴ ɢᴇɴişʟᴇᴍᴇsi)

0:09:56.100,0:10:04.300
Evrenin genişleme hızı arttıkça, maddelerin[br]birbirinden uzaklaşma hızı ışık hızını geçer.

0:10:05.500,0:10:13.500
Bu noktada, uzak galaksiler ve yıldızlar öyle hızlı şekilde[br]uzaklaşıyor ki, ışıkları artık tespit edilemez hâle geliyor.

0:10:14.400,0:10:21.900
Kâinatın gizemleri sonsuza[br]dek kilitli şekilde kalacak.

0:10:25.150,0:10:33.100
Şu anki teoriler, atomların da zamanla bozunarak geriye[br]kalan tüm maddeleri yok edeceğini öngörmekte.

0:10:33.100,0:10:34.700
(ᴘʀᴏᴛᴏɴ ʙᴏᴢᴜɴᴍᴀsı)

0:10:34.700,0:10:40.000
Bizi oluşturan atomun temel yapı[br]taşlarından biri olan protonlar...

0:10:40.180,0:10:42.200
...kendiliğinden dağılabilir.

0:10:44.470,0:10:47.400
Kara deliğin çekiminden[br]kurtulabilen maddeler...

0:10:47.550,0:10:52.200
...onu oluşturan protonlar nihayetinde[br]bozunacağından yok olup gidecek.

0:10:58.300,0:11:07.240
Proton bozunması henüz kanıtlanmış değil - dolayısıyla[br]geleceğin bu kısmı yeni keşiflerin ışığında daha farklı olabilir.

0:11:18.360,0:11:20.480
Kara cücelerin içindeki maddeler,

0:11:20.480,0:11:26.080
...yani kâinatta kalan son[br]maddeler, bir zaman sonra...

0:11:26.190,0:11:34.000
...arkalarında hiçbir şey bırakmadan uzay[br]boşluğuna radyasyon hâlinde buharlaşacak.

0:11:34.550,0:11:37.550
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ çᴀğı)

0:11:42.470,0:11:43.930
Kara cücelerin de yok olmasıyla...

0:11:44.680,0:11:47.800
...kâinatta tek bir tane[br]atom bile kalmayacak.

0:11:52.170,0:11:55.580
Bir zamanlar içinde bolca şey bulunan[br]kozmostan geriye kalan tek şeyler...

0:11:55.680,0:11:59.300
...ışık parçacıkları ve[br]kara delikler olacak.

0:12:07.000,0:12:09.700
Kara Delik Çağı başlıyor.

0:12:12.000,0:12:18.100
Yaşamın sığınabileceği hiçbir gezegen, yıldız[br]veyahut kalıntı bulunmayacak bu dönemde.

0:12:20.480,0:12:26.700
Fakat, zamanın akışı daha şimdi başladı.

0:12:28.400,0:12:32.350
İnsan ömrü ile kıyaslandığında,[br]evren daha yeni meydana geldi.

0:12:36.000,0:12:43.500
Soğuk, karanlık ve boş - işte evren ömrünün[br]büyük bir kısmını aynen bu şekilde geçirecek.

0:12:46.900,0:12:57.080
Evrenimiz, yaşama kendini göstermesi için çok[br]kısa bir zaman dilimi veriyor - ateşli doğumu ve[br]soğuk ölümünden korunmuş bir zaman dilimi.

0:12:57.090,0:12:58.750
Zamanın doğrusal ilerleyişi,

0:12:58.750,0:13:04.000
...yaşamın mümkün olduğu evrenin gelişim[br]çağında parlak bir pencere meydana getirir.

0:13:08.370,0:13:11.500
Lâkin bu, çok da uzun süre[br]açık kalmayan bir penceredir.

0:13:15.180,0:13:23.800
Bildiğimiz hâliyle yaşam, evrenin başlangıcından son[br]kara deliğin buharlaşmasına kadar olan sürenin...

0:13:24.080,0:13:27.390
...kesirsel olarak yalnızca...

