WEBVTT 00:00:00.970 --> 00:00:04.370 ʜᴇᴘ ʙᴇʀᴀʙᴇʀ ʙiʀ ʏᴏʟᴄᴜʟᴜğᴀ çıᴋıʏᴏʀᴜᴢ. 00:00:05.390 --> 00:00:13.030 Bu video, Büyük Patlama'dan günümüze kadarki 13 milyar senelik zamanı 10 dakikaya indirgeyecek. 00:00:13.820 --> 00:00:17.390 Her geçen saniye 22 milyon yılı simgeleyecek. 00:00:18.300 --> 00:00:23.190 Bu ölçekte, insanlar en son saniyenin onda birinden önce ortaya çıkmayacak. 00:00:24.000 --> 00:00:25.000 Evrenin başlangıcına son 5... 00:00:25.000 --> 00:00:26.000 Evrenin başlangıcına son 4... 00:00:26.000 --> 00:00:27.000 Evrenin başlangıcına son 3... 00:00:27.000 --> 00:00:28.000 Evrenin başlangıcına son 2... 00:00:28.000 --> 00:00:29.000 Evrenin başlangıcına son 1... 00:00:30.010 --> 00:00:33.960 ᴏʟᴀʏ: ʙüʏüᴋ ᴘᴀᴛʟᴀᴍᴀ > 13.8 ᴍiʟʏᴀʀ sᴇɴᴇ ᴇᴠᴠᴇʟ < 00:00:38.770 --> 00:00:41.060 ᴏʟᴀʏ: iʟᴋ ʏıʟᴅıᴢıɴ ᴏʟᴜşᴜᴍᴜ > 13.6 ᴍiʟʏᴀʀ sᴇɴᴇ ᴇᴠᴠᴇʟ < 00:00:41.060 --> 00:00:44.740 İlkel gaz bulutları ve kozmik tozlardan... 00:00:44.980 --> 00:00:47.490 ...kütle çekimi yıldızları oluşturdu. 00:00:47.850 --> 00:00:51.390 ᴏʟᴀʏ: ʏıʟᴅıᴢ ᴏʟᴜşᴜᴍᴜɴᴜɴ iʟᴋ sᴀғʜᴀʟᴀʀı > 13.4 ᴍiʟʏᴀʀ sᴇɴᴇ ᴇᴠᴠᴇʟ < 00:01:05.420 --> 00:01:07.030 ᴏʟᴀʏ: ɢᴀʟᴀᴋsi ᴏʟᴜşᴜᴍᴜɴᴜɴ iʟᴋ sᴀғʜᴀʟᴀʀı > 13 ᴍiʟʏᴀʀ sᴇɴᴇ ᴇᴠᴠᴇʟ < 00:01:07.050 --> 00:01:11.570 Kütle çekimi, yıldız sistemlerini geniş galaksiler hâlinde bir araya getiriyor, 00:01:12.170 --> 00:01:13.250 ...ve onlara, 00:01:14.710 --> 00:01:17.790 ...sonsuz uzaydaki yolculuklarında yol gösteriyor. 00:01:24.100 --> 00:01:25.940 Zamanın durmak bilmeyen akışı... 00:01:25.940 --> 00:01:31.530 ...kâinatın gelişimini şekillendirerek harikulade mucizeler meydana getirdi. 00:01:44.120 --> 00:01:47.080 Galaksilerin kimi birbirlerine o kadar çok yakınlaştı ki, 00:01:47.220 --> 00:01:50.400 ...adeta kütle çekimsel bir sarılmayla kenetlendiler. 00:02:07.370 --> 00:02:10.320 Ne görkemli bir manzara olurdu bu düşünsenize... 00:02:38.390 --> 00:02:39.480 Evren, 00:02:39.760 --> 00:02:42.990 ...geliştikçe belli dönemlerden geçer. 00:02:45.000 --> 00:02:51.800 Başlangıçları ve bitişleri, benzersiz dönüm noktalarıyla işaretlenmiş muazzam çağlardan: 00:02:53.620 --> 00:02:57.000 İçindeki mucizelerin doğumu ve ölümüdür bu dönüm noktaları. 