0:00:06.774,0:00:10.981 Kanser, genelde vücudun belli bir [br]bölgesinde 0:00:10.981,0:00:13.369 tek bir tümör olarak ortaya çıkar. 0:00:13.559,0:00:15.419 Tümör çıkarılmazsa, 0:00:15.419,0:00:18.528 kanserin beyin gibi merkezden uzak [br]bölgelerin yanı sıra 0:00:18.528,0:00:23.271 yakındaki organlara yayılma gibi bir [br]özelliği vardır. 0:00:23.271,0:00:25.606 Peki kanser nasıl yeni bölgelere doğru[br]ilerliyor 0:00:25.606,0:00:29.804 ve neden bazı organların diğerlerinden [br]daha fazla enfekte olma ihtimali vardır? 0:00:29.804,0:00:34.538 Vücuda yayılan kanser süreci metastaz[br]olarak bilinir. 0:00:34.538,0:00:40.151 Bu, ilk tümörün kanser hücreleri yakındaki[br]normal dokuya saldırdığında başlar. 0:00:40.151,0:00:41.718 Hücreler çoğaldıkça, 0:00:41.718,0:00:45.797 üç yaygın metastaz yolundan [br]biri ile yayılırlar: 0:00:45.797,0:00:49.660 transkoelomik, lenfatik veya hematojen [br]yayılım. 0:00:49.660,0:00:54.996 Transkoelomik yayılımda, kötü huylu[br]hücreler vücudumuzdaki boşlukların 0:00:54.996,0:00:57.281 yüzeylerine nüfuz eder. 0:00:57.281,0:00:59.789 Bu yüzeyler periton olarak bilinir 0:00:59.789,0:01:03.292 ve vücut boşluğunu ayırmak için duvar[br]olarak işlev görürler. 0:01:03.292,0:01:06.015 Örneğin yumurtalık kanserindeki [br]kötü huylu hücreler, 0:01:06.015,0:01:09.707 karaciğer yüzeyinde metastaz ile [br]sonuçlanan, 0:01:09.707,0:01:13.242 yumurtalığı karaciğere bağlayan periton [br]aracılığıyla yayılırlar. 0:01:13.242,0:01:16.692 Daha sonra, kanserli hücreler hematojen [br]yayılıma maruz kaldıklarında 0:01:16.692,0:01:19.002 kan damarlarını ele geçirirler. 0:01:19.002,0:01:21.845 Vücudun hemen her yerinde kan damarları [br]olduğu için, 0:01:21.845,0:01:26.476 kötü huylu hücreler vücudun daha uzak [br]bölümlerine ulaşmak için bunu kullanır. 0:01:26.476,0:01:30.946 En sonunda, kanser lenf boğumlarını ele[br]geçirdiğinde lenfatik yayılım gerçekleşir 0:01:30.946,0:01:34.808 ve lenfatik sistem yoluyla vücudun diğer [br]bölümlerine doğru ilerler. 0:01:35.178,0:01:37.698 Bu sistem vücudun birçok bölümünü [br]güçsüzleştirirken 0:01:37.698,0:01:40.988 aynı zamanda kanser için geniş bir [br]ağ oluşturur. 0:01:40.988,0:01:44.894 Ayrıca, lenf damarları kötü huylu [br]hücrelerin 0:01:44.894,0:01:48.704 hematojen yayılımını sağlayarak kan [br]dolaşımına dâhil olur. 0:01:48.704,0:01:52.804 Yeni bir bölgeye girdikten sonra, hücreler[br]bir kez daha çoğalmaya maruz kalırlar 0:01:52.804,0:01:56.708 ve mikrometastaz olarak bilinen küçük [br]tümörleri oluştururlar. 0:01:56.708,0:01:59.824 Bu küçük tümörler daha sonra gerçek [br]tümörlere dönüşürler 0:01:59.824,0:02:02.842 ve metastatik süreci tamamlarlar. 0:02:02.842,0:02:06.985 Farklı kanserlerin özgün metastaz [br]bölgelerinin olduğu bilinmektedir. 0:02:06.985,0:02:11.043 Örneğin prostat kanseri genellikle kemiğe [br]bulaşırken, 0:02:11.043,0:02:14.427 kolon kanseri de karaciğere bulaşır. 0:02:14.427,0:02:17.892 Kötü huylu hücrelerin yer değiştirme [br]düzenini açıklamak için 0:02:17.892,0:02:19.733 çeşitli teoriler ileri sürülmüştür. 