1
00:00:15,037 --> 00:00:17,677
Verovatno ste čuli za Bostonsku čajanku,

2
00:00:17,677 --> 00:00:19,466
nešto o gomili besnih kolonista

3
00:00:19,466 --> 00:00:21,058
koji su, obučeni kao Indijanci,

4
00:00:21,058 --> 00:00:23,148
bacali kovčege sa čajem u vodu.

5
00:00:23,148 --> 00:00:24,842
Ali, priča je mnogo komplikovanija,

6
00:00:24,842 --> 00:00:26,207
ispunjena imperijalnim intrigama,

7
00:00:26,207 --> 00:00:27,480
korporativnim krizama,

8
00:00:27,480 --> 00:00:28,190
krijumčarenjem

9
00:00:28,190 --> 00:00:31,752
i korenima američkog rata
za nezavisnost.

10
00:00:31,752 --> 00:00:34,669
Prva stvar koju morate da znate 
o čaju tokom 1700-ih jeste

11
00:00:34,669 --> 00:00:36,742
da je bio zaista, zaista popularan.

12
00:00:36,742 --> 00:00:38,759
U Engleskoj, svaki muškarac,
žena i dete,

13
00:00:38,759 --> 00:00:42,032
su komzumirali približno
300 šolja čaja godišnje.

14
00:00:42,032 --> 00:00:44,661
Pošto su Englezi kolonizovali Ameriku,

15
00:00:44,661 --> 00:00:47,411
Amerikanci su takođe bili ludi za čajem.

16
00:00:47,411 --> 00:00:48,803
Do 1760-ih, pili su

17
00:00:48,803 --> 00:00:51,289
više od 450.000 kg čaja godišnje.

18
00:00:51,289 --> 00:00:53,375
Kad su Britanci hteli da povećaju poreze

19
00:00:53,375 --> 00:00:54,534
na čaj u Americi,

20
00:00:54,534 --> 00:00:55,726
ljudi su bili nezadovoljni,

21
00:00:55,726 --> 00:00:58,088
uglavnom jer se nisu mogli protiviti odluci

22
00:00:58,088 --> 00:00:59,547
donetoj u Londonu.

23
00:00:59,547 --> 00:01:00,610
Sećate li se famozne rečenice:

24
00:01:00,610 --> 00:01:02,628
"Nema oporezivanja bez zastupanja"?

25
00:01:02,628 --> 00:01:04,600
Američki kolonisti su dugo mislili

26
00:01:04,600 --> 00:01:07,566
da oni nisu subjekti oporezivanja koje
legislatura nameće

27
00:01:07,566 --> 00:01:09,684
u kojoj oni nisu ni zastupljeni.

28
00:01:09,684 --> 00:01:11,352
U stvari, umesto da su plaćali poreze,

29
00:01:11,352 --> 00:01:13,695
jednostavno su varali skupljače poreza.

30
00:01:13,695 --> 00:01:16,775
S obzirom da je istočna obala Amerike 
nekoliko stotina kilometara dugačka

31
00:01:16,775 --> 00:01:18,595
a Britanske snage su bile aljkave,

32
00:01:18,595 --> 00:01:20,779
otprilike 3/4 čaja, koje su Amerikanci pili,

33
00:01:20,779 --> 00:01:23,198
bilo je prokrijumčareno uglavnom iz Holandije.

34
00:01:23,198 --> 00:01:24,826
Britanci su insistirali da Parlament

35
00:01:24,826 --> 00:01:27,120
ima vlast da oporezuje koloniste,

36
00:01:27,120 --> 00:01:29,161
naročito kad se Britanija duboko zadužila

37
00:01:29,161 --> 00:01:31,421
ratujući protiv Francuza
u Sedmogodišnjem ratu.

38
00:01:31,421 --> 00:01:32,375
Da bi se nadoknadio manjak u budžetu,

39
00:01:32,375 --> 00:01:33,792
London se okrenuo prema Amerikancima,

40
00:01:33,792 --> 00:01:37,964
i 1767. nametnuo nove poreze 
na razna uvozna dobra,

41
00:01:37,964 --> 00:01:40,513
uključujući i voljeni čaj Amerikanaca.

42
00:01:40,513 --> 00:01:42,223
Amerikanci su odgovorili: ne, hvala!

43
00:01:42,223 --> 00:01:44,219
Bojkotovali su uvoz čaja iz Britanije

44
00:01:44,219 --> 00:01:45,972
i umesto toga, kuvali su svoj.

45
00:01:45,972 --> 00:01:48,521
Nakon što je gomila novih britanskih 
carinskih komesara

46
00:01:48,521 --> 00:01:51,210
molila London da pošalje vojsku 
da im pomogne oko uterivanja poreza,

47
00:01:51,210 --> 00:01:52,416
dešavanja su se zahuktala do te mere

48
00:01:52,416 --> 00:01:54,674
da su Crveni Mundiri pucali 
na masu u Bostonu,

49
00:01:54,674 --> 00:01:55,957
ubivši nekoliko ljudi,

50
00:01:55,957 --> 00:01:58,408
tokom događaja koji je ubrzo 
nazvan Bostonski Masakr.