0:13:27.400,0:13:29.190
%0.000

0:13:29.190,0:13:29.680
%0.000000000000

0:13:29.680,0:13:30.180
%0.000000000000000000000

0:13:30.180,0:13:30.980
%0.000000000000000000000000000000

0:13:30.980,0:13:31.480
%0.000000000000000000000000000000000000000

0:13:31.480,0:13:31.900
%0.000000000000000000000000000000000000000000000000

0:13:31.900,0:13:32.500
%0.000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

0:13:32.500,0:13:32.980
%0.000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

0:13:32.980,0:13:33.580
%0.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

0:13:33.580,0:13:34.900
%0.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

0:13:34.900,0:13:36.300
%0.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001'inde mümkündür.

0:13:45.200,0:13:48.400
Kara delikler, evrenin temel[br]yapı taşları hâline geliyor.

0:13:52.880,0:13:57.700
Galaksiler esasen, etraflarında daha küçük kara delikler[br]dönen merkezi süper kütleli kara delikler olacaklar.

0:14:01.900,0:14:06.700
Kara deliklerle dolu zombi galaksiler[br]yavaş yavaş gelişmeye devam ediyor.

0:14:10.320,0:14:12.080
Birbirlerini yutarak büyüyecekler,

0:14:12.080,0:14:15.130
...ve sonrasında da belki süper kütleli[br]kara deliğe çekilip onu büyütecekler.

0:14:15.190,0:14:18.350
Evren, hâlâ ilginç ve dinamik[br]bir yer olmaya devam edecek.

0:14:18.480,0:14:24.800
Sadece bahsettiğimiz zaman ölçekleri, artık binlerce[br]yahut milyonlarca yıl yerine trilyonlarca yıl olacak.

0:14:29.500,0:14:35.900
Bu çok uzak olan gelecekte, kara delik birleşmeleri[br]evrende gerçekleşen ana olaylar hâline gelecek.

0:14:35.900,0:14:38.550
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ʙiʀʟᴇşᴍᴇʟᴇʀi)

0:14:38.600,0:14:45.700
Bazıları muazzam büyüklüklere ulaşacak,[br]Güneşimizin trilyonlarca katı kütlelere.

0:14:49.180,0:14:55.500
Birleştikleri vakit, kâinatta yankılanacak çok kuvvetli[br]kütle çekimsel dalgalar yayacaklar.

0:14:56.270,0:15:00.900
Kara delikler, davula vuran tokmak misali[br]evreni kütle çekimsel dalgalarla dövecek.

0:15:09.120,0:15:12.000
Bunların çok karakteristik bir şarkısı olacak.

0:15:18.180,0:15:21.400
Beraberce çok uzun bir ömür[br]sürmüş iki kara delik düşünün.

0:15:22.280,0:15:24.880
Ömürlerinin sonunda, birbirlerinin etrafında...

0:15:24.880,0:15:28.600
...bir saniyeden çok daha kısa bir sürede[br]binlerce km yol alacak şekilde dönüyorlar.

0:15:32.470,0:15:36.790
Bunu yaparken, arkalarında bir uzay çınlaması,

0:15:36.790,0:15:39.200
...uzay-zamanda gerçek[br]bir dalga bırakıyorlar.

0:15:53.580,0:15:59.100
Uzay, bu kara deliklerin evrene[br]vuruşu sebebiyle ezilip büzülür.

0:16:03.270,0:16:07.750
Bunlar “kütle çekimsel dalgalar”, diğer[br]bir deyişle evrenin çınlama sesleridir.

0:16:07.870,0:16:16.300
Ve bunlar, kara delikten ışık hızında uzaklaşarak[br]dönen sakin bir kara delikle birleşecektir.

0:16:21.300,0:16:23.380
Yeterince yakında bulunsaydınız eğer,

0:16:23.380,0:16:27.640
...uzayın ezilip büzülmesinden[br]dolayı kulaklarınız çınlardı.

0:16:27.680,0:16:29.800
Tam anlamıyla o sesi işitebilirdiniz.

0:16:39.280,0:16:43.300
Çok ağır bir kara deliğe doğru çekilen[br]daha hafif bir kara delik düşünün.

