0:00:00.000,0:00:01.492
Chris Anderson: Al, welkom.

0:00:01.492,0:00:03.972
Pas zes maanden geleden --

0:00:04.694,0:00:05.988
het lijkt eeuwen,

0:00:05.988,0:00:08.231
maar het was slechts[br]zes maanden geleden --

0:00:08.255,0:00:14.035
leek het klimaat op de lippen te liggen[br]van elk weldenkend mens op de planeet.

0:00:14.309,0:00:18.574
Recente ontwikkelingen lijken het[br]van onze aandacht te hebben geveegd.

0:00:18.598,0:00:20.900
In hoeverre verontrust jou dat?

0:00:22.123,0:00:25.088
Al Gore: Om te beginnen, Chris,[br]bedankt voor je uitnodiging

0:00:25.088,0:00:26.469
om dit gesprek te hebben.

0:00:26.469,0:00:31.759
Mensen reageren anders[br]op de klimaatcrisis

0:00:31.823,0:00:34.698
door de huidige andere enorme problemen

0:00:34.722,0:00:38.018
die onze aandacht hebben opgeëist,

0:00:38.042,0:00:39.210
en terecht.

0:00:39.925,0:00:43.602
Een reden is iets dat je al noemde.

0:00:43.626,0:00:45.677
Mensen begrijpen dat als wetenschappers

0:00:45.677,0:00:49.127
ons waarschuwen in steeds urgentere taal

0:00:49.127,0:00:51.177
en ze beginnen moord[br]en brand te schreeuwen,

0:00:51.177,0:00:54.499
dat het verstandig is[br]om te luisteren naar wat ze zeggen,

0:00:54.499,0:00:59.004
en ik denk dat men dat lesje[br]nu op een nieuwe manier heeft geleerd.

0:00:59.028,0:01:01.122
Een andere overeenkomst, trouwens,

0:01:01.146,0:01:06.228
is dat de klimaatcrisis,[br]net als de COVID-19-pandemie,

0:01:06.252,0:01:09.091
op een nieuwe manier[br]aan het licht heeft gebracht

0:01:09.115,0:01:13.971
wat voor schokkende ongerechtigheden,[br]verschillen en ongelijkheden

0:01:13.995,0:01:17.394
van invloed zijn[br]op gekleurde gemeenschappen

0:01:17.418,0:01:20.027
en lage-inkomensgroepen.

0:01:20.624,0:01:22.203
Er zijn verschillen.

0:01:22.227,0:01:27.214
De klimaatcrisis heeft effecten[br]die je niet in jaren kunt uitdrukken,

0:01:27.238,0:01:29.322
zoals bij de pandemie wel kan,

0:01:29.346,0:01:33.692
maar consequenties die je moet meten[br]in eeuwen of nog langer.

0:01:34.190,0:01:36.007
En het andere verschil

0:01:36.007,0:01:39.576
is dat in plaats van[br]verminderde economische activiteit

0:01:39.600,0:01:41.267
als resultaat van een crisis,

0:01:41.291,0:01:46.950
wat alle landen ter wereld[br]hebben ervaren met COVID-19,

0:01:46.974,0:01:50.857
de klimaatcrisis juist ruimte biedt[br]om tientallen miljoenen banen te creëren.

0:01:50.881,0:01:53.949
Dat lijkt een politiek verkooppraatje,

0:01:53.973,0:01:56.430
maar het is echt waar.

0:01:56.454,0:01:57.846
De laatste vijf jaar

0:01:57.870,0:02:01.244
is solar-installateur[br]het snelst groeiende vak in de VS.

0:02:01.268,0:02:05.277
En op nummer twee[br]staat windturbinemonteur.

0:02:05.301,0:02:10.805
En de 'Oxford Review of Economics'[br]schreef een paar weken geleden

0:02:10.829,0:02:16.076
dat we het meest[br]baanrijke herstelplan krijgen

0:02:16.100,0:02:20.213
als we hernieuwbare energie[br]en duurzame technologie benadrukken.

0:02:20.237,0:02:23.736
Dus ik denk dat we[br]een omslagpunt hebben bereikt

0:02:23.760,0:02:26.987
en je hoeft maar naar[br]de herstelplannen te kijken

0:02:27.011,0:02:29.928
die in de hele wereld worden gepresenteerd

0:02:29.952,0:02:34.329
om te zien dat ze erg gericht zijn[br]op een groen herstel.

0:02:34.828,0:02:37.384
CA: Een duidelijk effect van de pandemie

0:02:37.408,0:02:41.206
is dat het de wereldeconomie[br]een halt heeft toegeroepen

0:02:41.230,0:02:45.232
en daarmee de broeikasgasemissies[br]heeft verminderd.

0:02:45.256,0:02:48.038
Hoe groot is dat effect geweest

0:02:48.062,0:02:51.779
en is dat louter goed nieuws?

0:02:52.693,0:02:55.456
AG: Het is een beetje een illusie, Chris,

0:02:55.480,0:03:02.091
en je hoeft maar terug te kijken[br]naar de Grote Recessie in 2008 en 2009,

0:03:02.115,0:03:05.389
toen we een vermindering[br]van 1% in emissies hadden,

0:03:05.413,0:03:07.374
maar in 2010

0:03:07.398,0:03:10.395
kwamen ze tijdens het herstel[br]schreeuwend terug

0:03:10.419,0:03:12.770
met een verhoging van 4%.

0:03:12.770,0:03:14.343
De laatste schattingen geven aan

0:03:14.343,0:03:17.801
dat de emissies ten minste[br]5% zullen zakken

0:03:17.825,0:03:20.902
gedurende deze 'opgelegde coma' --

0:03:20.926,0:03:25.846
zoals de econoom Paul Krugman[br]het zo treffend omschreef --

0:03:26.381,0:03:30.549
maar of het terugkomt[br]zoals na de Grote Recessie

0:03:30.573,0:03:33.365
is gedeeltelijk aan ons,

0:03:33.389,0:03:38.042
en als deze groene herstelplannen[br]echt uitgevoerd worden,

0:03:38.066,0:03:41.955
en ik weet dat heel veel landen[br]dat echt van plan zijn,

0:03:41.979,0:03:45.473
dan hoeft het patroon[br]zich niet te herhalen.

0:03:45.497,0:03:48.744
Dit hele proces speelt zich tenslotte af

0:03:48.768,0:03:55.688
in een periode dat de kostprijs[br]van hernieuwbare energie

0:03:55.712,0:03:57.674
en elektrische voertuigen, batterijen

0:03:57.698,0:04:00.818
en een hele reeks[br]andere duurzame benaderingen

0:04:00.842,0:04:04.445
steeds verder omlaag gaat

0:04:04.469,0:04:07.917
en steeds concurrerender worden.

0:04:07.941,0:04:12.604
Om even aan te geven hoe snel dit gaat:

0:04:12.628,0:04:15.653
vijf jaar geleden was[br]elektriciteit uit solar en wind

0:04:15.677,0:04:18.837
goedkoper dan elektriciteit[br]uit fossiele brandstoffen

0:04:18.861,0:04:20.641
in slechts 1% van de wereld.

0:04:20.665,0:04:23.798
Dit jaar is het al goedkoper[br]in twee derde van de wereld

0:04:23.822,0:04:25.843
en over vijf jaar

0:04:25.867,0:04:30.417
zal het in bijna de hele[br]wereld goedkoper zijn.

0:04:30.441,0:04:34.571
Elektrische auto's zullen binnen twee jaar[br]economisch concurrerend zijn

0:04:34.595,0:04:38.016
en dan verder in prijs zakken.

0:04:38.040,0:04:40.904
Dus er zijn veranderingen gaande

0:04:40.928,0:04:45.222
die het patroon kunnen verstoren[br]dat we zagen na de Grote Recessie.

0:04:45.943,0:04:49.800
CA: Die prijsverschillen[br]in verschillende delen van de wereld

0:04:49.824,0:04:53.601
komen ongetwijfeld door de verschillende[br]beschikbaarheid van zon en wind

0:04:53.625,0:04:55.801
en verschillende constructiekosten en zo.

0:04:56.374,0:05:00.900
AG: Inderdaad, en overheidsbeleid[br]maakt ook een groot verschil.

0:05:00.924,0:05:04.383
De wereld blijft maar fossiele[br]brandstoffen subsidiëren

0:05:04.407,0:05:06.328
op een belachelijk grote voet;

0:05:06.352,0:05:11.403
meer in de ontwikkelingslanden[br]dan in de VS en ontwikkelde landen,

0:05:11.427,0:05:15.722
maar hier wordt het ook gesubsidieerd.

0:05:15.746,0:05:18.038
Maar overal ter wereld

0:05:18.062,0:05:22.452
zullen wind en solar een goedkopere[br]bron van elektriciteit zijn

0:05:22.476,0:05:24.027
dan fossiele brandstoffen

0:05:24.051,0:05:25.564
binnen een paar jaar.

0:05:26.523,0:05:28.076
CA: Ik heb horen zeggen

0:05:28.076,0:05:31.753
dat de mate waarin de uitstoot[br]door de pandemie is verminderd,

0:05:31.753,0:05:33.468
in feite niet zoveel groter is

0:05:33.468,0:05:36.882
dan de vermindering[br]die we elk jaar moeten halen

0:05:36.906,0:05:40.156
als we onze uitstootdoelen willen halen.

0:05:40.711,0:05:42.424
Is dat zo, en als dat zo is,

0:05:42.424,0:05:44.830
is dat niet enorm intimiderend?

0:05:45.322,0:05:48.020
AG: Intimiderend, zeker,[br]maar kijk eerst naar de cijfers.

0:05:48.020,0:05:49.913
Die cijfers kwamen van een onderzoek

0:05:49.913,0:05:53.762
iets meer dan een jaar geleden[br]gepubliceerd door de IPCC,

0:05:54.257,0:05:59.505
inzake wat er nodig was om te voorkomen[br]dat de temperaturen van de Aarde

0:05:59.529,0:06:02.691
meer dan 1,5 graad zouden stijgen.

0:06:02.715,0:06:07.751
En ja, de jaarlijkse reducties[br]zouden significant zijn

0:06:07.775,0:06:10.662
en in de orde van wat we[br]gezien hebben met de pandemie.

0:06:10.686,0:06:12.448
En dat is inderdaad intimiderend.

0:06:12.472,0:06:19.457
Maar we hebben wel de gelegenheid[br]dramatische veranderingen door te voeren

0:06:19.481,0:06:22.081
en het plan is geen mysterie.

0:06:22.105,0:06:27.556
Je begint met de twee sectoren[br]die het dichtst bij hun omslagpunt zijn --

0:06:27.580,0:06:30.438
opwekking van elektriciteit,[br]zoals ik al noemde --

0:06:30.462,0:06:33.054
en vorig jaar, in 2019,

0:06:33.610,0:06:37.020
als je kijkt naar alle nieuw gebouwde[br]elektriciteitscentrales

0:06:37.044,0:06:38.520
in de hele wereld,

0:06:38.544,0:06:42.049
dan was 72% daarvan solar en wind.

0:06:42.915,0:06:44.531
En nu al,

0:06:44.531,0:06:47.736
als we die fossiele brandstoffen[br]niet zouden blijven subsidiëren,

0:06:47.760,0:06:50.260
dan zouden we veel meer van die centrales

0:06:50.284,0:06:51.658
dicht zien gaan.

0:06:51.682,0:06:53.439
Er worden nog enkele nieuwe gebouwd,

0:06:53.439,0:06:56.754
maar er worden er veel meer gesloten.

