ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi:
@yigithan.kilinc
Her şeyin bir mucizesi vardır,
karanlığın ve sessizliğin bile...
Her şeyin bir mucizesi vardır,
karanlığın ve sessizliğin bile...
ʜᴇʟᴇɴ ᴋᴇʟʟᴇʀ
Gelecek nasıl görünecek?
Evren nasıl sona erecek?
Bunu asla kesin olarak bilemeyebiliriz.
Lâkin bilim, evrenin sonunun nasıl geleceğine
dair büyüleyici bir tablo çizmeye başladı bile.
Gelin birlikte zamanın sonuna
doğru bir yolculuğa çıkalım.
Her 5 saniyede bir, hızımızı ikiye katlayıp
zamanda gitgide hızlanarak ilerleyeceğiz.
Geleceğe dair bu öngörümüz, biz daha fazla ipucunu
irdeledikçe muhakkak değişecektir, fakat şu kesin ki:
Evren daha yeni başladı.
(ᴀɴᴛʀᴏᴘᴏsᴇɴ çᴀɢ̆ı)
Holosen sona erdi.
(ᴀɴᴛʀᴏᴘᴏsᴇɴ çᴀɢ̆ı)
(ᴀɴᴛʀᴏᴘᴏsᴇɴ çᴀɢ̆ı)
Şu anda yaptıklarımız...
...ve sonraki birkaç yılda yapacaklarımız...
...gelecek binlerce yılı derinden etkileyecek.
Modern insanların şimdiye
kadarki bildiği tek koşullar...
...değişmekte.
Hem de çok hızlı bir şekilde.
Bu gezegendeki hiçbir şey
aynı kalmaz, her şey değişir.
Dünya sıçrayışlarından birini yapıyor ve biz
bu sıçrayışların nereye ineceğini bilemeyiz.
(ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ ᴍᴀɴʏᴇᴛiᴋ ᴀʟᴀɴı ᴛᴇʀsiɴᴇ ᴅöɴüʏᴏʀ)
Dünya sıçrayışlarından birini yapıyor ve biz
bu sıçrayışların nereye ineceğini bilemeyiz.
(ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ ᴍᴀɴʏᴇᴛiᴋ ᴀʟᴀɴı ᴛᴇʀsiɴᴇ ᴅöɴüʏᴏʀ)
(ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ ᴍᴀɴʏᴇᴛiᴋ ᴀʟᴀɴı ᴛᴇʀsiɴᴇ ᴅöɴüʏᴏʀ)
Dünya daima bu sıçrayışları yapmakta.
(ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ ᴍᴀɴʏᴇᴛiᴋ ᴀʟᴀɴı ᴛᴇʀsiɴᴇ ᴅöɴüʏᴏʀ)
(ʜᴀʟᴇ-ʙᴏᴘᴘ ᴋᴜʏʀᴜᴋʟᴜ ʏıʟᴅıᴢı ɢᴇʀi ᴅöɴüʏᴏʀ)
Bu gezegendeki her şey hareket hâlindedir.
(ᴅᴇɴiᴢ sᴇᴠiʏᴇsi şiᴅᴅᴇᴛʟᴇ ʏüᴋsᴇʟiʏᴏʀ)
(ᴅᴇɴiᴢ sᴇᴠiʏᴇsi şiᴅᴅᴇᴛʟᴇ ʏüᴋsᴇʟiʏᴏʀ)
Hiçbir şey sabit kalmaz, her şey bozulur.
(ᴅᴇɴiᴢ sᴇᴠiʏᴇsi şiᴅᴅᴇᴛʟᴇ ʏüᴋsᴇʟiʏᴏʀ)
Hiçbir şey sabit kalmaz, her şey bozulur.
