1 00:00:01,760 --> 00:00:04,840 Wybierzmy się w podróż. 2 00:00:06,100 --> 00:00:10,750 Ten film przedstawia 13 miliardów lat istnienia wszechświata na 10-minutowej skali 3 00:00:10,750 --> 00:00:12,960 od Wielkiego Wybuchu do dzisiejszego dnia. 4 00:00:14,320 --> 00:00:17,600 Każda sekunda odpowiada 22 milionom lat. 5 00:00:18,560 --> 00:00:22,980 Na tej skali ludzie pojawiają się dopiero na ułamek ostatniej sekundy. 6 00:00:24,100 --> 00:00:24,940 Wszechświat rozpocznie się za 5... 7 00:00:24,980 --> 00:00:25,940 Wszechświat rozpocznie się za 4... 8 00:00:25,940 --> 00:00:27,040 Wszechświat rozpocznie się za 3... 9 00:00:27,040 --> 00:00:27,980 Wszechświat rozpocznie się za 2... 10 00:00:27,980 --> 00:00:29,020 Wszechświat rozpocznie się za 1... 11 00:00:30,510 --> 00:00:32,210 Wydarzenie: Wielki Wybuch 12 00:00:38,865 --> 00:00:40,905 Wydarzenie: Pierwsza gwiazda 13 00:00:41,220 --> 00:00:44,620 [Brian Cox] Z pierwotnej chmury gazów i kosmicznego pyłu 14 00:00:44,860 --> 00:00:47,420 grawitacja wykuła gwiazdy. 15 00:00:47,930 --> 00:00:49,790 Wydarzenie: Wczesne formowanie się gwiazd 16 00:01:05,555 --> 00:01:07,285 Wydarzenie: Wczesne formowanie się galaktyk 17 00:01:07,320 --> 00:01:11,300 Grawitacja spaja ze sobą systemy gwiezdne w rozległe galaktyki 18 00:01:12,260 --> 00:01:17,720 i kieruje nimi podczas ich podróży przez nieograniczoną przestrzeń. 19 00:01:23,980 --> 00:01:31,220 Bezustanny upływ czasu napędzał ewolucję wszechświata i stworzył wiele niezwykłych cudów. 20 00:01:44,140 --> 00:01:50,320 Niektóre galaktyki uformowały się tak blisko siebie, że są zamknięte w grawitacyjnych objęciach. 21 00:02:07,340 --> 00:02:10,320 Jakże wspaniały byłby to widok. 22 00:02:38,480 --> 00:02:43,020 Podczas swojej ewolucji wszechświat przechodzi przez odrębne epoki. 23 00:02:44,920 --> 00:02:51,640 Ogromne połacie czasu, których początki i końce naznaczone są wyjątkowymi kamieniami milowymi. 24 00:02:53,820 --> 00:02:56,980 Narodziny i śmierci jego cudów. 25 00:03:02,540 --> 00:03:08,160 [Carl Sagan] Jesteśmy wytworem ewolucyjnego porządku wszechświata - kosmicznej ewolucji 26 00:03:08,360 --> 00:03:11,500 z czego rzadko zdajemy sobie sprawę. 27 00:03:18,930 --> 00:03:20,860 Wydarzenie: Formowanie się Drogi Mlecznej 28 00:03:21,000 --> 00:03:26,040 [Brian Cox] Grawitacja jest wspaniałym stwórcą, budowniczym światów. 29 00:03:29,340 --> 00:03:32,100 Lecz grawitacja jest również niszczycielem 30 00:03:33,720 --> 00:03:35,550 ponieważ jest nieustępliwa. 31 00:03:35,630 --> 00:03:37,620 Wydarzenie: Formowanie się czarnej dziury 32 00:03:39,140 --> 00:03:43,800 Kiedy gwiazda o masie piętnastokrotnie większej od masy naszego Słońca zapada się 33 00:03:44,540 --> 00:03:52,340 cała materia w jej jądrze zostaje zmiażdżona w nieskończoną, czarną pustkę zwaną gwiazdową czarną dziurą. 