1 00:00:01,045 --> 00:00:05,000 Yıldızların nasıl meydana geldiğinden ve yıldızların evriminden konuşmaya başladığımıza göre... 2 00:00:05,000 --> 00:00:08,638 ...bazı ilginç yıldız oluşumu ve yıldız evrimi resimlerine... 3 00:00:08,638 --> 00:00:12,214 ...bakmamızın zamanı geldi diye düşündüm. 4 00:00:12,214 --> 00:00:23,600 İşte, burada gördüğünüz, Kartal Bulutsusu. 5 00:00:23,600 --> 00:00:30,883 Dipnot olarak: bulutsuz kelimesi, yıldızlararası gaz ve toz bulutları için kullanılan genel bir ifadedir. 6 00:00:30,883 --> 00:00:34,133 Yani burada Kartal Bulutsusu'ndan bahsederken, devasa bir bulutsudan... 7 00:00:34,133 --> 00:00:36,733 ...ve aslına bakarsanız genişleyen bir bulutsudan bahsediyoruz. 8 00:00:36,733 --> 00:00:44,400 Burada gördüğünüz, "Yaratılış Sütunları"ndan bir tanesi. Bu resmi muhtemelen daha önce görmüşsünüzdür. 9 00:00:44,400 --> 00:00:48,133 Bu, Kartal Bulutsusu'nun yalnızca küçük bir parçası. 10 00:00:48,133 --> 00:00:52,467 Ve sadece buradaki bu sütunun bile... 11 00:00:52,467 --> 00:01:01,400 ...ne kadar büyük olduğunu anlamanız için şunu diyeyim; sadece bu sütun yedi ışık yılı... 12 00:01:01,400 --> 00:01:04,551 ...bu uzunluk yedi ışık yılıdır. 13 00:01:04,551 --> 00:01:06,467 Yani bu muazzam bir mesafe. 14 00:01:06,467 --> 00:01:11,425 Hatırlayın, Dünya'ya en yakın yıldızın Dünya'dan uzaklığı yaklaşık dört ışık yılı. 15 00:01:11,425 --> 00:01:13,839 Eğer doğru rotada giderse, Voyager'ın oraya varması... 16 00:01:13,839 --> 00:01:17,333 ...saatte altmış bin kilometre hızla gitse bile... 17 00:01:17,333 --> 00:01:21,333 ...seksen bin yıl sürerdi. 18 00:01:21,333 --> 00:01:24,822 Yalnızca bu sütun yedi ışık yılı. 19 00:01:24,822 --> 00:01:29,333 Size bunları göstermek istedim çünkü bu bulutsular... 20 00:01:29,333 --> 00:01:32,160 ...yıldızların meydana gelebildiği yerlerdir. 21 00:01:32,160 --> 00:01:37,400 Yani burada tam olarak gördüğünüz, yıldızların doğumu için bir çiftlik gibi... 22 00:01:37,400 --> 00:01:41,933 ...birkaç video önce anlattığım gibi, gaz, hidrojen füzyonuna başlamasını... 23 00:01:41,933 --> 00:01:45,333 ...sağlayacak sıcaklığa ve yoğunluğa ulaşana kadar... 24 00:01:45,333 --> 00:01:49,267 ...yoğunlaşıyor. 25 00:01:49,267 --> 00:01:53,933 Yani aslında bu devasa büyüklükte, yıldızlararası bir hidrojen bulutu. 26 00:01:53,933 --> 00:01:59,200 Burada yıldızların doğumevini görebilirsiniz. 27 00:01:59,200 --> 00:02:03,159 Ayrıca buranın artık varolmadığını da düşünüyoruz... 28 00:02:03,159 --> 00:02:06,400 ...çünkü hatırlayın, bu şey bizden çok çok uzakta. 29 00:02:06,400 --> 00:02:11,267 Sayı vermek gerekirse, bu bulutsunun bize olan uzaklığı... 30 00:02:11,267 --> 00:02:17,416 ...7000 ışık yılı. 31 00:02:17,416 --> 00:02:23,867 Bu da, şu anda gördüğümüz, gözlerimize veya teleskoplarımıza ulaşan fotonların... 32 00:02:23,867 --> 00:02:28,492 ...yola 7000 yıl önce çıkmış olduğu anlamına geliyor. 33 00:02:28,492 --> 00:02:31,133 Yani bu gördüğümüz, buranın 7000 yıl önceki hali. 34 00:02:31,133 --> 00:02:36,533 Dolayısıyla, çok miktarda gaz, yani bu hidrojen yoğunlaşarak birçok yeni yıldıza dönüşmüş olabilir. 35 00:02:36,533 --> 00:02:39,800 Bu yüzden bu yapı şu anda artık böyle görünmüyor olabilir. 36 00:02:39,800 --> 00:02:41,267 Hatta bölgede başka bir... 37 00:02:41,267 --> 00:02:45,867 ...süpernova patlaması ile her şey etrafa saçılmış bile olabilir... 