WEBVTT

00:00:10.782 --> 00:00:15.761
A armada americana leva anos batallando
cun problema frustrante na súa frota

00:00:16.402 --> 00:00:19.251
Algo chamado "arneiro".

00:00:19.911 --> 00:00:22.362
Para os descoñecedores do mar

00:00:22.362 --> 00:00:26.722
chamámoslle arneiro ás algas, 
crustáceos e outros seres mariños

00:00:26.722 --> 00:00:29.322
que se adhiren aos cascos
dos barcos e submarinos.

00:00:30.162 --> 00:00:32.573
Para combatelo

00:00:32.573 --> 00:00:37.138
aplícanse uns revestimentos que conteñen
axentes prexudiciais como metais pesados,

00:00:37.138 --> 00:00:38.383
non obstante,

00:00:38.383 --> 00:00:41.630
non son moi efectivos
para mantelos limpos.

00:00:42.263 --> 00:00:43.983
E queremos naves limpas,

00:00:43.983 --> 00:00:46.924
porque o arneiro

00:00:46.924 --> 00:00:49.421
provoca unha navegación 
menos eficiente,

00:00:49.421 --> 00:00:52.692
facéndoas máis detectábeis 
para os adversarios.

00:00:53.322 --> 00:00:54.874
O que non é bo.

00:00:55.264 --> 00:00:58.301
Hai uns anos, o Gabinete Americano
de Investigación Naval

00:00:58.301 --> 00:01:02.802
pediulle a un colega enxeñeiro,
o doutor Anthony Brennan,

00:01:02.802 --> 00:01:06.092
que deseñase unha solución
para previr o arneiro

00:01:06.092 --> 00:01:08.192
sen empregar metais pesados.

00:01:08.712 --> 00:01:11.732
De feito, o doutor Brennan
xa se atopaba investigando

00:01:11.732 --> 00:01:14.003
como a rugosidade dos materiais

00:01:14.093 --> 00:01:17.712
podería impedir a adhesión
de organismos como as algas.

00:01:18.482 --> 00:01:20.402
Mailo doutor estaba tendo dificultades.

00:01:21.012 --> 00:01:24.042
Tódolos materiais cos que experimentaba

00:01:24.042 --> 00:01:26.242
cubríanse de algas co tempo.

00:01:27.192 --> 00:01:30.963
Un día, mentres asistía
a unha conferencia en Hawai

00:01:31.163 --> 00:01:33.552
decatouse dun feito moi interesante.

00:01:34.252 --> 00:01:36.522
Fixádevos nestes tres animais:

00:01:36.852 --> 00:01:40.132
un manatí, unha balea e unha quenlla.

00:01:40.632 --> 00:01:42.254
Que vedes?

00:01:45.384 --> 00:01:46.381
Exacto.

00:01:46.381 --> 00:01:49.161
A balea e o manatí están sucios,

00:01:49.541 --> 00:01:51.672
mais a quenlla aparenta ben limpiña.

00:01:52.992 --> 00:01:55.303
É unha peculiaridade das quenllas.

00:01:56.083 --> 00:01:57.967
A próxima vez que vexades
<i>Shark Week</i>,

00:01:57.967 --> 00:01:59.142
decatarédesvos de que

00:01:59.142 --> 00:01:59.892
todas

00:01:59.892 --> 00:02:00.853
e cada unha

00:02:00.853 --> 00:02:01.862
das quenllas

00:02:01.862 --> 00:02:03.642
que aparecen

00:02:03.642 --> 00:02:05.252
están relucentes!

00:02:05.252 --> 00:02:06.603
(Risas)

00:02:06.603 --> 00:02:08.192
Por que?

00:02:08.632 --> 00:02:10.541
Era o que Brennan quería saber.

00:02:10.931 --> 00:02:13.912
Coa axuda duns afoutos 
estudantes universitarios,

00:02:13.912 --> 00:02:16.321
saíu na procura dunha quenlla.

00:02:16.321 --> 00:02:18.381
(Risas)

00:02:18.441 --> 00:02:20.262
Atoparon unha en augas pouco profundas

00:02:20.262 --> 00:02:24.222
e tomaron mostras da súa pel,
empregando material de impresión dental.