(30 ᴍᴇᴛʀᴇʟiᴋ ᴀsᴛᴇʀᴏiᴛ ᴅüɴʏᴀ'ʏᴀ çᴀʀᴘıʏᴏʀ)
(30 ᴍᴇᴛʀᴇʟiᴋ ᴀsᴛᴇʀᴏiᴛ ᴅüɴʏᴀ'ʏᴀ çᴀʀᴘıʏᴏʀ)
(ᴀɴᴛᴀʀᴇs süᴘᴇʀɴᴏᴠᴀ ᴏʟᴜʏᴏʀ)
(sᴀʜʀᴀ çöʟü ᴛʀᴏᴘiᴋᴀʟ iᴋʟiᴍᴇ ɢiʀiʏᴏʀ)
(ᴛᴀᴋıᴍ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ʙᴏᴢᴜʟᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)
(ᴠᴏʏᴀɢᴇʀ ɪ ᴋᴏᴍşᴜ ʏıʟᴅıᴢıɴ ʏᴀɴıɴᴅᴀɴ ɢᴇçiʏᴏʀ)
(ʙᴜᴢᴜʟ ᴀʀᴀsı ᴅᴇᴠiʀ sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)
(ʙiʀ süᴘᴇʀᴠᴏʟᴋᴀɴ ᴘᴀᴛʟıʏᴏʀ)
(ʏᴇɴi ʙiʀ ʜᴀᴠᴀi ᴀᴅᴀsı ᴏʀᴛᴀʏᴀ çıᴋıʏᴏʀ)
(ʏᴇɴi ᴀᴅᴀʟᴀʀ ᴢiɴᴄiʀi ᴏʟᴜşᴜʏᴏʀ)
(ᴀʏ'ᴅᴀᴋi ᴀʏᴀᴋ iᴢʟᴇʀi ᴋᴀʏʙᴏʟᴜʏᴏʀ)
(ʙᴇᴛᴇʟɢᴇᴜsᴇ süᴘᴇʀɴᴏᴠᴀ ᴏʟᴜʏᴏʀ)
(ᴛᴀşᴛᴀɴ ᴀʙiᴅᴇʟᴇʀ ᴇʀᴏᴢʏᴏɴᴀ ᴜɢ̆ʀᴜʏᴏʀ)
(öʟüᴍᴄüʟ ʙiʀ ɢᴀᴍᴀ ışıɴı ᴘᴀᴛʟᴀᴍᴀsı ᴏʟᴜʏᴏʀ)
(ᴍᴀʀs'ıɴ ᴜʏᴅᴜsᴜ ʜᴀʟᴋᴀ ʜᴀʟiɴᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ)
(sᴀᴛüʀɴ'üɴ ʜᴀʟᴋᴀʟᴀʀı ʏᴏᴋ ᴏʟᴜʏᴏʀ)
(ᴀɴᴛᴀʀᴋᴛiᴋᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)
(ʙüʏüᴋ ʙiʀ ᴀsᴛᴇʀᴏiᴛ ᴅüɴʏᴀ'ʏᴀ çᴀʀᴘıʏᴏʀ)
(ʏᴇɴi süᴘᴇʀ ᴋıᴛᴀ ᴏʟᴜşuʏᴏʀ)
(ɢüɴᴇş'iɴ ᴘᴀʀʟᴀᴋʟıɢ̆ı ᴀʀᴛıʏᴏʀ)
Yakıtı tükenince...
(ɢüɴᴇş'iɴ ᴘᴀʀʟᴀᴋʟıɢ̆ı ᴀʀᴛıʏᴏʀ)
Yakıtı tükenince...
(ғᴏᴛᴏsᴇɴᴛᴇᴢ ᴅᴜʀᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)
(ғᴏᴛᴏsᴇɴᴛᴇᴢ ᴅᴜʀᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)
...Güneş gösterişsiz bir şekilde solmayacak.
(ғᴏᴛᴏsᴇɴᴛᴇᴢ ᴅᴜʀᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)
...Güneş gösterişsiz bir şekilde solmayacak.
(ʙiᴛᴋi ʏᴀşᴀᴍı sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)
(ʙiᴛᴋi ʏᴀşᴀᴍı sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)
(ᴏᴋʏᴀɴᴜsʟᴀʀ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)
Çekirdeği çökecek...
(ᴏᴋʏᴀɴᴜsʟᴀʀ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)
...ve çökmesiyle oluşan fazladan ısı dış
katmanlarının şişmesine sebep olacak.
(ᴏᴋʏᴀɴᴜsʟᴀʀ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)
...ve çökmesiyle oluşan fazladan ısı dış
katmanlarının şişmesine sebep olacak.
