0:00:00.529,0:00:02.309
[२७ फेब्रुवारीच्या सकाळपर्यंत

0:00:02.333,0:00:05.590
जगभरात ८२००० जणांना कोरोना व्हायरसची [br]लागण झाल्याचे निश्चित झाले आहे.

0:00:05.590,0:00:07.135
२८१० मरण पावले.

0:00:07.159,0:00:11.310
TED ने डेव्हिड हेमान यांना यावरील [br]उपायांची माहिती देण्यासाठी बोलाविले आहे.]

0:00:11.310,0:00:13.611
[काय होईल तुम्हाला जर [br]या रोगाची बाधा झाल्यास?]

0:00:13.635,0:00:16.435
हा सर्दी प्रमाणे एक सामान्य आजार वाटतो.

0:00:16.459,0:00:18.228
सर्वसामान्य लोकांकरिता.

0:00:18.252,0:00:21.381
ज्यांना अगोदरच गंभीर आजार आहेत,

0:00:21.381,0:00:23.847
आणि जे आरोग्य सेवक आहेत,

0:00:23.847,0:00:25.841
त्यांना संसर्गाचा मोठा धोका आहे.

0:00:25.841,0:00:28.434
सामान्य लोकांहून त्यांना याचा[br]संपर्क जास्त होत असतो.

0:00:28.434,0:00:31.225
याच वेळी अन्य आजाराने [br]रोग प्रतिकार शक्ती नसते.

0:00:31.225,0:00:34.910
सामान्य लोकात साधारणपणे

0:00:34.934,0:00:39.133
या विषाणूंची संख्या --मात्रा

0:00:39.157,0:00:42.371
या आरोग्यसेवकांहून जे अगोदरच [br]अन्य रोगाने बाधित आहेत,

0:00:42.395,0:00:44.680
त्यांच्यापेक्षा कमी असते.

0:00:44.704,0:00:47.704
त्यामुळे तुमचा संसर्ग[br]हा कमी धोक्याचा असू शकतो.

0:00:47.728,0:00:51.057
वृद्ध व एकावेळी अनेक आजारांनी [br]ग्रस्त असणारे,

0:00:51.081,0:00:53.633
यांच्याबाबत मात्र धोका असतो.

0:00:53.657,0:00:55.822
त्यांची इस्पितळात देखरेख केली पाहिजे.

0:00:55.846,0:00:59.863
[कोणाची अधिक काळजी घेतली पाहिजे?]

0:01:00.395,0:01:02.621
असे कोणते लोक आहेत?

0:01:02.645,0:01:05.760
प्रथम काळजी केली पाहिजे [br]विकसनशील देशातील लोकांची

0:01:05.784,0:01:08.569
आणि ज्यांना वैद्यकीय सेवा मिळत नाही.

0:01:08.593,0:01:11.072
ज्यांना इस्पितळात जाणे शक्य नाही.

0:01:11.072,0:01:13.970
अशा विकसनशील देशात याची साथ पसरू शकते.

0:01:13.970,0:01:16.228
त्या देशातील लोक याचे अधिक बळी पडू शकतात.

0:01:16.252,0:01:17.664
प्रामुख्याने वृद्ध.

0:01:17.688,0:01:20.315
जगभरातील वृद्ध यांना नेहमीच धोका असतो.

0:01:20.315,0:01:22.670
जसे ज्यांना प्राणवायू पुरेसा मिळत नाही.

0:01:22.670,0:01:24.670
औदयोगिकदृष्ट्या प्रगत देशांत

0:01:24.694,0:01:27.324
अन्य आजारावर उपचार घेणारे वृद्ध

0:01:27.324,0:01:29.292
ज्यांना मधुमेह आहे,

0:01:29.292,0:01:30.918
अशा सर्वाना याचा धोका आहे.

0:01:30.942,0:01:33.959
सर्वसामान्य लोकांना याचा मोठा धोका नसतो.

0:01:33.983,0:01:36.906
[सध्याची शरीराची स्थिती[br]कशी धोकादायक ठरते?]

0:01:36.906,0:01:39.309
प्रथमतः

0:01:39.333,0:01:43.133
फुफुस विकारावर जसे दमा, श्वसन विकार [br]यावर उपचार घेणारे वृद्ध

0:01:43.157,0:01:45.661
यांना याचा धोका असतो.

0:01:45.685,0:01:47.768
७० वर्षावरील लोक बळी पडतात,

0:01:47.792,0:01:50.860
कारण त्यांची रोग प्रतिकार शक्ती [br]कमकुवत असते.

