Tại một vùng đồng cỏ ở đất nước Mauritania, một con linh dương gazelle trút hơi thở cuối cùng vì bệnh lao. Nằm gục gần một hồ nước nhỏ, xác chết của con vật đe dọa gây ô nhiễm nguồn nước. Nhưng với đội vệ sinh miền sa mạc, đây là một bữa thịnh soạn. Với trọng lượng mười kilôgam và sải cánh gần ba mét, loài kền kền Nubia nghiễm nhiên là vua xác thối. Cái mỏ khỏe và cái cổ dài của loài chim này dễ dàng xẻ xuyên lớp da dày và các thớ cơ, tạo cơ hội cho những loài kền kền yếu hơn đến kiếm ăn. Cuộc cạnh tranh khốc liệt này đầy rủi ro với loài kền kền Ai Cập nhỏ bé. Với sải cánh chỉ có 180 centimet, loài này di cư từ tổ của chúng ở Bồ Đào Nha đến châu Phi và lợi dụng luồng khí nóng bốc lên để lơ lửng trên không vài giờ liền. Trước khi đến nơi, con kền kền tự thấy mình yếu thế nhất. Dù vậy, thông minh bù thể xác: nó thấy một ổ trứng đà điểu trống trải cách nó một khoảng không xa đầy những quả trứng to nhưng cứng chắc, và nó liệng một hòn đá lớn làm vỡ một quả - bữa ăn sẵn sàng, dù sau đó nó sẽ bay về chỗ xác linh dương khi những con chim to đã rời đi. Tít trên không trung là loài kền kền Ruppell’s Griffon. Lượn lờ ở tầm trên 11 000 mét, những con chim này bay cao hơn bất kì loài vật nào trên Trái Đất. Ở độ cao này, chúng không thể nhìn thấy các xác chết, nhưng bóng của đám kền kền bay thấp hơn sẽ dẫn chúng đến bữa ăn. Cái đầu trọc sẽ giúp chúng điều hòa sự tăng nhiệt đột ngột khi chúng hạ độ cao, và đầu cũng sẽ không bị vấy bẩn khi bươi xác con linh dương. Chỉ trong vài giờ, cái xác được "dọn" sạch sẽ, trước khi thịt thối làm nhiễm khuẩn nguồn nước. Đến bệnh lao cũng không thể đánh gục đám kền kền. Loài chim này tiến hóa đến mức có độ pH dạ dày thấp nhất thế giới động vật, nên chúng có thể tiêu hóa xác thối đầy mầm bệnh và chất thải mà không bị bệnh. Trên thực tế, có loài như kền kền râu sống trên núi với dịch vị đặc tính axit tiêu hóa hầu hết các loại xương chỉ trong 24 giờ. Sự thích nghi này giúp các loài kền kền nhỏ có thể ăn được phân động vật, trong khi những loài lớn hơn có thể ăn thịt động vật chết vì bệnh đã ba ngày. Dịch vị đặc tính axit còn bảo vệ kền kền trước những động vật sống: Bãi nôn bốc mùi của chúng làm hầu hết những kẻ săn mồi khiếp đảm. Dạ dày kền kền rất hữu ích khi loại bỏ mầm bệnh như bệnh tả, bệnh than, và bệnh dại khỏi hệ sinh thái châu Phi. Dù kền kền có thể dễ dàng tiêu hóa chất thải tự nhiên, chất hóa học nhân tạo lại là một vấn đề đối với chúng. Diclofenac, một loại thuốc thú y phổ biến cho gia súc ở Ấn Độ, lại cực kì gây hại cho kền kền. Vì tín ngưỡng địa phương cấm ăn thịt bò, nên kền kền sẽ ăn xác những con bò. Kể từ thập niên 1990, loại thuốc thú y này, cùng mối họa từ điện cao thế và suy giảm môi trường sống, đã làm giảm đến 95% số lượng kền kền tại khu vực này. Ở châu Phi, những kẻ săn trộm cố tình tẩm độc xác thú để ngăn kền kền xuất hiện nhằm tránh làm lộ chỗ ẩn náu của chúng. Một xác thú tẩm độc có thể hạ gục hơn 500 con kền kền. Hiện tại, hơn một nửa số loài kền kền đang gặp nguy hiểm. Ở những vùng mà kền kền đã tuyệt chủng, xác thú mất gấp ba lần thời gian để phân hủy. Khi đó cái xác sẽ gây ô nhiễm nguồn nước uống, đồng thời các loài chó và chuột hoang sẽ truyền bệnh cho con người. Khủng hoảng kền kền ở châu Á và châu Phi đã dẫn đến dịch bệnh dại ở Ấn Độ, khiến khoảng 20.000 người tử vong mỗi năm. May thay, một số nơi đã nhận ra tầm quan trọng của kền kền. Các nhà bảo tồn đã vận động thành công để cấm các loại thuốc như Diclofenac, trong khi các nhà nghiên cứu đang tìm cách khôi phục số lượng kền kền qua các chương trình gây giống. Ở một số vùng, các nhà hàng kền kền đã xuất hiện nơi các nông dân thải bỏ xác thú không chứa thuốc gây hại kền kền. Nhờ những động thái này, kền kền sẽ có thể tiếp tục vai trò góp phần bảo tồn hành tinh chúng ta - tận dụng cái chết và thối rữa vào sự sống.