[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.35,0:00:10.92,Default,,0000,0000,0000,,Çikolatasız bir hayat düşünemiyorsanız,
Dialogue: 0,0:00:10.92,0:00:14.94,Default,,0000,0000,0000,,16. yüzyıldan önce\Ndoğmadığınız için çok şanslısınız.
Dialogue: 0,0:00:15.94,0:00:19.45,Default,,0000,0000,0000,,O zamana dek, çikolata\Nyalnızca Mezoamerika'da ve
Dialogue: 0,0:00:19.45,0:00:22.30,Default,,0000,0000,0000,,şu an bildiğimizden oldukça\Nfarklı bir yapıda bulunuyordu.
Dialogue: 0,0:00:22.30,0:00:24.68,Default,,0000,0000,0000,,Daha MÖ 1900'lerde,
Dialogue: 0,0:00:24.68,0:00:27.80,Default,,0000,0000,0000,,bu bölgenin insanları,\Nyerel kakao ağacının
Dialogue: 0,0:00:27.80,0:00:30.72,Default,,0000,0000,0000,,tohumlarını pişirmeyi öğrenmişlerdi.
Dialogue: 0,0:00:30.72,0:00:33.22,Default,,0000,0000,0000,,En eski kayıtlar bize\Ntohumların çekildiğini
Dialogue: 0,0:00:33.22,0:00:36.46,Default,,0000,0000,0000,,ve mısır unu ile acı biber\Nkarıştırılarak bir içecek
Dialogue: 0,0:00:36.46,0:00:37.96,Default,,0000,0000,0000,,yapıldığını anlatıyor,
Dialogue: 0,0:00:37.96,0:00:40.10,Default,,0000,0000,0000,,yani bir bardak rahatlatıcı\Nsıcak kakao yerine
Dialogue: 0,0:00:40.10,0:00:44.74,Default,,0000,0000,0000,,acı, canlandırıcı ve köpüklü bir karışım.
Dialogue: 0,0:00:44.74,0:00:47.98,Default,,0000,0000,0000,,Bugün çikolata konusunda\Nbüyük işler yaptığımızı düşünüyor
Dialogue: 0,0:00:47.98,0:00:51.17,Default,,0000,0000,0000,,olabilirsiniz ama\NMezoamerikalılar bizi çoktan aşmıştı.
Dialogue: 0,0:00:51.17,0:00:53.60,Default,,0000,0000,0000,,Kakaonun insanlara\Ntüylü bir yılan tanrı
Dialogue: 0,0:00:53.60,0:00:57.02,Default,,0000,0000,0000,,tarafından bahşedilmiş\Nkutsal bir yiyecek olduğuna inanıyorlardı.
Dialogue: 0,0:00:57.02,0:00:59.54,Default,,0000,0000,0000,,Bu tanrı Mayalar'da Kukulkan,
Dialogue: 0,0:00:59.54,0:01:02.84,Default,,0000,0000,0000,,Aztekler'de ise Quetzalcoatl idi.
Dialogue: 0,0:01:02.84,0:01:05.29,Default,,0000,0000,0000,,Aztekler kakaoyu para birimi\Nolarak kullanıyor
Dialogue: 0,0:01:05.29,0:01:07.83,Default,,0000,0000,0000,,ve kral ziyafetlerinde çikolata içiyor,
Dialogue: 0,0:01:07.83,0:01:10.74,Default,,0000,0000,0000,,savaşta başarı gösteren\Naskerlere ödül olarak verip
Dialogue: 0,0:01:10.74,0:01:13.42,Default,,0000,0000,0000,,ritüellerde kullanıyorlardı.
Dialogue: 0,0:01:13.42,0:01:18.14,Default,,0000,0000,0000,,Atlantik ötesinde çikolata ile\Nilk kez 1519 yılında
Dialogue: 0,0:01:18.14,0:01:21.73,Default,,0000,0000,0000,,Hernán Cortés, Tenochtitlan'da\NMontezuma'nın sarayını
Dialogue: 0,0:01:21.73,0:01:23.49,Default,,0000,0000,0000,,ziyaret ettiğinde karşılaşıldı.
Dialogue: 0,0:01:23.49,0:01:25.59,Default,,0000,0000,0000,,Cortés'in yardımcısının kayıtlarına göre,
Dialogue: 0,0:01:25.59,0:01:31.29,Default,,0000,0000,0000,,kral 50 sürahi içecek getirtmiş\Nve altın kadehlere doldurtmuştu.
