0:00:14.820,0:00:17.320
Dikkat eksikliği yüzünden[br]okulda zor zamanlarım oldu

0:00:17.320,0:00:19.391
ve bunu yaklaşık 30 yıldır yaşıyorum

0:00:19.391,0:00:23.395
bu yüzden biyolojiye, jeolojiye,[br]fiziğe ve kimyaya odaklanamadım,

0:00:23.395,0:00:24.926
benim için oldukça zorlayıcıydı.

0:00:24.926,0:00:27.826
Dikkatimi cezbeden tek şey,

0:00:27.826,0:00:30.239
Dünya denen gezegendi.

0:00:30.239,0:00:33.242
Bu resimde gördüğünüz üzere,[br]Dünya'nın çoğunluğu sudan oluşuyor.

0:00:33.242,0:00:34.383
Burası Pasifik Okyanusu.

0:00:34.383,0:00:36.288
Dünya'nın %70'i suyla kaplı.

0:00:36.288,0:00:39.108
"Hey, Dünya'yı tanıyorum, [br]burada yaşıyorum" diyebilirsiniz.

0:00:39.108,0:00:40.222
Dünyayı tanımıyorsunuz.

0:00:40.222,0:00:41.713
Bu gezegeni tanımıyorsunuz

0:00:41.713,0:00:44.651
çünkü çoğunluğu[br]ortalama 3 kilometre derinlikte.

0:00:44.651,0:00:48.705
Dışarı çıkıp Empire State Binası[br]ve Chrysler Binasına baktığınızda,

0:00:48.705,0:00:52.003
okyanusun ortalama derinliği,[br]bu binaların her birinin 15'i kadardır.

0:00:52.003,0:00:55.132
Bu suyun içinde ne olduğunun[br]yaklaşık %5'ini keşfettik.

0:00:55.132,0:00:58.962
"Keşfettik," yani ilk kez gidip[br]orada ne olduğunu gördük.

0:00:58.962,0:01:00.699
Bugün yapmak istediğim,

0:01:00.699,0:01:03.859
bu gezegen ve okyanuslar hakkında[br]size bazı şeyler göstermek.

0:01:03.859,0:01:06.506
Sizi, sığ sulardan derin sulara[br]götürmek istiyorum

0:01:06.506,0:01:08.418
ve umarım ki siz de benim gibi,

0:01:08.418,0:01:12.178
Dünya gezegenini keşfederken bağımlısı[br]olacağınız bazı şeyler göreceksiniz.

0:01:12.178,0:01:15.136
Mercan adalarını bilirsiniz,[br]çokça mercan adası görmüşsünüzdür,

0:01:15.136,0:01:16.962
şnorkelle yüzmek için sahile gidenler

0:01:16.962,0:01:20.075
mercan adalarının muhteşem yerler[br]olduğunu bilir -- yaşam doludur,

0:01:20.075,0:01:23.596
büyük hayvanlar, küçük hayvanlar;[br]bazıları güzeldir bazıları ise tehlikeli,

0:01:23.596,0:01:25.504
köpek balıkları, balinalar, bütün hepsi.

0:01:25.504,0:01:27.395
Onların insanlıktan korunması gerek.

0:01:27.395,0:01:28.312
Çok güzel yerler.

0:01:28.312,0:01:30.345
Fakat muhtemelen bilmediğiniz şey,

0:01:30.345,0:01:33.684
okyanusun çok derinliklerinde[br]volkanik patlamaların olduğu.

0:01:33.684,0:01:36.283
Dünya'daki volkanların çoğu [br]denizin dibinde --

0:01:36.283,0:01:37.548
bu oran %80'den fazla.

0:01:37.548,0:01:41.637
Ayrıca okyanusun derinlerinde[br]şu sıralar yanan ateş var.

0:01:41.637,0:01:44.611
Tüm dünyada -- Pasifik, Atlantik[br]ve Hint Okyanusunda durum bu.

0:01:44.611,0:01:47.679
Burada, okyanus tabanında[br]kayalar sıvıya dönüşüyor.

0:01:47.679,0:01:49.777
Yani aslında okyanus [br]tabanında dalgalar var.