(ᴅüɴʏᴀ üᴢᴇʀiɴᴅᴇᴋi ᴛüᴍ ʏᴀşᴀᴍ sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)
(ᴅüɴʏᴀ üᴢᴇʀiɴᴅᴇᴋi ᴛüᴍ ʏᴀşᴀᴍ sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)
(ɢüɴᴇş ɢᴇɴişʟiʏᴏʀ)
(ɢüɴᴇş ᴋıᴢıʟ ᴅᴇᴠᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)
(öʟᴍᴇᴋᴛᴇ ᴏʟᴀɴ ɢüɴᴇş ᴅüɴʏᴀ'ʏı ʏᴏᴋ ᴇᴅiʏᴏʀ)
(ɢüɴᴇş ʙᴇʏᴀᴢ ᴄüᴄᴇʏᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)
Güneş'imiz artık ölü.
(ɢüɴᴇş ʙᴇʏᴀᴢ ᴄüᴄᴇʏᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)
Kalıntıları, derin uzayın dondurucu
sıcaklığında yavaşça soğumakta.
Güneş'in kaderi, diğer tüm
yıldızlar için de geçerlidir.
Bir gün hepsi ölecek ve kâinat
ebedi bir karanlığa gömülecek.
(ᴛüᴍ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ʙiʀᴇʀ ʙiʀᴇʀ öʟüʏᴏʀ)
Tüm yıldızların nihayetinde yakıtı bitecek...
(ᴛüᴍ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ʙiʀᴇʀ ʙiʀᴇʀ öʟüʏᴏʀ)
...evrenin sıcaklığı düşecek...
...ve tüm yıldızlar tek tek ölüp
gökyüzünün ışığı sönecek.
Sonrasındaysa hiç yeni yıldız...
...oluşmayacak.
Yani evrenin sonu bir patlamayla değil de...
...ağır bir süreç ile gelecek.
(sᴏɴ ᴋızıʟ ᴄüᴄᴇ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ öʟüʏᴏʀ)
Bu son ateşli değil...
...buzlu olacak.
Son yıldızın da ölmesiyle
yıldız ışığı dönemi sona erdi.
(ᴅᴇᴊᴇɴᴇʀᴇ çᴀɢ̆)
Evren, ölü yıldızların etrafa saçılmış olduğu
bir mezarlık hâline gelmiş bulunmakta.
Güneş'imiz bir beyaz cüceye dönüşüyor:
sıcak, yoğun, çökmüş bir yıldız cesedine.
Yakacak yakıtı kalmayınca...
...bir beyaz cücenin soluk parıltısı, sönmüş olan
fırınından geriye kalan son ısıdan kaynaklanır.
Dünya'nın şimdiki bulunduğu
konumdan bakıldığında...
...bulutsuz bir gece göğünde parlayan
dolunay kadar parlak olacak ancak.
Beyaz cücelerin soluk parıltısı...
...ölü yıldızlar ve kara deliklerle dolu olan bu
karanlık boşluktaki tek ışık kaynağı olacak.
Bir bakıma, cesetler ve zombi yıldızlarla dolu
bir “hayalet evren” karşılayacak bizi gelecekte.
Bir süre sonra kütle çekimi, ölü yıldızları ve gezegenleri
galaksilerinden kopararak dondurucu boşluğa yolluyor.
Bazı kahverengi cüceler şans eseri
çarpışıp yeni yıldızlar oluşturuyor.
Çarpışan nötron yıldızları aşırı parlak
süpernovalarla karanlığı aydınlatıyor.
(ɴöᴛʀᴏɴ ʏıʟᴅıᴢı çᴀʀᴘışᴍᴀsı)
Ölmekte olan evrenden sağ
kurtulabilmiş olan canlılar...
...yaşlanan beyaz cücelerin
etrafında konaklayabilir.
Fakat en nihayetinde,
beyaz cüceler de sönüp ölecek.
Kara cüceler, son yıldızların nihai kaderi olacak.
Bunlar, sadece azıcık ısı ya da ışık
yayan soğumuş beyaz cücelerdir.
Kara cüceler koyu, yoğun ve bozunmakta
olan maddelerden oluşan gök cisimleridir.
Yıldızlardan arta kalan küllerdir esasında.
Bunları meydana getiren atomlar
öyle sert bir şekilde sıkışmıştır ki...
...Güneş'imizden 1 milyon kat yoğundurlar.
Yıldızların bu hâle gelmesi aşırı uzun sürer.
Dolayısıyla, bildiğimiz kadarıyla şu anda
evrende hiç kara cüce bulunmamakta.
