1
00:00:11,093 --> 00:00:13,984
Kao jedan od najozloglašenijih
gangstera u istoriji,

2
00:00:13,984 --> 00:00:15,468
Al Kapone je gospodario

3
00:00:15,468 --> 00:00:19,928
ogromnim i isplativim
carstvom organizovanog kriminala.

4
00:00:19,928 --> 00:00:21,738
Kada je konačno izveden na suđenje,

5
00:00:21,738 --> 00:00:26,363
najviše za šta je mogao da bude osuđen
je bila utaja poreza.

6
00:00:26,363 --> 00:00:28,604
Skoro 100 miliona dolara godišnje,

7
00:00:28,604 --> 00:00:32,308
to je 1,4 milijarde u današnjem novcu,

8
00:00:32,308 --> 00:00:34,737
koje je Kapone zarađivao
od nezakonitog kockanja,

9
00:00:34,737 --> 00:00:35,898
švercovanja,

10
00:00:35,898 --> 00:00:37,045
bordela

11
00:00:37,045 --> 00:00:38,412
i iznuđivanja

12
00:00:38,412 --> 00:00:41,317
trebalo je da služe
kao dokazi za njegove zločine.

13
00:00:41,317 --> 00:00:44,985
Međutim, nije se moglo ući u trag novcu.

14
00:00:44,985 --> 00:00:49,265
Kapone i njegovi saradnici su ga sakrili
kroz ulaganja u razne poslove

15
00:00:49,265 --> 00:00:52,736
čiji se krajnji vlasnici
nisu mogli otkriti,

16
00:00:52,736 --> 00:00:55,474
poput lanaca vešeraja
koji su primali jedino gotovinu.

17
00:00:55,474 --> 00:01:00,605
Zapravo, ti vešeraji su delimičan razlog
zašto se ova aktivnost tako zove,

18
00:01:00,605 --> 00:01:02,995
pranje novca.

19
00:01:02,995 --> 00:01:06,235
Pranje novca je postalo termin
za bilo koji proces

20
00:01:06,235 --> 00:01:12,185
kojim se čiste nezakonito stečena sredstva
koja imaju prljavo kriminalno poreklo,

21
00:01:12,185 --> 00:01:16,516
čime se omogućuje njihovo korišćenje
unutar zakonite ekonomije.

22
00:01:16,516 --> 00:01:20,375
Međutim, Kapone nije bio prvi
ko je prao novac.

23
00:01:20,375 --> 00:01:24,606
Zapravo, ova praksa je skoro stara
koliko i sam novac.

24
00:01:24,606 --> 00:01:27,536
Trgovci su skrivali svoje bogatstvo
od ubirača poreza,

25
00:01:27,536 --> 00:01:31,746
gusari su težili da prodaju svoje premije
a da ne privuku pažnju

26
00:01:31,746 --> 00:01:33,836
na to kako su ih stekli.

27
00:01:33,836 --> 00:01:36,096
Sa skorašnjim dolaskom virtuelnih moneta,

28
00:01:36,096 --> 00:01:37,766
ofšor bankarstva,

29
00:01:37,766 --> 00:01:39,467
mračnog interneta

30
00:01:39,467 --> 00:01:41,136
i globalnog tržišta,

31
00:01:41,136 --> 00:01:44,607
spletke su postale sve složenije.

32
00:01:44,607 --> 00:01:47,876
Iako savremeni metodi pranja novca
uveliko variraju,

33
00:01:47,876 --> 00:01:50,836
većini su zajednička tri osnovna koraka:

34
00:01:50,836 --> 00:01:51,948
plasman,

35
00:01:51,948 --> 00:01:53,138
uslojavanje

36
00:01:53,138 --> 00:01:55,476
i integracija.

37
00:01:55,476 --> 00:02:00,337
Plasman je kada se nezakonito stečen novac
pretvara u imovinu

38
00:02:00,337 --> 00:02:02,226
koja se čini zakonitom.

39
00:02:02,226 --> 00:02:05,656
To se često radi tako što se sredstva
polažu kao depozit na račun u banci

40
00:02:05,656 --> 00:02:11,157
koji je registrovan na anonimnu
korporaciju ili profesionalnog posrednika.

41
00:02:11,157 --> 00:02:15,400
Ovo je korak u kome su kriminalci
često najpodložniji razotkrivanju

42
00:02:15,400 --> 00:02:18,967
jer unose ogromno bogatstvo
u sistem finansija,

43
00:02:18,967 --> 00:02:21,899
kako se čini niotkuda.

