Quan điểm phổ biến về các chế độ ăn kiêng
bao gồm các đề xuất về y tế
của chính phủ,
dường như luôn thay đổi.
Tuy vậy, quảng cáo thường xuất hiện
cho rằng có câu trả lời
về những thực phẩm nên ăn.
Vậy làm sao để phân biệt giữa
thực phẩm thật sự lành mạnh
và thực phẩm mà các nhà quảng cáo
muốn ta tin rằng tốt cho ta?
Ngành tiếp thị tận dụng khát khao
muốn giảm cân nhanh chóng,
trở nên mạnh hơn,
mi nhon hơn,
và thông minh hơn.
Trong bức tranh bao quát đó,
kế hoạch ăn kiêng hứa hẹn kết quả đáng kể,
được gọi là xu hướng ăn kiêng tạm thời
y như vẻ ngoài của nó:
quá tốt để tin là có thật.
Các xu hướng ăn kiêng bắt nguồn từ đâu?
Mặc dù người Hy Lạp và La Mã cổ,
tổng hợp các chế độ y tế quy mô lớn
nhiều thế kỷ trước,
hiện tượng này chính thức bắt đầu
từ thời đại Victoria
với các xu hướng như
chế độ ăn kiêng dùng dấm
và chế độ ăn kiêng tránh mỡ đường.
Từ đó, các chế độ ăn kiêng đã khuyên ta
đủ mọi thứ:
nhai thiệt nhiều
không nhai gì hết
nuốt một trái bưởi mỗi bữa ăn
uống canh bắp cải liên tục,
thậm chí là ăn thạch tín
hoặc sán dây.
Nếu ý tưởng về việc ăn kiêng
đứng vững qua thời gian,
liệu điều này có nghĩa là
ý tưởng đó hiệu quả?
Nói về mặt ngắn hạn,
câu trả lời là có.
Kế hoạch ăn ít carbohydrate,
như chế độ Atkins hoặc South Beach,
có hiệu quả lợi tiểu ban đầu.
Lượng sodium bị mất đi cho đến khi
cơ thể tự cân bằng,
và có thể xảy ra
hiện tượng mất khối lượng nước tạm thời.
Ở các chế độ ăn kiêng dùng nhiều protein,
bạn có thể giảm cân lúc đầu
bằng cách giới hạn lựa chọn về thực phẩm,
bạn đang làm giảm
lượng calorie đầu vào nói chung.
Nhưng sau đó cơ thể giảm tỉ lệ chuyển hóa
để thích nghi với sự thay đổi,
khiến hiệu quả của chế độ ăn
giảm dần theo thời gian
và gây ra hiệu ứng ngược
nếu không tiếp tục duy trì.
Mặc dù các chế độ ăn kiêng này
có vẻ hấp dẫn lúc đầu,
nhưng lại không bảo đảm lợi ích lâu dài
cho sức khỏe và trọng lượng của bạn.
Một vài hướng dẫn đơn giản ở đây,
có thể giúp bạn phân biệt giữa
một chế độ ăn kiêng có ích
trong việc duy trì sức khỏe lâu dài,
và một chế độ ăn kiêng chỉ giúp
thay đổi trọng lượng tạm thời.
Đây là bí quyết đầu tiên:
Nếu một chế độ ăn kiêng cắt giảm mạnh
lượng calorie
hoặc loại bỏ hẳn một nhóm thức phẩm,
như mỡ, đường hoặc carbohydrate,
khả năng đó là xu hướng ăn kiêng tạm thời
Lời báo động khác cũng thường thấy,
khi chế độ ăn kiêng đó chỉ dẫn bạn
chỉ ăn một loại thực phẩm cụ thể,
sự kết hợp được chỉ định,
hoặc chọn thức ăn thay thế nào đó,
như nước uống, thanh thực phẩm
hoặc chất bột.
Sự thật là việc giảm cân về lâu dài
đơn giản không có giải pháp nhanh chóng.
Không phải tất cả xu hướng ăn kiêng
đều thúc đẩy việc giảm cân.
Khẳng định về siêu thực phẩm, thải độc
và các giải pháp tăng cường sức khỏe khác?
Tiếp thị nhấn mạnh sự hấp dẫn
của các sản phẩm liên quan đến
nền văn hóa cổ xưa và xa xăm
để tạo cảm giác huyền bí
cho khách hàng.
Mặc dù cái gọi là siêu thực phẩm,
như quả việt quất hoặc quả açaí,
có tác dụng bổ sung các chất dinh dưỡng
hiệu quả,
đặc tính siêu chuyển hóa của chúng
phần lớn đã được thổi phồng quá mức.
Đó là phần bổ sung lành mạnh
vào chế độ ăn cân bằng,
tuy vậy, chúng thường được tiếp thị
trong nước uống hoặc yến mạch có đường,
ở trường hợp đó các đặc tính có hại
vượt trội hơn các lợi ích.
Các chất thải độc, có thể hiệu quả
nếu dùng ở mức vừa phải
vì giúp khởi động quá trình giảm cân
và có thể tăng lượng trái cây và rau tươi
được tiêu thụ hằng ngày.
Mặc dù, nói về mặt khoa học,
các chất này chưa được chứng minh
hoặc là mang lại lợi ích lâu dài
hoặc tẩy độc cơ thể hiệu quả hơn
cơ chế tự nhiên đã có sẵn.
Ở mọi nơi ta nhìn thấy,
ta đều được đưa các giải pháp
để trông đẹp hơn,
cảm thấy khỏe hơn.
và nói chung là tiến lên.
Vấn đề thực phẩm cũng vậy.
nhưng việc tư vấn về thực phẩm nên để dành
cho các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng
họ hiểu rõ về hoàn cảnh cá nhân
của chúng ta.
Chế độ ăn kiêng và xu hướng thực phẩm
không sai về bản chất.
Thậm chí có thể đúng tùy hoàn cảnh.
nhưng không phải dành cho mọi người
ở mọi thời điểm.