0:00:07.570,0:00:10.923
Nếu bạn không thể sống thiếu socola,

0:00:10.923,0:00:15.942
bạn thật may mắn khi được sinh ra[br]vào sau thế kỉ 16.

0:00:15.942,0:00:19.450
Cho đến thời điểm đó, socola chỉ là[br]một thức uống ở Trung Mĩ

0:00:19.450,0:00:22.305
có hình dạng khá khác biệt với[br]socola chúng ta biết ngày nay.

0:00:22.305,0:00:24.685
Từ năm 1900 trước Công nguyên,

0:00:24.685,0:00:27.805
người dân ở đó đã biết học cách[br]thu hoạch hạt

0:00:27.805,0:00:30.716
từ cây cacao bản địa.

0:00:30.716,0:00:33.216
Các tài liệu cổ xưa nhất tiết lộ rằng[br]nhân cacao được nghiền nát

0:00:33.216,0:00:36.465
sau đó được trộn với bột ngô và bột ớt

0:00:36.465,0:00:37.956
để tạo thành thứ thức uống

0:00:37.956,0:00:40.096
không dễ chịu như cacao nóng

0:00:40.096,0:00:44.736
mà hơi đắng và được tạo phủ thêm bọt.

0:00:44.736,0:00:47.976
Và nếu bạn tưởng rằng chỉ con người ngày nay[br]mới mê đắm socola thì nhầm to nhé,

0:00:47.976,0:00:51.166
người Trung Mĩ đã sớm [br]tôn thờ loại thực phẩm này.

0:00:51.166,0:00:53.596
Họ tin rằng cacao là thứ[br]thức ăn thiêng liêng

0:00:53.596,0:00:57.016
được ban tặng cho con người[br]bởi vị thần rắn lông vũ

0:00:57.016,0:00:59.539
được người Maya biết đến với cái tên Kukulkan

0:00:59.539,0:01:02.836
và người Aztec biết đến với cái tên Quetzalcoatl.

0:01:02.836,0:01:05.287
Người Aztec sử dụng cacao làm tiền tệ,

0:01:05.287,0:01:07.826
uống socola tại các bữa tiệc hoàng gia,

0:01:07.826,0:01:10.736
tặng cho quân lính như phần thưởng[br]sau chiến công

0:01:10.736,0:01:13.417
và sử dụng nó trong các nghi lễ.

0:01:13.417,0:01:18.137
Cuộc gặp gỡ đầu tiên xuyên đại dương [br]với socola diễn ra vào năm 1519

0:01:18.137,0:01:21.727
khi Hernán Cortés tới thăm[br]cung điện Moctezuma

0:01:21.727,0:01:23.486
tại Tenochtitlan.

0:01:23.486,0:01:25.587
Theo tài liệu do trung úy của Cortés ghi chép,

0:01:25.587,0:01:31.287
vua Moctezuma cho đem ra 50 bình thức uống[br]rót vào những chiếc cốc bằng vàng.

0:01:31.287,0:01:34.707
Khi những tên thực dân trở về[br]mang theo thứ hạt mới lạ,

0:01:34.707,0:01:37.727
sự truyền bá về những[br]câu chuyện dâm ô liên quan đến socola

0:01:37.727,0:01:42.068
đã khiến nó trở thành một thứ[br]thuốc kích dục tăm tiếng.

0:01:42.068,0:01:45.778
Ban đầu, vị hơi đắng của socola[br]giúp nó trở thành vị thuốc

0:01:45.778,0:01:47.978
chữa một số bệnh về bao tử

0:01:47.978,0:01:50.777
nhưng vị ngọt được sinh ra nhờ[br]thêm chút mật ong, đường và vani

0:01:50.777,0:01:55.458
đã khiến socola sớm trở thành thức uống[br]nổi tiếng tại cung điện Tây Ban Nha.

0:01:55.458,0:02:01.568
Không lâu sau, không gia đình quý tộc nào[br]lại không sở hữu socola trong nhà.

0:02:01.568,0:02:05.378
Thức uống thời thượng này tiêu tốn rất nhiều[br]công sức và thời gian để sản xuất

0:02:05.378,0:02:06.859
trên quy mô lớn.

0:02:06.859,0:02:10.369
Nó bao gồm trồng trọt[br]và nhập khẩu lao động nô lệ

0:02:10.369,0:02:14.509
từ vùng Caribe và các hòn đảo[br]ngoài khơi bờ biển châu Phi.