0:06:56.778,0:06:58.889
En als het gaat om transport,

0:06:58.913,0:07:01.600
de tweede sector die er klaar voor is,

0:07:01.624,0:07:07.265
nog bovenop de lagere prijzen[br]voor elektrische auto's die ik noemde,

0:07:07.289,0:07:11.828
zijn er zo'n 45 rechtsgebieden[br]in de wereld --

0:07:11.852,0:07:16.636
nationaal, regionaal en gemeentelijk --

0:07:16.660,0:07:20.063
waar wetten zijn aangenomen[br]om te beginnen met de uitfasering

0:07:20.087,0:07:21.630
van verbrandingsmotoren.

0:07:21.654,0:07:25.993
Zelfs India zegt dat in 2030,[br]dat is dus al binnen tien jaar,

0:07:26.017,0:07:30.789
het illegaal zal zijn om nog nieuwe[br]verbrandingsmotoren te verkopen

0:07:30.813,0:07:32.114
in India.

0:07:32.138,0:07:34.411
Er zijn nog veel meer voorbeelden.

0:07:34.435,0:07:38.801
Dus de kleine afnames uit het verleden

0:07:38.825,0:07:42.773
hoeven geen goed beeld te geven[br]van de afnames die we kunnen bereiken

0:07:42.797,0:07:45.850
met serieuze nationale plannen

0:07:45.874,0:07:48.342
en een toegewijde mondiale inspanning.

0:07:49.314,0:07:52.827
CA: Help ons het grote plaatje[br]te begrijpen, Al.

0:07:52.851,0:07:56.074
Ik denk dat voor de pandemie

0:07:56.098,0:07:58.677
de uitstoot van de hele wereld

0:07:58.701,0:08:02.775
ongeveer 55 gigaton 'CO2 equivalent' was,

0:08:02.775,0:08:05.480
dus dat is inclusief[br]andere broeikasgassen zoals methaan

0:08:05.480,0:08:08.457
omgerekend naar het equivalent in CO2.

0:08:09.190,0:08:11.609
Zeg ik het goed als ik zeg dat de IPCC,

0:08:11.633,0:08:14.794
wat de mondiale organisatie[br]van wetenschappers is,

0:08:14.818,0:08:19.741
aanbeveelt dat de enige manier[br]om deze crisis te bezweren,

0:08:19.765,0:08:22.476
is om dat getal van 55 naar nul te krijgen

0:08:22.500,0:08:25.595
in 2050 op zijn allerlaatst,

0:08:25.619,0:08:29.987
en dat we zelfs dan kans hebben[br]temperatuurverhogingen te zien

0:08:30.011,0:08:34.428
die eerder in de buurt zullen liggen[br]van twee graden Celsius dan 1,5?

0:08:34.452,0:08:37.525
Is dat ongeveer het grote plaatje

0:08:37.549,0:08:39.827
van wat de IPCC aanbeveelt?

0:08:40.553,0:08:41.833
AG: Dat is correct.

0:08:41.857,0:08:46.622
Het mondiale doel zoals afgesproken[br]op de Conferentie van Parijs

0:08:46.646,0:08:49.571
is om tot netto nul te komen[br]op mondiaal niveau

0:08:49.595,0:08:50.949
in 2050,

0:08:50.949,0:08:52.878
en veel mensen[br]voegen daar snel aan toe

0:08:52.878,0:08:58.206
dat dat echt een reductie betekent[br]van 45 tot 50% in 2030

0:08:58.230,0:09:02.851
om dat pad naar nul[br]in 2050 mogelijk te maken.

0:09:03.652,0:09:05.840
CA: En dat tijdspad is het soort tijdspad

0:09:05.840,0:09:07.901
dat mensen zich niet kunnen voorstellen --

0:09:07.901,0:09:10.342
om een beeld te krijgen[br]bij een beleid voor 30 jaar.

0:09:10.342,0:09:12.320
Dat is in ieder geval een simpel plaatje:

0:09:12.344,0:09:16.704
dat we onze emissies met de helft[br]moeten verminderen voor 2030,

0:09:16.728,0:09:18.266
zo ongeveer,

0:09:19.184,0:09:24.671
wat neerkomt op zo'n 7 of 8%[br]reductie per jaar --

0:09:24.695,0:09:26.566
zoiets, als ik het goed heb.

0:09:26.590,0:09:29.008
AG: Niet helemaal, iets minder,

0:09:29.025,0:09:30.734
maar in die orde van grootte, ja.

0:09:31.556,0:09:36.676
CA: Dus zoiets als het effect[br]dat we dit jaar hebben gezien

0:09:36.700,0:09:38.916
is misschien nodig.

0:09:38.940,0:09:41.997
Dit jaar hebben we het gedaan[br]door de economie op slot te gooien.

0:09:42.021,0:09:45.071
Jij hebt het over een manier[br]voor de komende jaren

0:09:45.095,0:09:48.967
die juist voor economische groei[br]en nieuwe banen zorgt.

0:09:48.991,0:09:50.698
Zeg daar eens iets meer over.

0:09:50.722,0:09:53.881
Je had het over het veranderen[br]van onze energiebronnen

0:09:53.905,0:09:55.719
en onze transportmethoden.

0:09:55.743,0:09:57.430
Als we dat zouden doen,

0:09:57.454,0:10:00.217
hoeveel van het probleem[br]hebben we dan opgelost?

0:10:01.034,0:10:02.537
AG: We kunnen naar --

0:10:02.561,0:10:05.576
nou, in aanvulling[br]op de twee sectoren die ik noemde,

0:10:05.600,0:10:10.633
moeten we ook iets doen aan productie[br]en alle gebruiksmethoden

0:10:10.657,0:10:14.351
die temperaturen van[br]1000 graden Celsius vereisen,

0:10:14.375,0:10:16.658
en ook daar zijn oplossingen voor.

0:10:16.682,0:10:22.312
Ik kom straks terug op een manier[br]waar Duitsland nu mee is begonnen.

0:10:22.336,0:10:26.232
We moeten ook iets doen[br]met regeneratieve landbouw.

0:10:26.256,0:10:31.841
We kunnen een groot deel[br]van de koolstof sekwestreren

0:10:31.865,0:10:34.247
in de teelaarde van de wereld

0:10:34.271,0:10:37.625
door andere agrarische[br]technieken te gebruiken.

0:10:37.649,0:10:40.824
Er is een boereninitiatief om dat te doen.

0:10:40.848,0:10:44.706
We moeten ook gebouwen moderniseren.

0:10:44.730,0:10:50.109
We moeten veranderen[br]hoe we bossen en oceanen managen.

0:10:50.133,0:10:53.438
Maar laat me twee dingen kort noemen.

0:10:53.462,0:10:56.745
Eerst de gebruiksmethoden[br]met hoge temperaturen.

0:10:57.173,0:11:00.476
Angela Merkel, net 10 dagen geleden,

0:11:00.500,0:11:04.038
met haar minister Peter Altmaier,

0:11:04.062,0:11:06.938
een goede vriend[br]en een voortreffelijk ambtenaar,

0:11:06.962,0:11:11.310
zijn net begonnen[br]met een groene-waterstofstrategie,

0:11:11.334,0:11:13.930
om waterstof te maken

0:11:13.954,0:11:17.511
zonder extra kosten met duurzame energie.

0:11:17.535,0:11:20.089
En één ding daarover, Chris:

0:11:20.113,0:11:24.795
je kent het verhaal van de[br]onregelmatigheid van wind en solar --

0:11:24.819,0:11:27.973
solar produceert geen energie[br]als de zon niet schijnt

0:11:27.997,0:11:31.001
en wind niet als het niet waait --

0:11:31.025,0:11:33.368
maar accu's worden beter

0:11:33.392,0:11:37.461
en deze technologieën[br]worden steeds efficiënter en krachtiger,

0:11:37.485,0:11:41.348
zodat ze steeds meer uren per dag

0:11:41.372,0:11:46.365
veel meer elektriciteit produceren[br]dan kan worden gebruikt.

0:11:46.365,0:11:48.048
Dus wat doen we daarmee?

0:11:48.072,0:11:52.191
De extra kosten voor[br]de volgende kilowattuur is nul.

0:11:52.191,0:11:53.576
Dus plotseling

0:11:53.600,0:11:58.757
wordt het energievretende proces[br]van waterstof uit water winnen

0:11:58.781,0:12:01.240
economisch haalbaar

0:12:01.264,0:12:06.045
en het kan kolen en gas vervangen,

0:12:07.083,0:12:08.626
en dat gebeurt al.

0:12:08.650,0:12:13.204
Er is een Zweeds bedrijf[br]dat al staal maakt met groene waterstof

0:12:13.228,0:12:18.079
en, zoals ik zei, Duitsland is net[br]een nieuw initiatief begonnen daarmee.

0:12:18.103,0:12:21.445
Ik denk dat ze de rest[br]van de wereld de weg wijzen.

0:12:21.469,0:12:24.751
Als het gaat om het moderniseren[br]van gebouwen, als het mag,

0:12:24.775,0:12:29.387
want ongeveer 20 tot 25%[br]van de klimaatsveranderingvervuiling

0:12:29.411,0:12:31.902
in de wereld en in de VS

0:12:31.926,0:12:35.004
komt door inefficiënte gebouwen

0:12:35.028,0:12:39.465
die werden gebouwd[br]door bedrijven en individuen

0:12:39.489,0:12:41.962
die probeerden concurrerend[br]te zijn op de markt

0:12:41.986,0:12:44.683
en hun marges hoog genoeg te houden

0:12:44.707,0:12:48.346
en daarbij hebben bezuinigd[br]op isolatie en de juiste ramen

0:12:48.370,0:12:50.478
en LED's en dat soort dingen.

0:12:50.502,0:12:54.287
Maar de persoon of het bedrijf[br]die dat gebouw koopt

0:12:54.311,0:12:55.764
of dat gebouw huurt,

0:12:55.788,0:12:58.696
wil veel lagere gas-[br]en elektriciteitsrekeningen.

0:12:58.720,0:13:00.583
Er zijn nu manieren

0:13:00.607,0:13:03.681
om dat gat tussen eigenaar[br]en gebruiker te dichten,

0:13:03.705,0:13:07.651
die verschillende prikkels[br]voor de bouwer en de gebruiker,

0:13:07.675,0:13:12.600
en we kunnen gebouwen moderniseren[br]op een manier die zichzelf terugbetaalt

0:13:12.624,0:13:14.478
binnen drie tot vijf jaar,

0:13:14.502,0:13:17.743
en we kunnen tientallen miljoenen[br]mensen aan het werk helpen

0:13:17.767,0:13:20.930
in banen die per definitie[br]niet uitbesteed kunnen worden,

0:13:20.954,0:13:24.503
want ze bestaan in iedere gemeenschap.

0:13:24.527,0:13:27.521
En we moeten hier echt[br]een serieus begin mee maken,

0:13:27.545,0:13:30.440
want we gaan al die banen nodig hebben

0:13:30.464,0:13:35.248
om duurzame welvaart te creëren[br]na afloop van deze pandemie.

0:13:36.942,0:13:38.952
CA: Even terug naar die waterstofeconomie

0:13:38.976,0:13:40.655
waar je het net over had.

0:13:40.679,0:13:42.314
Sommige mensen denken dan direct

0:13:42.314,0:13:44.595
dat je bedoelt[br]waterstofaangedreven auto's,

0:13:44.595,0:13:48.023
en ze hebben gehoord[br]dat dat waarschijnlijk niet haalbaar is.