00:02:25.362 --> 00:02:26.363
Non vos preocupedes.

00:02:26.363 --> 00:02:30.249
A quenlla non sufriu durante o proceso,
aínda que tampouco creo que lle chistase.

00:02:30.249 --> 00:02:31.249
(Risas)

00:02:31.752 --> 00:02:35.821
Os estudantes levaron o molde de volta
ó laboratorio e ó observalo co microscopio

00:02:36.331 --> 00:02:38.332
isto foi no que repararon.

00:02:38.332 --> 00:02:41.912
A pel da quenlla componse
de pequenos dentes solapados

00:02:42.402 --> 00:02:47.383
orixinando un patrón 
con forma de diamante.

00:02:48.393 --> 00:02:50.413
Tras estudalo en profundidade,

00:02:50.413 --> 00:02:53.812
Brennan e o seu equipo, decatáronse 
de que a disposición destes dentes

00:02:53.812 --> 00:02:57.573
é a responsábel de manter
limpas ás quenllas.

00:02:59.413 --> 00:03:02.452
Son microbiólogo, experto 
en enfermidades infecciosas,

00:03:02.452 --> 00:03:05.043
e creo que isto é fascinante.

00:03:05.863 --> 00:03:09.104
Paseime a carreira procurando
manter as superficies limpas,

00:03:10.244 --> 00:03:13.871
sobre todo as do material médico.

00:03:14.331 --> 00:03:16.964
Que é un dos principais problemas
no medio hospitalario.

00:03:16.964 --> 00:03:20.702
Mirade, o que acontece é que bacterias
orixinariamente benignas

00:03:20.702 --> 00:03:23.012
acaban en lugares onde non deben estar

00:03:23.012 --> 00:03:25.652
despois de certas intervencións médicas.

00:03:26.672 --> 00:03:29.592
Durante ou despois dunha cirurxía

00:03:29.592 --> 00:03:33.271
as bacterias adhírense á superficie
do material médico, e fican alí

00:03:33.271 --> 00:03:35.523
provocando infeccións graves

00:03:35.523 --> 00:03:39.045
que dificultan a curación do paciente.

00:03:39.805 --> 00:03:41.791
Mirade, estes son fíos cirúrxicos

00:03:41.791 --> 00:03:45.870
empréganse para suturar o esterno
tras unha cirurxía a corazón aberto.

00:03:46.930 --> 00:03:50.312
Vedes eses pequenos grupiños de bacterias?

00:03:51.142 --> 00:03:53.042
O doente tardou meses en curar,

00:03:53.042 --> 00:03:57.016
non o fixo ata que cambiaron os fíos
por outros non contaminados.

00:03:57.516 --> 00:04:01.252
Adoitabamos empregar antibióticos
para tratar este tipo de infeccións.

00:04:01.541 --> 00:04:03.904
Foron un tratamento estupendo

00:04:04.074 --> 00:04:05.164
durante unha tempada.

00:04:05.214 --> 00:04:09.862
Pero provocou que as bacterias 
se adaptasen a eles.

00:04:10.542 --> 00:04:13.573
A supervivencia é a chave da evolución,

00:04:13.573 --> 00:04:15.521
e iso é do que estamos a falar aquí:

00:04:15.521 --> 00:04:17.011
a evolución bacteriana.

00:04:17.421 --> 00:04:19.992
Seguramente, xa escoitásedes
falar disto no telexornal.

00:04:19.992 --> 00:04:23.093
Chámase "resistencia antimicrobiana"

00:04:23.433 --> 00:04:26.701
O Centro Americano de Control e Prevención
de Enfermidades afirma que

00:04:26.706 --> 00:04:30.144
é un dos principais retos que afronta
a sanidade pública na actualidade.

00:04:30.221 --> 00:04:32.293
Enfermidades doadamente 
curábeis no pasado

00:04:32.293 --> 00:04:34.120
non o son hoxe en día.