0:01:49.777,0:01:52.256
Orada hiçbir şeyin[br]yaşayamayacağını söyleyebilirsiniz

0:01:52.256,0:01:53.839
ama etraflıca bakınca orada bile;

0:01:53.839,0:01:56.709
Dünya'nın en derin ve en karanlık[br]yerlerinde yaşam buluyoruz,

0:01:56.709,0:01:59.103
bu da bize, yaşamın var olmak[br]istediğini anlatıyor.

0:01:59.103,0:02:00.618
Oldukça muhteşem bir şey.

0:02:00.618,0:02:02.737
Denizin dibine her gittiğimizde,

0:02:02.737,0:02:04.957
denizaltı ve robotlarla keşif yapıyoruz,

0:02:04.957,0:02:07.283
genellikle şaşırtıcı şeyler görüyoruz,

0:02:07.283,0:02:10.092
bu bazen ürkütücü, bazense[br]devrim niteliğinde şeyler oluyor.

0:02:10.092,0:02:12.338
Şu su birikintisini görüyorsunuz.

0:02:12.338,0:02:14.633
Suyun etrafında küçük bir uçurum var

0:02:14.633,0:02:16.327
ve küçük bir kumsal var.

0:02:16.327,0:02:19.165
Daha çok yaklaşınca[br]kumsalı daha iyi göreceksiniz,

0:02:19.165,0:02:21.269
aşağıdaki suyun dalgalarını göreceksiniz.

0:02:21.269,0:02:23.256
Bu suyun özel olmasının sebebi,

0:02:23.256,0:02:25.561
Meksika Körfezi'nin dibinde olması.

0:02:25.561,0:02:27.429
Bir denizaltının içinde oturuyorsunuz

0:02:27.429,0:02:31.822
ve pencerenizden denizin altındaki[br]küçük gölete bakıyorsunuz.

0:02:31.822,0:02:35.046
Göletler, göller ve nehirler görüyoruz --

0:02:35.046,0:02:37.461
aslında, tam şurada, okyanusun dibinde

0:02:37.461,0:02:39.556
sol alttan sağ üste doğru[br]akan bir nehir var.

0:02:39.556,0:02:41.555
Su aslında bu yoldan akıyor.

0:02:41.555,0:02:43.231
Bu durum bizi tamamen çıldırtıyor.

0:02:43.231,0:02:44.937
Bu kadar dipte bu nasıl olabilir?

0:02:44.937,0:02:46.994
Okyanusta daha çok olan suya bakıyorsunuz.

0:02:46.994,0:02:50.430
Ayrıca bu suda yaşayanlar[br]sadece hayvanlar.

0:02:50.430,0:02:52.388
Yani okyanusun dibindesiniz.

0:02:52.388,0:02:56.104
Bu haritayı seviyorum çünkü okyanusun[br]ortasında sıradağlar olduğunu gösteriyor.

0:02:56.104,0:02:59.342
Bu, Dünya'daki en büyük sıradağa[br]okyanus ortası sırtı deniyor --

0:02:59.342,0:03:02.874
bu sıradağ 80 bin kilometre uzunluğunda[br]ve ona ancak göz ucuyla bakabildik.

0:03:02.874,0:03:04.170
Güçlükle göz ucuyla baktık.

0:03:04.170,0:03:07.349
Vadiler, binlerce vadi buluyoruz;

0:03:07.349,0:03:10.398
hepsi de Büyük Kanyon'dan[br]büyük, geniş ve derin.

0:03:10.398,0:03:13.314
Dediğim gibi, su altında göller,[br]nehirler ve şelaleler bulduk.

0:03:13.314,0:03:14.932
Gezegendeki en büyük şelale,

0:03:14.932,0:03:17.874
okyanusun altında, İzlanda yakınlarında.

0:03:17.874,0:03:21.317
Bu keşfettiklerimizin hepsi[br]sadece %5'lik bir oran.

0:03:21.317,0:03:23.596
Yani mesele gezegeni keşfetmek,

0:03:23.596,0:03:25.621
bunun için teknolojiye sahip olmalısınız.

