WEBVTT

00:00:06.494 --> 00:00:07.890
با نگاه به آسمان شب،

00:00:07.890 --> 00:00:10.910
از این که بیانتها به نظر
میرسد شگفتزده میشویم.

00:00:10.910 --> 00:00:12.395
اما میلیاردها سال بعد،

00:00:12.395 --> 00:00:13.865
آسمان چگونه خواهد بود؟

00:00:13.865 --> 00:00:15.372
گروهی از دانشمندان

00:00:15.372 --> 00:00:16.616
به نام کیهانشناسان،

00:00:16.616 --> 00:00:19.531
زمانشان را به فکر کردن
در مورد همین سؤال سپری میکنند.

00:00:19.531 --> 00:00:21.924
چگونگی پایان جهان ارتباط نزدیکی

00:00:21.924 --> 00:00:23.868
با محتویات جهان دارد.

00:00:23.868 --> 00:00:25.170
بیش از ۱۰۰ سال قبل،

00:00:25.170 --> 00:00:27.879
انیشتین، تئوری نسبیت عام را ارائه کرد

00:00:27.879 --> 00:00:29.923
که از معادلاتی تشکیل شده بود

00:00:29.923 --> 00:00:31.258
که کمک کرد ارتباط میان

00:00:31.258 --> 00:00:33.462
چیزی که جهان از آن تشکیل شده

00:00:33.462 --> 00:00:34.511
و شکل آن را درک کنیم.

00:00:34.511 --> 00:00:36.124
به نظر میرسد جهان

00:00:36.124 --> 00:00:38.178
میتواند شبیه به یک توپ یا کره باشد.

00:00:38.178 --> 00:00:40.676
این را منحنی مثبت یا بسته مینامیم.

00:00:40.676 --> 00:00:42.228
یا میتواند شبیه به یک زین باشد.

00:00:42.228 --> 00:00:44.488
این را منحنی منفی یا باز مینامیم.

00:00:44.488 --> 00:00:46.033
یا میتواند مسطح باشد.

00:00:46.033 --> 00:00:47.155
و آن شکل مشخص میکند

00:00:47.155 --> 00:00:49.537
که جهان چگونه
زندگی خواهد کرد و خواهد مُرد.

00:00:49.537 --> 00:00:52.632
حالا میدانیم که شکلِ جهان
بسیار نزدیک به مسطح است.

00:00:52.632 --> 00:00:54.338
البته اجزاء جهان

00:00:54.338 --> 00:00:56.454
همچنان میتواند بر
سرنوشت آن تأثیرگذار باشد.

00:00:56.454 --> 00:00:58.033
میتوان پیشبینی کرد
که چگونه جهان

00:00:58.033 --> 00:00:59.611
با گذشت زمان تغییر خواهد کرد

00:00:59.611 --> 00:01:01.793
اگر میزان یا تراکم انرژی

00:01:01.793 --> 00:01:04.588
اجزاء مختلف جهان امروزی را بسنجیم.

00:01:04.588 --> 00:01:06.727
خُب، جهان از چه چیزی ساخته شده؟

00:01:06.727 --> 00:01:09.393
جهان دربرگیرنده تمام چیزهایی
است که میتوانیم ببینیم،

00:01:09.393 --> 00:01:11.564
مانند ستارهها، گاز و سیارهها.

00:01:11.564 --> 00:01:14.733
ما این چیزها را
ماده معمولی یا باریونی مینامیم.

00:01:14.733 --> 00:01:16.593
اگرچه آنها را اطراف خود میبینیم،

00:01:16.593 --> 00:01:18.702
مجموع تراکم انرژی این اجزا

00:01:18.702 --> 00:01:20.440
در واقع بسیار کوچک است،

00:01:20.440 --> 00:01:23.530
حدود ۵ درصد مجموع انرژی جهان.

00:01:23.530 --> 00:01:26.675
خُب، بیایید در مورد
۹۵ درصد باقیمانده صحبت کنیم.

00:01:26.675 --> 00:01:29.081
کمی کمتر از ۲۷ درصد باقیماندهی

00:01:29.081 --> 00:01:30.913
تراکم انرژی جهان

00:01:30.913 --> 00:01:33.825
از چیزی تشکیل شده که
آن را ماده تاریک مینامیم.