0:02:19.733,0:02:23.068 Özellikle birbiriyle çelişen iki teori [br]vardır. 0:02:23.068,0:02:25.473 İngiliz bir cerrah olan Stephen Paget'in [br]teorisi, 0:02:25.473,0:02:28.488 tohum ve toprak metastazına dayalıydı. 0:02:28.708,0:02:32.458 Tohum ve toprak teorisine göre, kanser [br]hücreleri yanlış bir mikroortamda 0:02:32.458,0:02:34.379 kolayca ölüyorlardı, 0:02:34.379,0:02:39.043 bu yüzden sadece benzer özelliklere sahip [br]oldukları bir bölgeye bulaşıyorlardı. 0:02:39.043,0:02:43.837 Ancak, Cornell Üniversitesi'nde ilk [br]patoloji profesörü olan James Ewing, 0:02:43.837,0:02:46.072 tohum ve toprak teorisine meydan okudu 0:02:46.072,0:02:50.389 ve metastaz bölgesinin primer tümörü [br]tahrip eden vasküler 0:02:50.389,0:02:55.211 ve lenfatik kanalların yeri ile [br]belirlendiğini ileri sürmüştür. 0:02:55.551,0:02:59.841 Akciğere giden damarlar tarafından tahrip [br]edilmiş primer tümörlü hastaların 0:02:59.841,0:03:02.831 akciğer metazstazları ilerler. 0:03:02.831,0:03:06.687 Bugün, her iki teorinin de önemli [br]gerçekleri içerdiğini biliyoruz. 0:03:06.687,0:03:10.449 Ancak metastazın hikâyesinin tamamı, 0:03:10.449,0:03:12.810 ileri sürülen iki teoriden daha [br]karmaşıktır. 0:03:12.810,0:03:15.250 Ayrıca kanser hücresinin özellikleri [br]gibi faktörler 0:03:15.250,0:03:18.582 ve kanser hücrelerini yok etmede [br]bağışıklık sisteminin etkinliği, 0:03:18.582,0:03:22.831 metastaz başarısını belirlemede rol oynar. 0:03:22.831,0:03:28.098 Ne yazık ki, bugün bile metastaz hakkında [br]cevaplanmamış pek çok soru vardır. 0:03:28.098,0:03:30.877 Mekanizmanın anlaşılması, ileri evre [br]kanserler için 0:03:30.877,0:03:34.211 bir tedavi bulmada önemli bir rol oynar. 0:03:34.211,0:03:37.092 Başarılı metastaza katkıda bulunan [br]hem genetik 0:03:37.092,0:03:39.714 hem de çevresel faktörleri inceleyerek 0:03:39.714,0:03:43.140 bu süreci durdurmak için yöntemleri [br]belirleyebiliriz. 0:03:43.140,0:03:45.829 Kansere karşı savaş, sürekli bir mücadele [br]gerektirir 0:03:45.829,0:03:50.550 ve bilim insanlarını metastaza karşı yeni[br]yöntemler geliştirmede çok zorlar. 0:03:50.550,0:03:53.238 Son zamanlarda bağışıklık tedavisi [br]oldukça meşhur. 0:03:53.238,0:03:57.001 Bu terapi yer değiştiren hücreleri yok [br]etmek için bağışıklık sisteminin gücünü 0:03:57.001,0:03:59.514 kullanmasını içeren bir yöntem. 0:03:59.514,0:04:01.866 Bu, aşı yoluyla kanserli hücreleri[br]tanımada 0:04:01.866,0:04:06.447 bağışıklık hücrelerini eğitmekte olduğu [br]gibi farklı şekillerde yapılabilir. 0:04:06.767,0:04:09.054 Bağışıklık hücrelerinin gelişim ve [br]faaliyetleri, 0:04:09.054,0:04:12.911 genellikle vücudun bağışıklık hücreleri [br]tarafından salgılanan kimyasallardan olan 0:04:12.911,0:04:16.855 insan yapımı interlökinlerin enjeksiyonu [br]ile de uyarılabilir. 0:04:16.855,0:04:19.718 Bu iki tedavi çeşidi de buzdağının [br]sadece görünen kısmı. 0:04:19.718,0:04:23.740 Hükûmetler, şirketler [br]ve bilim insanlarının birlikte 0:04:23.740,0:04:27.636 araştırmalar yapmalarıyla belki de [br]metastaz süreci tamamen durdurulacak.