0:03:25.621,0:03:26.820
Sadece teknoloji de değil

0:03:26.820,0:03:30.268
fakat Dave Gallo ya da tek bir kişinin[br]keşfetmesi değil, bu bir ekip işi.

0:03:30.268,0:03:32.561
Yetenekli bir ekibe sahip olmalısınız.

0:03:32.561,0:03:34.057
Teknolojiye sahip olmalısınız.

0:03:34.057,0:03:37.400
Bu durumda, bunların karşılığı[br]gemimiz Atlantis ve denizaltımız Alvin.

0:03:37.400,0:03:39.916
Bu denizaltının içinde --[br]Alvin denize indiriliyor --

0:03:39.916,0:03:41.095
orada üç kişi var.

0:03:41.095,0:03:42.920
Güverteye çıkarılıyorlar.

0:03:42.920,0:03:44.159
47 kişi daha var,

0:03:44.159,0:03:47.801
bu gemideki ekip çalışması[br]herkesin iyi olduğundan emin oluyor.

0:03:47.801,0:03:50.380
Bu denizaltıdaki herkes[br]şu an tek bir şey düşünüyor:

0:03:50.380,0:03:52.845
"Bir kez daha tuvalete gitse miydim?"

0:03:52.845,0:03:55.471
Çünkü 10 saat boyunca onun içindesiniz --

0:03:55.471,0:03:56.788
bu küçük alanda 10 saat.

0:03:56.788,0:04:00.030
Üç kişi birliktesiniz[br]ve etrafınızda hiç kimse olmayacak.

0:04:00.030,0:04:02.975
Suya dalacaksınız ve suya[br]çarpar çarpmaz, muhteşem olacak.

0:04:02.975,0:04:06.142
İçinize nüfuz eden hoş bir mavi renk var.

0:04:06.142,0:04:07.843
Gemilerin sesini artık duymazsınız,

0:04:07.843,0:04:09.857
bir deniz radarının[br]ping sesini duyarsınız.

0:04:09.857,0:04:12.680
iPhone telefonunuz varsa[br]orada deniz radarı bulabilirsiniz,

0:04:12.680,0:04:15.056
aynı ping aşağıya kadar ulaşıp[br]yukarı geri döner.

0:04:15.056,0:04:18.602
Dalgıçlar, dışarıda sorun var mı diye[br]denizaltını kontrol ederler,

0:04:18.602,0:04:19.976
sonra da "Devam et" derler,

0:04:19.976,0:04:23.233
siz de okyanusun dibine doğru gidersiniz[br]ve bu muhteşem bir yolculuk.

0:04:23.233,0:04:26.578
İki buçuk saat boyunca dibe batarsınız

0:04:26.578,0:04:28.998
ve bunun iki saati zifiri karanlıktır.

0:04:28.998,0:04:32.709
Okyanusun dibinde, bu dünyanın içinde[br]hiçbir şeyin yaşayamayacağını düşündük.

0:04:32.709,0:04:35.406
İncelediğimizde, muhteşem şeyler gördük.

0:04:35.406,0:04:37.661
Yol boyunca -- ortasu dediğimiz yerde --

0:04:37.661,0:04:40.183
okyanusun yüzeyinden[br]dibine kadar yaşam bulduk.

0:04:40.183,0:04:42.250
Ne zaman durup baksak, yaşam gördük.

0:04:42.250,0:04:44.170
Size birkaç deniz anası göstereyim.

0:04:44.170,0:04:46.929
Kesinlikle dünyadaki [br]en havalı canlılardan biri.

0:04:46.929,0:04:49.297
Şuna bakın, kollarını etrafında sallıyor.

0:04:49.297,0:04:50.733
Küçük bir ıstakoz gibi.

0:04:50.733,0:04:53.492
Diğer tüm hayvanlar gibi[br]bunların da ağzı çengelli,

0:04:53.492,0:04:54.896
kolonyal hayvanlar.

0:04:54.896,0:04:58.172
Bazı hayvanlar ufacık,[br]bazıları bu evreden daha uzun sürebilir.

0:04:58.172,0:04:59.369
Muhteşem hayvanlar.

0:04:59.369,0:05:01.297
Onları ağ ile yakalayamazsınız,

0:05:01.297,0:05:03.919
onlara kameramızla göz atmak zorundayız.