51
00:01:58,408 --> 00:02:00,651
Van odredaba Zakona o čaju iz 1773.,

52
00:02:00,651 --> 00:02:02,905
Parlament je skovao novu strategiju.

53
00:02:02,905 --> 00:02:05,241
Istočnoindijska kompanija
bi prodala višak čaja

54
00:02:05,241 --> 00:02:08,776
direktno pažljivo izabranim
primaocima u Americi.

55
00:02:08,776 --> 00:02:10,238
Ovaj potez bi smanjio cenu potrošačima

56
00:02:10,238 --> 00:02:12,855
i učinio britanski čaj konkurentnim 
prokrijumčarenom čaju

57
00:02:12,855 --> 00:02:14,783
a zadržao bi i deo poreza.

58
00:02:14,783 --> 00:02:16,365
Ali kolonisti su prozreli britansku nameru

59
00:02:16,365 --> 00:02:18,272
i uzvikivali su: "Monopol!"

60
00:02:18,272 --> 00:02:21,664
Hladan, kišni 16. decembar 1773. godine.

61
00:02:21,664 --> 00:02:23,757
Otprilike 5.000 bostonaca se okupilo

62
00:02:23,757 --> 00:02:25,426
u "Old South Meeting House",

63
00:02:25,426 --> 00:02:27,262
čekajući da čuju
da li će nove isporuke čaja

64
00:02:27,262 --> 00:02:28,736
koje su stizale u luku

65
00:02:28,736 --> 00:02:30,431
biti istovarene za prodaju.

66
00:02:30,431 --> 00:02:32,099
Kad je kapetan jednog od takvih brodova javio

67
00:02:32,099 --> 00:02:34,344
da ne može da krene 
sa svojim tovarom na brodu,

68
00:02:34,344 --> 00:02:35,821
Sem Adams je uzviknuo:

69
00:02:35,821 --> 00:02:38,899
"Ovaj sastanak ne može ništa više 
da učini da spase državu!"

70
00:02:38,899 --> 00:02:41,566
Povici "Bostonska luka
je večeras čajnik!"

71
00:02:41,566 --> 00:02:42,916
odjekivali su iz gomile

72
00:02:42,916 --> 00:02:43,892
i otprilike 50 muškaraca,

73
00:02:43,892 --> 00:02:45,989
neki od njih obučeni kao Indijanci,

74
00:02:45,989 --> 00:02:47,818
odmarširali su do "Griffin's Wharf"

75
00:02:47,818 --> 00:02:49,485
na juriš zauzeli tri broda

76
00:02:49,485 --> 00:02:52,690
i bacili 340 kovčega čaja
sa palube u vodu.

77
00:02:52,690 --> 00:02:54,537
Besna britanska vlast je odgovorila

78
00:02:54,537 --> 00:02:57,461
donošenjem tzv. Nepodnošljivih zakona 1774.,

79
00:02:57,461 --> 00:02:59,423
koji su, između ostalog,

80
00:02:59,423 --> 00:03:02,155
zatvorili bostonsku luku sve dok 
lokalno stanovništvo

81
00:03:02,155 --> 00:03:04,102
nije nadoknadilo Istočnoindijskoj kompaniji za čaj.

82
00:03:04,102 --> 00:03:05,093
To se nikada nije dogodilo.

83
00:03:05,093 --> 00:03:06,686
Predstavnici kolonija

84
00:03:06,686 --> 00:03:08,310
su se okupili u Filadelfiji da razmotre

85
00:03:08,310 --> 00:03:11,666
kako je najbolje da reaguju 
na britansko ugnjetavanje.

86
00:03:11,666 --> 00:03:14,830
Učesnici Prvog Kontinentalnog Kongresa su
podržali uništavanje čaja,

87
00:03:14,830 --> 00:03:17,248
obećali su da će podržati trajan bojkot

88
00:03:17,248 --> 00:03:20,023
i otišli kući krajem oktobra 1774.

89
00:03:20,023 --> 00:03:22,274
još više jedinstveni u nastojanju

90
00:03:22,274 --> 00:03:24,389
da zaštite svoja prava i slobode.

91
00:03:24,389 --> 00:03:26,814
Bostonska čajanka
je pokrenula lančanu reakciju

92
00:03:26,814 --> 00:03:28,210
koja je sa kratkom pauzom dovela do

93
00:03:28,225 --> 00:03:29,696
Deklaracije o nezavisnosti

94
00:03:29,696 --> 00:03:30,995
i krvavog ustanka,

95
00:03:30,995 --> 00:03:33,762
nakon kojeg je novo društvo 
bilo slobodno da pije svoj čaj

96
00:03:33,762 --> 00:03:35,958
manje-više, u miru.