34 00:04:06,100 --> 00:04:11,600 Ogromne pole grawitacyjne tych potworów może rozerwać gwiazdę na kawałki. 35 00:04:16,120 --> 00:04:19,839 Zdzierają materię z jej powierzchni i ściągają ją na swoją orbitę. 36 00:04:27,080 --> 00:04:30,780 Ta przegrzana materia kręci się wokół ujścia czarnej dziury 37 00:04:31,140 --> 00:04:34,680 a wielkie dżety wydobywają się z jej jądra. 38 00:04:41,040 --> 00:04:44,340 Mimo tego, że dżety można zaobserwować w całym wszechświecie 39 00:04:44,700 --> 00:04:47,420 samo jądro pozostaje tajemnicą. 40 00:04:50,450 --> 00:04:52,880 Nawet światło nie może z niego uciec 41 00:04:53,400 --> 00:04:56,460 więc ich wnętrze jest na zawsze przed nami ukryte. 42 00:05:00,110 --> 00:05:01,930 Wydarzenie: Śmierć i odrodzenie gwiazd 43 00:05:02,060 --> 00:05:08,700 Życie gwiazdy to nieustanna walka pomiędzy energią wydostającą sie na zewnątrz, a grawitacją. 44 00:05:10,260 --> 00:05:17,080 Kiedy kończy się jej paliwo, gwiazda zapada się i wybucha z jasnością miliarda Słońc. 45 00:05:37,260 --> 00:05:39,940 W swoich ostatnich chwilach 46 00:05:39,980 --> 00:05:46,300 gwiazda wystrzeli w przestrzeń kosmiczną wszystkie pierwiastki stworzone w czasie swojego życia i śmierci. 47 00:05:49,840 --> 00:05:56,480 Nowe gwiazdy powstają z pierwiastków wyrzuconych przez eksplozje supernowych. 48 00:05:58,640 --> 00:06:03,280 Rodzą się ze szczątków umarłych. 49 00:06:05,580 --> 00:06:10,980 Z tego uniwersalnego procesu śmierci i odrodzenia, powstaliśmy my. 50 00:06:12,960 --> 00:06:17,640 Pięć miliardów lat temu, w mgławicy takiej jak ta 51 00:06:18,580 --> 00:06:20,580 powstało nasze Słońce. 52 00:06:24,770 --> 00:06:27,150 Wydarzenie: Zapadnięcie się dysku protoplanetarnego 53 00:06:27,600 --> 00:06:32,720 Chmury wodoru rozpadają się coraz bardziej pod naciskiem siły grawitacji 54 00:06:33,200 --> 00:06:35,760 aż w końcu rozpoczyna się życie nowej gwiazdy. 55 00:06:38,220 --> 00:06:41,840 Narodziła się gwiazda, która w przyszłości będzie znana jako Słońce. 56 00:06:41,870 --> 00:06:43,210 Wydarzenie: Narodziny Słońca 57 00:06:52,620 --> 00:06:55,320 Wokół niego uformowała się sieć planet 58 00:06:57,360 --> 00:06:59,360 a pośród nich, Ziemia. 59 00:06:59,650 --> 00:07:02,260 Wydarzenie: Formowanie się Ziemi 60 00:07:07,400 --> 00:07:12,350 Pozostałości po uformowaniu się Układu Słonecznego zderzają się z Ziemią. 61 00:07:12,420 --> 00:07:14,620 Wydarzenie: Formowanie się Księżyca 62 00:07:27,180 --> 00:07:28,470 Wydarzenie: Hadeik 63 00:07:28,520 --> 00:07:31,400 Ziemia rozpoczęła swój żywot jako roztopione piekło. 