0:13:48.023,0:13:50.471
Maar jij denkt daar[br]veel breder over, volgens mij,

0:13:50.471,0:13:55.585
dat waterstof niet zomaar[br]een opslagmedium is

0:13:55.609,0:13:58.779
dat dienst kan doen als buffer[br]voor duurzame energie,

0:13:58.803,0:14:01.100
maar dat waterstof ook essentieel kan zijn

0:14:01.100,0:14:03.930
voor sommige andere economische processen,

0:14:03.930,0:14:06.662
zoals staal- en cementproductie,

0:14:06.686,0:14:11.208
die op dit moment fundamenteel[br]koolstofintensief zijn,

0:14:11.232,0:14:14.610
maar die getransformeerd kunnen worden[br]als waterstof goedkoper wordt.

0:14:14.634,0:14:15.800
Klopt dat?

0:14:16.127,0:14:20.402
AG: Ja, ik was altijd sceptisch[br]over waterstof, Chris,

0:14:20.426,0:14:24.345
met name omdat het[br]zo duur was om het te maken,

0:14:24.345,0:14:27.698
'om het uit water te breken',[br]zoals ze zeggen,

0:14:27.722,0:14:30.205
Maar wat daar verandering[br]in heeft gebracht,

0:14:30.229,0:14:35.760
is de ongelooflijke overdaad[br]aan solar- en windelektriciteit

0:14:35.784,0:14:40.005
in hoeveelheden die mensen[br]niet voor mogelijk hielden,

0:14:40.029,0:14:42.777
en plotseling is het goedkoop[br]genoeg om in te zetten

0:14:42.801,0:14:45.954
bij energieverslindende processen

0:14:45.978,0:14:48.214
als het maken van groene waterstof.

0:14:48.238,0:14:51.603
Ik vraag me nog steeds af[br]of het haalbaar is voor voertuigen.

0:14:51.627,0:14:58.048
Toyota is daar al 25 jaar mee bezig[br]en ze krijgen het niet echt van de grond.

0:14:58.072,0:14:59.816
Zeg nooit nooit, het kan nog,

0:14:59.840,0:15:04.936
maar ik denk dat het name bruikbaar is[br]voor hele hete industriële processen,

0:15:04.960,0:15:10.282
en we hebben al een manier[br]om transport koolstofvrij te maken

0:15:10.306,0:15:11.735
met elektriciteit,

0:15:11.759,0:15:14.042
en dat werkt goed.

0:15:14.066,0:15:19.341
Tesla is binnenkort het meest waardevolle[br]automobielbedrijf in de wereld,

0:15:19.365,0:15:20.655
is het al in de VS,

0:15:20.679,0:15:23.441
en binnenkort halen ze Toyota in.

0:15:23.465,0:15:30.308
Er is nu een vrachtwagenbedrijf[br]dat wordt gesteund door Tesla

0:15:30.332,0:15:35.876
en een ander dat een hybride wordt[br]met elektriciteit en groene waterstof,

0:15:35.900,0:15:39.584
dus we zullen zien[br]of die toepassing gaat werken.

0:15:39.608,0:15:43.289
Maar ik denk dat elektriciteit[br]de voorkeur heeft voor wegvervoer.

0:15:44.260,0:15:46.970
CA: We doen zo een aantal vragen[br]uit de gemeenschap.

0:15:46.994,0:15:49.290
Laat ik je echter[br]eerst vragen naar kernenergie.

0:15:49.314,0:15:52.830
Sommigen milieuactivisten[br]geloven dat kernenergie

0:15:52.854,0:15:55.635
of misschien een nieuwe[br]generatie kernenergie

0:15:55.659,0:15:58.686
een essentieel deel van de oplossing is

0:15:58.710,0:16:02.225
als we een echt schone toekomst willen,

0:16:02.249,0:16:03.544
een schone-energietoekomst.

0:16:03.568,0:16:07.375
Ben je nog steeds[br]zo sceptisch over kernenergie, Al?

0:16:08.191,0:16:11.477
AG: Nou, de markt[br]is er sceptisch over, Chris.

0:16:11.501,0:16:16.290
Het is een bittere teleurstelling[br]voor mij en voor zo velen.

0:16:16.314,0:16:19.900
Ik vertegenwoordigde Oak Ridge,[br]waar kernenergie begon,

0:16:19.924,0:16:22.155
en als jong politicus in de kamer

0:16:22.179,0:16:23.511
was ik een voorstander.

0:16:23.535,0:16:25.757
Ik was er heel enthousiast over.

0:16:25.781,0:16:27.824
Maar de kostenoverschrijdingen

0:16:27.848,0:16:31.846
en de problemen[br]bij de aanleg van de centrales

0:16:31.870,0:16:34.275
zijn zo ernstig geworden

0:16:34.299,0:16:38.299
dat energiebedrijven[br]er geen trek meer in hebben.

0:16:38.323,0:16:43.108
Het is de duurste bron[br]van elektriciteit geworden.

0:16:43.132,0:16:48.801
Laat me daar snel aan toevoegen[br]dat er enkele oudere reactoren zijn

0:16:48.825,0:16:54.896
waarvoor het interessant is[br]om er de levensduur van te verlengen.

0:16:54.920,0:16:56.722
En zoals veel milieuactivisten

0:16:56.746,0:17:02.284
ben ik van mening dat als ze veilig zijn,

0:17:02.308,0:17:09.046
we ze moeten toestaan[br]nog een tijd te blijven werken.

0:17:09.070,0:17:11.559
Maar als het gaat om nieuwe kerncentrales?

0:17:11.583,0:17:13.284
Zie het zo.

0:17:13.308,0:17:15.786
Jij bent CEO geweest, Chris.

0:17:15.810,0:17:19.042
Als je CEO was van --[br]en eigenlijk ben je het nog.

0:17:20.115,0:17:23.040
Als je CEO was[br]van een elektriciteitsbedrijf

0:17:23.040,0:17:25.137
en je vertelde je managementteam:

0:17:25.161,0:17:27.690
"Ik wil een kerncentrale bouwen",

0:17:28.115,0:17:30.447
dan zouden dit twee[br]van je eerste vragen zijn.

0:17:30.447,0:17:33.735
Een: wat gaat het kosten?

0:17:33.759,0:17:37.003
En ik heb geen enkel consultantsbedrijf

0:17:37.027,0:17:39.327
in de hele wereld kunnen vinden

0:17:39.351,0:17:42.769
dat zijn naam wil verbinden

0:17:42.793,0:17:44.752
aan een kostenschatting.

0:17:44.776,0:17:46.392
Ze weten het gewoon niet.

0:17:46.416,0:17:48.438
Een tweede vraag die je zou stellen:

0:17:48.462,0:17:53.100
hoe lang duurt het voor hij klaar is[br]zodat we elektriciteit kunnen verkopen?

0:17:53.124,0:17:55.073
Ook hier, wat krijg je als antwoord?

0:17:55.097,0:17:56.576
'Geen idee.'

0:17:56.600,0:17:59.230
Dus als je niet weet wat het gaat kosten

0:17:59.254,0:18:01.954
en je weet niet wanneer het klaar is

0:18:01.978,0:18:05.271
en je weet nu al dat[br]de elektriciteit duurder zal zijn

0:18:05.295,0:18:08.532
dan met andere productiemethoden,

0:18:08.556,0:18:10.566
dan wordt je daar niet enthousiast van

0:18:10.590,0:18:14.111
en dat is over de hele wereld[br]ook daadwerkelijk gebeurd.

0:18:15.465,0:18:16.523
CA: OK.

0:18:16.523,0:18:19.284
Er zijn een heleboel interessante[br]dingen om over te praten,

0:18:19.284,0:18:22.099
maar we willen wat vragen[br]van ons publiek gaan doen.

0:18:22.123,0:18:24.659
Kom maar met die eerste vraag.

0:18:26.056,0:18:28.076
Van Prosanta Chakrabarty:

0:18:28.076,0:18:30.913
"Mensen die sceptisch zijn[br]over COVID en klimaatverandering

0:18:30.913,0:18:32.889
lijken sceptisch over alle wetenschap.

0:18:32.889,0:18:34.615
Prima ideeën van wetenschappers

0:18:34.615,0:18:36.648
worden wellicht afgezwakt[br]en gecompliceerd.

0:18:36.648,0:18:38.776
Wat doen we daar aan?"

0:18:39.507,0:18:43.629
AG: Ja, een hele goede vraag, Prosanta.

0:18:44.359,0:18:49.565
Tjonge, hoe zeg ik dit[br]kort maar duidelijk?

0:18:49.589,0:18:52.026
Wat we, denk ik, zien,

0:18:52.050,0:18:56.913
is een gevoel dat deskundigen[br]in het algemeen

0:18:56.937,0:19:00.486
de VS in de steek hebben gelaten,

0:19:00.510,0:19:06.672
en dat gevoel is veel sterker in de VS[br]dan in de meeste andere landen.

0:19:07.227,0:19:14.205
En ik denk dat de meningen[br]van wat wij deskundigen noemen

0:19:14.500,0:19:18.497
de laatste tientallen jaren[br]sterk zijn verwaterd

0:19:18.521,0:19:24.540
door de ongezonde dominantie van[br]het grote geld in ons politieke systeem,

0:19:24.564,0:19:31.121
dat manieren heeft gevonden[br]economisch beleid zo te verdraaien

0:19:31.145,0:19:33.354
dat het de elite dient.

0:19:33.378,0:19:35.018
Dat mag wat radicaal klinken,

0:19:35.042,0:19:37.532
maar dat is wel wat er gebeurd is.

0:19:38.130,0:19:42.016
We doen het nu al meer dan 40 jaar

0:19:42.040,0:19:45.421
zonder een wezenlijke verhoging[br]van het middeninkomen,

0:19:45.445,0:19:49.411
en als het gaat om het onrecht

0:19:49.411,0:19:53.276
dat Afro-Amerikanen[br]en andere niet-blanken ervaren,

0:19:53.300,0:19:58.310
het verschil in loon tussen[br]Afro-Amerikanen en de meerderheid

0:19:58.334,0:20:01.618
is hetzelfde als in 1968,

0:20:01.642,0:20:04.376
en het familievermogen,

0:20:04.400,0:20:05.792
het netto vermogen --

0:20:05.816,0:20:10.891
elf en een half zogenaamde[br]'typische' Afro-Amerikaanse families

0:20:10.915,0:20:16.319
hebben net zoveel netto vermogen als[br]één 'typische' blanke Amerikaanse familie.

0:20:16.343,0:20:20.338
Als je kijkt naar[br]de snel rijzende inkomens

0:20:20.362,0:20:23.903
in de top 1, of top 1/10 procent,

0:20:23.927,0:20:25.473
dan zeggen mensen: 'Wacht even.

0:20:25.497,0:20:29.615
Welke deskundigen dit beleid[br]dan ook hebben vormgegeven,

0:20:29.639,0:20:33.716
veel goed heeft het mij niet gedaan.'

0:20:33.740,0:20:35.810
Een laatste punt, Chris:

0:20:35.834,0:20:38.897
er is een aanslag gepleegd op de rede.

0:20:38.921,0:20:42.130
Er is een oorlog geweest[br]tegen de waarheid.

0:20:42.154,0:20:45.335
Er is een strategie geweest,

0:20:45.359,0:20:50.810
misschien het best bekend van de strategie[br]van de tabaksfabrikanten vroeger,

0:20:50.834,0:20:55.814
die acteurs inhuurden en aankleedden[br]als dokters om mensen 'gerust' te stellen

0:20:55.838,0:20:59.255
dat er geen gezondheidsgevaren kleefden[br]aan sigaretten roken,

0:20:59.279,0:21:02.632
waardoor er honderd miljoen[br]mensen zijn overleden.

