0:00:01.760,0:00:04.840
Wybierzmy się w podróż.

0:00:06.100,0:00:10.750
Ten film przedstawia 13 miliardów lat [br]istnienia wszechświata na 10-minutowej skali

0:00:10.750,0:00:12.960
od Wielkiego Wybuchu do dzisiejszego dnia.

0:00:14.320,0:00:17.600
Każda sekunda odpowiada 22 milionom lat.

0:00:18.560,0:00:22.980
Na tej skali ludzie pojawiają się [br]dopiero na ułamek ostatniej sekundy.

0:00:24.100,0:00:24.940
Wszechświat rozpocznie się za 5...

0:00:24.980,0:00:25.940
Wszechświat rozpocznie się za 4...

0:00:25.940,0:00:27.040
Wszechświat rozpocznie się za 3...

0:00:27.040,0:00:27.980
Wszechświat rozpocznie się za 2...

0:00:27.980,0:00:29.020
Wszechświat rozpocznie się za 1...

0:00:30.510,0:00:32.210
Wydarzenie: Wielki Wybuch

0:00:38.865,0:00:40.905
Wydarzenie: Pierwsza gwiazda

0:00:41.220,0:00:44.620
[Brian Cox] Z pierwotnej chmury gazów i kosmicznego pyłu

0:00:44.860,0:00:47.420
grawitacja wykuła gwiazdy.

0:00:47.930,0:00:49.790
Wydarzenie: Wczesne formowanie się gwiazd

0:01:05.555,0:01:07.285
Wydarzenie: Wczesne formowanie się galaktyk

0:01:07.320,0:01:11.300
Grawitacja spaja ze sobą systemy gwiezdne [br]w rozległe galaktyki

0:01:12.260,0:01:17.720
i kieruje nimi podczas ich podróży[br]przez nieograniczoną przestrzeń.

0:01:23.980,0:01:31.220
Bezustanny upływ czasu napędzał ewolucję [br]wszechświata i stworzył wiele niezwykłych cudów.

0:01:44.140,0:01:50.320
Niektóre galaktyki uformowały się tak blisko siebie, [br]że są zamknięte w grawitacyjnych objęciach.

0:02:07.340,0:02:10.320
Jakże wspaniały byłby to widok.

0:02:38.480,0:02:43.020
Podczas swojej ewolucji wszechświat [br]przechodzi przez odrębne epoki.

0:02:44.920,0:02:51.640
Ogromne połacie czasu, których początki i końce[br]naznaczone są wyjątkowymi kamieniami milowymi.

0:02:53.820,0:02:56.980
Narodziny i śmierci jego cudów.

0:03:02.540,0:03:08.160
[Carl Sagan] Jesteśmy wytworem ewolucyjnego [br]porządku wszechświata - kosmicznej ewolucji

0:03:08.360,0:03:11.500
z czego rzadko zdajemy sobie sprawę.

0:03:18.930,0:03:20.860
Wydarzenie: Formowanie się Drogi Mlecznej

0:03:21.000,0:03:26.040
[Brian Cox] Grawitacja jest wspaniałym stwórcą, [br]budowniczym światów.

0:03:29.340,0:03:32.100
Lecz grawitacja jest również niszczycielem

0:03:33.720,0:03:35.550
ponieważ jest nieustępliwa.

0:03:35.630,0:03:37.620
Wydarzenie: Formowanie się czarnej dziury

0:03:39.140,0:03:43.800
Kiedy gwiazda o masie piętnastokrotnie [br]większej od masy naszego Słońca zapada się

0:03:44.540,0:03:52.340
cała materia w jej jądrze zostaje zmiażdżona w nieskończoną, [br]czarną pustkę zwaną gwiazdową czarną dziurą.

0:04:06.100,0:04:11.600
Ogromne pole grawitacyjne tych potworów [br]może rozerwać gwiazdę na kawałki.

0:04:16.120,0:04:19.839
Zdzierają materię z jej powierzchni[br]i ściągają ją na swoją orbitę.

0:04:27.080,0:04:30.780
Ta przegrzana materia kręci się[br]wokół ujścia czarnej dziury

0:04:31.140,0:04:34.680
a wielkie dżety wydobywają się z jej jądra.

0:04:41.040,0:04:44.340
Mimo tego, że dżety można zaobserwować w całym wszechświecie

0:04:44.700,0:04:47.420
samo jądro pozostaje tajemnicą.

0:04:50.450,0:04:52.880
Nawet światło nie może z niego uciec

0:04:53.400,0:04:56.460
więc ich wnętrze jest na zawsze przed nami ukryte.

0:05:00.110,0:05:01.930
Wydarzenie: Śmierć i odrodzenie gwiazd

0:05:02.060,0:05:08.700
Życie gwiazdy to nieustanna walka pomiędzy energią[br]wydostającą sie na zewnątrz, a grawitacją.

0:05:10.260,0:05:17.080
Kiedy kończy się jej paliwo, gwiazda zapada się[br]i wybucha z jasnością miliarda Słońc.

0:05:37.260,0:05:39.940
W swoich ostatnich chwilach

0:05:39.980,0:05:46.300
gwiazda wystrzeli w przestrzeń kosmiczną wszystkie[br]pierwiastki stworzone w czasie swojego życia i śmierci.

0:05:49.840,0:05:56.480
Nowe gwiazdy powstają z pierwiastków [br]wyrzuconych przez eksplozje supernowych.