00:01:33.825 --> 00:01:36.928
ماده تاریک تعامل ضعیفی با نور دارد،

00:01:36.928 --> 00:01:39.208
به این معنا که نمیدرخشد
یا نور را منعکس نمیکند

00:01:39.208 --> 00:01:41.251
آنطور که ستارهها
و سیارهها منعکس میکنند،

00:01:41.251 --> 00:01:42.488
اما از تمام جنبههای دیگر،

00:01:42.488 --> 00:01:44.259
مانند ماده معمولی رفتار میکند --

00:01:44.259 --> 00:01:46.128
چیزها را به صورت گرانشی جذب میکند.

00:01:46.128 --> 00:01:48.761
در واقع، تنها راه شناسایی ماده تاریک

00:01:48.761 --> 00:01:51.052
از طریق تعامل گرانشی آن است،

00:01:51.052 --> 00:01:52.573
چگونه چیزها اطرافش دوران میکنند

00:01:52.573 --> 00:01:53.715
و چگونه نور را خم میکند

00:01:53.715 --> 00:01:56.008
همانگونه که فضای اطراف خود را خم میکند.

00:01:56.008 --> 00:01:58.343
ما هنوز ذرهی مادهی تاریک
را کشف نکردهایم،

00:01:58.343 --> 00:02:00.815
اما دانشمندان سراسر جهان
در حال جستجو هستند

00:02:00.815 --> 00:02:02.950
تا این ماده یا مواد ناشناخته را پیدا کنند

00:02:02.950 --> 00:02:05.843
و اثرات ماده تاریک بر جهان را بشناسند.

00:02:05.843 --> 00:02:08.256
اما هنوز مجموع اینها ۱۰۰ ٪ نشده است.

00:02:08.256 --> 00:02:09.784
۶۸ ٪ باقیمانده

00:02:09.784 --> 00:02:11.680
از تراکم انرژی جهان

00:02:11.680 --> 00:02:13.759
از انرژی تاریک تشکیل شده است،

00:02:13.759 --> 00:02:16.457
که حتی رازآمیزتر از مادهی تاریک است.

00:02:16.457 --> 00:02:18.422
رفتار این انرژی تاریک

00:02:18.422 --> 00:02:20.670
اصلاً شبیه به هیچ یک از
موادی که میشناسیم، نیست

00:02:20.670 --> 00:02:23.013
و بیشتر مانند یک نیروی
ضد گرانش عمل میکند.

00:02:23.013 --> 00:02:25.420
میگوییم یک فشار گرانشی دارد،

00:02:25.420 --> 00:02:28.330
که مادهی معمولی و مادهی تاریک ندارند.

00:02:28.330 --> 00:02:30.213
به جای فشرده کردن جهان،

00:02:30.213 --> 00:02:32.114
همانطور که انتظار داریم گرانش انجام دهد،

00:02:32.114 --> 00:02:34.287
به نظر میرسد جهان
در حال از هم جدا شدن است

00:02:34.287 --> 00:02:36.110
با نرخی که همواره افزایش مییابد.

00:02:36.110 --> 00:02:37.938
ایدهی اصلی انرژی تاریک

00:02:37.938 --> 00:02:40.148
این است که یک ثابت کیهانی است.

00:02:40.148 --> 00:02:42.245
یعنی یک ویژگی عجیب دارد

00:02:42.245 --> 00:02:45.434
که با افزایش حجم جهان، گسترش مییابد

00:02:45.434 --> 00:02:47.606
تا تراکم انرژی خود را ثابت نگه دارد.

00:02:47.606 --> 00:02:49.441
پس وقتی جهان منبسط میشود

00:02:49.441 --> 00:02:50.772
همانطور که حالا میشود،

00:02:50.772 --> 00:02:52.772
انرژی تاریک بیشتر و بیشتری
وجود خواهد داشت.

00:02:52.772 --> 00:02:54.574
ماده تاریک و ماده باریونی،

00:02:54.574 --> 00:02:55.277
از سوی دیگر،

00:02:55.277 --> 00:02:56.712
با انبساط جهان، بیشتر نمیشوند

00:02:56.712 --> 00:02:58.409
و رقیقتر میشوند.