0:21:02.656,0:21:08.604
Diezelfde strategie van het ondermijnen[br]van het belang van de waarheid,

0:21:08.628,0:21:12.902
het ondermijnen, zoals iemand zei,[br]van de autoriteit van kennis,

0:21:12.926,0:21:17.259
heeft ervoor gezorgd[br]dat het jachtseizoen open is

0:21:17.283,0:21:21.846
op iedere ongemakkelijke waarheid --[br]vergeef me weer een buzz-woord,

0:21:21.870,0:21:24.176
maar het is hier gepast.

0:21:24.200,0:21:30.630
We kunnen niet stoppen toegewijd te zijn[br]aan het best beschikbare bewijs

0:21:30.654,0:21:33.702
wat is getest in rationele uitwisseling

0:21:33.726,0:21:36.214
en gebruikt als de basis

0:21:36.238,0:21:39.458
voor het beste beleid[br]dat we kunnen vormgeven.

0:21:39.482,0:21:43.048
CA: Is het mogelijk, Al,[br]dat een consequentie van de pandemie

0:21:43.072,0:21:45.843
is dat een groeiend aantal mensen

0:21:45.867,0:21:48.936
hun mening over wetenschappers herziet?

0:21:48.936,0:21:51.140
Mensen hebben de kans gehad om te zeggen:

0:21:51.140,0:21:55.252
'Geloof ik mijn politiek leider[br]of deze wetenschapper,

0:21:55.276,0:21:57.220
als het gaat om wat ze zeggen

0:21:57.244,0:21:58.891
over dit virus?'

0:21:59.695,0:22:02.396
Misschien kunnen we[br]daar lessen uit trekken?

0:22:03.396,0:22:07.158
AG: Nou, als de opinieonderzoeken kloppen,

0:22:07.182,0:22:12.981
vertrouwen mensen hun dokter[br]meer dan sommige politici

0:22:13.005,0:22:18.314
die lijken een belang te hebben[br]bij het domweg ontkennen van de pandemie.

0:22:18.338,0:22:22.169
En als je kijkt naar de ongelooflijke flop

0:22:22.193,0:22:25.677
van president Trumps[br]bijeenkomst in Tulsa,

0:22:25.701,0:22:32.692
een stadion met 19.000 plaatsen[br]minder dan een derde gevuld

0:22:32.716,0:22:34.246
volgens de brandweer,

0:22:34.270,0:22:37.807
je zag al die lege plaatsen[br]in de nieuwsflitsen,

0:22:37.831,0:22:42.477
dus zelfs de meest loyale Trump-aanhangers

0:22:42.501,0:22:48.060
moeten besloten hebben hun dokter[br]en het medisch advies te geloven

0:22:48.084,0:22:51.767
en niet Dr. Donald Trump.

0:22:52.830,0:22:55.854
CA: Met wat assistentie[br]van de TikTok-generatie, wellicht.

0:22:55.878,0:22:58.443
AG: Maar dat was niet[br]de reden van de opkomst.

0:22:58.467,0:23:02.526
Wat ze deden, heel slim,[br]en dat moeten ze vooral doen,

0:23:02.550,0:23:09.117
wat ze deden, was de verwachtingen[br]van Trumps Witte Huis aantasten.

0:23:09.141,0:23:13.653
Zij zijn de reden dat hij[br]een paar dagen tevoren verkondigde:

0:23:13.653,0:23:15.942
"Een miljoen mensen[br]hebben zich aangemeld."

0:23:15.966,0:23:17.579
Maar zij voorkwamen niet --

0:23:17.603,0:23:21.925
zij blokkeerden geen plaatsen[br]waar anderen hadden kunnen zitten.

0:23:21.949,0:23:24.797
Zij beïnvloedden de opkomst niet,[br]maar wel de verwachtingen.

0:23:24.821,0:23:27.732
CA: OK, laten we een volgende vraag nemen.

0:23:30.598,0:23:34.093
"Bent U bezorgd dat de wereld[br]massaal weer voor de auto kiest

0:23:34.117,0:23:37.208
uit angst voor het gebruik[br]van gezamenlijk openbaar vervoer?"

0:23:38.673,0:23:45.542
AG: Dat zou zeker één[br]van de consequenties kunnen zijn.

0:23:45.566,0:23:48.986
De trend inzake openbaar vervoer

0:23:49.010,0:23:52.463
bewoog zich toch al[br]in de verkeerde richting

0:23:52.487,0:23:57.456
door het gebruik van Uber[br]en Lyft en deeltaxi's,

0:23:57.480,0:24:04.170
en als autonomie ooit de doelen haalt[br]waar haar aanhangers op hoopt,

0:24:04.194,0:24:08.184
dan kan dat een[br]vergelijkbaar effect hebben.

0:24:08.208,0:24:12.064
Maar er bestaat geen twijfel over[br]dat sommige mensen

0:24:12.088,0:24:17.571
waarschijnlijk wat minder[br]happig zullen zijn

0:24:17.595,0:24:21.103
om openbaar vervoer te gebruiken

0:24:21.148,0:24:26.455
tot de angst voor deze pandemie[br]goed en wel verdwenen is.

0:24:27.222,0:24:30.017
CA: Ja. Misschien kan een vaccin helpen.

0:24:30.041,0:24:31.558
AG: (Lacht) Ja.

0:24:31.582,0:24:32.810
CA: Volgende vraag.

0:24:35.983,0:24:38.605
Sonaar Luthra, bedankt[br]voor deze vraag uit LA.

0:24:38.629,0:24:41.308
"De opwarming deze week [br]in het Noordpoolgebied

0:24:41.332,0:24:43.689
suggereert dat we onze koolstofputten

0:24:43.713,0:24:44.958
zoals permafrost en bossen

0:24:44.982,0:24:47.186
sneller verliezen dan voorspeld.

0:24:47.210,0:24:50.648
Zijn onze modellen teveel gericht[br]op menselijke uitstoot?"

0:24:50.672,0:24:51.970
Interessante vraag.

0:24:52.598,0:24:57.112
AG: De modellen zijn gericht[br]op de factoren die hebben geleid

0:24:57.136,0:25:00.613
tot deze ongelooflijke temperatuursprongen

0:25:00.637,0:25:02.638
in het noorden van het Noordpoolgebied.

0:25:02.662,0:25:05.753
Ze zijn voorspeld, ze waren voorspeld,

0:25:05.777,0:25:08.595
en een van de redenen daarvoor

0:25:08.619,0:25:12.248
is dat wanneer de sneeuw[br]en ijskappen smelten,

0:25:12.272,0:25:17.105
de inkomende zonnestralen niet langer[br]worden teruggekaatst naar de ruimte

0:25:17.129,0:25:19.264
tegen 90%

0:25:19.288,0:25:23.575
en in plaats daarvan, wanneer ze[br]op een donkere toendra of oceaan vallen,

0:25:23.599,0:25:25.929
ze geabsorbeerd worden voor 90%.

0:25:25.953,0:25:31.800
Dus dat versnelt de verwarming[br]van het Noordpoolgebied

0:25:31.824,0:25:33.578
en dat was voorspeld.

0:25:33.602,0:25:37.728
Er zijn nog een aantal consequenties[br]die in die modellen zitten,

0:25:37.752,0:25:41.526
maar sommige daarvan[br]moeten wellicht gerekalibreerd worden.

0:25:41.550,0:25:45.191
De wetenschappers zijn bezorgd geworden

0:25:45.215,0:25:50.329
dat de uitstoot van zowel CO2 als methaan

0:25:50.353,0:25:53.165
van de dooiende toendra

0:25:53.189,0:25:57.950
groter zou kunnen zijn[br]dan waar ze op gehoopt hadden.

0:25:57.974,0:26:01.874
Er is ook een gloednieuw[br]onderzoek geweest.

0:26:01.898,0:26:03.481
Ik ga er niet op in

0:26:03.505,0:26:07.519
want het gaat over een vreemd iets[br]wat 'klimaatgevoeligheid' heet,

0:26:07.543,0:26:12.749
wat van invloed is geweest[br]bij modellen met grote afwijkingen

0:26:12.773,0:26:15.062
omdat het zo lastig te vatten is.

0:26:15.086,0:26:18.279
Maar het laatste bewijsmateriaal[br]laat tot onze zorg zien

0:26:18.303,0:26:21.914
dat de gevoeligheid wellicht groter is[br]dan ze hadden gedacht

0:26:21.938,0:26:25.757
en dat ons probleem zelfs nog groter is.

0:26:25.781,0:26:27.841
Dat mag ons niet ontmoedigen.

0:26:27.865,0:26:31.494
Ik geloof echt dat wanneer we[br]dit kantelpunt hebben gehad,

0:26:31.518,0:26:33.580
en ik geloof dat we nu op dat punt zijn,

0:26:33.604,0:26:34.816
zoals ik zei,

0:26:34.840,0:26:38.138
dan denk ik dat we[br]veel manieren zullen vinden

0:26:38.162,0:26:41.193
om de vermindering[br]van onze uitstoot te versnellen.

0:26:42.119,0:26:44.600
CA: We nemen nog een vraag[br]uit onze gemeenschap.

0:26:47.100,0:26:49.903
Haha. "Klimaatengineering[br]boekt opmerkelijke vooruitgang.

0:26:49.927,0:26:54.913
Exxon investeert in technologie[br]van Global Thermostat,

0:26:54.937,0:26:56.560
wat er interessant uitziet.

0:26:56.584,0:26:57.747
Wat denkt U

0:26:57.747,0:27:00.931
van deze koolstofsafvangtechnologieën[br]uit lucht en water?

0:27:00.955,0:27:02.388
Stephen Petranek."

0:27:03.081,0:27:07.110
AG: Nou, daar hebben jij en ik[br]het eerder over gehad, Chris.

0:27:07.134,0:27:11.116
Ik ben een ferm tegenstander

0:27:11.140,0:27:17.603
van het doen van ongeplande[br]mondiale experimenten

0:27:17.627,0:27:21.813
die gierend verkeerd kunnen gaan

0:27:21.837,0:27:25.575
en de meesten zijn echt bang[br]voor die aanpak.

0:27:25.599,0:27:31.508
De term 'klimaatengineering'[br]dekt echter en hele brede lading.

0:27:31.532,0:27:37.446
Als je daken wit wilt schilderen[br]om meer energie te reflecteren

0:27:37.470,0:27:41.341
van stedelijke bebouwing,

0:27:41.365,0:27:45.960
dan is er geen gevaar[br]dat dat uit de hand loopt,

0:27:45.984,0:27:47.578
en er zijn ook andere dingen

0:27:47.602,0:27:51.457
die losjes 'klimaatengineering'[br]worden genoemd en dat is prima.

0:27:51.481,0:27:56.784
Maar het idee om[br]de zonnestralen te blokkeren --

0:27:56.808,0:27:59.180
dat is naar mijn idee onzinnig.

0:27:59.204,0:28:02.799
Planten hebben nu eenmaal[br]zonlicht nodig voor fotosynthese

0:28:02.823,0:28:05.154
en zonnepanelen hebben zonlicht nodig

0:28:05.178,0:28:10.803
voor de productie van energie[br]uit zonnestralen.

0:28:10.827,0:28:15.773
En de consequenties van het veranderen[br]van alles wat we weten

0:28:15.797,0:28:22.265
en net doen alsof de consequenties[br]precies de oplossing gaan zijn

0:28:22.289,0:28:28.081
voor het ongeplande lopende experiment,[br]namelijk de opwarming van de Aarde ...

0:28:28.081,0:28:30.150
Weet je, ons denken heeft zijn mankementen

0:28:30.150,0:28:32.857
en een ervan heet[br]de tunnelvisie van één oplossing,

0:28:32.881,0:28:36.563
en er zijn mensen die gewoon[br]te gretig zijn om te zeggen:

0:28:36.587,0:28:39.152
'Die ene oplossing,[br]daar moeten we alles op inzetten

0:28:39.152,0:28:41.779
en het maakt niet uit wat ervan komt.'