Dialogue: 0,0:01:31.29,0:01:34.71,Default,,0000,0000,0000,,Sömürgeciler bu garip ve\Nyeni tohum yükleriyle döndüklerinde,
Dialogue: 0,0:01:34.71,0:01:37.73,Default,,0000,0000,0000,,misyonerlerin şehvetli\Nyerel gelenek yazıları tohuma
Dialogue: 0,0:01:37.73,0:01:42.07,Default,,0000,0000,0000,,bir afrodizyak ünü vermişti.
Dialogue: 0,0:01:42.07,0:01:45.78,Default,,0000,0000,0000,,İlk başta acı tadı nedeniyle\Nkarın ağrısı gibi hastalıklar için
Dialogue: 0,0:01:45.78,0:01:47.98,Default,,0000,0000,0000,,ilaç olarak görülmüştü,
Dialogue: 0,0:01:47.98,0:01:50.78,Default,,0000,0000,0000,,fakat bal, şeker veya\Nvanilyayla tatlandırılması
Dialogue: 0,0:01:50.78,0:01:55.46,Default,,0000,0000,0000,,çikolatayı İspanya hükümdarlığında hızla\Npopüler bir yiyecek hâline getirdi.
Dialogue: 0,0:01:55.46,0:02:01.57,Default,,0000,0000,0000,,Kısa süre içinde, aristokratların\Nevlerinden çikolata eksik olmamıştı.
Dialogue: 0,0:02:01.57,0:02:05.38,Default,,0000,0000,0000,,Şık içeceğin yapılması\Nzordu ve uzun süre tüketilmeye
Dialogue: 0,0:02:05.38,0:02:06.86,Default,,0000,0000,0000,,uygun değildi.
Dialogue: 0,0:02:06.86,0:02:10.37,Default,,0000,0000,0000,,Karayiplerde ve Afrika\Nkıyısında bu, tarlaların ve
Dialogue: 0,0:02:10.37,0:02:14.51,Default,,0000,0000,0000,,köle gücünün kullanılmasını da içeriyordu.
Dialogue: 0,0:02:14.51,0:02:18.18,Default,,0000,0000,0000,,1828 yılında, Amsterdamlı\NCoenraad van Houten'in
Dialogue: 0,0:02:18.18,0:02:24.03,Default,,0000,0000,0000,,kakao makinesini ortaya çıkarmasıyla,\Nçikolata dünyası tamamen değişmişti.
Dialogue: 0,0:02:24.03,0:02:28.53,Default,,0000,0000,0000,,Van Houten'in icadı, kakaodaki yağı\Nveya kakao yağını ayrıştırabiliyordu.
Dialogue: 0,0:02:28.53,0:02:32.52,Default,,0000,0000,0000,,Bunun sonucunda da ortaya\Niçilebilir bir çözeltiye dönüşebilen
Dialogue: 0,0:02:32.52,0:02:34.99,Default,,0000,0000,0000,,ya da bugün bildiğimiz katı\Nçikolatayı üretmek için
Dialogue: 0,0:02:34.99,0:02:38.21,Default,,0000,0000,0000,,kakao yağıyla karıştırılabilecek\Nbir toz çıkmıştı.
Dialogue: 0,0:02:38.21,0:02:42.20,Default,,0000,0000,0000,,Kısa süre sonra Daniel Peter adlı\Nİsviçreli bir çikolatacı,
Dialogue: 0,0:02:42.20,0:02:44.70,Default,,0000,0000,0000,,karışımına süt tozu ekledi
Dialogue: 0,0:02:44.70,0:02:47.79,Default,,0000,0000,0000,,ve böylece sütlü çikolatayı icat etti.
Dialogue: 0,0:02:47.79,0:02:51.39,Default,,0000,0000,0000,,20. yüzyılda çikolata artık\Nelitlere ait bir lüks değildi,
Dialogue: 0,0:02:51.39,0:02:53.85,Default,,0000,0000,0000,,halkın zevki hâline gelmişti.
Dialogue: 0,0:02:55.11,0:02:58.11,Default,,0000,0000,0000,,Kakao talebini karşılamak için,\Nsadece ekvator civarında
Dialogue: 0,0:02:58.11,0:03:00.82,Default,,0000,0000,0000,,yetiştiğinden, burada\Ndaha çok ekim alanı açıldı.