Bulunduğu galaksiden kaçamayan cisimler...
...merkezde yer alan süper kütleli
kara delik tarafından yutuluyor.
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋʟᴇʀ ʙᴀşıʙᴏş ᴍᴀᴅᴅᴇʟᴇʀi ʏᴜᴛᴜʏᴏʀ)
Uzun süredir uykuda olan kara delikler
görkemli bir şekilde aniden parlıyor.
(ᴅᴇᴊᴇɴᴇʀᴇ çᴀɢ̆)
Gelecekteki uygarlıkların tek güvenilir güç
kaynağı kara deliklerin dönme enerjisi oluyor.
Yaşama hızımız, elimizde
bulunan enerjiye bağlıdır.
Bizden epey farklı bir biyolojiye sahip olan...
...dolayısıyla da çok ama çok uzun yaşam sürelerine
sahip olan bilinçli yaşayan sistemler düşünülebilir.
10 trilyon yılda bir düşünen, ama bu sanki onlara
normalmiş gibi gelen yaşayan sistemler olabilir.
Bizim soyumuz tükense bile...
...çok ama çok uzak bir gelecekte...
...bir süreliğine daha tekrardan zeki yaşam
formlarının oluşmasına imkan verebilecek...
...bir dalgalanma meydana gelebilir.
Zeki yaşam zaman adacıkları olabilir yani.
(ᴜᴢᴀʏ-ᴢᴀᴍᴀɴıɴ ɢᴇɴişʟᴇᴍᴇsi)
Evrenin genişleme hızı arttıkça, maddelerin
birbirinden uzaklaşma hızı ışık hızını geçiyor.
Bu noktada, uzak galaksiler ve yıldızlar öyle hızlı
uzaklaşıyor ki ışıkları tespit edilemez hâle geliyor.
Kâinatın gizemleri sonsuza
değin kilitli şekilde kalacak.
En yeni teoriler, atomların da zamanla bozunarak
diğer tüm maddeleri yok edeceğini öngörmekte.
(ᴘʀᴏᴛᴏɴ ʙᴏᴢᴜɴᴍᴀsı)
Bizi oluşturan atomun temel yapı
taşlarından biri olan protonlar...
...kendiliğinden dağılabilir.
Kara deliğin çekiminden
kurtulabilen maddeler...
...onu oluşturan protonlar nihayetinde
bozunacağından yok olup gidecek.
Proton bozunması henüz kanıtlanmış değil.
Dolayısıyla geleceğin bu kısmı,
yeni keşiflerin ışığında daha farklı olabilir.
Kara cücelerin içindeki maddeler...
...yani kâinatta kalan en son
maddeler, bir zaman sonra...
...arkalarında hiçbir şey bırakmayarak uzay
boşluğuna radyasyon hâlinde buharlaşacak.
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ çᴀɢ̆ı)
Kara cücelerin de yok olmasıyla...
...kâinatta tek bir atom dahi kalmayacak.
Bir zamanlar içinde bolca şey bulunan
kozmostan geriye kalan tek şeyler...
...ışık parçacıkları ve kara delikler olacak.
Kara Delik Çağı başlıyor.
Yaşamın sığınabileceği hiçbir gezegen, yıldız
veyahut kalıntı bulunmayacak bu dönemde.
Fakat, zamanın akışı daha şimdi başladı.
İnsan ömrü ile kıyaslandığında,
evren daha yeni gözlerini açtı.
Soğuk, karanlık ve boş. İşte evren ömrünün
büyük bir kısmını aynen bu şekilde geçirecek.
Evrenimiz, yaşama kendini göstermesi
için çok kısa bir zaman dilimi veriyor.
Ateşli doğumu ve soğuk ölümünden
korunan fevkalade bir zaman dilimi.
Zamanın doğrusal ilerleyişi...
...yaşamın mümkün olduğu evrenin gelişim
çağında parlak bir pencere meydana getirir.
Lâkin bu, çok da uzun açık
kalmayan bir penceredir.
Bildiğimiz şekliyle yaşam...
...evrenin doğumundan son kara deliğin
buharlaşmasına kadar olan sürenin...
...yüzdelik olarak yalnızca...
%0.000
%0.000000000000
%0.000000000000000000000
%0.000000000000000000000000000000
%0.000000000000000000000000000000000000000
%0.000000000000000000000000000000000000000000000000
%0.000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
%0.000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
%0.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
%0.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
%0.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001'inde mümkündür.