0:16:43.480,0:16:45.000
İşittiğiniz ses,

0:16:45.000,0:16:49.900
...hafif olan kara deliğin, ağır olana her[br]yaklaştığında uzayı dövmesinin sesidir.

0:16:58.580,0:17:01.900
Çekilirken, daha da hızlanır ve[br]daha gürültülü bir hâle gelir.

0:17:23.180,0:17:25.980
Bilim insanları, kara deliklerin[br]ölümsüz olduğunu düşünüyordu,

0:17:25.980,0:17:27.940
...ama bunlar bile nihayetinde ölür.

0:17:29.480,0:17:35.400
Şimdi ise, hayal dahi edilemeyecek kadar uzun seneler[br]süren geleceğe yayılan zaman ölçeklerinden bahsediyoruz.

0:17:36.170,0:17:40.600
Bahsettiğimiz bu zaman ölçeklerinde,[br]kara delikler bile buharlaşmaya başlar.

0:17:43.150,0:17:46.150
(ʜᴀᴡᴋıɴɢ ʀᴀᴅʏᴀsʏᴏɴᴜ)

0:17:52.390,0:17:54.600
Kuantum mekaniğine göre,

0:17:54.700,0:17:59.500
...uzay sanal ve karşıt parçacıklarla doludur.

0:17:59.500,0:18:04.100
Bunlar, çiftler hâlinde oluşup bir[br]araya gelmekte, ayrılmakta...

0:18:04.100,0:18:08.300
...tekrardan bir araya gelmekte ve[br]sonra da birbirlerini yok etmektedir.

0:18:13.400,0:18:15.600
Bir kara deliğin yanında,

0:18:16.100,0:18:20.650
...sanal parçacıklardan[br]biri kara deliğe çekilebilir.

0:18:21.180,0:18:25.700
Bunun sonucunda diğer parçacık, kendisini[br]yok edecek olan partnerinden mahrum kalır.

0:18:27.580,0:18:29.400
Terkedilmiş olan parçacık,

0:18:29.480,0:18:33.400
...kara delik tarafından yayılan[br]radyasyonmuş gibi görünür.

0:18:36.800,0:18:37.600
Bu yüzden de işte,

0:18:38.700,0:18:41.400
...kara delikler ölümsüz değildir.

0:18:41.500,0:18:43.580
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşᴍᴀsı)

0:18:43.590,0:18:46.800
Sürekli artan bir oranda buharlaşırlar,

0:18:47.480,0:18:51.500
...ta ki en sonunda muazzam[br]bir patlamayla yok olana dek.

0:18:51.800,0:18:54.800
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋʟᴇʀ öʟᴍᴇʏᴇ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

0:18:57.870,0:18:59.300
Kuantum mekaniği,

0:18:59.380,0:19:04.800
...parçacıkların ve radyasyonun nihai bir[br]zindandan kurtulmasına imkan vermiştir:

0:19:05.380,0:19:06.800
Bir kara delikten.

0:19:06.800,0:19:13.200
Kara delikler, kâinattaki son kalan büyük ölçekli[br]yapıları silerek buharlaşmaya başlıyor.

0:19:14.600,0:19:18.800
Ölürlerken, karanlığı birer birer aydınlatıyorlar.

0:20:00.200,0:20:09.700
Kara delikler aheste aheste ölürken, evren,[br]henüz gizemini çözememiş olduğumuz bir[br]güç nedeniyle genişlemeye devam ediyor.

0:20:09.700,0:20:11.700
(ᴋᴀʀᴀɴʟıᴋ ᴇɴᴇʀᴊi ᴇᴠʀᴇɴi ɢᴇɴişʟᴇᴛiʏᴏʀ)

0:20:11.700,0:20:17.700
İşte bu, insanoğlunun bilgi birikiminin sınırıdır -[br]araştırmalar ve keşifler için uygun olan bir sınır.

0:20:17.780,0:20:19.990
Düşünürler ve şairler, seneler boyunca...

0:20:19.990,0:20:22.900
...“Dünya'nın sonunu ateş mi yoksa buz[br]mu getirecek?” diye sorup durmuştur.