Dialogue: 0,0:03:00.82,0:03:03.73,Default,,0000,0000,0000,,Günümüzde Afrikalı kölelerin\NGüney Amerika'daki kakao
Dialogue: 0,0:03:03.73,0:03:06.02,Default,,0000,0000,0000,,tarlalarına gönderilmesi\Nyerine, kakao üretimi,
Dialogue: 0,0:03:06.02,0:03:09.15,Default,,0000,0000,0000,,2015 yılında dünyadaki\Nkakaonun beşte ikisini sağlayan
Dialogue: 0,0:03:09.15,0:03:14.70,Default,,0000,0000,0000,,Fildişi Sahili üzerinden,\NBatı Afrika'ya kadar uzandı.
Dialogue: 0,0:03:14.70,0:03:16.74,Default,,0000,0000,0000,,Endüstrinin büyümesi ile birlikte
Dialogue: 0,0:03:16.74,0:03:19.98,Default,,0000,0000,0000,,korkunç insan hakları suistimalleri\Nmeydana geldi.
Dialogue: 0,0:03:19.98,0:03:22.23,Default,,0000,0000,0000,,Batılı firmaların\Nihtiyacını karşılayan
Dialogue: 0,0:03:22.23,0:03:24.26,Default,,0000,0000,0000,,Batı Afrika'da bulunan tarlaların çoğu
Dialogue: 0,0:03:24.26,0:03:26.73,Default,,0000,0000,0000,,köle ve çocuk işçi kullanıyordu,
Dialogue: 0,0:03:26.73,0:03:31.94,Default,,0000,0000,0000,,bu durumdan 2 milyondan fazla\Nçocuğun etkilendiği tahmin ediliyor.
Dialogue: 0,0:03:31.94,0:03:33.95,Default,,0000,0000,0000,,Büyük çikolata fabrikalarının,
Dialogue: 0,0:03:33.95,0:03:38.98,Default,,0000,0000,0000,,çocuk işçiliğini ve sözleşmeli köleliği\Nazaltmak için Afrika ülkeleriyle
Dialogue: 0,0:03:38.98,0:03:42.90,Default,,0000,0000,0000,,ortaklık çabalarına rağmen bu,\Nvarlığını sürdüren bir sorun.
Dialogue: 0,0:03:42.90,0:03:47.79,Default,,0000,0000,0000,,Günümüzde çikolata, modern\Nkültür ritüelleri arasında yerini aldı.
Dialogue: 0,0:03:47.79,0:03:51.44,Default,,0000,0000,0000,,Reklamcılık gücü ile birlikte\Nyerel kültürlerle kurduğu sömürgeci
Dialogue: 0,0:03:51.44,0:03:53.89,Default,,0000,0000,0000,,bağlardan ötürü çikolata duygusal,
Dialogue: 0,0:03:53.89,0:03:57.11,Default,,0000,0000,0000,,gerileyen ve yasaklanmış
Dialogue: 0,0:03:57.11,0:03:58.21,Default,,0000,0000,0000,,bir şeyin ruhunu
Dialogue: 0,0:03:58.21,0:03:59.66,Default,,0000,0000,0000,,elinde tutuyor.
Dialogue: 0,0:03:59.66,0:04:03.47,Default,,0000,0000,0000,,Bu büyüleyici ve genellikle\Nacımasız olan tarihe ve ayrıca
Dialogue: 0,0:04:03.47,0:04:05.42,Default,,0000,0000,0000,,günümüzdeki üretimine dair
Dialogue: 0,0:04:05.42,0:04:08.87,Default,,0000,0000,0000,,daha çok şey bilmek, bizlere bu\Nbağların nerede ortaya çıktığını
Dialogue: 0,0:04:08.87,0:04:11.05,Default,,0000,0000,0000,,ve ne sakladığını anlatıyor.
Dialogue: 0,0:04:11.05,0:04:13.91,Default,,0000,0000,0000,,Bir sonraki çikolata paketinizi açarken,
Dialogue: 0,0:04:13.91,0:04:19.91,Default,,0000,0000,0000,,çikolatayla ilgili her şeyin\Ntatlı olmadığını da dikkate alın.