00:03:02.500 --> 00:03:08.300 Bizler, ancak ara sıra farkına vardığımız muazzam bir evrimsel silsilenin, 00:03:08.800 --> 00:03:11.630 ...yani kozmik evrimin sonucuyuz. 00:03:19.080 --> 00:03:20.900 ᴏʟᴀʏ: sᴀᴍᴀɴʏᴏʟᴜ‘ɴᴜɴ ᴏʟᴜşᴜᴍᴜ > 10 ᴍiʟʏᴀʀ sᴇɴᴇ ᴇᴠᴠᴇʟ < 00:03:20.900 --> 00:03:23.200 Kütle çekimi yüce yaratıcı, 00:03:23.580 --> 00:03:26.200 ...cihanların mimarıdır. 00:03:29.360 --> 00:03:31.700 Fakat kütle çekimi, ayrıca da tahrip edici bir güçtür. 00:03:34.000 --> 00:03:35.300 Zira çok acımasızdır. 00:03:35.300 --> 00:03:37.000 ᴏʟᴀʏ: ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ᴏʟᴜşᴜᴍᴜ > 9.6 ᴍiʟʏᴀʀ sᴇɴᴇ ᴇᴠᴠᴇʟ < 00:03:39.100 --> 00:03:43.900 Güneşimizin yaklaşık 15 katı kütleye sahip bir yıldız içine çöktüğünde, 00:03:44.450 --> 00:03:49.900 ...çekirdeğindeki tüm maddeler, sonsuz küçüklükte karanlık bir boşluğa sıkıştırılır. 00:03:50.260 --> 00:03:52.600 Oluşan şey “Yıldız Kütleli Kara Delik”tir. 00:04:06.180 --> 00:04:09.350 Bu canavarların muazzam kütle çekimi... 00:04:09.380 --> 00:04:11.600 ...bir yıldızı parçalarına ayırabilir. 00:04:16.180 --> 00:04:20.100 Yıldızın yüzeyinde bulunan maddeleri koparıp kendi yörüngelerine çekerler. 00:04:27.000 --> 00:04:30.800 Bu aşırı ısınmış maddeler, kara deliğin ağzının etrafında hızlı bir şekilde döner, 00:04:31.200 --> 00:04:34.800 Merkezlerinden de muazzam radyasyon jetleri püskürür. 00:04:41.200 --> 00:04:44.700 Her ne kadar bu radyasyon jetleri kâinatın öbür ucundan bile gözlenebilse de... 00:04:44.800 --> 00:04:47.600 ...kara deliklerin merkezleri hâlâ gizemlerini korumaktadır. 00:04:50.470 --> 00:04:52.900 Işık dahi onlardan kaçamaz. 00:04:53.300 --> 00:04:56.900 Bu nedenle, içlerinde ne yer aldığı sonsuza dek bir sır olarak kalacak. 00:04:59.800 --> 00:05:02.000 ᴏʟᴀʏ: ʏıʟᴅıᴢ öʟüᴍü ᴠᴇ ʏᴇɴiᴅᴇɴ ᴅᴏğᴜᴍᴜ > 7.6 ᴍiʟʏᴀʀ sᴇɴᴇ ᴇᴠᴠᴇʟ < 00:05:02.000 --> 00:05:03.750 Bir yıldızın yaşamı boyunca, 00:05:03.750 --> 00:05:09.000 ...dışa iten enerji ve içe çeken kütle çekimi arasında sonu gelmez bir mücadele vardır. 00:05:10.200 --> 00:05:11.980 Yıldız, yakıtı tükendiğinde... 00:05:11.980 --> 00:05:17.400 ...çöküp ardından da 1 milyar Güneş'e eşdeğer bir parlaklık ile patlayıverir. 00:05:37.200 --> 00:05:39.600 Yıldız, parçalarına ayrılarak... 