0:20:23.500,0:20:26.500
Bugün buna bir cevap verebiliriz.

0:20:28.580,0:20:34.400
En yeni bulgular gösteriyor ki, evren yavaşlamıyor,[br]aksine kontrolden çıkmış bir şekilde hızlanıyor.

0:20:35.400,0:20:38.400
Ve bizler, evrenin donarak yaşamını[br]noktalayacağını düşünmekteyiz.

0:20:39.300,0:20:41.800
Günümüzden trilyon kere[br]trilyonlarca sene sonra.

0:20:45.480,0:20:47.800
Uzay boşluğunun ta[br]kendisinde enerji vardır.

0:20:47.800,0:20:50.000
Uzayın her bir cm³ alanında...

0:20:50.000,0:20:54.150
...içerisinde parçacık, madde, radyasyon[br]yahut herhangi bir şeyler olsun olmasın...

0:20:54.150,0:20:57.600
...yine de enerji vardır.

0:21:00.820,0:21:04.580
Ve Einstein'a göre bu[br]enerji evreni itmektedir.

0:21:07.380,0:21:09.900
Evrenin genişlemesini[br]hızlandıran tuhaf şey nedir?

0:21:10.980,0:21:12.600
Ona "Karanlık Enerji" diyoruz.

0:21:15.080,0:21:18.300
Ve bu şey, evrendeki en baskın güçtür.

0:21:18.290,0:21:23.500
Evrendeki madde-enerji içeriğinin neredeyse[br]3/4'ü bu karanlık enerji dediğimiz şeydir.

0:21:23.680,0:21:25.800
Ve onun ne olduğuna[br]dair hiçbir fikrimiz yok.

0:21:30.000,0:21:32.490
Karanlık enerji, madde[br]veya radyasyonun aksine,

0:21:32.490,0:21:35.600
...evren genişledikçe etkisini azaltmaz.

0:21:36.690,0:21:41.800
İşte bu, evrenin gelecekte neler yapacağına[br]dair çok önemli çıkarımlarda bulunur bize.

0:21:43.780,0:21:45.900
Peki, evrenin geleceği ne olacak?

0:21:47.790,0:21:50.900
Eğer ki karanlık enerji baskın ve itici[br]güç olarak kalmaya devam ederse,

0:21:52.580,0:21:55.280
...evren sonsuza değin genişleyecektir.

0:22:00.500,0:22:04.200
Zaman geçtikçe gitgide hızını[br]artırarak genişleyecektir hem de.

0:22:04.300,0:22:06.400
Kaçan bir evren hâline gelecektir.

0:22:08.340,0:22:11.100
Evrenin enerjisinin %70'i...

0:22:11.280,0:22:12.900
...boş uzayda bulunmaktadır,

0:22:12.980,0:22:16.300
...ve biz bunun niye böyle[br]olduğunu anlamış değiliz.

0:22:17.600,0:22:19.600
Ancak ne olacağını biliyoruz.

0:22:21.190,0:22:23.700
Bu enerji orada durmaya[br]devam ederse şayet,

0:22:24.390,0:22:27.400
...evren karanlık, soğuk[br]ve boş bir hâle gelecek.

0:22:30.180,0:22:32.100
İşte gelecek böyle gözüküyor.

0:22:33.380,0:22:37.390
Bilmiyoruz, çünkü karanlık enerjinin[br]doğasını kavrayabilmiş değiliz henüz.

0:22:37.440,0:22:39.580
Kavrayana kadar,[br]geleceği bilemeyeceğiz,

0:22:39.680,0:22:41.800
...kendi kökenlerimizi[br]dahi bilemeyeceğiz.

0:22:41.980,0:22:45.100
İşte bu sebeple de, bu konuyu[br]bilmek ve araştırmak istiyoruz.

0:22:46.980,0:22:54.260
Karanlık enerjinin mahiyetini keşfetmek, geleceğe[br]dairki öngörümüzü çarpıcı bir şekilde değiştirebilir.