38 00:02:45,867 --> 00:02:49,000 ...ancak biz bu süpernovanın etkilerini önümüzdeki bin yıl... 39 00:02:49,000 --> 00:02:51,085 ...daha göremeyecek olabiliriz. 40 00:02:51,085 --> 00:02:53,600 Ama uzun lafın kısası, bence bu oldukça etkileyici bir fotoğraf. 41 00:02:53,600 --> 00:02:56,600 Hangi ölçekte olursa olsun çok güzel, ancak özellikle... 42 00:02:56,600 --> 00:02:59,067 ...bu şeyin, bu yapının 7 ışık yılı uzunluğunda olduğunu düşününce... 43 00:02:59,067 --> 00:03:02,200 ...insanın aklını başından alıyor. 44 00:03:02,200 --> 00:03:04,667 Üstelik bu Kartal Bulutsusu'nun yalnızca bir kısmı. 45 00:03:04,667 --> 00:03:06,921 Yaratılış Sütünları'ndan sadece biri. 46 00:03:06,921 --> 00:03:13,236 Bu resimde bir yıldız takımı var ve bu bakmakta olduğumuz yer, galaksimizin, yani Samanyolu... 47 00:03:13,236 --> 00:03:13,933 ...Galaksisi'nin merkezi. 48 00:03:13,933 --> 00:03:16,162 Bu, Yay takımyıldızı. 49 00:03:16,162 --> 00:03:20,267 Buradaki ilginç şey, ne kadar çeşitli yıldız tipleri olduğunu görmek. 50 00:03:20,267 --> 00:03:24,916 Bu ayrıca, akıl donduran bir şey, çünkü bu yıldızların her biri bizim galaksimizin içinde. 51 00:03:24,916 --> 00:03:27,933 Galaksimizin içine doğru baktığımızda gördüğümüz bu. 52 00:03:27,933 --> 00:03:32,333 Bu o uzak galaksiler ve toz bulutlarını gösteren fotoğraflardan değil. 53 00:03:32,333 --> 00:03:34,000 Buradakilerin hepsi yıldız. 54 00:03:34,000 --> 00:03:37,153 Ancak çeşitliliği görebilirsiniz. Bu tarafta, kırmızı renkte parlayan... 55 00:03:37,153 --> 00:03:40,467 ...yıldızlar var. 56 00:03:40,467 --> 00:03:42,819 Tabii burada, boyutlarına ilişkin bir şey söylemek zor... 57 00:03:42,819 --> 00:03:46,933 ...çünkü farklı farklı uzaklıklar ve güçlerdeki yıldızlar mevcut. 58 00:03:46,933 --> 00:03:52,933 Fakat bu daha kırmızı olan yıldızlar, kırmızı dev safhalarında... 59 00:03:52,933 --> 00:03:55,400 ...daha doğrusu "muhtemelen" kırmızı dev safhalarında. 60 00:03:55,400 --> 00:03:57,333 Buradaki yıldızlar üzerinde özel olarak bir araştırma yapmadım. 61 00:03:57,333 --> 00:03:58,957 Ancak tahminim bunların... 62 00:03:58,957 --> 00:04:00,467 ...kırmızı dev safhasında oldukları yönünde. 63 00:04:00,467 --> 00:04:04,933 Renk tayfının sarımtırak beyaz tarafında renkleri olan yıldızlar ise... 64 00:04:04,933 --> 00:04:07,133 ...muhtemelen ana safhalarında olan yıldızlar. 65 00:04:07,133 --> 00:04:10,892 Büyük ihtimalle bizim Güneş'imizden çok farkları yok. 66 00:04:10,892 --> 00:04:16,348 Tayfın turuncu-sarı-beyaz aralığındaki yıldızlar bu şekilde. 67 00:04:16,348 --> 00:04:22,641 Biraz daha mavimtırak-yeşilimtırak renkte olanlar ise... 68 00:04:22,641 --> 00:04:24,986 ...çok çok hızlı yanmakta. 69 00:04:24,986 --> 00:04:27,867 Bir bakayım, buradaki kocaman bir mavimtırak gibi görünüyor. 70 00:04:27,867 --> 00:04:34,800 İşte bunlar çok çok hızlı yanıyor ve bu yüzden... 71 00:04:34,800 --> 00:04:40,218 ...bu süper kütleli yıldızlar, nispeten hızlı ve hiddetli yanar ve sonra sönerler. 72 00:04:41,609 --> 00:04:43,000 Fakat daha küçük yıldızlar, yani daha düşük kütleli yıldızlar... 73 00:04:43,000 --> 00:04:48,020 ...daha yavaş ancak çok çok daha uzun bir zaman aralığı boyunca yanarlar. 74 00:04:48,020 --> 00:04:50,017 Yani daha hızlı yananlar... 