00:05:39.700 --> 00:05:45.460 ...yaşamı boyunca oluşturduğu tüm elementleri uzaya püskürtecek... 00:05:45.480 --> 00:05:46.500 ...ve ölecektir. 00:05:49.700 --> 00:05:56.500 Bunlar, süpernova patlamalarının saçtığı elementlerden oluşan yeni yıldızlar. 00:05:58.570 --> 00:06:03.700 Ölü yıldızların kalıntılarından yeni yıldızlar doğuveriyor. 00:06:05.480 --> 00:06:11.400 Ve işte bu evrensel ölüm ve yeniden doğum süreciyle bizler meydana geldik. 00:06:13.000 --> 00:06:20.600 Bundan 5 milyar sene evvel, bizim Güneşimiz de aynen bunun gibi bir nebuladan oluşmuştu çünkü. 00:06:24.600 --> 00:06:27.700 ᴏʟᴀʏ: öɴɢᴇᴢᴇɢᴇɴiᴍsi ᴛᴏᴢ ʙᴜʟᴜᴛʟᴀʀıɴıɴ çöᴋüşü 00:06:27.700 --> 00:06:32.260 Hidrojen bulutları, kütle çekimi altında sürekli içlerine çöker... 00:06:32.390 --> 00:06:35.800 ...ve yeni bir yıldızın yaşam süresi böylece başlamış olur. 00:06:38.080 --> 00:06:40.900 “Güneş” olarak bildiğimiz... 00:06:41.260 --> 00:06:42.230 ...bir yıldız doğmuştur. 00:06:42.230 --> 00:06:44.600 ᴏʟᴀʏ: ɢüɴᴇş'iɴ ᴅᴏğᴜᴍᴜ 00:06:52.580 --> 00:06:55.600 Etrafında, gezegenlerden oluşan bir ağ şekillendi. 00:06:57.380 --> 00:06:58.300 Onlardan biri de... 00:06:58.600 --> 00:06:59.600 ...Dünya'ydı. 00:06:59.740 --> 00:07:02.000 ᴏʟᴀʏ: ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ ᴏʟᴜşᴜᴍᴜ 00:07:07.380 --> 00:07:10.950 Güneş Sistemi'nin meydana gelişinden geriye kalan artıklar... 00:07:11.070 --> 00:07:12.600 ...Dünya'yla çarpıştı. 00:07:12.600 --> 00:07:13.800 ᴏʟᴀʏ: ᴀʏ'ıɴ ᴏʟᴜşᴜᴍᴜ 00:07:27.300 --> 00:07:28.380 ᴏʟᴀʏ: ʜᴀᴅᴇʏᴀɴ ᴅöɴᴇᴍi 00:07:28.380 --> 00:07:31.500 Dünya, yaşamına eriyik bir cehennem olarak başlamıştır. 00:07:33.080 --> 00:07:35.700 İlk kıtalar, hâlâ oluşum aşamasındaydı. 00:07:37.000 --> 00:07:38.300 ᴏʟᴀʏ: ᴀʀᴋᴇʏᴀɴ ᴅöɴᴇᴍi 00:07:38.300 --> 00:07:41.200 Yeryüzü, yanardağların egemenliği altındaydı. 00:07:42.680 --> 00:07:44.500 Düşmanca ve cansızdı. 00:07:48.580 --> 00:07:50.400 Ancak okyanusun derinliklerinde... 00:07:50.600 --> 00:07:52.000 ...yaşam başlamıştı bile. 00:07:54.190 --> 00:07:56.200 ᴏʟᴀʏ: iʟᴋ ʏᴀşᴀᴍ ғᴏʀᴍʟᴀʀı 00:08:01.780 --> 00:08:07.000 En sonki teoriye göre, su altı volkanik bacalarından püsküren kimyasallar... 00:08:07.000 --> 00:08:11.700 ...katılaşarak ilk hücrelerin oluşumu için gerekli olan koşulları sağladı. 