0:28:41.803,0:28:43.500
Dat is onzinnig.

0:28:43.524,0:28:46.108
CA: Maar laat me even wat tegengas geven.

0:28:46.132,0:28:49.208
Laten we zeggen dat we het eens zijn[br]dat een enkele oplossing,

0:28:49.232,0:28:53.749
een alles-of-nietspoging[br]met klimaatengineering onzin is.

0:28:53.773,0:28:58.941
Maar er zijn scenario's waar de wereld[br]naar de uitstoot kijkt en gewoon ziet,

0:28:58.965,0:29:00.714
laten we zeggen over 10 jaar,

0:29:00.738,0:29:03.528
dat het gewoon niet snel[br]genoeg minder wordt

0:29:03.552,0:29:07.594
en dat we sommige andere[br]escalatiegebeurtenissen riskeren

0:29:07.618,0:29:10.333
die ervoor kunnen zorgen[br]dat we de bus gaan missen,

0:29:10.357,0:29:15.551
en dat we de temperatuur[br]3, 4, 5, 6, 7 graden zien oplopen

0:29:15.575,0:29:19.235
en dat de hele mensheid gevaar loopt.

0:29:19.259,0:29:23.246
We kunnen toch ook[br]klimaatengineering toepassen

0:29:23.270,0:29:27.046
op een manier zoals we dat doen[br]met gezondheidszorg.

0:29:27.070,0:29:30.478
Want we al honderden jaren begrijpen we[br]het menselijk lichaam niet echt

0:29:30.502,0:29:32.851
en mensen proberen in te grijpen,

0:29:32.875,0:29:36.602
soms met succes en soms ook niet.

0:29:37.497,0:29:40.268
Niemand in de medische wetenschap zegt:

0:29:40.292,0:29:44.486
'Doe maar een alles-of-nietspoging

0:29:44.486,0:29:46.223
voor iemands leven,'

0:29:46.223,0:29:48.345
maar ze zeggen wel:[br]'Laten we iets proberen.'

0:29:48.369,0:29:51.103
Als een experiment omkeerbaar is,

0:29:51.127,0:29:52.928
als het enige kans van slagen heeft,

0:29:52.952,0:29:55.587
als er reden is aan te nemen[br]dat het kan werken,

0:29:55.611,0:30:00.560
dan zijn we het de toekomstige[br]gezondheid van de mensheid schuldig

0:30:00.584,0:30:04.459
om in ieder geval iets uit te testen[br]dat zou kunnen werken.

0:30:05.470,0:30:08.357
Kleine tests, om bijvoorbeeld te zien

0:30:08.381,0:30:10.960
of ijzerbemesting van de oceaan

0:30:10.984,0:30:14.978
wellicht op een ongevaarlijke[br]manier kan zorgen

0:30:14.978,0:30:16.631
voor koolstofputten.

0:30:16.655,0:30:21.238
Of om bijvoorbeeld in plaats van[br]de atmosfeer te vullen met zwaveldioxide,

0:30:21.262,0:30:25.431
een kleiner ongevaarlijk[br]experimentje te doen

0:30:25.431,0:30:29.137
om te zien of je op efficiënte wijze[br]de temperatuur iets omlaag kon brengen.

0:30:29.137,0:30:31.898
Dat is toch niet helemaal onzinnig

0:30:31.898,0:30:34.192
en op zijn minst iets[br]waar we over moeten denken

0:30:34.192,0:30:36.851
als die andere maatregelen niet werken?

0:30:37.620,0:30:40.780
AG: Nou, experimenten[br]zoals ijzerbemesting van de oceaan

0:30:40.780,0:30:42.798
zijn er al geweest,

0:30:42.822,0:30:47.288
om te zien of dat de opslag[br]van koolstof kan bevorderen.

0:30:47.342,0:30:51.580
En de experimenten waren[br]een volstrekte mislukking,

0:30:51.604,0:30:54.872
wat velen al hadden verwacht.

0:30:54.896,0:30:56.757
Maar dat, nogmaals,

0:30:56.757,0:30:59.722
is een aanpak die nogal verschilt

0:30:59.722,0:31:03.899
van het plaatsen van stukjes aluminumfolie[br]in een baan om de Aarde.

0:31:03.899,0:31:10.045
Daarmee begon dat voorstel[br]van zonne-klimaatengineering.

0:31:10.069,0:31:13.433
Nu richten ze zich op krijt --

0:31:13.457,0:31:17.419
dat je overal krijtstof overheen hebt.

0:31:17.443,0:31:23.344
Maar erger is dat het misschien[br]niet omkeerbaar is.

0:31:23.839,0:31:26.676
CA: Maar, Al, dat is[br]een theoretische reactie.

0:31:26.700,0:31:29.827
De hoeveelheid stof die je nodig hebt

0:31:29.851,0:31:33.133
om een graad of twee omlaag te komen,

0:31:33.157,0:31:35.676
zou niet uitmonden[br]in krijtstof over alles.

0:31:35.700,0:31:37.503
Het zou ongelooflijk --

0:31:37.527,0:31:42.833
zeg maar, het zou minder stof zijn dan[br]waar mensen sowieso mee te maken hebben.

0:31:42.857,0:31:44.592
Ik bedoel, ik --

0:31:45.970,0:31:48.576
AG: Om te beginnen weet ik niet

0:31:48.576,0:31:51.974
hoe je een klein experiment doet[br]in de atmosfeer.

0:31:51.998,0:31:54.033
En ten tweede,

0:31:54.057,0:31:57.422
mochten we die aanpak hanteren,

0:31:57.446,0:32:01.371
dan zouden we langzaam[br]meer en meer moeten toevoegen

0:32:01.395,0:32:03.520
van de substantie die ze zouden kiezen.

0:32:03.544,0:32:07.135
We zouden het elk jaar moeten vermeerderen

0:32:07.159,0:32:08.947
en als we ooit zouden stoppen,

0:32:08.971,0:32:14.451
zouden we plots terugvallen,

0:32:14.475,0:32:19.795
zoals in het oude boek en de film[br]'The Picture of Dorian Gray',

0:32:19.819,0:32:23.924
waar plotseling alles[br]tegelijk uit de hand liep.

0:32:24.759,0:32:29.151
Het simpele feit dat mensen[br]dit soort aanpakken overwegen, Chris,

0:32:29.175,0:32:33.605
geeft de mate van wanhoop aan

0:32:33.629,0:32:37.887
die sommigen beginnen te ervaren,

0:32:37.911,0:32:39.855
en dat snap ik best,

0:32:39.879,0:32:46.879
maar we moeten ons niet laten verleiden[br]tot dit soort roekeloze experimenten.

0:32:46.903,0:32:51.246
Trouwens, om bij jouw analogie te blijven[br]van experimentele kankerbehandeling,

0:32:51.270,0:32:52.537
bijvoorbeeld,

0:32:52.561,0:32:55.799
daar krijg je normaal gesproken[br]wel toestemming van je patient voor.

0:32:55.823,0:32:59.342
Toestemming krijgen van 7,8 miljard mensen

0:32:59.366,0:33:02.046
die er niets over te zeggen hebben

0:33:02.070,0:33:07.147
en die lijdend voorwerp zijn[br]van mogelijk catastrofale consequenties

0:33:07.171,0:33:11.591
van een of ander raar plan[br]waar iemand mee aan komt zetten

0:33:11.615,0:33:15.555
om te proberen de hele atmosfeer[br]van de Aarde te reorganiseren

0:33:15.579,0:33:18.792
en maar hardop hoopt[br]dat het een oplossing gaat zijn

0:33:18.816,0:33:23.512
voor het feit dat we 152 miljoen ton

0:33:23.512,0:33:26.395
warmtevangende, door de mens[br]veroorzaakte klimaatvervuiling

0:33:26.419,0:33:28.433
iedere dag in de lucht spuwen.

0:33:28.457,0:33:31.367
Dat is wat er echt mis is.

0:33:31.367,0:33:33.637
Een wetenschapper tientallen jaren geleden

0:33:33.637,0:33:35.142
vergeleek het als volgt.

0:33:35.142,0:33:38.860
Hij zei dat als je twee mensen[br]in een zinkende boot had,

0:33:38.884,0:33:41.280
en een ervan zei:

0:33:41.304,0:33:46.277
'We kunnen misschien met wat spiegels[br]signalen naar de kust sturen,

0:33:46.301,0:33:47.992
dat ze iets moeten bouwen

0:33:48.016,0:33:50.414
om golven mee te genereren

0:33:50.414,0:33:54.361
die precies het schommelen opheffen

0:33:54.361,0:33:56.280
wat die jongens achterin veroorzaken.'

0:33:56.280,0:33:58.969
Of je zorgt ervoor[br]dat ze stoppen met schommelen!

0:33:58.993,0:34:03.681
En dat moeten we doen.[br]We moeten de oorzaken aanpakken.

0:34:03.681,0:34:05.267
CA: Ja, dat is een mooi verhaal,

0:34:05.267,0:34:09.331
maar als het net zo moeilijk is[br]die mensen te laten stoppen met schommelen

0:34:09.355,0:34:13.621
als het is om die technologische[br]oplossing die je schetst te realiseren,

0:34:13.645,0:34:16.548
dus als het experiment om golven te maken

0:34:16.548,0:34:19.778
net zo simpel is als die mensen vertellen[br]te stoppen met schommelen,

0:34:19.778,0:34:21.359
dan wordt het een ander verhaal.

0:34:21.383,0:34:25.760
Ik denk dat je gelijk hebt[br]dat het vragen van toestemming

0:34:25.784,0:34:27.325
een heel lastig probleem is,

0:34:27.349,0:34:29.330
maar ook niemand gaf toestemming

0:34:29.354,0:34:32.789
om al die andere dingen te doen[br]die we de atmosfeer aandoen.

0:34:33.783,0:34:37.276
En ik ben het met je eens[br]over dat morele gevaar,

0:34:37.300,0:34:39.221
dat is zorgelijk.

0:34:39.245,0:34:43.427
Als we afhankelijk zouden worden[br]van klimaatengineering

0:34:43.451,0:34:46.440
en het zou onze inspanning[br]om de rest te doen wegnemen,

0:34:46.464,0:34:47.784
dat zou tragisch zijn.

0:34:47.808,0:34:49.091
Het lijkt mij gewoon --

0:34:49.115,0:34:51.579
Ik wou dat we een genuanceerd[br]debat konden hebben,

0:34:51.603,0:34:53.232
dat mensen zouden zeggen, weet je,

0:34:53.256,0:34:55.716
er zitten een hoop knoppen[br]aan een complex probleem.

0:34:55.740,0:34:58.848
We moeten sommige ervan[br]heel voorzichtig bijstellen

0:34:58.872,0:35:00.578
en in dialoog blijven.

0:35:01.944,0:35:03.504
Is het geen goed streven

0:35:03.528,0:35:06.083
om gewoon te proberen[br]hier genuanceerd over te praten,

0:35:06.107,0:35:08.547
in plaats van te zeggen[br]dat klimaatengineering

0:35:08.571,0:35:09.808
nooit kan werken?

0:35:10.745,0:35:13.921
AG: Nou, ik heb gezegd dat sommige dingen,

0:35:13.945,0:35:16.401
de onschadelijke vormen[br]die ik heb genoemd,

0:35:16.425,0:35:18.446
dat ik die niet uitsluit.