0:22:55.600,0:23:02.800
Olur da karanlık enerji bir şekilde zamanla[br]etkisini azaltırsa, evren kütle çekiminin etkisi[br]altında çökebilir – İşte bu “Büyük Çöküş”tür.

0:23:04.100,0:23:10.200
Destek verilirse, evreni paramparça[br]edebilir – Bu da “Büyük Yırtılma”dır.

0:23:10.300,0:23:12.280
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ çᴀğı)

0:23:12.300,0:23:22.000
Fizikçiler, her birisinin kendine mahsus fizik[br]yasaları bulunan bizimkinin dışında başka bir[br]sürü evren daha olabileceğinden şüpheleniyor.

0:23:24.750,0:23:33.600
Bazıları, yaşam için uygun koşulları sağlayabilir.[br]Diğerleri ise çökebilir yahut da parçalanabilir.

0:23:35.400,0:23:42.600
Kimileri ise, hayal edebileceğimiz her[br]şeyden çok daha acayip yapıda olabilir.

0:23:45.950,0:23:52.760
Bu bulmacanın yeni parçaları orada[br]bir yerlerde olup bulunmayı bekliyor.

0:23:52.780,0:23:58.300
Gitgide soğuyup boş hâle gelen[br]bir evren bekliyor bizi gelecekte.

0:24:03.280,0:24:05.000
Öte yandan şunu da sormalıyız tabii:

0:24:05.080,0:24:08.000
“Bu son, yeni bir başlangıcı[br]beraberinde getirebilir mi?”

0:24:10.780,0:24:14.590
Ayrıca da, kâinatın sonunun[br]gerçekte nasıl geleceğine...

0:24:14.590,0:24:17.500
...ve bir şekilde yeni bir evrenin doğuşuna[br]neden olup olmayacağına dair fikirler de var.

0:24:23.230,0:24:30.200
Bazı kişiler, entropi her şeyi yok etmeden evvel evrenden[br]kaçıp kurtulmanın bir yolu olabileceğini düşünmekte.

0:24:32.300,0:24:38.800
Simüle edilmiş sanal evrenler yaratabilir, hatta yeterli[br]enerjiyle, tıpkı bizimkisi gibi bir evren bile yaratabiliriz.

0:24:43.680,0:24:46.000
Yaptığımız hesaplamalar[br]bizlere şunu söylüyor:

0:24:46.000,0:24:52.800
Muazzam miktarda enerjiyi tek bir noktaya sıkıştırabilecek[br]kapasitede bir parçacık hızlandırıcısına sahipseniz eğer,

0:24:53.190,0:24:55.400
...bir ihtimal bir geçit açabilirsiniz.

0:24:55.680,0:24:57.300
Yeni doğmuş bir[br]bebek evren yani.

0:25:03.170,0:25:05.900
Var olan her şeyin[br]ölümüyle yüzleşmek.

0:25:06.390,0:25:10.200
Belki de, tek kurtulma[br]olasılıkları işte budur.

0:25:11.900,0:25:14.980
Ve bu, çok ilginç bir olasılığı[br]daha gündeme getirmekte.

0:25:14.980,0:25:16.580
Tamamiyle spekülasyon tabii ki ama,

0:25:17.080,0:25:21.000
...belki de bünyesinde zeki[br]yaşam barındıran evrenler,

0:25:21.300,0:25:26.100
...yeni doğmuş bebek evrenler, yani bir nevi[br]“cankurtaran botları” oluşturup onları çoğaltacaktır.

0:25:26.200,0:25:29.800
(sᴏɴ ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ᴅᴇ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)

0:25:30.000,0:25:34.680
Yani, çoklu evrenler arasında[br]bir nevi “evrim” vuku bulabilir.

0:25:34.800,0:25:37.400
Kozmik bir “doğal seleksiyon” gerçekleşebilir.

0:25:38.700,0:25:43.700
Bünyesinde zeki yaşam bulundurmayan[br]evrenler “kısır”dır, hiç çocukları olmaz.

0:25:44.080,0:25:48.000
Ancak, uygun sıcaklıklara ve bizimkisi[br]gibi yıldızlara sahip olan evrenler,

0:25:48.000,0:25:52.900
...çocuk evrenler oluşturup sonra da onları[br]çoğaltacak uygarlıklar meydana getirebilir.