64 00:07:32,650 --> 00:07:35,360 [David Attenborough] Wczesne kontynenty wciąż znajdowały się w fazie formowania. 65 00:07:37,030 --> 00:07:38,310 Wydarzenie: Archaik 66 00:07:38,360 --> 00:07:41,300 Niebezpieczny i pozbawiony życia 67 00:07:42,120 --> 00:07:44,500 grunt był zdominowany przez wulkany. 68 00:07:48,480 --> 00:07:51,900 Lecz głęboko w oceanach rozpoczęło się życie. 69 00:07:54,030 --> 00:07:56,650 Wydarzenie: Pierwsze formy życia 70 00:08:01,680 --> 00:08:06,720 Najnowsza teoria każe przypuszczać, że wypływające z podwodnych otworów wulkanicznych chemikalia 71 00:08:07,020 --> 00:08:11,460 zakrzepły i stworzyły warunki niezbędne do utworzenia się pierwszych komórek. 72 00:08:26,180 --> 00:08:28,800 Przez około 3 miliardy lat 73 00:08:28,880 --> 00:08:36,558 proste, mikroskopijne organizmy były najbardziej zaawansowaną formą życia na planecie. 74 00:08:38,799 --> 00:08:44,280 Sinice, rodzina bakterii wytwarzających tlen, zaczęły kwitnąć. (Wydarzenie: Katastrofa tlenowa) 75 00:08:45,240 --> 00:08:48,420 Rozkwitały one w koloniach składających się z podobnych do roślin mikroorganizmów 76 00:08:48,460 --> 00:08:51,480 wypompowujących ogromne ilości tlenu. 77 00:08:59,700 --> 00:09:04,880 Właśnie ten wzrost ilości tlenu w atmosferze był kluczem do powstania królestwa zwierząt. 78 00:09:11,620 --> 00:09:14,620 Wydarzenie: Pierwsze złożone organizmy jednokomórkowe 79 00:09:17,240 --> 00:09:20,500 [Brian Cox] Organizmy zaczęły oddychać za pomocą tlenu 80 00:09:22,280 --> 00:09:27,100 otrzymując tym samym znacznie więcej energii, co pozwoliło na rozwój bardziej złożonego życia. 81 00:09:28,960 --> 00:09:31,780 Wydarzenie: Proterozoik 82 00:09:38,300 --> 00:09:40,720 [David Attenborough] Tuż przed jego pojawieniem się 83 00:09:40,880 --> 00:09:45,300 świat znajdował się w uścisku największej epoki lodowcowej w całej swojej historii. 84 00:09:57,110 --> 00:09:58,020 Wydarzenie: Organizmy wielokomórkowe 85 00:09:58,020 --> 00:10:02,240 i wtedy, niespodzianie, pojawiły się złożone organizmy. (Wydarzenie: Organizmy wielokomórkowe) 86 00:10:06,470 --> 00:10:08,990 Wydarzenie: Eksplozja kambryjska 87 00:10:09,085 --> 00:10:10,842 Wydarzenie: Ordowik 88 00:10:10,842 --> 00:10:12,021 Wydarzenie: Sylur 89 00:10:12,021 --> 00:10:14,760 Wydarzenie: Dewon 90 00:10:14,760 --> 00:10:17,320 Wydarzenie: Karbon 91 00:10:17,320 --> 00:10:19,130 Wydarzenie: Perm 92 00:10:19,130 --> 00:10:21,410 Wydarzenie: Trias 93 00:10:21,410 --> 00:10:27,540 Wydarzenie: Kreda 94 00:10:27,540 --> 00:10:29,330 Wydarzenie: Rozkwit ssaków 95 00:10:32,800 --> 00:10:38,480 TIMELAPSE WSZECHŚWIATA 96 00:10:39,300 --> 00:10:41,700 STWORZONY PRZEZ MELODYSHEEP 97 00:10:42,060 --> 00:10:47,260 PO WIĘCEJ INFORMACJI, ODWIEDŹ STRONĘ MELODYSHEEP.COM/TIMELAPSE