0:35:18.470,0:35:22.551
Maar om zonnestralen[br]te blokkeren van de Aarde,

0:35:22.575,0:35:28.389
dat raakt niet alleen 7,8 miljard mensen,

0:35:28.413,0:35:30.408
maar het raakt planten

0:35:30.432,0:35:31.965
en dieren

0:35:31.989,0:35:33.678
en de oceaanstromen

0:35:33.702,0:35:35.387
en de windstromen

0:35:35.411,0:35:38.305
en natuurlijke processen

0:35:38.329,0:35:43.321
die we wellicht nog meer zouden verstoren.

0:35:45.191,0:35:52.054
Techno-optimisme is iets waar ik me[br]vroeger ook schuldig aan heb gemaakt,

0:35:52.078,0:35:59.078
maar om me vast te houden aan[br]een gloednieuwe technologische oplossing

0:35:59.102,0:36:03.217
die het hele natuurlijke systeem[br]van de Aarde moet veranderen

0:36:03.241,0:36:06.194
omdat iemand denkt dat hij slim genoeg is

0:36:06.218,0:36:10.141
om het op een manier te doen[br]die precies teniet doet

0:36:10.165,0:36:13.862
dat wij de atmosfeer gebruiken[br]als een open riool

0:36:13.862,0:36:16.409
voor de warmtevasthoudende gassen[br]die we produceren.

0:36:16.409,0:36:20.292
Het is veel belangrijker dat we ophouden[br]de atmosfeer als open riool te gebruiken.

0:36:20.316,0:36:22.273
Dat is het probleem!

0:36:22.297,0:36:25.650
CA: Prima, we zijn het erover eens[br]dat dat het belangrijkste is, zeker,

0:36:25.650,0:36:27.314
en nu we het daar over hebben,

0:36:27.338,0:36:30.749
geloof jij dat koolstoftarieven[br]de wereld kunnen helpen

0:36:30.773,0:36:33.723
en is er een kans dat ze er komen?

0:36:35.013,0:36:38.613
AG: 'Ja' op beide vragen.

0:36:39.518,0:36:42.697
Al tientallen jaren[br]zegt bijna iedere econoom

0:36:42.697,0:36:45.238
die wordt gevraagd naar de klimaatcrisis:

0:36:45.238,0:36:47.913
"Nou, we moeten gewoon[br]een tarief aan koolstof hangen."

0:36:47.937,0:36:52.480
En ik ben zeker voorstander[br]geweest van die aanpak.

0:36:52.480,0:36:54.390
Maar het is een hele klus.

0:36:54.390,0:36:58.854
Maar toch zijn er 43[br]wetsgebieden in de wereld

0:36:58.878,0:37:02.350
die al een prijs voor koolstof hanteren.

0:37:02.350,0:37:03.669
We zien het in Europa.

0:37:03.669,0:37:07.168
Ze hebben uiteindelijk[br]hun koolstoftariefsysteem werkend,

0:37:07.168,0:37:10.467
een dat werkt met emissiehandel.

0:37:10.491,0:37:13.652
Er zijn plaatsen waar ze[br]belasting heffen op koolstof.

0:37:13.676,0:37:17.283
De economen prefereren die aanpak.

0:37:17.307,0:37:21.569
China begint nu ook een nationaal[br]emissiehandelsysteem te implementeren.

0:37:21.593,0:37:26.922
Californië en nog een aantal staten[br]in de VS doen het al.

0:37:26.946,0:37:32.584
Je kunt de mensen hetzelfde geld[br]via een andere weg weer teruggeven.

0:37:32.608,0:37:36.697
Maar de tegenstand ertegen, Chris,[br]zoals je al aangaf,

0:37:36.721,0:37:42.013
is geducht genoeg dat we het ook[br]op andere manieren moeten aanpakken

0:37:42.037,0:37:45.879
en ik zou zeggen dat de meeste[br]klimaatactivisten nu zeggen, kijk,

0:37:45.903,0:37:48.748
laten we ons niet blindstaren[br]op wat ons het beste lijkt.

0:37:48.772,0:37:50.800
We kunnen dit ook op andere manieren doen.

0:37:50.824,0:37:55.819
We hebben iedere oplossing nodig[br]die we redelijkerwijs kunnen gebruiken

0:37:55.843,0:37:59.155
en dat betekent ook door regulering.

0:38:00.096,0:38:06.906
En vaak, als een politiek bezwaar[br]tegen een voorstel te zwaarwegend wordt

0:38:06.930,0:38:09.345
in een marktgerichte benadering,

0:38:09.369,0:38:12.911
vallen we terug op regulering,

0:38:12.935,0:38:16.514
en het heeft een slechte[br]naam gekregen, regulering,

0:38:16.538,0:38:19.083
maar op vele plaatsen werkt het.

0:38:19.107,0:38:21.889
Ik had het over het uitfaseren[br]van verbrandingsmotoren.

0:38:21.913,0:38:24.008
Dat is een voorbeeld.

0:38:24.032,0:38:28.224
Er zijn in de VS 160 steden

0:38:28.248,0:38:32.976
die al gereguleerd hebben[br]dat per een bepaalde datum

0:38:33.000,0:38:38.323
100% van al hun elektriciteit[br]van duurzame bronnen moet komen.

0:38:38.347,0:38:43.794
En nogmaals, de marktkrachten[br]die de kostprijs van duurzame energie

0:38:43.818,0:38:47.669
en duurzame oplossingen[br]steeds verder omlaag brengen,

0:38:47.693,0:38:50.238
geven ons daarbij een steuntje in de rug.

0:38:50.262,0:38:52.381
Dat werkt in ons voordeel.

0:38:53.529,0:38:55.897
CA: De tegenstand tegen koolstoftarieven

0:38:55.921,0:38:59.197
gaat vaak verder dan alleen[br]de milieubeweging,

0:38:59.221,0:39:02.314
want vaak wil men dat bedrijven[br]een minder grote rol spelen.

0:39:02.338,0:39:05.041
Bedrijven -- of kapitalisme --[br]geeft men de schuld

0:39:05.065,0:39:07.120
voor de klimaatcrisis

0:39:07.144,0:39:10.396
vanwege de voortwoekerende groei,

0:39:12.710,0:39:16.352
en dat gaat zo ver dat mensen[br]er geen vertrouwen in hebben

0:39:16.352,0:39:19.543
dat bedrijven een rol[br]in de oplossing kunnen spelen.

0:39:19.567,0:39:22.379
De enige uitweg is te reguleren,

0:39:22.379,0:39:24.584
om bedrijven te dwingen[br]te doen wat nodig is.

0:39:24.608,0:39:28.573
Geloof jij dat bedrijven[br]deel van de oplossing moeten zijn?

0:39:30.121,0:39:31.285
AG: Jazeker,

0:39:31.309,0:39:36.814
want de hoeveelheid kapitaal[br]die nodig is om deze crisis te bezweren

0:39:36.838,0:39:40.690
is groter dan waar overheden[br]mee overweg kunnen.

0:39:41.438,0:39:44.572
En bedrijven beginnen,

0:39:44.596,0:39:49.641
veel bedrijven beginnen[br]een hele constructieve rol te spelen.

0:39:49.665,0:39:53.367
Er wordt van ze geëist dat ze dat doen,

0:39:53.391,0:39:55.591
door hun klanten, door hun investeerders,

0:39:55.615,0:39:57.565
door hun raden van bestuur,

0:39:57.589,0:40:00.305
door hun directieteams, door hun families.

0:40:00.329,0:40:01.833
En trouwens,

0:40:01.857,0:40:06.047
de opkomende generatie[br]eist een betere toekomst

0:40:06.071,0:40:09.594
en als CEO's kandidaten interviewen,

0:40:09.618,0:40:13.554
komen ze erachter[br]dat zij geïnterviewd worden.

0:40:13.578,0:40:16.216
Ze willen goed verdienen,

0:40:16.240,0:40:19.871
maar ze willen hun familie,[br]vrienden en collega's kunnen zeggen

0:40:19.895,0:40:23.811
dat ze meer doen[br]dan alleen maar geld verdienen.

0:40:23.835,0:40:29.005
Een illustratie van hoe[br]deze nieuwe generatie verandert, Chris:

0:40:29.029,0:40:32.757
er zijn nu 65 universiteiten in de VS

0:40:32.781,0:40:37.405
waar de College Young Republican Clubs[br]zijn overeengekomen

0:40:37.429,0:40:40.705
om samen te eisen dat[br]het Republican National Committee

0:40:40.729,0:40:42.676
zijn klimaatbeleid wijzigt

0:40:42.700,0:40:45.906
of dat ze anders[br]die hele generatie kwijt zijn.

0:40:45.930,0:40:48.399
Dit gebeurt wereldwijd.

0:40:48.423,0:40:52.229
De Greta-generatie neemt het voortouw

0:40:52.253,0:40:54.826
op zovele manieren

0:40:54.850,0:40:57.555
en als je kijkt naar enquêtes,

0:40:57.579,0:41:01.557
opnieuw, de meerderheid[br]van jonge Republikeinen

0:41:01.581,0:41:04.865
eisen een verandering in klimaatbeleid.

0:41:04.889,0:41:08.656
Dit is echt een beweging

0:41:08.680,0:41:11.191
die nog steeds groeiende is.

0:41:12.052,0:41:13.881
CA: Daar wou ik je naar vragen,

0:41:13.905,0:41:17.072
want een van de pijnlijkste dingen[br]in de afgelopen 20 jaar

0:41:17.096,0:41:19.922
is hoe het klimaat is gepolitiseerd,

0:41:19.946,0:41:22.459
zeker in de VS.

0:41:22.459,0:41:25.813
Je bent daar zelf waarschijnlijk[br]lange tijd het middelpunt van geweest,

0:41:25.813,0:41:27.773
met mensen die je persoonlijk aanvielen,

0:41:27.773,0:41:30.743
vaak op genadeloze en oneerlijke wijze.

0:41:31.860,0:41:36.374
Zie jij echt tekens[br]dat dat aan het veranderen is

0:41:36.374,0:41:38.422
onder leiding van de nieuwe generatie?

0:41:39.035,0:41:41.788
AG: Ja, daar is geen twijfel over.

0:41:41.788,0:41:43.671
Ik wil niet teveel leunen[br]op enquêtes --

0:41:43.671,0:41:44.938
ik noemde ze al --

0:41:44.938,0:41:47.103
maar er is nu een onderzoek gedaan

0:41:47.127,0:41:51.117
dat twijfelende[br]Trump-supporters onderzocht,

0:41:51.818,0:41:54.022
mensen die hem eerder steunden

0:41:54.046,0:41:55.330
en dat opnieuw willen doen.

0:41:55.354,0:41:58.787
Het belangrijkste onderwerp --[br]voor sommigen verrassend --

0:41:58.811,0:42:00.592
dat ze doet twijfelen,

0:42:00.616,0:42:05.879
is de onzinnigheid van Trump[br]en zijn regering inzake klimaat.

0:42:05.903,0:42:10.799
We zien grote meerderheden[br]in de Republikeinse partij

0:42:11.460,0:42:15.471
die zeggen dat ze willen kijken[br]naar wat echte maatregelen

0:42:15.495,0:42:16.793
voor de klimaatcrisis.

0:42:16.817,0:42:19.886
Ik denk echt dat het[br]de goede kant uitgaat, zonder twijfel.

0:42:20.616,0:42:23.665
CA: Jij bent echt degene geweest[br]die dit op de agenda heeft gezet

0:42:23.689,0:42:26.742
en je bent toevallig Democraat.

0:42:27.430,0:42:30.981
Is er iets dat je persoonlijk kunt doen

0:42:30.981,0:42:34.184
om -- ik weet niet -- de tent te openen,[br]mensen uit te nodigen,

0:42:34.208,0:42:37.430
te zeggen: "Dit gaat verder[br]dan politiek, beste vrienden"?