00:04:34.373 --> 00:04:36.152
Cada ano, nos Estados Unidos,

00:04:36.152 --> 00:04:40.063
máis de 2 millóns de persoas contraen
unha infección resistente a antibióticos,

00:04:40.063 --> 00:04:44.503
e 23000 morren por mor dela.

00:04:45.033 --> 00:04:46.323
A industria farmacéutica

00:04:46.323 --> 00:04:51.043
afánase en desenvolver 
máis e máis antibióticos,

00:04:51.043 --> 00:04:54.903
desesperadamente, tentando vencer 
á resistencia antimicrobiana.

00:04:55.463 --> 00:04:56.813
Pero bacterias e microbios,

00:04:56.813 --> 00:05:00.502
mudan máis rápido 
do que nós discorremos para matalos.

00:05:01.822 --> 00:05:05.662
É evidente que a era dos antibióticos
está chegando ó seu fin,

00:05:05.662 --> 00:05:08.752
por iso temos que darlle ó tema
unha volta de porca.

00:05:08.752 --> 00:05:13.133
Imaxinades que en vez de atacar 
as bacterias unha vez infectados

00:05:13.133 --> 00:05:17.472
puidésemos dificultar que contaminen
as superficies do material médico?

00:05:17.772 --> 00:05:18.772
Noutras palabras,

00:05:18.772 --> 00:05:21.362
eludiriamos as infeccións.

00:05:22.112 --> 00:05:24.973
Lembremos o que xa falamos
sobre as quenllas.

00:05:24.973 --> 00:05:28.999
A configuración da súa pel
fainas resistentes ao arneiro.

00:05:29.319 --> 00:05:32.331
E se modificásemos a superficie 
dos aparellos médicos

00:05:32.331 --> 00:05:36.532
para facelos resistentes ás bacterias?

00:05:37.402 --> 00:05:41.083
O doutor Brennan sabía que tiña entre mans
un achado médico sen precedentes.

00:05:41.273 --> 00:05:45.041
Convidou a un grupo de bos amigos
a vir a Denver, Colorado,

00:05:45.041 --> 00:05:49.342
e crearon unha sociedade 
chamada Sharklet Technologies.

00:05:49.752 --> 00:05:52.622
En 2013, incorporeime ó equipo,

00:05:52.622 --> 00:05:56.922
experimentamos con materiais 
que imitaban a pel das quenllas

00:05:56.922 --> 00:06:00.674
para evitar infeccións 
e outras complicacións.

00:06:01.264 --> 00:06:04.432
O noso primeiro prototipo
é un catéter urinario,

00:06:04.432 --> 00:06:08.652
o ano pasado, comezouse a empregar 
nos hospitais.

00:06:08.652 --> 00:06:12.062
(Aplausos)

00:06:12.062 --> 00:06:14.601
Mirade estas imaxes.

00:06:14.981 --> 00:06:17.883
A superficie da esquerda é lisa,

00:06:17.883 --> 00:06:20.962
a da dereita ten unha textura 
semellante á pel da quenlla.

00:06:21.762 --> 00:06:24.512
Decátanse da cantidade de bacterias
na superficie lisa

00:06:24.512 --> 00:06:26.972
en comparación coa outra?

00:06:26.972 --> 00:06:30.102
Isto débese a que a textura
da pel das quenllas

00:06:30.102 --> 00:06:34.500
crea un medio resistente 
á colonización por bacterias.

00:06:34.841 --> 00:06:37.401
Funciona do mesmo xeito 
que o fai nas quenllas

00:06:37.401 --> 00:06:41.462
debido ó principio da enerxía superficial.

00:06:41.931 --> 00:06:47.525
Chámase enerxía superficial
a propiedade das superficies

00:06:47.525 --> 00:06:52.351
que xustifica a interacción destas
coa auga ou outros materiais.

00:06:53.050 --> 00:06:55.332
A textura rugosa da pel da quenlla

00:06:55.332 --> 00:06:58.413
crea un medio 
cunha maior enerxía superficial.

00:06:59.003 --> 00:07:01.963
Interactuamos decotío
con cambios de enerxía.

00:07:01.963 --> 00:07:03.952
Tan a miúdo que nin nos decatamos.