Kara delikler evrenin temel
yapı taşları hâline geliyor.
Galaksiler, etraflarında ufak kara delikler dönen
merkezi süper kütleli kara delikler hâline gelecek.
Kara deliklerle dolu zombi galaksiler
yavaş yavaş gelişmeye devam ediyor.
Birbirlerini yutarak büyüyecekler...
...ardından da, belki süper kütleli kara
deliğe çekilerek onu büyütecekler.
Evren, hâlâ ilginç ve dinamik
bir yer olmaya devam edecek.
Sadece bahsettiğimiz zaman ölçekleri...
...artık 'binlerce' veya 'milyonlarca'
yıl yerine 'trilyonlarca' yıl olacak.
Bu çok uzak olan gelecekte...
...kara delik birleşmeleri, evrende
gerçekleşen ana olaylar olacak.
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ʙiʀʟᴇşᴍᴇʟᴇʀi)
Bazıları muazzam büyüklüklere ulaşacak,
Güneş'imizin trilyonlarca katı kütlelere.
Birleştikleri vakit, kâinatta yankılanacak çok
kuvvetli kütle çekimsel dalgalar yayacaklar.
Kara delikler, davula vuran tokmak misali
evreni kütle çekimsel dalgalarla dövecek.
Ve bunların çok karakteristik bir şarkısı olacak.
Beraberce çok uzun bir ömür
sürmüş iki kara delik düşünün.
Ömürlerinin sonunda birbirlerinin etrafında...
...bir saniyeden çok daha kısa bir sürede
binlerce km yol alacak şekilde dönüyorlar.
Bunu yaparken arkalarında bir uzay çınlaması...
...uzay-zamanda gerçek bir dalga bırakıyorlar.
Uzay, bu kara deliklerin evrene
vuruşu sebebiyle ezilip büzülür.
Bunlar “kütle çekimsel dalgalar”, diğer
bir deyişle evrenin çınlama sesleridir.
Ve bunlar, kara delikten ışık hızında çıkarak
dönen sakin bir kara delikte birleşecektir.
Yeterince yakında bulunsaydınız eğer...
...uzayın ezilip büzülmesinden
dolayı kulaklarınız çınlardı.
Tam anlamıyla o sesi işitebilirdiniz.
Çok ağır bir kara deliğe doğru çekilen
daha hafif bir kara delik düşünün.
Bu duyduğunuz...
...hafif olan kara deliğin, ağır olana her
yaklaştığında uzayı dövmesinin sesidir.
Çekildikçe daha da hızlanır ve
daha gürültülü bir hâle gelir.
Bilim insanları kara deliklerin
ölümsüz olduğunu düşünüyordu.
Ancak bunlar bile nihayetinde ölür.
Şimdi de, hayal dahi edilemeyecek
kadar uzun zaman ölçeklerinden...
...katrilyonlarca yıl gelecekten bahsediyoruz.
Bahsettiğimiz bu zaman ölçeklerinde,
kara delikler bile buharlaşmaya başlar.
(ʜᴀᴡᴋıɴɢ ʀᴀᴅʏᴀsʏᴏɴᴜ)
Kuantum mekaniğine göre...
...uzay 'sanal' ve 'karşıt' parçacıklarla doludur.
Bunlar çiftler hâlinde oluşmakta,
birbirlerinden ayrılmakta...
...tekrardan bir araya gelmekte ve
sonra da birbirlerini yok etmektedir.
Bir kara deliğin yanında...
...sanal parçacıklardan biri ona düşebilir.
Bunun sonucunda diğer parçacık, kendisini
yok edecek olan partnerinden mahrum kalır.
Terkedilmiş olan parçacık...
...kara delik tarafından yayılan
radyasyonmuş gibi görünür.
Bu yüzden de işte...
...kara delikler ölümsüz değildir.
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşᴍᴀsı)
Sürekli artan bir oranda buharlaşırlar...
...ta ki en sonunda muazzam
bir patlamayla yok olana dek.
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋʟᴇʀ öʟᴍᴇʏᴇ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)
Kuantum mekaniği...
...parçacıkların ve radyasyonun nihai bir
zindandan kurtulmasına imkan vermiştir:
Bir kara delikten.