0:05:03.919,0:05:06.197
Her gittiğimizde, yeni türler görüyoruz.

0:05:06.197,0:05:08.431
Okyanus yaşam dolu.

0:05:08.431,0:05:10.489
Hal böyleyken,[br]okyanusun en derin kısmına --

0:05:10.489,0:05:12.697
o sıradağlara gittiğimizde,[br]kaplıca buluyoruz.

0:05:12.697,0:05:15.570
Şuna eminiz --[br]bu zehirli bir su olduğu için,

0:05:15.570,0:05:16.719
çok derin olduğu için,

0:05:16.719,0:05:20.149
elinizdeki boş bir fincanı[br]parçalamanız gibi Titanik'i de parçalar.

0:05:20.149,0:05:22.434
Orada hiçbir yaşam belirtisi[br]olmadığına emindik.

0:05:22.434,0:05:24.357
Onun yerine, tropik yağmur ormanındaki

0:05:24.357,0:05:26.917
çeşitlilik ve yoğunluktan[br]daha çok yaşam buluyoruz.

0:05:26.917,0:05:30.276
Bu yüzden, bir defasında denizaltının[br]penceresinden baktığımızda,

0:05:30.276,0:05:32.435
Dünya'daki yaşam [br]hakkındaki düşüncelerimizi

0:05:32.435,0:05:34.183
kökten değiştiren bir şey keşfettik;

0:05:34.183,0:05:36.244
keşfettiğimiz şey,[br]yaşamaya devam etmek için

0:05:36.244,0:05:38.736
daima güneş ışığına [br]sahip olmak zorunda olmadığımız.

0:05:38.736,0:05:41.612
Deniz altında büyük hayvanlar da var,[br]bazısı tanıdık geliyor.

0:05:41.612,0:05:44.275
Bu arkadaşa Dumbo deniyor,[br]onu seviyorum, Dumbo muhteşem.

0:05:44.275,0:05:47.353
Bu arkadaş -- aman tanrım,[br]bu görüntüden daha çok olsun isterdim.

0:05:47.353,0:05:49.741
Buna bakmak için[br]bir keşif yapmaya çalışıyoruz

0:05:49.741,0:05:51.840
ve belki de bir yıl içinde[br]sonuçlandıracağız.

0:05:51.840,0:05:53.337
İnternete girip göz atın derim.

0:05:53.337,0:05:56.406
Vampyroteuthis infernalis. Vampir kalamar.

0:05:56.406,0:05:57.867
İnanılmaz havalı.

0:05:57.867,0:06:00.713
Derin denizin karanlığında,[br]parlak antenleri var,

0:06:00.713,0:06:03.698
size doğru onun gibi yaklaşırsam[br]kollarımı karanlıkta açarım,

0:06:03.698,0:06:06.374
böylece burada tek gördüğünüz[br]parlak küçük şeyler olur.

0:06:06.374,0:06:07.912
O sırada, size doğru yaklaşırım.

0:06:07.912,0:06:08.834
Kaçmak istediğinde,

0:06:08.834,0:06:11.877
göze benzeyen ve poposunda bulunan[br]parlak kozalarını gösteriyor.

0:06:11.877,0:06:14.041
Poposunda parlak kozalar var.[br]Ne kadar havalı.

0:06:14.041,0:06:15.251
Muhteşem bir hayvan.

0:06:15.251,0:06:16.312
(Gülüşmeler)

0:06:16.312,0:06:18.656
"Vampir" kalamar korunmak istediğinde,

0:06:18.656,0:06:20.816
bu siyah pelerinle tüm vücudunu örtüyor

0:06:20.816,0:06:22.158
ve tortop haline geliyor.

0:06:22.158,0:06:24.428
Acayip bir hayvan.

0:06:24.428,0:06:26.968
Bu gemi, "Hayallerin Gemisi" --

0:06:26.968,0:06:30.418
100 yıl önce Nisan'da, bu geminin [br]New York'ta olması gerekiyordu.

0:06:30.418,0:06:31.809
Bu, Titanik gemisi.