00:07:03.952 --> 00:07:07.012
Por exemplo, moitos quedamos pasmados 
cando as pingas escorregan

00:07:07.012 --> 00:07:08.592
polas fiestras do coche. Verdade?

00:07:08.592 --> 00:07:11.524
Escorregarían aínda máis rápido
cunha boa capa de cera.

00:07:11.753 --> 00:07:14.989
A cera é un dos materiais
con maior enerxía superficial.

00:07:16.047 --> 00:07:18.291
Non podemos recubrir
con cera o material médico,

00:07:18.291 --> 00:07:21.062
pero podemos alterar a súa superficie.

00:07:21.482 --> 00:07:24.492
Isto funciona en todo o material sanitario

00:07:24.492 --> 00:07:26.501
dende catéteres a marcapasos,

00:07:26.501 --> 00:07:30.092
e é eficaz contra 
tódolos xermes e bacterias.

00:07:30.652 --> 00:07:32.462
De resultas disto,

00:07:32.462 --> 00:07:35.953
podemos facer máis cousas.

00:07:36.423 --> 00:07:39.161
Podemos previr
outras complicacións médicas

00:07:39.161 --> 00:07:41.792
a través do coñecemento
do poder da enerxía superficial,

00:07:41.862 --> 00:07:44.747
como obstrucións frecuentes
en vasos sanguíneos,

00:07:44.957 --> 00:07:46.612
a coagulación sanguínea excesiva

00:07:46.612 --> 00:07:48.443
ou a falta de cicatrización.

00:07:48.673 --> 00:07:51.292
A vindeira xeración de material sanitario

00:07:51.292 --> 00:07:53.092
inspirada na pel das quenllas,

00:07:53.092 --> 00:07:56.403
trocará o xeito de producilo.

00:07:56.845 --> 00:08:01.357
O principal problema é que xeramos 
dispositivos moi sofisticados:

00:08:01.357 --> 00:08:04.102
aparellos para bombear sangue,

00:08:04.102 --> 00:08:06.043
para manter o latexo do corazón,

00:08:06.043 --> 00:08:07.974
ou para estimular a actividade cerebral.

00:08:07.974 --> 00:08:09.665
Pero non sempre todo sae ben,

00:08:09.665 --> 00:08:13.551
xa que o noso corpo
pode rexeitar estes materiais.

00:08:13.961 --> 00:08:18.203
Descubrimos que podemos
mellorar a súa tolerabilidade

00:08:18.402 --> 00:08:21.582
facendo pequenos cambios 
na enerxía superficial.

00:08:22.082 --> 00:08:25.522
Deste xeito, evitamos, por exemplo,
coágulos non desexados,

00:08:25.522 --> 00:08:28.031
que son máis frecuentes 
en superficies lisas

00:08:28.031 --> 00:08:30.322
que nas que imitan á pel da quenlla.

00:08:31.182 --> 00:08:34.983
Isto implica que podemos adaptar
a enerxía superficial do material

00:08:34.983 --> 00:08:37.023
ao uso médico que desexemos,

00:08:37.023 --> 00:08:38.952
eludindo as complicacións,

00:08:38.952 --> 00:08:41.172
todo grazas ás quenllas.

00:08:41.852 --> 00:08:45.702
Se seguimos deseñando
superficies intelixentes

00:08:46.002 --> 00:08:48.612
precisaremos menos antibióticos,

00:08:48.612 --> 00:08:51.952
menos substancias químicas
e menos aditivos agresivos.

00:08:51.952 --> 00:08:54.903
Isto axudará a que a medicina,
que salva moitas vidas,

00:08:54.903 --> 00:08:57.383
sexa máis segura para todos.

00:08:57.863 --> 00:09:00.913
Innovación, na súa maneira máis pura.

00:09:00.913 --> 00:09:03.001
Aínda que é, tamén, un aviso

00:09:03.001 --> 00:09:06.611
para que prestemos atención
aos pequenos detalles

00:09:06.611 --> 00:09:09.433
do fascinante mundo no que vivimos.

00:09:09.433 --> 00:09:10.502
Grazas.

00:09:10.502 --> 00:09:13.553
(Aplausos)