0:42:38.720,0:42:41.483
AG: Nou , dat soort dingen[br]heb ik wel geprobeerd

0:42:41.507,0:42:46.895
en wellicht heeft het[br]een klein beetje geholpen.

0:42:47.693,0:42:50.467
Ik heb uitgebreid samengewerkt[br]met de Republikeinen.

0:42:50.491,0:42:54.755
En lang nadat ik het Witte Huis verliet,

0:42:54.779,0:42:58.633
verschenen Newt Gingrich en Pat Robertson

0:42:58.657,0:43:00.778
en andere prominente Republikeinen

0:43:00.802,0:43:03.417
met mij in nationale tv-commercials

0:43:03.441,0:43:06.260
om de klimaatcrisis[br]onder de aandacht te brengen.

0:43:06.284,0:43:10.746
Maar de olie-sector

0:43:10.770,0:43:14.662
heeft zijn inspanning verdubbeld

0:43:14.686,0:43:18.079
om de Republikeinse partij[br]hun discipline op te leggen.

0:43:18.103,0:43:21.528
Ik bedoel, kijk eens[br]naar hoe ze de Paus aanvielen

0:43:21.552,0:43:24.830
toen hij kwam met zijn encycliek

0:43:24.854,0:43:27.072
en werd gedemoniseerd,

0:43:27.096,0:43:28.443
zij het niet door allen,

0:43:28.467,0:43:33.105
maar de meest fanatieke[br]anti-klimaatactivisten

0:43:33.129,0:43:39.079
begonnen onmiddellijk hun wapens[br]op Paus Francis te richten,

0:43:39.103,0:43:41.876
en zo zijn er meer voorbeelden.

0:43:41.900,0:43:43.302
Ze dwingen discipline af

0:43:43.326,0:43:46.387
en proberen er een politiek[br]onderwerp van te maken,

0:43:46.411,0:43:48.415
ook al proberen Democraten

0:43:48.439,0:43:51.100
er een gezamenlijk probleem van te maken.

0:43:51.124,0:43:55.191
Ik ben het helemaal eens[br]dat dit niets met politiek te maken heeft.

0:43:55.215,0:43:57.316
Dat deed het eerst ook niet,

0:43:57.340,0:44:01.011
maar het is kunstmatig[br]in die positie gedrongen.

0:44:01.011,0:44:03.880
CA: De CEO's van oliemaatschappijen[br]hebben toch ook kinderen

0:44:03.880,0:44:06.632
die tegen ze praten.

0:44:06.656,0:44:08.737
Het voelt of sommigen veranderen

0:44:08.761,0:44:10.641
en proberen te investeren

0:44:10.665,0:44:14.089
en proberen manieren te vinden[br]deel uit te maken van de toekomst.

0:44:14.113,0:44:15.809
Zie jij dat soort tekenen?

0:44:16.742,0:44:17.902
AG: Ja.

0:44:17.926,0:44:22.986
Ik denk dat industrieel leiders,[br]inclusief olie- en gasbedrijven,

0:44:23.010,0:44:25.631
te horen krijgen van hun families.

0:44:26.555,0:44:28.681
Ze horen het van hun vrienden.

0:44:28.705,0:44:30.719
Ze horen het van hun werknemers.

0:44:31.559,0:44:35.172
En trouwens, in de tech-industrie

0:44:35.196,0:44:38.611
zijn soms massa's mensen vertrokken

0:44:38.635,0:44:42.741
die eisten dat sommige[br]technologiebedrijven

0:44:42.765,0:44:44.519
meer doen en aan de slag gaan.

0:44:44.543,0:44:45.984
Ik ben zo trots op Apple.

0:44:46.008,0:44:48.862
Sorry dat ik Apple er zo uit licht.

0:44:48.862,0:44:50.423
Je weet, ik zit in het bestuur,

0:44:50.423,0:44:54.440
maar ik ben zo'n grote fan van Tim Cook[br]en mijn collega's bij Apple.

0:44:54.464,0:44:57.005
Het is een voorbeeld van tech-bedrijven

0:44:57.029,0:44:59.299
die echt geweldige dingen doen

0:44:59.323,0:45:01.029
Er zijn ook anderen.

0:45:01.053,0:45:04.494
Er zijn anderen in vele industrieën.

0:45:04.518,0:45:08.418
Maar de druk op olie- en gasbedrijven

0:45:08.442,0:45:10.457
is echt gigantisch.

0:45:10.481,0:45:14.670
Weet je, BP heeft net 12,5 miljard dollar

0:45:14.670,0:45:18.233
aan olie- en gasreserves afgeschreven

0:45:18.886,0:45:22.834
en gezegd dat ze die nooit[br]uit de grond gaan halen.

0:45:22.858,0:45:28.314
Twee derde van de fossiele[br]brandstoffen die al zijn ontdekt,

0:45:28.338,0:45:32.295
kunnen en zullen niet verbrand worden.

0:45:32.319,0:45:37.697
En dat is een groot economisch risico[br]voor de wereldeconomie,

0:45:37.697,0:45:39.876
zoals de subprime-hypotheekcrisis ook was.

0:45:39.900,0:45:44.599
We hebben 22 biljoen dollar[br]aan subprime koolstofactiva

0:45:44.623,0:45:47.027
en net gisteren[br]was er een belangrijk rapport

0:45:47.051,0:45:49.972
dat de frackingindustrie in de VS

0:45:49.996,0:45:53.584
nu een golf faillissementen meemaakt

0:45:53.608,0:45:57.223
omdat de prijs van gefrackt gas[br]en gefrackte olie

0:45:57.247,0:46:02.261
nu tot onder rendabele waarden is gezakt.

0:46:02.887,0:46:05.026
CA: Kunnen we kortweg zeggen

0:46:05.050,0:46:10.013
dat elektrische auto's en solar[br]en elektrische technologie en zo

0:46:10.037,0:46:12.663
de olieprijs zo omlaag hebben geholpen

0:46:12.663,0:46:15.115
dat we nu op een punt zijn[br]dat veel van de reserves

0:46:15.139,0:46:18.450
gewoon niet rendabel gemaakt kan worden?

0:46:19.259,0:46:21.133
AG: Ja, dat klopt.

0:46:21.157,0:46:23.333
Daar komt het op neer.

0:46:23.357,0:46:30.340
De voorspellingen voor energiebronnen[br]in de komende paar jaar

0:46:30.364,0:46:33.916
zeggen allemaal dat elektriciteit[br]van wind en solar

0:46:33.940,0:46:37.227
verder drastisch in prijs zal zakken

0:46:37.251,0:46:42.110
en dat daarom het gebruik van gas of kolen

0:46:42.134,0:46:47.470
om stoom te maken voor de turbines

0:46:47.470,0:46:49.626
gewoon niet economisch rendabel zal zijn.

0:46:49.650,0:46:53.156
Op een vergelijkbare manier heeft[br]elektrificatie van de transportsector

0:46:53.180,0:46:55.400
hetzelfde effect.

0:46:56.157,0:47:00.762
Sommigen kijken ook naar de trend

0:47:00.786,0:47:04.024
in nationaal, regionaal en lokaal bestuur.

0:47:04.048,0:47:05.410
Ik noemde dit al,

0:47:05.434,0:47:09.292
maar ze voorspellen[br]een hele andere energietoekomst.

0:47:09.850,0:47:12.012
Maar ik ga even terug, Chris,

0:47:12.036,0:47:14.038
want we hadden het over zakelijk leiders.

0:47:14.062,0:47:18.006
Ik geloof dat je in een vraag iets zei[br]over het kapitalisme zelf

0:47:18.030,0:47:19.816
en daar wil ik wel iets over zeggen,

0:47:19.840,0:47:22.007
want er zijn veel mensen die zeggen

0:47:22.031,0:47:24.918
dat het kapitalisme[br]misschien het basisprobleem is.

0:47:25.570,0:47:32.073
Ik denk dat ons huidige kapitalisme[br]dringend hervormd moet worden.

0:47:32.097,0:47:35.645
De kortetermijnvisie[br]wordt vaak aangehaald,

0:47:35.669,0:47:39.941
maar de manier waarop we meten[br]wat voor ons van waarde is,

0:47:39.965,0:47:44.989
ligt ook in het centrum van de crisis[br]van het moderne kapitalisme.

0:47:45.013,0:47:48.739
Nu staat kapitalisme aan de basis[br]van elke succesvolle economie

0:47:48.739,0:47:50.631
en het houdt vraag en aanbod in balans,

0:47:50.631,0:47:53.395
het activeert een hoger niveau[br]in het menselijk potentieel

0:47:53.419,0:47:55.665
en het gaat niet verdwijnen,

0:47:55.689,0:47:58.824
maar het moet wel hervormd worden,

0:47:58.848,0:48:01.269
want de manier waarop we nu waarde meten,

0:48:01.293,0:48:04.337
houdt geen rekening[br]met negatieve neveneffecten

0:48:04.361,0:48:06.024
zoals vervuiling.

0:48:06.048,0:48:09.170
Het houdt ook geen rekening[br]met positieve neveneffecten

0:48:09.194,0:48:11.929
zoals investeringen in scholing[br]en gezondheidszorg,

0:48:11.953,0:48:14.152
mentale gezondheid,[br]diensten voor gezinnen.

0:48:14.176,0:48:20.530
Het houdt geen rekening met uitputting[br]van dingen als grondwater, teelaarde

0:48:20.554,0:48:23.172
en het web van levende wezens.

0:48:23.196,0:48:27.684
En het houdt geen rekening[br]met hoe de koek verdeeld wordt,

0:48:27.708,0:48:32.237
dus als het BNP omhoog gaat,[br]dan juichen mensen,

0:48:32.261,0:48:36.783
2%, 3% -- wauw! -- 4%,[br]en ze denken: geweldig!

0:48:36.807,0:48:40.229
Maar het gaat gepaard[br]met veel meer vervuiling,

0:48:40.253,0:48:44.519
chronisch gebrek aan investeringen[br]in gemeenschappelijke faciliteiten,

0:48:44.543,0:48:48.910
de uitputting van onvervangbare[br]natuurlijke bronnen

0:48:48.934,0:48:54.378
en de ergste ongelijkheidscrisis[br]die we in meer dan 100 jaar gezien hebben

0:48:54.402,0:48:58.208
en die de toekomst bedreigt[br]van zowel kapitalisme als democratie.

0:48:58.232,0:49:00.980
We moeten het dus veranderen.[br]We moeten het hervormen.

0:49:01.526,0:49:04.235
CA: Dus hervorm kapitalisme,[br]maar gooi het niet weg.

0:49:04.235,0:49:07.138
Het is een gereedschap dat we[br]nodig hebben op de weg vooruit

0:49:07.162,0:49:08.752
als we dit willen oplossen.

0:49:08.752,0:49:11.522
AG: Ja, ik denk dat dat klopt[br]en ik zou daaraan toevoegen:

0:49:11.546,0:49:15.451
het ergste milieumisbruik[br]in de laatste 100 jaar

0:49:15.475,0:49:19.557
heeft zich voorgedaan in rechtsgebieden[br]die in de 20e eeuw geëxperimenteerd hebben

0:49:19.581,0:49:23.627
met alternatieven voor kapitalisme,[br]zowel links als rechts.

0:49:24.158,0:49:25.871
CA: Interessant. OK.

0:49:25.895,0:49:28.159
Nog snel twee vragen uit de gemeenschap.

0:49:31.813,0:49:33.422
Chadburn Blomquist:

0:49:33.446,0:49:36.887
"Als U de theebladeren nu leest[br]van de impact van de huidige pandemie,

0:49:36.911,0:49:40.354
wat denk U, als het gaat om hoe we[br]klimaatverandering bevechten:

0:49:40.378,0:49:42.787
wat is de belangrijkste les[br]die we hebben geleerd?"