0:02:14.509,0:02:18.179
Thế giới socola sau đó hoàn toàn [br]thay đổi vào năm 1828

0:02:18.179,0:02:24.029
với sự xuất hiện của máy ép cacao nhờ công của[br]Coenraad van Houten đến từ Amsterdam.

0:02:24.029,0:02:28.531
Ông phát minh ra cách chiết tách[br]chất béo tự nhiên từ hạt cacao, hay bơ cacao,

0:02:28.531,0:02:32.516
giúp tạo ra một chất bột có thể hòa tan[br]tạo thành sản phẩm dạng lỏng,

0:02:32.516,0:02:34.989
hoặc tái kết hợp với bơ cacao

0:02:34.989,0:02:38.209
để tạo nên thứ socola rắn[br]như chúng ta biết ngày nay.

0:02:38.209,0:02:42.202
Không lâu sau đó, một người chế biến socola[br]người Thụy Sĩ tên Daniel Peter

0:02:42.202,0:02:44.701
thêm bột sữa vào socola

0:02:44.701,0:02:47.790
và từ đó chúng ta có thêm socola sữa.

0:02:47.790,0:02:51.389
Vào khoảng thế kỉ 20, socola không còn là[br]thực phẩm xa xỉ dành riêng cho giới thượng lưu

0:02:51.389,0:02:53.851
mà đã trở thành thức quà của cả cộng đồng.

0:02:53.851,0:02:58.114
Nhưng lượng nhu cầu khổng lồ đòi hỏi cần[br]phải có thêm nhiều cacao,[br]

0:02:58.114,0:03:00.815
mà loại cây này lại chỉ ưa thích[br]vùng đất gần đường xích đạo.

0:03:00.815,0:03:03.731
Hiện nay, thay vì vận chuyển nô lệ châu Phi

0:03:03.731,0:03:06.021
tới Nam Mĩ để trồng cacao,

0:03:06.021,0:03:09.151
sản phẩm cacao sẽ được chuyển tới Tây Phi,

0:03:09.151,0:03:14.701
trong đó Bờ Biển Ngà chiếm đến 2/5[br]lượng cacao cung cấp cho thế giới vào năm 2015.

0:03:14.701,0:03:16.744
Nhưng sự phát triển của[br]ngành công nghiệp

0:03:16.744,0:03:19.977
cũng đã dẫn tới những xâm phạm[br]về quyền con người.

0:03:19.977,0:03:22.230
Nhiều vụ mùa xuyên khắp Tây Phi

0:03:22.230,0:03:24.260
cung cấp cacao cho các công ty phương Tây

0:03:24.260,0:03:26.731
đã sử dụng lao động nô lệ và trẻ em,

0:03:26.731,0:03:31.942
với ước tính có khoảng hơn 2 triệu trẻ em[br]bị bóc lột.

0:03:31.942,0:03:33.951
Đây là vấn đề nan giải[br]cho đến tận ngày nay,

0:03:33.951,0:03:38.981
mặc dù các công ty socola[br]cùng các quốc gia châu Phi đã nỗ lực

0:03:38.981,0:03:42.901
để giảm thiểu số lao động trẻ em[br]trong thực tế.

0:03:42.901,0:03:47.792
Ngày nay, socola đã có mặt trong các nghi thức[br]của xã hội hiện đại.

0:03:47.792,0:03:51.442
Nhờ sự kết hợp giữa văn hóa thuộc địa[br]và văn hóa bản xứ,

0:03:51.442,0:03:53.892
trộn lẫn với sức mạnh của quảng cáo,

0:03:53.892,0:03:57.113
socola mang trong mình một hương vị[br]vừa cuốn hút,

0:03:57.113,0:03:58.212
vừa suy đồi

0:03:58.212,0:03:59.663
và bị cấm đoán.

0:03:59.663,0:04:03.471
Nhưng biết thêm về lịch sử[br]vừa thú vị vừa dữ dội của socola

0:04:03.471,0:04:05.562
cũng như về sản phẩm của nó ngày nay,

0:04:05.562,0:04:08.642
cho ta biết được loại thức ăn này[br]được hình thành như thế nào

0:04:08.642,0:04:11.052
và khám phá ra[br]những sự thật ẩn đằng sau nó.

0:04:11.052,0:04:13.912
Vì thế lần tới khi bạn lại bóc[br]một thanh socola,

0:04:13.912,0:04:19.911
hãy dừng lại một chút để nhắc mình rằng[br]không phải mọi thứ về socola đều ngọt ngào.