00:02:58.409 --> 00:02:59.335
به دلیل این ویژگیِ

00:02:59.335 --> 00:03:00.694
ثابت کیهانی،

00:03:00.694 --> 00:03:03.451
جهانِ آینده، بیشتر و بیشتر تحت سلطهی

00:03:03.451 --> 00:03:04.592
انرژی تاریک خواهد بود،

00:03:04.592 --> 00:03:06.330
سردتر و سردتر میشود

00:03:06.330 --> 00:03:08.715
و سریعتر و سریعتر منبسط میشود.

00:03:08.715 --> 00:03:10.736
در نهایت، جهان گازی نخواهد داشت

00:03:10.736 --> 00:03:11.972
تا ستارهها را تشکیل دهند،

00:03:11.972 --> 00:03:13.941
و خودِ ستارهها خالی از سوخت خواهند شد

00:03:13.941 --> 00:03:15.192
و خواهند سوخت،

00:03:15.192 --> 00:03:18.062
و جهان را با سیاهچالههایش
تنها خواهند گذاشت.

00:03:18.062 --> 00:03:19.255
به مرور زمان،

00:03:19.255 --> 00:03:21.610
حتی این سیاهچالهها ناپدید خواهند شد،

00:03:21.610 --> 00:03:24.523
و جهانی را باقی خواهند گذاشت
که کاملاً سرد و خالی است.

00:03:24.523 --> 00:03:28.127
این را مرگ گرمایشی جهان مینامیم.

00:03:28.127 --> 00:03:29.649
در حالی که شاید ناامیدکننده باشد

00:03:29.649 --> 00:03:30.844
که در جهانی زندگی میکنیم

00:03:30.844 --> 00:03:32.735
که عمرش با سرما

00:03:32.735 --> 00:03:34.417
و نابودی زندگی به پایان خواهد رسید،

00:03:34.417 --> 00:03:36.027
سرنوشت نهایی جهان ما

00:03:36.027 --> 00:03:37.937
در واقع قرینهی زیبایی

00:03:37.937 --> 00:03:40.087
نسبت به آغاز گرم و آتشین آن است.

00:03:40.087 --> 00:03:41.998
ما وضعیت پایانی تسریعشونده جهان را

00:03:41.998 --> 00:03:44.111
مرحلهی «دو سیتر» مینامیم،

00:03:44.111 --> 00:03:46.082
که به نام ریاضیدان هلندی،

00:03:46.082 --> 00:03:47.927
«ویلم دو سیتر» نامگذاری شده است.

00:03:47.927 --> 00:03:49.685
البته این را نیز باور داریم

00:03:49.685 --> 00:03:51.520
که جهان مرحلهی دیگری نیز

00:03:51.520 --> 00:03:52.831
از ابنساط دو سیتر

00:03:52.831 --> 00:03:54.607
در اوایل حیات خود داشته است.

00:03:54.607 --> 00:03:57.228
ما این را تورم کیهانی اولیه مینامیم

00:03:57.228 --> 00:03:58.894
وقتی اندکی پس از مهبانگ،

00:03:58.894 --> 00:04:01.219
جهان در دورهی کوتاهی

00:04:01.219 --> 00:04:02.860
به شدت منبسط شد.

00:04:02.860 --> 00:04:04.391
پس جهان پایان خواهد یافت

00:04:04.391 --> 00:04:06.858
تقریباً همانطوری که آغاز شد،

00:04:06.858 --> 00:04:08.768
با سرعت گرفتن.

00:04:08.768 --> 00:04:10.778
ما در زمان خارقالعادهای

00:04:10.778 --> 00:04:12.350
از حیات جهان زندگی میکنیم

00:04:12.350 --> 00:04:13.861
که میتوانیم شروع کنیم به

00:04:13.861 --> 00:04:15.153
درک مسیر جهان

00:04:15.153 --> 00:04:16.437
و تاریخچهای را ببینیم

00:04:16.437 --> 00:04:18.520
که خود را در آسمان نمایش میدهد

00:04:18.520 --> 00:04:20.622
تا همه ما، آن را مشاهده کنیم.