0:05:58.640,0:06:03.280
Rodzą się ze szczątków umarłych.

0:06:05.580,0:06:10.980
Z tego uniwersalnego procesu śmierci[br]i odrodzenia, powstaliśmy my.

0:06:12.960,0:06:17.640
Pięć miliardów lat temu, w mgławicy takiej jak ta

0:06:18.580,0:06:20.580
powstało nasze Słońce.

0:06:24.770,0:06:27.150
Wydarzenie: Zapadnięcie się dysku protoplanetarnego

0:06:27.600,0:06:32.720
Chmury wodoru rozpadają się coraz[br]bardziej pod naciskiem siły grawitacji

0:06:33.200,0:06:35.760
aż w końcu rozpoczyna się życie nowej gwiazdy.

0:06:38.220,0:06:41.840
Narodziła się gwiazda, która w przyszłości[br]będzie znana jako Słońce.

0:06:41.870,0:06:43.210
Wydarzenie: Narodziny Słońca

0:06:52.620,0:06:55.320
Wokół niego uformowała się sieć planet

0:06:57.360,0:06:59.360
a pośród nich, Ziemia.

0:06:59.650,0:07:02.260
Wydarzenie: Formowanie się Ziemi

0:07:07.400,0:07:12.350
Pozostałości po uformowaniu się [br]Układu Słonecznego zderzają się z Ziemią.

0:07:12.420,0:07:14.620
Wydarzenie: Formowanie się Księżyca

0:07:27.180,0:07:28.470
Wydarzenie: Hadeik

0:07:28.520,0:07:31.400
Ziemia rozpoczęła swój żywot jako roztopione piekło.

0:07:32.650,0:07:35.360
[David Attenborough] Wczesne kontynenty wciąż [br]znajdowały się w fazie formowania.

0:07:37.030,0:07:38.310
Wydarzenie: Archaik

0:07:38.360,0:07:41.300
Niebezpieczny i pozbawiony życia

0:07:42.120,0:07:44.500
grunt był zdominowany przez wulkany.

0:07:48.480,0:07:51.900
Lecz głęboko w oceanach rozpoczęło się życie.

0:07:54.030,0:07:56.650
Wydarzenie: Pierwsze formy życia

0:08:01.680,0:08:06.720
Najnowsza teoria każe przypuszczać, że wypływające[br]z podwodnych otworów wulkanicznych chemikalia

0:08:07.020,0:08:11.460
zakrzepły i stworzyły warunki niezbędne[br]do utworzenia się pierwszych komórek.

0:08:26.180,0:08:28.800
Przez około 3 miliardy lat

0:08:28.880,0:08:36.558
proste, mikroskopijne organizmy były [br]najbardziej zaawansowaną formą życia na planecie.

0:08:38.799,0:08:44.280
Sinice, rodzina bakterii wytwarzających tlen, zaczęły kwitnąć.[br](Wydarzenie: Katastrofa tlenowa)

0:08:45.240,0:08:48.420
Rozkwitały one w koloniach składających się[br]z podobnych do roślin mikroorganizmów

0:08:48.460,0:08:51.480
wypompowujących ogromne ilości tlenu.

0:08:59.700,0:09:04.880
Właśnie ten wzrost ilości tlenu w atmosferze [br]był kluczem do powstania królestwa zwierząt.

0:09:11.620,0:09:14.620
Wydarzenie: Pierwsze złożone organizmy jednokomórkowe

0:09:17.240,0:09:20.500
[Brian Cox] Organizmy zaczęły oddychać za pomocą tlenu

0:09:22.280,0:09:27.100
otrzymując tym samym znacznie więcej energii,[br]co pozwoliło na rozwój bardziej złożonego życia.

0:09:28.960,0:09:31.780
Wydarzenie: Proterozoik

0:09:38.300,0:09:40.720
[David Attenborough] Tuż przed jego pojawieniem się

0:09:40.880,0:09:45.300
świat znajdował się w uścisku największej [br]epoki lodowcowej w całej swojej historii.

0:09:57.110,0:09:58.020
Wydarzenie: Organizmy wielokomórkowe

0:09:58.020,0:10:02.240
i wtedy, niespodzianie, pojawiły się złożone organizmy.[br](Wydarzenie: Organizmy wielokomórkowe)

0:10:06.470,0:10:08.990
Wydarzenie: Eksplozja kambryjska

0:10:09.085,0:10:10.842
Wydarzenie: Ordowik

0:10:10.842,0:10:12.021
Wydarzenie: Sylur

0:10:12.021,0:10:14.760
Wydarzenie: Dewon

0:10:14.760,0:10:17.320
Wydarzenie: Karbon

0:10:17.320,0:10:19.130
Wydarzenie: Perm

0:10:19.130,0:10:21.410
Wydarzenie: Trias

0:10:21.410,0:10:27.540
Wydarzenie: Kreda

0:10:27.540,0:10:29.330
Wydarzenie: Rozkwit ssaków

0:10:32.800,0:10:38.480
TIMELAPSE WSZECHŚWIATA

0:10:39.300,0:10:41.700
STWORZONY PRZEZ MELODYSHEEP

0:10:42.060,0:10:47.260
PO WIĘCEJ INFORMACJI, ODWIEDŹ STRONĘ MELODYSHEEP.COM/TIMELAPSE