44
00:02:21,899 --> 00:02:26,278
Drugi korak, uslojavanje, uključuje
upotrebu višestrukih transakcija

45
00:02:26,278 --> 00:02:30,067
kako bi se sredstva što više udaljila
od njihovog porekla.

46
00:02:30,067 --> 00:02:33,127
Ovo može da bude u vidu transfera
između više naloga

47
00:02:33,127 --> 00:02:35,758
ili kupovinom kupoprodajne imovine,

48
00:02:35,758 --> 00:02:37,428
poput skupih automobila,

49
00:02:37,428 --> 00:02:38,303
umetnina

50
00:02:38,303 --> 00:02:39,917
i nekretnina.

51
00:02:39,917 --> 00:02:43,780
Kazina, u kojima ogromne sume novca
u svakoj sekundi prelaze iz ruke u ruku,

52
00:02:43,780 --> 00:02:47,208
su takođe popularna mesta za uslojavanje.

53
00:02:47,208 --> 00:02:50,609
Perač novca može da ima
svoj kockarski bilans na raspolaganju

54
00:02:50,609 --> 00:02:53,960
u lancima kazina smeštenim
u drugim državama

55
00:02:53,960 --> 00:02:57,709
ili može da sarađuje
sa zaposlenima i namešta igre.

56
00:02:57,709 --> 00:03:03,260
Poslednji korak, integracija, omogućuje
čistom novcu da uđe u glavnu ekonomiju

57
00:03:03,260 --> 00:03:06,059
i da bude od koristi
prvobitnom kriminalcu.

58
00:03:06,059 --> 00:03:08,669
Kriminalci mogu da ga ulože
u zakonit posao,

59
00:03:08,669 --> 00:03:11,309
pravdajući uplate lažnim fakturama

60
00:03:11,309 --> 00:03:13,950
ili čak mogu da osnuju
kvazi-dobrotvornu organizaciju,

61
00:03:13,950 --> 00:03:16,490
smeštajući sebe u odbor direktora

62
00:03:16,490 --> 00:03:19,370
sa izdašnom platom.

63
00:03:19,370 --> 00:03:20,689
Samo pranje novca

64
00:03:20,689 --> 00:03:26,950
nije zvanično prepoznato kao federalni
zločin u Sjedinjenim Državama do 1986.

65
00:03:26,950 --> 00:03:30,730
Pre toga, vlada je morala
da sudi za povezan zločin,

66
00:03:30,730 --> 00:03:33,680
poput utaje poreza.

67
00:03:33,680 --> 00:03:37,840
Od 1986. na dalje, mogli su da zaplene
bogatstvo, jednostavno pokazujući

68
00:03:37,840 --> 00:03:40,610
da je došlo do prikrivanja,

69
00:03:40,610 --> 00:03:44,570
što je imalo pozitivan uticaj
na suđenje većim kriminalnim operacijama,

70
00:03:44,570 --> 00:03:46,880
poput trgovaca narkoticima.

71
00:03:46,880 --> 00:03:49,901
Međutim, zakonska izmena
je pokrenula zabrinutost,

72
00:03:49,901 --> 00:03:53,931
između ostalog, zbog privatnosti
i vladinog nadzora.

73
00:03:53,931 --> 00:03:55,852
Trenutno, Ujedinjene nacije,

74
00:03:55,852 --> 00:03:57,411
nacionalne vlade

75
00:03:57,411 --> 00:03:58,992
i razne neprofitne organizacije

76
00:03:58,992 --> 00:04:00,932
se bore protiv pranja novca,

77
00:04:00,932 --> 00:04:06,031
a ipak, ono i dalje ima
važnu ulogu u globalnom zločinu.

78
00:04:06,031 --> 00:04:08,816
A najvisokoprofilniji primeri pranja novca

79
00:04:08,816 --> 00:04:11,803
su uključivali, ne samo privatna lica,

80
00:04:11,803 --> 00:04:17,207
već i veće finansijske institucije
i vladine zvaničnike.

81
00:04:17,207 --> 00:04:20,102
Niko zasigurno ne zna
ukupnu količinu novca

82
00:04:20,102 --> 00:04:22,833
koja se opere na godišnjem nivou,

83
00:04:22,833 --> 00:04:29,736
ali neke organizacije procenjuju
da se radi o stotinama milijardi dolara.