0:01:50.884,0:01:52.447
ती अशी अगोदरच कमी असते,

0:01:52.471,0:01:55.289
यांना याचा संसर्ग अधिक होतो.

0:01:55.313,0:01:58.393
जसे चीन मध्ये.

0:01:58.393,0:02:01.211
अगोदरच इनफ्लूएन्झा पसरलेला असताना

0:02:01.211,0:02:02.854
त्याच काळात,

0:02:02.854,0:02:05.047
अन्य जिवाणूंचा संसर्ग असताना [br]न्युमोनिया साथीत

0:02:05.047,0:02:07.532
न्युमोनिया पसरलेला असताना[br]हा अधिक धोकेदायक असतो.

0:02:07.532,0:02:10.535
[अद्ययावत माहिती कोठे मिळेल?]

0:02:10.559,0:02:13.475
The Center for Disease Control[br]in Atlanta यांच्या वेबसाईटवर

0:02:13.499,0:02:17.213
नियमित स्वरूपात अद्ययावत माहिती मिळेल.

0:02:17.237,0:02:19.848
तसेच he World Health[br]Organization in Geneva,

0:02:19.872,0:02:21.990
ही संस्था अनेक बाबतीत [br]आंतरराष्ट्रीय पातळीवर

0:02:22.014,0:02:23.482
कार्यरत आहे.

0:02:23.506,0:02:25.862
त्यांची वेब साईट दररोज अपडेट होत असते

0:02:25.886,0:02:29.466
आपली जबाबदारी आहे ही माहिती मिळविण्याची

0:02:29.490,0:02:30.871
व माहिती जाणून घेण्याची.

0:02:30.895,0:02:33.641
व त्यापासून आपला मार्ग निवडण्याची.

0:02:33.665,0:02:35.665
जेणेकरून याचा प्रसार होणार नाही.

0:02:35.665,0:02:38.430
[SARS च्या २००३ च्या उद्रेकात तुमचा[br]पुढाकार होता.

0:02:38.430,0:02:40.384
त्यावेळेची व आजची कशी तुलना कराल?]

0:02:40.408,0:02:42.654
सर्व नव्या संसर्ग बाबत असेच घडते.

0:02:42.678,0:02:45.210
विषाणूंचा हा संसर्ग मानव प्रथमच [br]अनुभवत आहे.

0:02:45.234,0:02:48.046
या पूर्वी कधी याचा मानवी [br]शरीरात प्रवेश झाला नव्हता.

0:02:48.046,0:02:50.728
आपल्या शरीरात याचा प्रतिकार [br]करणारी प्रतिजैविके नाहीत.

0:02:50.752,0:02:53.282
आपली रोग प्रतिकार शक्ती परिणामकारक ठरेल

0:02:53.306,0:02:55.268
की नाही हे सांगता येणार नाही

0:02:55.292,0:02:58.659
हा विषाणू हा प्रामुख्याने [br]वटवाघुळ व काही प्राण्यात आढळतो.

0:02:58.659,0:03:00.476
त्याने अचानक मानवी शरीरात प्रवेश केला.

0:03:00.524,0:03:03.682
आपल्याला याचा काही अनुभव नाही .

0:03:03.776,0:03:04.934
पण हळूहळू

0:03:04.934,0:03:07.743
आपण अनेक बाबी शिकल्या आहेत.

0:03:07.801,0:03:11.667
नक्कीच मोठ्या प्रमाणात मृत्यू झाले आहेत.

0:03:11.667,0:03:13.484
SARS पेक्षा अधिक.

0:03:13.484,0:03:17.682
पण मृतांच्या संख्येला जर संसर्ग[br]झालेल्या संख्येने भागले तर काय होईल पहा.

0:03:18.974,0:03:22.236
SARS मुळे [br]यापेक्षा अधिक आजारी होते.

0:03:22.577,0:03:24.112
SARS मध्ये गुणोत्तर होते

0:03:24.136,0:03:28.648
मृत भागिले संसर्गित

0:03:28.672,0:03:30.276
हे गुणोत्तर होते १० टक्के.

0:03:30.300,0:03:33.355
आणि कोरोना व्हायरस COVID-19,

0:03:33.379,0:03:36.776
बाबत ते आहे २ टक्के किंबहुना त्याहून कमी.

0:03:36.800,0:03:39.164
म्हणजे त्याचा प्रसार तुलनेने कमी आहे.

0:03:39.188,0:03:41.625
पण तरीही तो विषाणू[br]मृत्यूदायी आहे.