00:08:26.200 --> 00:08:28.900 Yaklaşık 3 milyar sene boyunca, 00:08:29.000 --> 00:08:34.900 ...basit mikroskobik organizmalar, Dünya üzerindeki en gelişmiş yapıdaki canlılardı. 00:08:38.700 --> 00:08:44.300 Siyanobakteriler ve diğer oksijen üreten mikroplar ortaya çıkmaya başlamıştı. 00:08:44.300 --> 00:08:45.180 ᴏʟᴀʏ: ᴀᴛᴍᴏsғᴇʀiɴ ᴏᴋsiᴊᴇɴʟᴇ ᴅᴏʟᴍᴀsı 00:08:45.180 --> 00:08:51.900 Bu bitkimsi mikroplar, koloniler hâlinde atmosfere muazzam miktarlarda oksijen salmaya başladı. 00:08:59.600 --> 00:09:05.200 Ve bu oksijen artışı, hayvanlar âleminin ortaya çıkışındaki en önemli etkendi. 00:09:11.500 --> 00:09:14.000 ᴏʟᴀʏ: iʟᴋ ᴛᴇᴋ ʜüᴄʀᴇʟi ᴋᴀʀᴍᴀşıᴋ ʏᴀşᴀᴍ 00:09:17.100 --> 00:09:20.600 Organizmalar, nefes almak için oksijeni kullanmaya başladı. 00:09:22.380 --> 00:09:27.200 Bu da, daha kompleks yaşam formlarının oluşabilmesi için gerekli enerjiyi sağladı. 00:09:28.900 --> 00:09:31.000 ᴏʟᴀʏ: ᴘʀᴏᴛᴇʀᴏᴢᴏiᴋ ᴅᴇᴠiʀ 00:09:38.280 --> 00:09:40.600 Kompleks yaşamın ortaya çıkışından hemen önce, 00:09:40.700 --> 00:09:45.600 ...o zamana kadarki en büyük buzul çağının kontrolü altındaydı Dünya. 00:09:45.600 --> 00:09:47.600 ᴏʟᴀʏ: ᴋᴀʀᴛᴏᴘᴜ ᴅüɴʏᴀ 00:09:57.070 --> 00:09:58.000 ᴏʟᴀʏ: iʟᴋ çᴏᴋ ʜüᴄʀᴇʟi ʜᴀʏᴠᴀɴʟᴀʀ 00:09:58.000 --> 00:09:59.250 Sonra da bir anda, 00:09:59.900 --> 00:10:02.200 ...çok hücreli organizmalar ortaya çıktı. 00:10:06.600 --> 00:10:08.980 ᴏʟᴀʏ: ᴋᴀᴍʙʀiʏᴇɴ ᴘᴀᴛʟᴀᴍᴀsı 00:10:08.980 --> 00:10:10.700 ᴏʟᴀʏ: ᴏʀᴅᴏᴠisʏᴇɴ ᴅöɴᴇᴍi 00:10:10.700 --> 00:10:11.800 ᴏʟᴀʏ: siʟüʀʏᴇɴ ᴅöɴᴇᴍi 00:10:11.800 --> 00:10:14.590 ᴏʟᴀʏ: ᴅᴇᴠᴏɴiʏᴇɴ ᴅöɴᴇᴍi 00:10:14.590 --> 00:10:17.090 ᴏʟᴀʏ: ᴋᴀʀʙᴏɴiғᴇʀ ᴅöɴᴇᴍi 00:10:17.090 --> 00:10:19.100 ᴏʟᴀʏ: ᴘᴇʀiᴍʏᴇɴ ᴅöɴᴇᴍi 00:10:19.100 --> 00:10:21.300 ᴏʟᴀʏ: ᴛʀiʏᴀs ᴅöɴᴇᴍi 00:10:21.300 --> 00:10:27.300 ᴏʟᴀʏ: ᴋʀᴇᴛᴀsᴇ ᴅöɴᴇᴍi 00:10:27.300 --> 00:10:29.790 ᴏʟᴀʏ: ᴍᴇᴍᴇʟiʟᴇʀiɴ ʏüᴋsᴇʟişi 00:10:29.790 --> 00:10:32.360 sıʀᴀsıʏʟᴀ: ᴀᴜsᴛʀᴀʟᴏᴘiᴛʜᴇᴄᴜs ᴀғᴀʀᴇɴsis ʜᴏᴍᴏ ᴇʀᴇᴄᴛᴜs ɴᴇᴀɴᴅᴇʀᴛᴀʟ ʜᴏᴍᴏ sᴀᴘiᴇɴ 00:10:32.400 --> 00:10:38.600 ᴛüᴍ ᴇᴠʀᴇɴiɴ ʜıᴢʟᴀɴᴅıʀıʟᴍış ᴛᴀʀiʜi 00:10:39.200 --> 00:10:41.850 ᴍᴇʟᴏᴅʏsʜᴇᴇᴘ ᴛᴀʀᴀғıɴᴅᴀɴ ʜᴀᴢıʀʟᴀɴᴍışᴛıʀ çᴇᴠiʀi: @yigithan.kilinc & Tuluğ Özgür 00:10:42.000 --> 00:10:47.200 BU VİDEO HAKKINDA DAHA FAZLA ŞEY İÇİN, MELODYSHEEP.COM/TIMELAPSE'E GİDİN