0:00:00.000,0:00:04.859
"Đừng quên chế độ độc tài của bức tường...[br]cũng như tình yêu tự do làm nó sụp đổ..."

0:00:04.859,0:00:06.969
- Vô danh, Graffiti trên Bức tường Berlin

0:00:06.969,0:00:10.918
Sớm ngày 13 tháng 8 năm 1961

0:00:10.918,0:00:14.817
Các công nhân xây dựng Đông Đức[br]được canh chừng bởi lính và cảnh sát

0:00:14.817,0:00:19.717
bắt đầu chia cắt những con phố[br]và dựng hàng rào khắp thành phố Berlin

0:00:19.717,0:00:21.558
và khu vực xung quanh.

0:00:21.558,0:00:25.677
Đêm đó đánh dấu một trong những[br]đường chia cắt bi thảm nhất lịch sử,

0:00:25.677,0:00:27.807
Bức tường Berlin

0:00:27.807,0:00:30.580
Việc xây dựng bức tường[br]được tiếp tục trong thập kỷ kế tiếp

0:00:30.580,0:00:32.058
nó cắt qua những khu phố,

0:00:32.058,0:00:33.582
chia rẽ nhiều gia đình,

0:00:33.582,0:00:36.898
và chia cắt không chỉ nước Đức,[br]mà cả thế giới.

0:00:36.898,0:00:39.019
Để hiểu tại sao xảy ra thời điểm này,

0:00:39.019,0:00:41.368
chúng ta phải quay về[br]Chiến tranh Thế giới thứ hai

0:00:41.368,0:00:43.037
Mỹ, Anh và Pháp

0:00:43.037,0:00:47.449
tham gia thế chiến với Liên Xô[br]chống lại phe Trục.

0:00:47.449,0:00:49.028
Sau khi họ đánh bại phát xít Đức,

0:00:49.028,0:00:52.739
mỗi quốc gia thắng trận[br]chiếm một phần lãnh thổ quốc gia.

0:00:52.739,0:00:55.010
Việc chia cắt vốn chỉ là tạm thời

0:00:55.010,0:00:57.850
nhưng những cựu đồng minh[br]lại xung đột với nhau

0:00:57.850,0:01:00.550
về tầm nhìn của họ[br]cho châu Âu thời hậu chiến.

0:01:00.550,0:01:03.248
trong khi phương Tây ủng hộ[br]kinh tế thị trường tự do ,

0:01:03.248,0:01:07.510
thì Liên Xô tìm cách cô lập mình[br]cùng với các quốc gia cộng sản,

0:01:07.510,0:01:10.279
trong đó có cả nước Đức suy yếu.

0:01:10.279,0:01:11.998
Vì mối quan hệ giữa các nước xấu đi,

0:01:11.998,0:01:15.300
Cộng hòa liên bang Đức[br]được thành lập ở phía Tây

0:01:15.300,0:01:20.312
trong khi Liên Xô thành lập[br]Cộng hòa dân chủ Đức ở phía Đông.

0:01:20.312,0:01:23.850
Các nước theo Liên Xô hạn chế thương mại[br]với phương Tây và các phong trào,

0:01:23.850,0:01:27.313
nên hình thành một đường biên giới[br]vô hình mà vững chắc.

0:01:27.313,0:01:29.869
Nó còn được gọi là Bức màn sắt.

0:01:29.869,0:01:34.564
Ở thủ đô Berlin cũ của Đức,[br]mọi thứ rất phức tạp.

0:01:34.564,0:01:38.641
Mặc dù cả thành phố nằm trong[br]vùng lãnh thổ của Đông Đức,

0:01:38.641,0:01:42.921
các nước thỏa thuận[br]quản lý chung thành phố sau chiến tranh

0:01:42.921,0:01:46.722
Mỹ, Anh và Pháp thành lập một vùng dân chủ

0:01:46.722,0:01:49.231
ở những quận phía Tây Berlin.

0:01:49.231,0:01:52.593
Trong khi người dân Đông Đức[br]bị cấm rời khỏi đất nước,

0:01:52.593,0:01:55.704
ở Berlin việc này lại rất dễ dàng,

0:01:55.704,0:01:57.963
chỉ cần đi bộ, hoặc tàu điện,[br]xe hơi hay xe bus

0:01:57.963,0:01:59.482
để đến phía Tây,

0:01:59.482,0:02:02.632
sau đó đi đến Tây Đức và xa hơn.