0:25:59.200,0:26:06.700
Evrenden kaçıp kurtulabilmenin bir yolu[br]bulunmuyorsa eğer, bu durumda entropi[br]ilerleyişine devam edip evrende kalan son[br]süper kütleli kara delikleri de yok edecektir.

0:26:08.700,0:26:17.500
Sonuncusu da patlayıp ölürken,[br]son bir defa evreni aydınlatıyor.

0:27:24.780,0:27:27.900
Akıl almaz bir sürenin sonunda,

0:27:28.180,0:27:31.000
...kara delikler bile buharlaşacaktır.

0:27:31.180,0:27:36.200
Ve kâinat, içinde sadece fotonların[br]bulunduğu bir denize dönüşecektir.

0:27:36.200,0:27:41.950
Ve bu fotonlar da, evrenin genişlemesi[br]sebebiyle yavaş yavaş aynı sıcaklığa,

0:27:42.000,0:27:43.900
...mutlak sıfıra doğru soğuyacaktır.

0:27:57.780,0:28:03.700
Son yıldızların son kalıntıları da en[br]nihayetinde bozunup yok olduğunda...

0:28:04.000,0:28:06.800
...ve her şey aynı sıcaklığa ulaştığında,

0:28:07.300,0:28:09.150
...kâinatın öyküsü...

0:28:09.200,0:28:11.600
...nihayetinde sona erecek.

0:28:12.380,0:28:14.990
“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:14.990,0:28:17.100
Ömrü boyunca ilk defa...[br]“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:17.100,0:28:17.380
“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:17.380,0:28:21.000
...evren kalıcı ve değişmez olacaktır.[br]“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:21.000,0:28:21.590
“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:21.590,0:28:24.300
Entropi nihayet artmayı durdurdu,[br]“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:24.300,0:28:24.580
“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:24.580,0:28:28.150
...zira kozmos, artık daha da[br]fazla düzensiz hâle gelemez.[br]“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:28.150,0:28:28.720
“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:28.720,0:28:34.000
Hiçbir şey olmuyor, ve ilelebet[br]de olmamaya devam edecek.[br]“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:34.000,0:28:35.300
“ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ”

0:28:37.380,0:28:46.200
Her şeyin bir mucizesi vardır, karanlığın ve sessizliğin bile...[br]...ve ben, elimdekilerle mutlu olmayı öğrendim.[br]ʜᴇʟᴇɴ ᴋᴇʟʟᴇʀ

0:28:47.800,0:28:53.000
ᴍᴇʟᴏᴅʏsʜᴇᴇᴘ ᴛᴀʀᴀғıɴᴅᴀɴ ʜᴀᴢıʀʟᴀɴᴍışᴛıʀ[br]ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi: @𝘆𝗶𝗴𝗶𝘁𝗵𝗮𝗻.𝗸𝗶𝗹𝗶𝗻𝗰

0:28:53.400,0:28:56.100
Protocol Labs Desteğiyle

0:28:56.100,0:28:56.900
Protocol Labs Desteğiyle[br]Neler keşfedeceksin?

0:28:56.900,0:28:59.700
Protocol Labs Desteğiyle[br]Neler keşfedeceksin?[br]Geleceği nasıl değiştireceksin?

0:28:59.800,0:29:05.000
ᴋᴏɴᴜşᴍᴀᴄıʟᴀʀ:[br]David Attenborough, Craig Childs, Brian Cox,[br]Neil deGrasse Tyson, Michelle Thaller,[br]Lawrence Krauss, Michio Kaku, Mike Rowe,[br]Phil Plait, Janna Levin, Stephen Hawking,[br]Sean Carrol, Alex Filippenko, Martin Rees

0:29:05.600,0:29:10.800
Juan Benet ve Patreon'daki destekçilerime teşekkürler:[br]patreon.com/melodysheep

0:29:14.900,0:29:17.400
ᴀsʜ'iɴ şᴇʀᴇғiɴᴇ