[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.76,0:00:04.84,Default,,0000,0000,0000,,Wybierzmy się w podróż. Dialogue: 0,0:00:06.10,0:00:10.75,Default,,0000,0000,0000,,Ten film przedstawia 13 miliardów lat \Nistnienia wszechświata na 10-minutowej skali Dialogue: 0,0:00:10.75,0:00:12.96,Default,,0000,0000,0000,,od Wielkiego Wybuchu do dzisiejszego dnia. Dialogue: 0,0:00:14.32,0:00:17.60,Default,,0000,0000,0000,,Każda sekunda odpowiada 22 milionom lat. Dialogue: 0,0:00:18.56,0:00:22.98,Default,,0000,0000,0000,,Na tej skali ludzie pojawiają się \Ndopiero na ułamek ostatniej sekundy. Dialogue: 0,0:00:24.10,0:00:24.94,Default,,0000,0000,0000,,Wszechświat rozpocznie się za 5... Dialogue: 0,0:00:24.98,0:00:25.94,Default,,0000,0000,0000,,Wszechświat rozpocznie się za 4... Dialogue: 0,0:00:25.94,0:00:27.04,Default,,0000,0000,0000,,Wszechświat rozpocznie się za 3... Dialogue: 0,0:00:27.04,0:00:27.98,Default,,0000,0000,0000,,Wszechświat rozpocznie się za 2... Dialogue: 0,0:00:27.98,0:00:29.02,Default,,0000,0000,0000,,Wszechświat rozpocznie się za 1... Dialogue: 0,0:00:30.51,0:00:32.21,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Wielki Wybuch Dialogue: 0,0:00:38.86,0:00:40.90,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Pierwsza gwiazda Dialogue: 0,0:00:41.22,0:00:44.62,Default,,0000,0000,0000,,[Brian Cox] Z pierwotnej chmury gazów i kosmicznego pyłu Dialogue: 0,0:00:44.86,0:00:47.42,Default,,0000,0000,0000,,grawitacja wykuła gwiazdy. Dialogue: 0,0:00:47.93,0:00:49.79,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Wczesne formowanie się gwiazd Dialogue: 0,0:01:05.56,0:01:07.28,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Wczesne formowanie się galaktyk Dialogue: 0,0:01:07.32,0:01:11.30,Default,,0000,0000,0000,,Grawitacja spaja ze sobą systemy gwiezdne \Nw rozległe galaktyki Dialogue: 0,0:01:12.26,0:01:17.72,Default,,0000,0000,0000,,i kieruje nimi podczas ich podróży\Nprzez nieograniczoną przestrzeń. Dialogue: 0,0:01:23.98,0:01:31.22,Default,,0000,0000,0000,,Bezustanny upływ czasu napędzał ewolucję \Nwszechświata i stworzył wiele niezwykłych cudów. Dialogue: 0,0:01:44.14,0:01:50.32,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre galaktyki uformowały się tak blisko siebie, \Nże są zamknięte w grawitacyjnych objęciach. Dialogue: 0,0:02:07.34,0:02:10.32,Default,,0000,0000,0000,,Jakże wspaniały byłby to widok. Dialogue: 0,0:02:38.48,0:02:43.02,Default,,0000,0000,0000,,Podczas swojej ewolucji wszechświat \Nprzechodzi przez odrębne epoki. Dialogue: 0,0:02:44.92,0:02:51.64,Default,,0000,0000,0000,,Ogromne połacie czasu, których początki i końce\Nnaznaczone są wyjątkowymi kamieniami milowymi. Dialogue: 0,0:02:53.82,0:02:56.98,Default,,0000,0000,0000,,Narodziny i śmierci jego cudów. Dialogue: 0,0:03:02.54,0:03:08.16,Default,,0000,0000,0000,,[Carl Sagan] Jesteśmy wytworem ewolucyjnego \Nporządku wszechświata - kosmicznej ewolucji Dialogue: 0,0:03:08.36,0:03:11.50,Default,,0000,0000,0000,,z czego rzadko zdajemy sobie sprawę. Dialogue: 0,0:03:18.93,0:03:20.86,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Formowanie się Drogi Mlecznej Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:26.04,Default,,0000,0000,0000,,[Brian Cox] Grawitacja jest wspaniałym stwórcą, \Nbudowniczym światów. Dialogue: 0,0:03:29.34,0:03:32.10,Default,,0000,0000,0000,,Lecz grawitacja jest również niszczycielem Dialogue: 0,0:03:33.72,0:03:35.55,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ jest nieustępliwa. Dialogue: 0,0:03:35.63,0:03:37.62,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Formowanie się czarnej dziury Dialogue: 0,0:03:39.14,0:03:43.80,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy gwiazda o masie piętnastokrotnie \Nwiększej od masy naszego Słońca zapada się