0:02:02.632,0:02:06.632
Biên giới mở này tạo nên một vấn đề[br]với lãnh đạo Đông Đức.

0:02:06.632,0:02:10.663
Họ ra tuyên bố đại diện cho[br]chế độ Cộng sản chống lại Hitler

0:02:10.663,0:02:14.762
và miêu tả Tây Đức là[br]nơi tiếp nối của chủ nghĩa phát xít.

0:02:14.762,0:02:18.873
Trong khi Mỹ và đồng minh[br]đổ tiền để tái xây dựng Tây Đức

0:02:18.873,0:02:23.493
thì Liên Xô lấy tài nguyên ở phía Đông[br]xem như bồi thường chiến tranh,

0:02:23.493,0:02:27.412
làm cho nền kinh tế trở nên yếu kém

0:02:27.412,0:02:31.132
Cuộc sống của Đông Đức được trông coi[br]cẩn trọng bởi bộ quốc phòng

0:02:31.132,0:02:35.283
cảnh sát bí mật nghe lén[br]và theo dõi người dân

0:02:35.283,0:02:37.874
vì bất kỳ điểm khả nghi hay bất trung nào.

0:02:37.874,0:02:40.723
Trong khi phí Đông miễn phí[br]chăm sóc sức khỏe và y tế,

0:02:40.723,0:02:42.844
thì phía Tây tăng trưởng về lương bổng

0:02:42.844,0:02:44.522
tiêu thụ hàng hóa nhiều hơn,

0:02:44.522,0:02:46.654
và đời sống cá nhân được tự do hơn.

0:02:46.654,0:02:52.664
Năm 1961, khoảng 3,5 triệu người,[br]tức 20% người dân Đông Đức

0:02:52.664,0:02:56.315
đã rời đi, bao gồm cả[br]những chuyên gia trẻ tuổi.

0:02:56.315,0:02:57.834
Để không bị tổn thất nhiều hơn,

0:02:57.834,0:03:02.924
Đông Đức quyết định đóng cửa biên giới,[br]đó là lúc Bức tường Berlin hình thành.

0:03:02.924,0:03:05.434
Dài 43 kilomet xuyên qua Berlin

0:03:05.434,0:03:08.124
và hơn 112 kilomet xung quanh Đông Đức,

0:03:08.124,0:03:12.095
rào cản ban đầu[br]gồm hàng rào và dây thép gai.

0:03:12.095,0:03:14.916
Một số người Berlin trốn[br]bằng cách nhảy qua hàng rào

0:03:14.916,0:03:16.715
hoặc qua cửa sổ,

0:03:16.715,0:03:20.065
nhưng vì bức tường ngày càng mở rộng,[br]việc này trở nên khó khăn hơn.

0:03:20.065,0:03:27.005
Năm 1965, rào cản dài 106 kilomet[br]và cao 3,6 mét bằng bê tông được củng cố

0:03:27.005,0:03:30.505
chặn phía trên bằng ống nhẵn[br]để ngăn việc leo qua.

0:03:30.505,0:03:34.175
Qua nhiều năm tiếp theo,[br]bức tường được củng cố bởi dây thép gai,

0:03:34.175,0:03:35.197
chó bảo vệ,

0:03:35.197,0:03:36.866
và cả dây mìn,

0:03:36.866,0:03:40.706
cùng với 302 tháp canh và 20 hầm trú ẩn.

0:03:40.706,0:03:46.176
Một hàng rào song song rộng 100 mét[br]được gọi là dải đất chết.

0:03:46.176,0:03:50.237
Ở đó, các tòa nhà bị phá hủy[br]và đất được phủ cát

0:03:50.237,0:03:53.797
để tầm nhìn của hàng trăm lính canh[br]được rõ hơn

0:03:53.797,0:03:57.126
để bắn bất kỳ ai cố vượt qua.

0:03:57.126,0:04:03.187
Dù vậy, theo thống kê, gần 5000 người[br]đã bỏ trốn thành công khỏi Đông Đức

0:04:03.187,0:04:06.507
từ năm 1961 đến 1989.