0:49:43.628,0:49:45.949
AG: Tjonge, dat is[br]een hele doordachte vraag

0:49:45.973,0:49:50.619
en ik zou willen dat ik hem direct[br]op hetzelfde niveau kon beantwoorden.

0:49:50.643,0:49:52.810
Om te beginnen zou ik zeggen,

0:49:52.834,0:49:55.241
negeer de wetenschappers niet.

0:49:55.265,0:49:57.783
Als er praktisch unaniem[br]overeenstemming is

0:49:57.807,0:50:01.218
onder de wetenschappers[br]en medisch experts,

0:50:01.242,0:50:02.438
let dan op.

0:50:02.462,0:50:05.496
Laat geen politicus je ompraten.

0:50:05.520,0:50:08.430
Ik denk dat president Trump[br]langzaam aan het leren is

0:50:08.454,0:50:12.175
dat het niet meevalt[br]om een virus om de tuin te leiden.

0:50:12.199,0:50:14.551
Hij spotte ermee in Tulsa

0:50:14.575,0:50:16.757
en dat ging hem niet best af.

0:50:16.781,0:50:22.622
En tragisch genoeg besloot hij[br]vorige maand een gokje te wagen

0:50:22.646,0:50:26.532
en negeerde hij de aanbevelingen[br]voor het dragen van mondkapjes

0:50:26.532,0:50:28.041
en social distance

0:50:28.065,0:50:29.822
en dat soort dingen,

0:50:29.846,0:50:32.567
en ik geloof dat die les

0:50:32.567,0:50:35.441
nu veel duidelijker is geworden.

0:50:35.465,0:50:37.021
Maar er is nog iets, Chris.

0:50:37.045,0:50:41.465
Ik denk dat deze periode wordt gekenmerkt

0:50:41.489,0:50:47.002
door een van de meest[br]diepgaande gelegenheden

0:50:47.026,0:50:50.673
voor mensen om het patroon[br]van hun leven te herbezien

0:50:50.697,0:50:56.614
en zich af te vragen of we[br]veel dingen niet beter kunnen doen

0:50:56.638,0:50:58.143
en anders.

0:50:58.167,0:51:02.584
En ik denk dat die opkomende generatie[br]waar ik het al over had

0:51:02.608,0:51:04.891
met name enorm is beïnvloed

0:51:04.915,0:51:06.179
door dit intermezzo,

0:51:06.179,0:51:08.134
waarvan ik hoop dat het snel is afgelopen

0:51:08.134,0:51:09.858
maar dat de lessen ervan beklijven.

0:51:09.882,0:51:11.385
En ik verwacht dat ze dat doen.

0:51:11.990,0:51:15.873
CA: Ja, het is opmerkelijk wat je allemaal[br]kunt doen zonder koolstof uit te stoten

0:51:15.897,0:51:17.619
nu er niets anders op zat.

0:51:17.643,0:51:19.629
Laten we nog één vraag nemen.

0:51:22.802,0:51:25.431
Frank Hennessy: "Put U moed[br]uit het vermogen van mensen

0:51:25.431,0:51:28.730
om zich snel aan een nieuwe normaal[br]aan te passen door COVID-19,

0:51:28.754,0:51:31.971
als bewijs dat mensen hun gedrag[br]kunnen en zullen aanpassen

0:51:31.995,0:51:33.975
in een reactie op klimaatverandering?"

0:51:35.648,0:51:40.471
AG: Ja, maar we moeten ons wel realiseren

0:51:41.792,0:51:45.107
dat er een crisis is binnen deze crisis.

0:51:45.131,0:51:50.897
De impact op de Afro-Amerikaanse[br]gemeenschap, die ik al noemde,

0:51:51.645,0:51:54.757
op de Latijns-Amerikaanse gemeenschap,

0:51:54.757,0:51:56.158
op de inheemse bevolking --

0:51:56.158,0:51:59.213
de hoogste infectiegraad[br]is nu in de Navajo Nation.

0:51:59.237,0:52:04.332
Dus sommige van deze vragen[br]komen anders over

0:52:04.356,0:52:09.599
op hen die het hardst[br]worden getroffen door deze crisis

0:52:10.238,0:52:16.720
en het is niet acceptabel[br]dat we dit laten duren.

0:52:17.603,0:52:21.083
Het voelt op één manier voor jou en mij

0:52:21.107,0:52:24.354
en misschien op velen in het publiek,

0:52:24.354,0:52:27.474
maar voor mensen met lage inkomens[br]in gekleurde gemeenschappen

0:52:27.498,0:52:29.568
is het een volstrekt andere crisis

0:52:29.592,0:52:31.637
en wij zijn het hen verplicht --

0:52:31.661,0:52:33.847
zijn het iedereen verplicht --

0:52:33.871,0:52:37.744
om iets te doen en om de beste[br]wetenschap in te zetten

0:52:37.768,0:52:39.938
om deze pandemie op te lossen.

0:52:39.962,0:52:42.738
Je kent de term 'pandemie-economie'.

0:52:42.762,0:52:45.474
Iemand zei dat de eerste wet[br]van pandemie-economie

0:52:45.498,0:52:47.183
is dat je de pandemie[br]op moet lossen

0:52:47.207,0:52:49.606
en dat doen we nog niet.

0:52:50.137,0:52:53.060
We zien dat de president[br]de economie op gang tracht te brengen

0:52:53.084,0:52:54.403
voor zijn herverkiezing,

0:52:54.427,0:52:55.935
ongeacht de voorspelling

0:52:55.959,0:52:59.602
dat dat tienduizenden extra[br]Amerikaanse doden zal betekenen

0:52:59.626,0:53:02.324
en dat is is mijn ogen[br]gewoon onvergeeflijk.

0:53:03.222,0:53:05.606
CA: Dank je, Frank.

0:53:06.086,0:53:10.205
Al, je hebt samen met anderen[br]in de gemeenschap een sleutelrol gespeeld

0:53:10.229,0:53:16.223
in het aanmoedigen van TED[br]om het initiatief 'Countdown' te starten.

0:53:16.724,0:53:18.510
Dank je daarvoor

0:53:18.534,0:53:21.946
en ik denk dat deze discussie[br]nog tussen velen verder zal gaan.

0:53:21.970,0:53:25.587
Als je kijkt en geïnteresseerd[br]bent in klimaat,

0:53:25.611,0:53:28.986
kijk dan op de Countdown-website,

0:53:29.938,0:53:31.692
countdown.ted.com,

0:53:31.716,0:53:35.366
en maak deel uit van 10/10/2020,

0:53:35.390,0:53:39.635
wanneer we proberen een alarm[br]naar de wereld uit te zenden

0:53:39.635,0:53:41.286
dat het klimaat niet kan wachten,

0:53:41.310,0:53:43.015
dat het belangrijk is,

0:53:43.039,0:53:45.719
en er komen wat opmerkelijke dingen

0:53:45.743,0:53:48.114
voor de wereld beschikbaar die dag.

0:53:48.138,0:53:52.380
Dankjewel, Al, voor je inspiratie[br]en ondersteuning daarbij.

0:53:52.380,0:53:55.022
Misschien zou jij de sessie[br]van vandaag kunnen afronden

0:53:55.046,0:53:57.740
door een beeld te schetsen

0:53:57.764,0:54:02.698
van hoe de dingen zich wellicht[br]kunnen ontvouwen de komende 10 jaar.

0:54:02.722,0:54:06.586
Vertel ons gewoon[br]of er nog een hoopvol verhaal is.

0:54:07.354,0:54:08.685
AG: Dat zal ik graag doen.

0:54:08.709,0:54:11.588
Ik wil even iets promoten, heel kort.

0:54:11.612,0:54:15.382
18 tot 26 juli

0:54:15.406,0:54:19.701
heeft het Climate Reality Project[br]een mondiale training.

0:54:19.725,0:54:22.309
Er hebben zich al[br]8.000 mensen geregistreerd.

0:54:22.333,0:54:25.284
Je kunt terecht op climatereality.com.

0:54:25.308,0:54:27.136
Welnu, een stralende toekomst.

0:54:27.160,0:54:30.723
Het begint met al dat soort initiatieven

0:54:30.747,0:54:33.937
waar jullie je in hebben gestort[br]met het organiseren van Countdown.

0:54:33.961,0:54:37.135
Chris, jij en je team zijn waanzinnig

0:54:37.159,0:54:39.978
om mee te werken

0:54:40.002,0:54:44.416
en ik ben zo opgewonden[br]over het Countdown-project.

0:54:44.440,0:54:48.105
TED heeft een ongeëvenaard vermogen

0:54:48.129,0:54:50.506
om ideeën te verspreiden[br]die de moeite waard zijn,

0:54:50.530,0:54:52.468
om bewustzijn te kweken,

0:54:52.492,0:54:54.581
om mensen over de hele[br]wereld te informeren

0:54:54.605,0:54:58.854
en dat is nodig voor het klimaat[br]en de oplossingen voor haar crisis

0:54:58.878,0:55:01.138
zoals nooit tevoren

0:55:01.162,0:55:04.845
en ik wil je bedanken[br]voor wat je persoonlijk doet

0:55:04.869,0:55:08.729
om dit fantastische project[br]Countdown te organiseren.

0:55:10.880,0:55:12.062
CA: Dankjewel.

0:55:12.086,0:55:13.991
En de wereld? Gaan we het redden?

0:55:14.015,0:55:16.497
Denk je dat de mensheid[br]dit voor elkaar krijgt

0:55:16.521,0:55:19.997
en dat onze kleinkinderen

0:55:19.997,0:55:21.874
prachtige levens zullen kunnen leven,

0:55:21.874,0:55:23.804
waarin ze van de natuur kunnen genieten

0:55:23.804,0:55:28.124
in plaats van elke dag te vrezen[br]voor de volgende tornado of tsunami?

0:55:28.950,0:55:32.643
AG: Ik ben optimistisch[br]dat we dat zullen doen,

0:55:32.667,0:55:36.282
maar het antwoord[br]hebben we zelf in de hand.

0:55:36.306,0:55:41.049
We hebben donkere tijden[br]gezien in het verleden

0:55:41.073,0:55:44.343
en we hebben ze het hoofd geboden.

0:55:44.367,0:55:49.513
We hebben de beperkingen[br]van onze lange evolutionaire ontwikkeling

0:55:49.537,0:55:51.262
en elementen van onze cultuur,

0:55:51.286,0:55:55.173
maar we hebben ook het vermogen[br]boven onze beperkingen uit te stijgen

0:55:55.197,0:55:56.546
en als het erop aan komt

0:55:56.570,0:55:59.105
en ons overleven ervan afhangt

0:55:59.129,0:56:01.903
en dat van onze kinderen[br]en volgende generaties,

0:56:01.927,0:56:07.213
dan zijn we tot meer in staat[br]dan we soms durven te denken.

0:56:07.237,0:56:09.259
Dit is zo'n moment.

0:56:09.283,0:56:12.479
Ik geloof dat we uiteindelijk[br]op zullen staan

0:56:12.503,0:56:14.655
en dat we zullen zorgen[br]voor een stralende,

0:56:14.679,0:56:18.741
schone, welvarende, eerlijke toekomst.

0:56:18.765,0:56:20.798
Daar ben ik echt van overtuigd.

0:56:22.089,0:56:25.739
CA: Al Gore, dankjewel voor je levenswerk,

0:56:25.763,0:56:27.804
voor het onder de aandacht brengen hiervan

0:56:27.828,0:56:29.727
en voor deze tijd die je voor ons nam.

0:56:29.751,0:56:30.917
Dankjewel.

0:56:30.941,0:56:32.227
AG: Jij ook bedankt. Dank.