Dialogue: 0,0:03:44.54,0:03:52.34,Default,,0000,0000,0000,,cała materia w jej jądrze zostaje zmiażdżona w nieskończoną, \Nczarną pustkę zwaną gwiazdową czarną dziurą. Dialogue: 0,0:04:06.10,0:04:11.60,Default,,0000,0000,0000,,Ogromne pole grawitacyjne tych potworów \Nmoże rozerwać gwiazdę na kawałki. Dialogue: 0,0:04:16.12,0:04:19.84,Default,,0000,0000,0000,,Zdzierają materię z jej powierzchni\Ni ściągają ją na swoją orbitę. Dialogue: 0,0:04:27.08,0:04:30.78,Default,,0000,0000,0000,,Ta przegrzana materia kręci się\Nwokół ujścia czarnej dziury Dialogue: 0,0:04:31.14,0:04:34.68,Default,,0000,0000,0000,,a wielkie dżety wydobywają się z jej jądra. Dialogue: 0,0:04:41.04,0:04:44.34,Default,,0000,0000,0000,,Mimo tego, że dżety można zaobserwować w całym wszechświecie Dialogue: 0,0:04:44.70,0:04:47.42,Default,,0000,0000,0000,,samo jądro pozostaje tajemnicą. Dialogue: 0,0:04:50.45,0:04:52.88,Default,,0000,0000,0000,,Nawet światło nie może z niego uciec Dialogue: 0,0:04:53.40,0:04:56.46,Default,,0000,0000,0000,,więc ich wnętrze jest na zawsze przed nami ukryte. Dialogue: 0,0:05:00.11,0:05:01.93,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Śmierć i odrodzenie gwiazd Dialogue: 0,0:05:02.06,0:05:08.70,Default,,0000,0000,0000,,Życie gwiazdy to nieustanna walka pomiędzy energią\Nwydostającą sie na zewnątrz, a grawitacją. Dialogue: 0,0:05:10.26,0:05:17.08,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy kończy się jej paliwo, gwiazda zapada się\Ni wybucha z jasnością miliarda Słońc. Dialogue: 0,0:05:37.26,0:05:39.94,Default,,0000,0000,0000,,W swoich ostatnich chwilach Dialogue: 0,0:05:39.98,0:05:46.30,Default,,0000,0000,0000,,gwiazda wystrzeli w przestrzeń kosmiczną wszystkie\Npierwiastki stworzone w czasie swojego życia i śmierci. Dialogue: 0,0:05:49.84,0:05:56.48,Default,,0000,0000,0000,,Nowe gwiazdy powstają z pierwiastków \Nwyrzuconych przez eksplozje supernowych. Dialogue: 0,0:05:58.64,0:06:03.28,Default,,0000,0000,0000,,Rodzą się ze szczątków umarłych. Dialogue: 0,0:06:05.58,0:06:10.98,Default,,0000,0000,0000,,Z tego uniwersalnego procesu śmierci\Ni odrodzenia, powstaliśmy my. Dialogue: 0,0:06:12.96,0:06:17.64,Default,,0000,0000,0000,,Pięć miliardów lat temu, w mgławicy takiej jak ta Dialogue: 0,0:06:18.58,0:06:20.58,Default,,0000,0000,0000,,powstało nasze Słońce. Dialogue: 0,0:06:24.77,0:06:27.15,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Zapadnięcie się dysku protoplanetarnego Dialogue: 0,0:06:27.60,0:06:32.72,Default,,0000,0000,0000,,Chmury wodoru rozpadają się coraz\Nbardziej pod naciskiem siły grawitacji Dialogue: 0,0:06:33.20,0:06:35.76,Default,,0000,0000,0000,,aż w końcu rozpoczyna się życie nowej gwiazdy. Dialogue: 0,0:06:38.22,0:06:41.84,Default,,0000,0000,0000,,Narodziła się gwiazda, która w przyszłości\Nbędzie znana jako Słońce. Dialogue: 0,0:06:41.87,0:06:43.21,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Narodziny Słońca Dialogue: 0,0:06:52.62,0:06:55.32,Default,,0000,0000,0000,,Wokół niego uformowała się sieć planet Dialogue: 0,0:06:57.36,0:06:59.36,Default,,0000,0000,0000,,a pośród nich, Ziemia. Dialogue: 0,0:06:59.65,0:07:02.26,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Formowanie się Ziemi Dialogue: 0,0:07:07.40,0:07:12.35,Default,,0000,0000,0000,,Pozostałości po uformowaniu się \NUkładu Słonecznego zderzają się z Ziemią. Dialogue: 0,0:07:12.42,0:07:14.62,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Formowanie się Księżyca Dialogue: 0,0:07:27.18,0:07:28.47,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Hadeik Dialogue: 0,0:07:28.52,0:07:31.40,Default,,0000,0000,0000,,Ziemia rozpoczęła swój żywot jako roztopione piekło. Dialogue: 0,0:07:32.65,0:07:35.36,Default,,0000,0000,0000,,[David Attenborough] Wczesne kontynenty wciąż \Nznajdowały