0:06:31.809,0:06:34.192
Orada geçen sene bir keşfin[br]yardımcı rehberiydim.

0:06:34.192,0:06:36.651
Bu gemi hakkında çok şey öğreniyoruz.

0:06:36.651,0:06:38.979
Titanik, biyoloji adına[br]ilgi çekici bir yer

0:06:38.979,0:06:42.154
çünkü hayvanlar yaşamak için[br]Titanik'e doğru ilerliyor.

0:06:42.154,0:06:44.277
Mikroplar Titanik'in gövdesini yiyorlar.

0:06:44.277,0:06:47.635
Burası, Jack'in dünyanın kralı[br]olduğu Titanik'in pruvası.

0:06:47.635,0:06:49.145
Çok iyi gidiyoruz.

0:06:49.145,0:06:52.441
Bir gün Titanik'in sanalını yapıyor[br]olacağımız beni heyecanlandırıyor,

0:06:52.441,0:06:56.840
yani evde oturup[br]oyun kolu ve kulaklığınızla

0:06:56.840,0:06:59.328
Titanik'i kendi başınıza[br]keşfedebilirsiniz.

0:06:59.328,0:07:01.852
Yapmak istediğimiz bu,[br]böyle sanal dünyalar yaratmak,

0:07:01.852,0:07:05.278
yani dünyayı keşfeden Dave Gallo[br]ya da başkası değil; keşfeden sizsiniz.

0:07:05.278,0:07:06.693
Kendiniz için keşfedin.

0:07:06.693,0:07:08.403
Sözün özü şu:

0:07:08.403,0:07:11.263
Okyanuslar keşfedilmemiş durumda

0:07:11.263,0:07:13.787
ve bunun ne kadar önemli[br]olduğunu size söyleyemem

0:07:13.787,0:07:15.617
çünkü bizim için çok önemli.

0:07:15.617,0:07:18.255
Bu gezegende yedi milyar insan yaşıyor

0:07:18.255,0:07:20.145
ve hepimiz denizden etkileniyoruz

0:07:20.145,0:07:23.328
çünkü okyanuslar nefes aldığınız havaya,

0:07:23.328,0:07:25.857
içtiğiniz suya, yediğiniz yemeğe hakim.

0:07:25.857,0:07:28.225
Bunların tümü bir şekilde[br]okyanusun hakimiyetinde

0:07:28.225,0:07:30.709
ve bu bile daha keşfetmemiş halimiz --

0:07:30.709,0:07:32.087
Yüzde 5.

0:07:32.087,0:07:33.561
Size vermek istediğim mesaj şu:

0:07:33.561,0:07:36.377
Bu yüzde 5'in içinde[br]size biraz havalı bir şeyler gösterdim.

0:07:36.377,0:07:38.238
Çok daha fazla havalı şeyler var --

0:07:38.238,0:07:41.686
okyanusa her daldığımızda,[br]deniz hakkında yeni şeyler öğreniyoruz.

0:07:41.686,0:07:43.566
Peki, geri kalan %95'lik oranda ne var?

0:07:43.566,0:07:46.565
Heyecan verici şeylere ulaştık mı[br]yoksa dışarıda dahası var mı?

0:07:46.565,0:07:49.479
Okyanusun sürprizlerle dolu[br]olduğunu söylemek için buradayım.

0:07:49.479,0:07:51.420
Marcel Proust'un sevdiğim bir sözü var:

0:07:51.420,0:07:54.464
"Gerçek keşif yolculuğu, [br]pek de yeni manzaralar aramak değildir"

0:07:54.464,0:07:55.474
ki biz bunu yapıyoruz

0:07:55.474,0:07:57.517
"fakat o manzarayı[br]yeni gözlerle görmektir."

0:07:57.517,0:07:59.473
Bugün umarım ki size bunları göstermem,

0:07:59.473,0:08:02.017
bu gezegene yeni gözlerle[br]bakmanıza yardımcı olmuştur

0:08:02.017,0:08:04.715
ve sizden ilk kez bu konuda[br]farklı düşünmenizi istiyorum.

0:08:04.715,0:08:07.054
Çok teşekkürler. Teşekkür ederim.

0:08:07.054,0:08:09.656
(Alkış)