0:03:41.649,0:03:44.594
म्हणूनच त्यास आपण शरीरात [br]प्रवेश करू न देणे महत्वाचे आहे

0:03:44.618,0:03:48.383
[विमानतळावर व सीमेवर [br]पुरेशी काळजी घेतली जाते का?]

0:03:48.407,0:03:52.700
आता कळून चुकले आहे की विमानतळ व सीमा

0:03:52.724,0:03:54.954
या या रोगास अटकाव करण्यास समर्थ नाहीत.

0:03:54.978,0:03:57.768
रोगाच्या आधी शयन काळातील व्यक्ती

0:03:57.792,0:03:59.117
सीमा रेषा ओलांडून येऊ शकते.

0:03:59.141,0:04:02.315
आणि ते येथे आल्यावर रुग्ण बनून इतरांना [br]संसर्गित करू शकतात.

0:04:02.339,0:04:08.323
सीमारेषेवर आपण येणाऱ्यांचे तापमान पहातो.

0:04:08.347,0:04:10.014
पण त्याने अटकाव होत नाही.

0:04:10.355,0:04:14.045
सीमा महत्वाची आहे कारण त्या ठिकाणी

0:04:14.069,0:04:17.697
प्रवेश करणाऱ्या संसर्गित व्यक्तींना

0:04:17.721,0:04:19.776
लिखित व शाब्दिक स्वरुपात

0:04:19.800,0:04:22.934
माहिती दिली पाहिजे.

0:04:22.958,0:04:25.823
या संसर्गाची लक्षणे कोणती,

0:04:25.847,0:04:29.563
आणि ते काय करू शकतील [br]याची बाधा झाल्यावर.

0:04:29.587,0:04:32.725
[प्रतिबंधक लस कधी तयार होईल?]

0:04:32.749,0:04:34.813
प्रतिबंधक लस तयार होत आहे.

0:04:34.837,0:04:36.971
त्यावर बरेच संशोधन चालू आहे.

0:04:36.995,0:04:40.908
प्रथम लस विकसित केली जाईल.

0:04:40.932,0:04:45.330
प्राण्यावर परीक्षा केली जाईल. ती किती [br]सुरक्षित व परिणामकारक आहे तपासले जाईल.

0:04:45.354,0:04:48.861
लस टोचल्यावर विषाणूंचा प्राण्यावरील [br]संसर्ग होतो का, हे पाहिले जाईल.

0:04:48.885,0:04:51.234
नंतरच ती माणसांवर वापरली जाईल.

0:04:51.258,0:04:53.371
प्राण्यांवरील अभ्यास अजून सुरु झाला नाही.

0:04:53.395,0:04:55.942
पण लवकरच सुरु होईल.

0:04:55.966,0:04:58.109
असे वाटते की वर्षाच्या शेवटी, किंवा

0:04:58.133,0:04:59.291
पुढील वर्षाच्या सुरवातीस

0:04:59.315,0:05:01.738
काही प्रायोगिक लसी मिळू लागतील.

0:05:01.762,0:05:06.585
शासकीय संस्था त्या लसींचे संशोधन करून [br]परवाने देण्याबाबतीत निर्णय घेतील.

0:05:06.609,0:05:10.728
म्हणजे साधारण एका वर्षानंतर

0:05:10.752,0:05:13.314
लोकांच्या वापरासाठी लस उपलब्ध होईल.

0:05:13.338,0:05:16.993
[या उद्रेकाबद्दल अद्याप कोणते [br]प्रश्न अनुत्तरित आहेत?]

0:05:17.347,0:05:19.164
याचे संक्रमण कसे होते हे समजले आहे.

0:05:19.188,0:05:21.827
पण हा विषाणू सहजतेने [br]समाजात व उघड्या जागी

0:05:21.851,0:05:26.220
मानवी शरीरात कसा प्रवेश करतो माहित नाही.

0:05:26.244,0:05:27.958
आपण जाणतो, की

0:05:27.982,0:05:31.847
बंदिस्त जहाजात तो सहज पसरतो.

0:05:31.871,0:05:33.498
अधिक माहिती मिळविणे आवश्यक आहे, की

0:05:33.522,0:05:36.989
तो उघड्यावर कसा पसरतो?

0:05:37.013,0:05:40.367
आजारी व्यक्तीच्या संपर्कात [br]आल्यावर कसा पसरतो?

0:05:40.840,0:05:44.486
[जागतिक प्रतिसाद कसा मिळत आहे?]

0:05:44.510,0:05:48.237
जगापुढे सर्वात मोठा प्रश्न आहे[br]या उद्रेकाचा

0:05:48.261,0:05:49.815
अविकसित देशात होणारा प्रसार

0:05:49.839,0:05:52.363
कसा थांबविता येईल.

