Birinci Dünya Savaşı sırasında,
siper mücadelesinin

en korkunç taraflarından biri, hardal gazı
denen zehirli sarı bulut gazıydı.

Yeterince şanslı olmayanlar
bu gaza maruz kalıyordu,

hava, nefes almayı imkânsız hâle getirip
onların gözlerini yakıyordu

ve bu gaza maruz kalan ciltlerde
kocaman kabarıklıklara sebep oluyordu.

Bilim insanları korkunç savaş silahı için
çaresizce ilaç geliştirmeye çalıştılar.

Bu süreçte, gazın, hasta askerlerin
kemik iliklerine geri döndürülemez biçimde

zarar verip kan hücreleri üretme yetisini
durdurduğunu keşfettiler.

Fena etkilerine rağmen
bu durum bilim insanlarına fikir verdi.

Kanser hücreleri ile kemik iliğinin ortak
bir noktası var: ikisi de hızla çoğalıyor.

Peki savaşın vahşetlerinden biri

kanserle savaşta bir şampiyon olabilir mi?

1930'larda araştırmacılar
bu fikri soruşturdular

ve hardal gazından elde edilen bileşimleri

kanser hastalarının
damarlarına enjekte ettiler.

Zarardan çok yarar sağlayan
tedavileri bulmak için

deneme yanılma yaptılar ve bu zaman aldı.

Ama İkinci Dünya Savaşı'nda ilk kemoterapi
ilaçları olarak tanınanları keşfettiler.

Bugün bu ilaçların sayısı yüzden fazla.

Kemoterapi ilaçları haplarla
ve enjeksiyonlarla uygulanıyor

ve yaşayan hücrelere zararlı olan
"zehirli ajanlar" kullanılıyor.

Esasen, bu ilaçlar vücuttaki tüm hücrelere
belli bir ölçüde zarara sebep oluyor,

bu ilaçlar sağlıklı olan
hücrelere bile zararlı.

Ama bunlar en güçlü etkilerini
çok hızlı bölünen hücrelere saklıyorlar

ki bu da kanserin tamamen
kendine has olan niteliği.

Örneğin ilk kemoterapi
ilaçlarını ele alalım,

bu ilaçlar bugün hâlâ kullanılıyor
ve bunlara alkile edici ajanlar deniyor.

Kana enjekte ediliyorlar

ve tüm vücuda yayılıyorlar.

Bu ilaçların DNA'sını kopyalamak için
hücre onlarla karşı karşıya geldiğinde

ilaçlar DNA'nın çift sarmallı yapısının
yapı taşlarına zarar veriyorlar,

zarar onarılmadıkça bu durum
hücre ölümüne sebep olabiliyor.

Kanser hücreleri çok hızlı çoğaldığından

yüksek konsantreli
alkile edici ajanlar içerirler

ve DNA'ları sıklıkla
deşifre olup nadiren onarılır.

Bu yüzden diğer birçok hücreden
daha sıklıkla teker teker ölürler,

diğer hücrelerin zarar görmüş DNA'yı
onarmak için zamanları olur

ve alkile edici ajanlar gibi
aynı yoğunlukta birikmezler.

Başka tür bir kemoterapi, mikrotübül
stabilizatörü denen bileşimler içerir.

Hücrelerin, birbirleriyle birleşen
küçük tüpleri vardır,

bu tüpler hücre bölünmesine
ve DNA replikasyonuna yardım ederler,

sonra tekrar bölünürler.

Mikrotübül stabilitazörleri
bir hücreye girdiğinde

bu küçük tüplerin birbirlerine
bağlanmalarını engellerler.

Bu da hücrenin çoğalmayı tamamlamasını
engelleyip ölümüne sebep olur.

Bunlar, altı kategoriye sahip
kemoterapi ilaçları arasından

bugün kanseri tedavi ederken
kullandığımız sadece iki örnek.

Muazzam yararlarına rağmen
kemoterapinin büyük bir dezavantajı var:

Doğal şekilde hızlıca
yenilenmek zorunda olan

vücuttaki diğer
sağlıklı hücreleri etkiliyor.

Saç kökleri, ağızdaki hücreler,
gastrointestinal duvar, üreme sistemi

ve kemik iliği neredeyse kanserin vücuda
verdiği hasar kadar çok zarar görüyorlar.

Kanser hücrelerine benzer olarak
bu normal hücrelerin hızlı üretimi,

kaynaklara daha sıklıkla
ulaştıkları anlamına geliyor

ve bu yüzden kemoterapi ilaçlarının
etkilerine daha çok maruz kalıyorlar.

Bu durum saç dökülmesi, yorgunluk,
kısırlık, mide bulantısı ve kusma gibi

kemoterapinin yaygın olan
birçok yan etkisine sebep oluyor.

Doktorlar yan etkilerle baş etmeye
yardım etmek için

bulantı giderici güçlü ilaç tedavileri
gibi yolları sıklıkla tavsiye ediyorlar.

Saç dökülmesini engellemek için
soğuk şapka denen cihazlar

baş çevresindeki sıcaklığın düşmesine
ve kan damarlarının daralmasına

yardımcı olabiliyor,

bu da saç köklerine ulaşan kemoterapi
ilaçlarının miktarını sınırlayabiliyor.

Kemoterapi tedavisi sona erdiğinde

ilaçtan kötü biçimde
zarar gören sağlıklı dokular

iyileşmeye başlayıp
her zamanki gibi yenilenirler.

Sadece 2018'de dünya çapında 17 milyondan
fazla insan kanser tanısı aldı.

Ama kemoterapi ve diğer tedaviler
birçok insanın bakış açısını değiştirdi.

Sadece testis kanseri olan insanların
%95'e varan kısmının

tedavideki gelişmeler sayesinde
hayatta kaldıkları gerçeğini dikkate alın.

Akut Miyeloid Lösemi olanlarda bile
—Saldırgan bir kan kanseri—

kemoterapi sayesinde, 60 yaşından
genç hastaların tahmini %60'ının hastalığı

tedavinin ilk safhasını
bitirmelerinin akabinde geriliyor.

Araştırmacılar hâlâ sadece
kanser hücrelerini hedef alan

daha hassas müdahaleler geliştiriyorlar.

Bu da sağlıklı dokulara
kısıtlı zararlar verip

hayatta kalma oranlarını arttırarak

kansere karşı savaşta sahip olduğumuz

en iyi araçlardan birini
daha da geliştirecek.