Als een van de meest beruchte
bendeleiders uit de geschiedenis,
stond Al Capone aan het hoofd
van een enorm winstgevend imperium
van georganiseerde criminaliteit.
Toen hij eindelijk werd berecht,
was belastingontduiking het enige
waaraan hij schuldig bevonden kon worden .
De bijna 100 miljoen dollar per jaar --
huidige waarde zo'n 1,4 miljard dollar --
die Capone verdiende aan illegaal gokken,
smokkelen,
prostitutie
en afpersing
zouden bewijs geweest kunnen zijn,
maar het geld was nergens te vinden.
Capone en zijn partners versluierden het
via investeringen in diverse bedrijven
waarvan de eigenlijke eigenaar
niet kon worden achterhaald,
zoals wasserettes die
alleen contant geld accepteren.
In feite zijn deze wasserettes deels
de reden voor de naam van deze activiteit;
'geld witwassen'.
Witwassen werd de term voor elke handeling
waarbij illegaal verkregen kapitaal
gereinigd wordt
van haar vuile, criminele wortels,
waardoor het kan integreren
in de legale economie.
Maar Capone was niet de eerste witwasser.
In feite is deze handelswijze
zo oud als geld zelf.
Kooplieden verborgen
hun rijkdommen van belastinginners
en piraten streefden hun buit
te verkopen zonder rond te bazuinen
hoe ze eraan gekomen waren.
Met de recente komst van virtuele valua,
offshore bankieren,
het darknet
en mondiale markten,
zijn sluwe plannen nog complexer geworden.
Hoewel de huidige
witwasmethoden sterk verschillen,
hebben ze vaak drie basisstappen gemeen:
positionering,
opeenstapeling
en integratie.
Positionering is het omzetten
van illegaal verkregen kapitaal
naar activa die legaal lijken.
Dit wordt vaak gedaan door geld
te storten op een bankrekening
die op een anoniem
bedrijf geregistreerd staat
of op naam van
een professionele stroman.
Tijdens deze stap zijn criminelen
het meest kwetsbaar zijn voor opsporingen
vermits ze enorme sommen
in het financiële systeem injecteren,
schijnbaar uit het niets.
De tweede stap, opeenstapeling, betreft
het uitvoeren van meerdere transacties
om meer afstand te creëren
tussen de fondsen en hun herkomst.
Dit kan bestaan uit overdrachten
tussen meerdere bankrekeningen,
of de aankoop
van verhandelbare eigendommen
zoals dure auto’s,
kunstwerken
en onroerend goed.
Casino's, waar elke seconde
grote sommen in andere handen overgaan,
zijn ook populaire locaties
voor opeenstapeling.
Een witwasser heeft mogelijk
zijn gokbalans beschikbaar gesteld
aan internationale casinovestigingen
of speelt onder één hoedje
met medewerkers om spellen te sjoemelen.
De laatste stap, integratie,
maakt het mogelijk
schoon geld in de reguliere
economie te herintegreren
zodat de originele crimineel
hiervan profijt heeft.
Ze investeren het mogelijk
in een legaal bedrijf
door betalingen te vorderen
via spookfacturen
of een nep-benefiet te organiseren,
zodat ze in de raad
van bestuur terechtkomen
en een buitensporig salaris verdienen.
Het witwassen zelf
werd niet officieel erkend
als een misdaad in de VS tot 1986.
Voor het zover kwam, moest de regering
een verwante misdaad vervolgen,
zoals belastingontduiking.
Vanaf 1986 konden ze rijkdom confisqueren
door simpelweg aan te tonen
dat versluiering plaatsvond.
Dat had een positief effect
op de vervolging van grote misdaadacties,
zoals drugssmokkel.
Maar een legale verschuiving
deed bezorgdheden rijzen
met betrekking tot privacy
en regeringstoezicht.
Tegenwoordig strijden de Verenigde Naties,
nationale regeringen
en diverse non-profitorganisaties
tegen witwassen,
toch speelt de handelswijze nog steeds
een grote rol in mondiale misdaad.
En de meest spraakmakende
voorbeelden van witwassen
zijn niet die van particulieren,
maar die van grote financiële instellingen
en regeringsfunctionarissen.
Niemand weet met zekerheid
wat het totale bedrag is
dat jaarlijks wordt witgewassen,
maar sommige organisaties schatten het
op honderden miljarden dollars.