Kara delikler, evrende son kalan büyük ölçekli
yapıları silerek buharlaşmaya başlıyorlar.
Ölürlerken karanlığı birer birer aydınlatıyorlar.
Kara delikler aheste aheste ölürken...
...evren, henüz sırrını çözememiş olduğumuz
bir güç nedeniyle genişlemeye devam ediyor.
(ᴋᴀʀᴀɴʟıᴋ ᴇɴᴇʀᴊi ᴇᴠʀᴇɴi ɢᴇɴişʟᴇᴛiʏᴏʀ)
İşte bu, insanoğlunun bilgi birikiminin sınırıdır,
araştırmalar ve keşifler için doğmuş bir sınır.
Düşünürler ve şairler seneler boyunca...
...“Dünya'nın sonunu ateş mi yoksa buz
mu getirecek?” diye sorup durmuştur.
Bugün buna bir cevap verebiliriz.
En yeni bulgular gösteriyor ki,
evren yavaşlamıyor...
...aksine kontrolden çıkmış
bir şekilde hızlanıyor.
Ve biz, evrenin donarak yaşamını
noktalayacağını düşünmekteyiz.
Günümüzden trilyon kere
trilyonlarca sene sonra.
Uzay boşluğunun ta kendisinde enerji vardır.
Uzayın her bir cm³ alanında...
...içerisinde parçacık, madde, radyasyon
yahut herhangi bir şeyler olsun olmasın...
...yine de enerji vardır.
Einstein'a göre de, bu enerji evreni itmektedir.
Evrenin genişlemesini hızlandıran tuhaf şey nedir?
Ona "karanlık enerji" diyoruz.
Ve bu şey, evrendeki en baskın güçtür.
Evrendeki madde-enerji içeriğinin neredeyse
3/4'ü bu karanlık enerji dediğimiz şeydir.
Ve bizim, onun ne olduğuna dair
hiçbir fikrimiz bulunmuyor.
Karanlık enerji, madde veya radyasyonun aksine...
...evren genişledikçe etkisini azaltmaz.
İşte bu, evrene gelecekte ne olacağına
dair çok önemli şeyler söyler bize.
Öyleyse evrenin geleceği ne olacak?
Karanlık enerji, baskın ve itici güç
olarak kalmaya devam ederse...
...evren sonsuza değin genişleyecektir.
Zaman geçtikçe gitgide
hızını artırarak hem de.
Kaçak bir evren hâline gelecektir.
Evrenin enerjisinin %70'i...
...boş uzayda bulunmaktadır...
...ve biz niye bunun böyle
olduğunu anlamış değiliz.
Ancak ne olacağını biliyoruz.
Bu enerji orada durmaya
devam ederse şayet...
...evren karanlık, soğuk ve
bomboş bir hâle gelecektir.
İşte gelecek böyle gözüküyor.
Bilmiyoruz, çünkü karanlık enerjinin
doğasını kavrayabilmiş değiliz henüz.
Kavrayana dek, geleceği bilemeyeceğiz...
...kendi kökenlerimizi dahi bilemeyeceğiz.
İşte bu sebeple de, bu konuyu
bilmek ve araştırmak istiyoruz.
Karanlık enerjinin mahiyetini keşfetmek...
...geleceğe dairki öngörümüzü
çarpıcı bir şekilde değiştirebilir.
Olur da karanlık enerji, etkisini
zamanla bir şekilde azaltırsa...
...evren, kütle çekiminin etkisi altında
çökebilir: İşte bu “Büyük Çöküş'tür”.
Destek verilirse, evreni paramparça
edebilir – Bu da “Büyük Yırtılma'dır”.
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ çᴀɢ̆ı)
Fizikçiler her geçen gün, hepsinin
kendine mahsus fizik yasaları olan...
...bizimkisinin dışında başka birçok evren
daha olabileceğini düşünmeye başlıyor.
Bazıları, yaşam için uygun koşulları sağlayabilir.
Diğerleri ise çökebilir veya da parçalanabilir.
Bazıları ise, aklımızın alabileceği
her şeyden çok daha acayip olabilir.
Bu yapbozun eksik parçaları orada bir
yerlerde olup bulunmayı beklemekte.
Gelecekte bizi, gitgide soğuyup boş hâle
gelen bir evren bekliyor gibi görünüyor.
Öte yandan şunu da sormalıyız tabii:
“Bu son, yeni bir başlangıcı
beraberinde getirebilir mi?”.