0:04:06.507,0:04:10.187
Một số nhà ngoại giao hoặc vận động viên[br]trốn khi đang ở nước ngoài,

0:04:10.187,0:04:13.367
nhưng những người khác[br]là dân thường thì đào hầm,

0:04:13.367,0:04:15.048
bơi qua các kênh,

0:04:15.048,0:04:16.877
bay bằng khinh khí cầu,

0:04:16.877,0:04:21.168
hoặc thậm chí tông bức tường[br]bằng xe tăng cướp được.

0:04:21.168,0:04:22.488
Tuy nhiên nguy cơ rất cao.

0:04:22.488,0:04:26.248
Hơn 138 người chết khi cố trốn thoát.

0:04:26.248,0:04:30.958
Vài lần người Tây Đức chứng kiến[br]nhưng không thể giúp họ.

0:04:30.958,0:04:35.920
Bức tường ổn định kinh tế Đông Đức[br]bằng cách ngăn chặn người lao động rời đi,

0:04:35.920,0:04:38.010
nhưng lại phá huỷ danh tiếng,

0:04:38.010,0:04:41.947
trở thành biểu tượng của sự đàn áp[br]của Chủ nghĩa Cộng sản.

0:04:41.947,0:04:44.088
Như một phần hòa giải với miền Đông,

0:04:44.088,0:04:49.219
Hiệp ước cơ bản năm 1972[br]công nhận Đông Đức là một quốc gia

0:04:49.219,0:04:53.808
trong khi Tây Đức vẫn giữ hi vọng[br]được thống nhất toàn vẹn.

0:04:53.808,0:04:56.979
Mặc dù phía Đông dần dần[br]cho phép thăm gia đình,

0:04:56.979,0:05:00.583
nhưng họ vẫn cố ngăn cản[br]mọi người thực hiện quyền lợi này

0:05:00.583,0:05:04.611
với quy trình hành chính khó khăn[br]và chi phí cao.

0:05:04.611,0:05:08.060
Dù vậy, họ vẫn bị choáng với số đơn nộp.

0:05:08.060,0:05:09.790
Vào cuối năm 1980

0:05:09.790,0:05:12.740
Sự tự do hóa của các khối phía Đông

0:05:12.740,0:05:17.481
đã gây ra các cuộc biểu tình[br]đòi tự do đi lại và dân chủ.

0:05:17.481,0:05:20.080
Chiều tối ngày 9 tháng 11 năm 1989,

0:05:20.080,0:05:25.450
Đông Đức cố gắng xoa dịu bằng cách[br]cho việc cấp phép tự do đi lại dễ hơn.

0:05:25.450,0:05:28.501
Nhưng thông báo đó[br]khiến hàng ngàn người Berlin

0:05:28.501,0:05:31.200
đến biên giới nơi bức tường,

0:05:31.200,0:05:35.241
và gây áp lực cho bảo vệ[br]để mở cổng ngay lập tức.

0:05:35.241,0:05:37.692
Vui mừng vì dòng người đổ vào Tây Berlin

0:05:37.692,0:05:41.361
người dân hai bên nhảy múa trên nóc tường.

0:05:41.361,0:05:45.372
và những người khác phá hủy bức tường[br]bằng tất cả những công cụ họ tìm được.

0:05:45.372,0:05:48.231
Mặc dù đội biên phòng[br]lúc đầu cố gắng giữ trật tự,

0:05:48.231,0:05:52.972
nhưng có thể thấy những năm tháng chia cắt[br]đã đến lúc chấm dứt.

0:05:52.972,0:05:58.332
Sau bốn thập kỷ, nước Đức[br]hoàn toàn thống nhất vào năm 1990.

0:05:58.332,0:06:01.422
Và Liên Xô đã sụp đổ không lâu sau đó.

0:06:01.422,0:06:04.273
Ngày nay, một phần bức tường[br]vẫn được giữ để nhắc nhở

0:06:04.273,0:06:07.353
rằng bất kỳ rào cản nào[br]xây lên để ngăn cản tự do,

0:06:07.353,0:06:09.472
chúng ta đều có thể phá hủy nó.