75 00:04:50,017 --> 00:04:56,101 ...ışık tayfının daha küçük bir dalgaboyu aralığında çok fazla enerji yaydıkları için... 76 00:04:56,101 --> 00:05:00,267 ...daha mavi ya da yeşil görünürler ve bunlar daha yüksek kütlelidirler. 77 00:05:00,267 --> 00:05:03,438 İşte bu beyaz veya daha mavi ya da daha yeşil görünenler de böyle. 78 00:05:03,438 --> 00:05:04,933 Diğer taraftan daha kırmzı olanlar... 79 00:05:04,933 --> 00:05:09,800 ...bunlar ise daha düşük kütleli ama süper dev safhalarını geçirmekte olan yıldızlardır. 80 00:05:09,800 --> 00:05:14,000 Bu yüzden de bu safhalarında ana safhalarındaki yıldızlara göre sıcaklıkları daha düşüktür. 81 00:05:14,000 --> 00:05:18,333 Bu fotoğrafta gördüğümüz, Kedi Gözü Bulutsusu. 82 00:05:18,333 --> 00:05:20,933 Bulutsu demişken, bu bir gezegenimsi bulutsu. 83 00:05:20,933 --> 00:05:27,680 Yani buradaki bir gezegenimsi bulutsu... 84 00:05:27,680 --> 00:05:34,019 ...ve bunlara da bulutsu deniyor çünkü bunlarda da uzaya yayılan gazlar mevcut... 85 00:05:34,019 --> 00:05:38,067 ...fakat aslında Kartal Bulutsusu'na göre çok daha farklı bir boyutta. 86 00:05:38,067 --> 00:05:41,200 Onu bu tarafta gösterdik. 87 00:05:41,200 --> 00:05:43,200 Yani, insanlar bulutsulardan bahsettiklerinde, normalde Kartal Bulutsusu gibi, devasa yıldızlararası gaz kütlelerinden... 88 00:05:43,200 --> 00:05:46,467 ...bahsediyor olurlar. 89 00:05:46,467 --> 00:05:51,318 Ancak gezegenimsi bulutsular, çok büyük çaplara sahip olsalar da... 90 00:05:51,318 --> 00:05:53,267 ...yedi ışık yılı gibi uzunlukların yanına bile yaklaşamazlar. 91 00:05:53,267 --> 00:05:59,538 Bu, bütün maddesini etrafa saçan bir yıldızın yan ürünleridir. 92 00:05:59,538 --> 00:06:03,400 Yani bunun merkezinde gördüğümüz, bir çeşit olgun yıldız... 93 00:06:03,400 --> 00:06:07,133 ...ve tüm dış katmanlarını etrafa saçmış. 94 00:06:07,133 --> 00:06:09,174 Bunu da kırmızı dev safhasında yapmış. 95 00:06:09,174 --> 00:06:12,733 Yani çekirdek alevlendikçe, bu küçük patlamalar... 96 00:06:12,733 --> 00:06:18,485 ...gerçekleştikçe yıldızın dış katmanlarından herbiri... 97 00:06:18,485 --> 00:06:21,156 ...dışarı, uzaya doğru itilir... 98 00:06:21,156 --> 00:06:23,467 ...ve ortaya bu gördüğümüz... 99 00:06:23,467 --> 00:06:25,267 ...gezegenimsi bulutsu ortaya çıkar. 100 00:06:25,267 --> 00:06:29,467 Bu henüz bir beyaz cüce değil, halen aktif bir yıldızdır. 101 00:06:29,467 --> 00:06:35,867 Füzyon hala bu yıldızın içinde devam etmektedir, ancak bir beyaz cüce olma yolunda ilerlemektedir. 102 00:06:35,867 --> 00:06:37,502 Yakıtı bittiği zaman... 103 00:06:37,502 --> 00:06:42,200 ...kırmızı dev sahfasını geride bırakıp, tüm maddesini uzaya saçtığı zaman, beyaz cüce olmaya... 104 00:06:42,200 --> 00:06:43,333 ...yaklaşmış olacak. 105 00:06:43,333 --> 00:06:44,600 Neyse, umarım bunlar hoşunuza gitmiştir. 106 00:06:44,600 --> 00:06:49,267 Ben bu fotoğrafları oldukça büyüleyici buluyorum. 107 00:06:49,267 --> 00:06:50,800 Özellikle takımyıldızlı olanı. 108 00:06:50,800 --> 00:06:52,502 Çünkü bu doğrudan galaksimizin içinde. 109 00:06:52,502 --> 00:06:55,933 Umarım sizlere ne kadar çok yıldız olduğu hakkında bir fikir verir. 110 00:06:55,933 --> 99:59:59,999 Demek istediğim, bu Samanyolu'ndaki 200 ila 400 milyar yıldızın, yalnızca küçük bir bölümü.