Ayrıca da, kâinatın sonunun
gerçekte nasıl geleceğine...
...ve yeni bir evrenin doğuşuna neden
olup olmayacağına dair fikirler de var.
Bazıları, entropi her şeyi yok etmeden önce evrenden
kaçıp kurtulmanın bir yolu olabileceğini düşünmekte.
Simüle edilmiş sanal evrenler yaratabilir, hatta yeterli
enerjiyle tıpkı bizimkisi gibi bir evren yaratabiliriz.
Yaptığımız hesaplamalar bizlere şunu söylüyor:
Eğer muazzam miktarda enerjiyi tek bir
noktaya sıkıştırabilecek kapasitede...
...bir parçacık hızlandırıcınız varsa...
...bir ihtimal bir geçit açabilirsiniz:
Bebek bir evren.
“Var olan her şeyin ölümüyle yüzleşmek.”.
Belki de, (gelecekteki uygarlıkların)
tek kurtulma olasılığı işte budur.
Ve bu, çok ilginç bir olasılığı
daha gündeme getirmekte.
Tamamiyle spekülasyon ama...
...belki de bünyesinde akıllı
yaşam barındıran evrenler...
...bebek evrenler, diğer bir deyişle
“cankurtaran botları” oluşturup...
...onları çoğaltacaklardır.
(sᴏɴ ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ᴅᴇ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)
Yani, çoklu evrenler arasında
bir nevi “evrim” vuku bulabilir.
Kozmik bir “doğal seleksiyon” gerçekleşebilir.
Bünyesinde zeki yaşam bulundurmayan
evrenler 'kısırdır', hiç çocukları olmaz.
Ancak, uygun sıcaklıklara ve bizimkisi
gibi yıldızlara sahip olan evrenler...
...bebek evrenler yapıp sonra da onları
çoğaltacak uygarlıklar oluşturabilir.
Evrenden kaçıp kurtulabilmenin
herhangi bir yolu bulunmuyorsa...
...o zaman entropi, ilerleyişine devam ederek evrende
kalan son süper kütleli kara delikleri de yok edecektir.
Son kara delik, patlayıp ölürken
son bir defa kâinatı aydınlatıyor.
Akıl almaz bir sürenin sonunda...
...kara delikler bile buharlaşacaktır.
Ve kâinat, içinde sadece fotonların
bulunduğu bir denize dönüşecektir.
Ve bu fotonlar da, evrenin genişlemesi
sebebiyle yavaş yavaş aynı sıcaklığa...
...mutlak sıfıra doğru soğuyacaktır.
Son yıldızların son kalıntıları da
sonunda bozunup yok olunca...
...ve her şey aynı sıcaklığa ulaştığında...
...kâinatın öyküsü...
...nihayet sona ermiş bulunmakta.
ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ
Ömrü boyunca ilk defa...
...evren kalıcı ve değişmez olacaktır.
Entropi nihayet artmayı durdurdu...
...zira kozmos, artık daha da
fazla düzensiz hâle gelemez.
Hiçbir şey olmuyor...
...ilelebet de olmamaya devam edecek.
Her şeyin bir mucizesi vardır,
karanlığın ve sessizliğin bile...
ʜᴇʟᴇɴ ᴋᴇʟʟᴇʀ
...ve ben, ne hâlde olursam olayım
mutlulukla yaşamayı öğrendim.
ʜᴇʟᴇɴ ᴋᴇʟʟᴇʀ
ᴍᴇʟᴏᴅʏsʜᴇᴇᴘ ᴛᴀʀᴀғıɴᴅᴀɴ ʜᴀᴢıʀʟᴀɴᴍışᴛıʀ
ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi: @yigithan.kilinc
ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi: @yigithan.kilinc
ᴋᴏɴᴜşᴍᴀᴄıʟᴀʀ:
David Attenborough, Craig Childs, Brian Cox,
Neil deGrasse Tyson, Michelle Thaller,
Lawrence Krauss, Michio Kaku, Mike Rowe,
Phil Plait, Janna Levin, Stephen Hawking,
Sean Carrol, Alex Filippenko, Martin Rees
Juan Benet ve Patreon'daki destekçilerime teşekkürler:
patreon.com/melodysheep
ᴀsʜ'iɴ şᴇʀᴇғiɴᴇ