0:05:52.728,0:05:54.506
जेव्हा एबोलाचा उद्रेक झाला

0:05:54.530,0:05:57.530
तेव्हा आम्ही विचार केला [br]या देशात कसा थांबविता येईल.

0:05:57.554,0:06:01.117
आपण त्या देशाला मदत करून, त्याची

0:06:01.141,0:06:03.044
क्षमता कशी वाढवावी हे पहात नाही.

0:06:03.068,0:06:06.629
तसे केल्याने ते अटकाव करू शकतील.

0:06:06.653,0:06:09.098
यावर आपण अद्याप गुंतवणूक केली नाही.

0:06:09.122,0:06:13.061
अविकसित देशांना पुरेशी मदत केली नाही.

0:06:13.411,0:06:17.291
जागतिक स्तरावरील काही यंत्रणा [br]उभारण्यास आम्ही मदत केली आहे,

0:06:17.315,0:06:20.252
ज्यामुळे काही देशांना मदत मिळेल.

0:06:20.276,0:06:22.307
त्यामुळे त्यांना मदत होईल.

0:06:22.331,0:06:24.569
आपण असे जग उभारले पाहिजे, की

0:06:24.593,0:06:26.810
त्यातील प्रत्येक देश स्वतः[br]यास अटकाव घालू शकेल.

0:06:26.834,0:06:29.926
[भविष्य काळात याचा अधिक प्रसार होईल का?]

0:06:29.950,0:06:31.958
जगाची लोकसंख्या ७०० कोटी च्या वर आहे.

0:06:31.982,0:06:34.022
आणखी वाढल्यास

0:06:34.046,0:06:35.292
अधिक अन्न लागेल.

0:06:35.316,0:06:37.101
जगभरातील लोकांच्या अनेक गरजा आहेत.

0:06:37.125,0:06:38.562
ते जवळ जवळ रहातात.

0:06:38.586,0:06:42.172
शहरी भागात जवळ जवळ रहातात.

0:06:42.196,0:06:45.105
प्राण्यांची संख्या वाढतच आहे.

0:06:45.129,0:06:49.653
ते प्राणी माणसाला अन्न पुरवीत आहेत.

0:06:49.677,0:06:50.828
आपण पहातो,

0:06:50.852,0:06:55.776
मानव व प्राणी एकमेकांजवळ येत आहेत.

0:06:55.800,0:06:59.679
प्राण्यांची ही उपज,

0:06:59.703,0:07:02.497
मानवी वाढती लोकसंख्या,

0:07:02.521,0:07:04.537
जवळ जवळ रहातात या ग्रहावर

0:07:04.561,0:07:09.768
हा या उद्रेकाचा परमोच्च बिंदू आहे.

0:07:09.792,0:07:12.803
आणि असे अनेक उद्रेक भविष्यात घडू शकतील.

0:07:12.827,0:07:16.741
आजचे उभे राहिलेले संकट ही पूर्वसूचना आहे.

0:07:16.765,0:07:18.549
पुढील भविष्याची ती चाहूल आहे.

0:07:18.573,0:07:19.778
आपण ठरविले पाहिजे

0:07:19.802,0:07:22.855
जगभरातील देशांनी तांत्रिक सहकार्य

0:07:22.879,0:07:24.903
एकत्र येऊन सहकार्य केले पाहिजे.

0:07:24.927,0:07:28.276
या उद्रेकाचा एकत्र अभ्यास [br]केला पाहिजे उपाय शोधला पाहिजे,

0:07:28.300,0:07:31.867
आणि आवश्यक माहिती पुरविली पाहिजे.

0:07:32.182,0:07:34.431
[या उद्रेकाचा जोर ओसरला आहे का?]

0:07:34.455,0:07:36.019
मी अचूक सांगू शकणार नाही.

0:07:36.043,0:07:39.066
फक्त सांगतो,आपण तयार राहिले पाहिजे,

0:07:39.090,0:07:40.950
वाईट घडेल असे गृहीत धरून.

0:07:40.974,0:07:42.617
त्याच वेळी :

0:07:42.641,0:07:45.688
आपण आपल्याला व इतरांना कसे [br]सुरक्षित ठेऊन

0:07:45.712,0:07:48.494
साथीला अटकाव करू शकू हे शिकले पाहिजे.

0:07:48.518,0:07:51.618
[अधिक माहिती साठी Centers for Disease [br]Control and Prevention]

0:07:51.618,0:07:53.756
[World Health Organization]