się w fazie formowania. Dialogue: 0,0:07:37.03,0:07:38.31,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Archaik Dialogue: 0,0:07:38.36,0:07:41.30,Default,,0000,0000,0000,,Niebezpieczny i pozbawiony życia Dialogue: 0,0:07:42.12,0:07:44.50,Default,,0000,0000,0000,,grunt był zdominowany przez wulkany. Dialogue: 0,0:07:48.48,0:07:51.90,Default,,0000,0000,0000,,Lecz głęboko w oceanach rozpoczęło się życie. Dialogue: 0,0:07:54.03,0:07:56.65,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Pierwsze formy życia Dialogue: 0,0:08:01.68,0:08:06.72,Default,,0000,0000,0000,,Najnowsza teoria każe przypuszczać, że wypływające\Nz podwodnych otworów wulkanicznych chemikalia Dialogue: 0,0:08:07.02,0:08:11.46,Default,,0000,0000,0000,,zakrzepły i stworzyły warunki niezbędne\Ndo utworzenia się pierwszych komórek. Dialogue: 0,0:08:26.18,0:08:28.80,Default,,0000,0000,0000,,Przez około 3 miliardy lat Dialogue: 0,0:08:28.88,0:08:36.56,Default,,0000,0000,0000,,proste, mikroskopijne organizmy były \Nnajbardziej zaawansowaną formą życia na planecie. Dialogue: 0,0:08:38.80,0:08:44.28,Default,,0000,0000,0000,,Sinice, rodzina bakterii wytwarzających tlen, zaczęły kwitnąć.\N(Wydarzenie: Katastrofa tlenowa) Dialogue: 0,0:08:45.24,0:08:48.42,Default,,0000,0000,0000,,Rozkwitały one w koloniach składających się\Nz podobnych do roślin mikroorganizmów Dialogue: 0,0:08:48.46,0:08:51.48,Default,,0000,0000,0000,,wypompowujących ogromne ilości tlenu. Dialogue: 0,0:08:59.70,0:09:04.88,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie ten wzrost ilości tlenu w atmosferze \Nbył kluczem do powstania królestwa zwierząt. Dialogue: 0,0:09:11.62,0:09:14.62,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Pierwsze złożone organizmy jednokomórkowe Dialogue: 0,0:09:17.24,0:09:20.50,Default,,0000,0000,0000,,[Brian Cox] Organizmy zaczęły oddychać za pomocą tlenu Dialogue: 0,0:09:22.28,0:09:27.10,Default,,0000,0000,0000,,otrzymując tym samym znacznie więcej energii,\Nco pozwoliło na rozwój bardziej złożonego życia. Dialogue: 0,0:09:28.96,0:09:31.78,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Proterozoik Dialogue: 0,0:09:38.30,0:09:40.72,Default,,0000,0000,0000,,[David Attenborough] Tuż przed jego pojawieniem się Dialogue: 0,0:09:40.88,0:09:45.30,Default,,0000,0000,0000,,świat znajdował się w uścisku największej \Nepoki lodowcowej w całej swojej historii. Dialogue: 0,0:09:57.11,0:09:58.02,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Organizmy wielokomórkowe Dialogue: 0,0:09:58.02,0:10:02.24,Default,,0000,0000,0000,,i wtedy, niespodzianie, pojawiły się złożone organizmy.\N(Wydarzenie: Organizmy wielokomórkowe) Dialogue: 0,0:10:06.47,0:10:08.99,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Eksplozja kambryjska Dialogue: 0,0:10:09.08,0:10:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Ordowik Dialogue: 0,0:10:10.84,0:10:12.02,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Sylur Dialogue: 0,0:10:12.02,0:10:14.76,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Dewon Dialogue: 0,0:10:14.76,0:10:17.32,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Karbon Dialogue: 0,0:10:17.32,0:10:19.13,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Perm Dialogue: 0,0:10:19.13,0:10:21.41,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Trias Dialogue: 0,0:10:21.41,0:10:27.54,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Kreda Dialogue: 0,0:10:27.54,0:10:29.33,Default,,0000,0000,0000,,Wydarzenie: Rozkwit ssaków Dialogue: 0,0:10:32.80,0:10:38.48,Default,,0000,0000,0000,,TIMELAPSE WSZECHŚWIATA Dialogue: 0,0:10:39.30,0:10:41.70,Default,,0000,0000,0000,,STWORZONY PRZEZ MELODYSHEEP Dialogue: 0,0:10:42.06,0:10:47.26,Default,,0000,0000,0000,,PO WIĘCEJ INFORMACJI, ODWIEDŹ STRONĘ MELODYSHEEP.COM/TIMELAPSE