WEBVTT

00:00:00.164 --> 00:00:01.944
<i>[Al deze verhalen zijn fake]</i>

00:00:01.944 --> 00:00:05.854
<i>[Update: ontspoorde Amtrak trein was toch
 geen ongeluk. Moslim man gearresteerd]</i>

00:00:06.011 --> 00:00:09.642
<i>[Geloof het of niet, dit is een haai 
op de snelweg in Houston, Texas]</i>

00:00:11.365 --> 00:00:14.155
<i>[Chocolade zal binnen 40 jaar verdwijnen]</i>

00:00:16.271 --> 00:00:19.471
<i>[Deze journalist leert studenten
hoe ze fake news kunnen ontdekken.]</i>

00:00:23.088 --> 00:00:25.818
We moeten allemaal 
digitale rechercheurs worden.

00:00:25.969 --> 00:00:27.769
<i>[Hier volgen zijn tips.]</i>

00:00:28.470 --> 00:00:29.900
Ten eerste:

00:00:29.900 --> 00:00:32.435
Waar komt deze informatie vandaan?

00:00:32.949 --> 00:00:34.709
Veel fake nieuwssites

00:00:34.709 --> 00:00:38.663
proberen een URL te maken
die vergelijkbaar is met

00:00:38.663 --> 00:00:41.573
een URL van een publicatie 
die je wellicht kent

00:00:41.573 --> 00:00:43.333
of waar je misschien 
bekend mee bent.

00:00:44.113 --> 00:00:46.825
Uiteindelijk is de beste manier 
om te begrijpen

00:00:46.825 --> 00:00:49.139
of een site wel of niet betrouwbaar is,

00:00:49.139 --> 00:00:51.947
het daadwerkelijk lezen 
van de inhoud op de site,

00:00:51.947 --> 00:00:53.749
niet slechts één artikel erover

00:00:53.749 --> 00:00:55.629
maar andere artikelen en te kijken

00:00:55.629 --> 00:00:58.329
of ze voldoen aan de normen
van kwaliteitsjournalistiek.

00:00:58.329 --> 00:00:59.779
<i>[2. Klinkt de kop neutraal?]</i>

00:00:59.779 --> 00:01:03.219
<i>[Recreatieve marihuana is officieel
legaal in Californië]</i>

00:01:03.219 --> 00:01:04.219
<i>[Neutraal]</i>

00:01:04.832 --> 00:01:08.342
<i>[Ierse rocker van U2 spant samen 
met elite om president af te zetten]</i>

00:01:08.342 --> 00:01:09.342
<i>[Niet neutraal]</i>

00:01:11.125 --> 00:01:12.905
Als het je echt boos maakt,

00:01:13.004 --> 00:01:14.084
of heel verdrietig,

00:01:14.084 --> 00:01:15.827
of je barst in lachen uit,

00:01:15.827 --> 00:01:17.780
is het eigenlijk een rode vlag voor je

00:01:17.780 --> 00:01:19.829
omdat het een soort
kortsluiting veroorzaakt

00:01:19.829 --> 00:01:22.604
in je logische centrum
of denkvermogen.

00:01:22.604 --> 00:01:24.524
<i>3. [Wie schreef het?]</i>

00:01:26.282 --> 00:01:28.362
Ik kan de auteur 
van dat artikel opzoeken,

00:01:28.362 --> 00:01:30.991
Ik kan de andere dingen zien
die ze hebben geschreven.

00:01:31.444 --> 00:01:33.222
Is er een auteur van het artikel?

00:01:33.222 --> 00:01:35.508
Want dat is een belangrijke tip

00:01:35.508 --> 00:01:37.042
om ons te helpen uitvinden

00:01:37.042 --> 00:01:38.901
of dit stukje informatie

00:01:38.901 --> 00:01:42.174
eigenlijk echt en betrouwbaar is.

00:01:42.636 --> 00:01:44.686
<i>4. [Wat zijn de bronnen van het artikel?]</i>

00:01:46.198 --> 00:01:47.868
Als ik iets lees als dit:

00:01:48.142 --> 00:01:51.788
"Wetenschappers zeggen dat 
chocoladetaart je slimmer maakt".

00:01:51.982 --> 00:01:53.869
Maar welke wetenschappers?

00:01:54.120 --> 00:01:56.136
En wat zeiden ze precies?

00:01:56.391 --> 00:02:00.006
Een van de manieren waarop geruchten
verspreid worden, is dat veel mensen

00:02:00.006 --> 00:02:01.796
dezelfde informatie 
blijven herhalen,

00:02:01.796 --> 00:02:03.760
maar niemand heeft het geverifieerd.

00:02:03.760 --> 00:02:05.710
Dus journalisten zijn afhankelijk van

00:02:05.710 --> 00:02:07.282
hoogwaardige bronnen.

00:02:07.282 --> 00:02:09.983
Dus, experts, hoe ben je aan
deze informatie gekomen?

00:02:09.983 --> 00:02:12.578
Hoe weet je dat 
deze informatie waar is?

00:02:12.578 --> 00:02:15.008
<i>[5. Zijn de afbeeldingen accuraat?]</i>

00:02:16.439 --> 00:02:19.418
Iemand pakt die foto van 
misschien drie jaar geleden en zegt

00:02:19.418 --> 00:02:20.972
"Dit gebeurt nu".

00:02:20.972 --> 00:02:24.016
Daar hebben we veel van gezien
tijdens de recente orkanen.

00:02:24.016 --> 00:02:27.254
<i>[Familie uit Houston vlucht uit huis 
 in een koelkast voor orkaan Harvey.]</i>

00:02:27.254 --> 00:02:29.103
<i>[Deze foto van Houston
achtervolgt me.]</i>

00:02:30.212 --> 00:02:32.240
De functie "Omgekeerd 
afbeelding zoeken" op Google gebruiken.

00:02:32.240 --> 00:02:35.245
Google kan je vertellen waar dat beeld

00:02:35.245 --> 00:02:37.775
eerder is verschenen
en wie het heeft gedeeld.

00:02:38.906 --> 00:02:41.038
Dat kan je belangrijke tips geven

00:02:41.041 --> 00:02:44.416
over of de afbeelding wel 
of niet origineel is,

00:02:44.416 --> 00:02:47.300
of de afbeelding in zijn 
oorspronkelijke context is geplaatst.

00:02:50.017 --> 00:02:51.350
Dit is wat we moeten doen.

00:02:51.350 --> 00:02:54.730
We proberen een beetje dieper 
te graven dan die eerste tweet

00:02:54.730 --> 00:02:57.250
die je vertelt dat chocoladetaart
je slimmer maakt.

00:02:57.331 --> 00:03:00.214
<i>(Ondertiteling door Ilona vd Tang, 
review door Nathalie B.)</i>