0:00:00.550,0:00:02.016
Od ostatnich kilku lat
0:00:02.040,0:00:06.369
spędzam lato w morskim laboratorium
0:00:06.393,0:00:08.383
w Woods Hole w Massachusetts.
0:00:08.931,0:00:13.093
Wynajmuję tam łódź.
0:00:13.117,0:00:15.717
Chciałbym was poprosić,
0:00:15.741,0:00:17.971
żebyście popłynęli ze mną dziś wieczorem.
0:00:19.836,0:00:24.729
Wyruszamy z Eel Pond do Vineyard Sound,
0:00:24.753,0:00:27.264
u wybrzeża wyspy Martha's Vineyard,
0:00:27.288,0:00:30.625
wyposażeni w drona, żeby odkryć miejsca,
0:00:30.649,0:00:33.126
z których będziemy[br]przyglądać się Atlantykowi.
0:00:33.150,0:00:36.429
Wcześniej chciałem powiedzieć[br]o spojrzeniu w głębię Atlantyku,
0:00:36.453,0:00:39.632
ale nie trzeba zanurzać się zbyt głęboko,[br]żeby dotknąć nieznanego.
0:00:40.311,0:00:42.882
Nieco ponad 3 kilometry
0:00:42.906,0:00:47.452
od prawdopodobnie najwspanialszego[br]morskiego laboratorium na świecie
0:00:47.476,0:00:50.697
zanurzamy zwyczajną sieć planktonową
0:00:50.721,0:00:52.822
i wyławiamy na powierzchnię stworzenia,
0:00:52.822,0:00:55.966
na które ludzkość rzadko zwraca uwagę,
0:00:55.990,0:00:58.522
a często nawet nie ma o nich pojęcia.
0:00:59.260,0:01:02.204
To jeden z organizmów złapanych w sieci.
0:01:02.228,0:01:03.487
Meduza.
0:01:03.881,0:01:05.193
Przyjrzyjcie się.
0:01:05.217,0:01:08.208
Wewnątrz tego stworzenia[br]znajduje się inny organizm,
0:01:08.232,0:01:10.937
który jest prawdopodobnie nieznany nauce.
0:01:10.961,0:01:12.639
Nowy gatunek.[br]
0:01:13.117,0:01:15.820
Co powiecie na tę przezroczystą piękność
0:01:15.844,0:01:17.384
z bijącym sercem,
0:01:17.408,0:01:20.836
z której głowy, w bezpłciowym rozmnażaniu,
0:01:20.860,0:01:24.046
wyrasta potomstwo,[br]które rozmnaża się płciowo.
0:01:24.547,0:01:26.034
Powtórzę.
0:01:26.058,0:01:29.744
To zwierzę bezpłciowo, na czubku głowy,
0:01:29.768,0:01:34.255
hoduje potomstwo,[br]które będzie się rozmnażać płciowo.
0:01:34.960,0:01:36.278
Czy meduza jest dziwna?
0:01:36.796,0:01:38.106
Nie całkiem.
0:01:38.130,0:01:39.412
To osłonica.
0:01:39.772,0:01:41.056
To grupa zwierząt,
0:01:41.080,0:01:44.827
z którą dzielimy genomiczny rodowód,
0:01:44.851,0:01:49.574
i to prawdopodobnie najbliższe[br]naszemu gatunkowi bezkręgowce.
0:01:50.376,0:01:51.745
Poznajcie kuzyna
0:01:51.769,0:01:53.199
Thalia democratica.
0:01:53.223,0:01:55.181
(Śmiech)
0:01:55.205,0:01:59.195
Jestem pewny, że nie było miejsca[br]na ostatnim spotkaniu rodzinnym
0:01:59.219,0:02:00.651
dla osłonicy Thalia.
0:02:00.675,0:02:02.327
ale powiem,
0:02:02.351,0:02:05.679
że te zwierzęta są z nami spokrewnione,
0:02:05.703,0:02:08.735
co dopiero zaczynamy rozumieć.
0:02:10.164,0:02:14.289
Następnym razem, gdy ktoś kpiąco powie,
0:02:14.313,0:02:18.210
że takie badania to wyprawa na ryby,
0:02:18.234,0:02:21.234
mam nadzieję,[br]że zapamiętacie tę wycieczkę.
0:02:21.675,0:02:25.515
Wiele nauk biologicznych dostrzega wartość
0:02:25.539,0:02:28.088
w badaniu dogłębniej tego, co już znamy,
0:02:28.112,0:02:30.622
w sporządzaniu map odkrytych kontynentów.
0:02:31.099,0:02:34.437
Niektórych bardziej interesuje nieznane.
0:02:34.849,0:02:38.793
Chcemy odkryć nowe kontynenty
0:02:38.817,0:02:42.218
i otrzeć się o wspaniałe[br]przestrzenie nieznanego.
0:02:42.674,0:02:46.770
Chcemy być zaskoczeni czymś,
0:02:46.794,0:02:48.968
czego nigdy nie widzieliśmy.
0:02:48.992,0:02:50.262
Przyznaję,
0:02:50.286,0:02:54.086
że jest trochę zadowolenia z siebie,[br]kiedy można powiedzieć,
0:02:54.110,0:02:56.585
że jest się odkrywcą.
0:02:57.102,0:03:00.007
Nie jest to jednak przedsięwzięcie[br]powiększające własne ego,
0:03:00.031,0:03:02.731
bo w tego typu badaniach,
0:03:02.755,0:03:06.373
jeśli nie jest się ignorantem[br]przez większość czasu,
0:03:06.397,0:03:08.678
to nie bada się wystarczająco dobrze.
0:03:08.702,0:03:10.736
(Śmiech)
0:03:12.014,0:03:17.997
Każdego lata wyławiam[br]na pokład naszej łódeczki
0:03:18.021,0:03:21.438
coraz więcej stworzeń,[br]o których niewiele wiemy.
0:03:22.816,0:03:26.304
Dziś wieczorem opowiem historię o życiu,
0:03:26.328,0:03:29.668
którą rzadko się słyszy[br]w takim środowisku.
0:03:30.915,0:03:36.250
W laboratoriach biologicznych XXI wieku
0:03:36.274,0:03:40.191
zaczęliśmy odsłaniać wiele tajemnic życia.
0:03:40.869,0:03:44.506
Wiemy, że po wiekach naukowych odkryć
0:03:44.530,0:03:46.637
zaczynamy dokonywać znaczących postępów
0:03:46.661,0:03:50.527
w rozumieniu najważniejszych praw życia.
0:03:51.223,0:03:56.224
Zbiorowy optymizm odzwierciedla[br]rozwój biotechnologii
0:03:56.248,0:03:57.522
na całym świecie,
0:03:58.326,0:04:02.974
która chce wykorzystać naukę[br]do leczenia chorób.
0:04:03.685,0:04:08.523
Nowotwory, starzenie się,[br]choroby degeneracyjne
0:04:08.547,0:04:12.879
to niektóre z niechcianych zjawisk,[br]które chcemy powstrzymać.
0:04:13.817,0:04:15.261
Zastanawiam się często,
0:04:15.285,0:04:18.446
dlaczego tak trudno
0:04:18.470,0:04:20.632
rozwiązać problem nowotworów.
0:04:21.096,0:04:24.350
Czy to dlatego, że staramy się[br]rozwiązać problem nowotworów,
0:04:24.374,0:04:26.668
a nie próbujemy zrozumieć życia?
0:04:27.657,0:04:30.845
Życie na Ziemi łączy pochodzenie,
0:04:30.869,0:04:35.922
a ja streszczę 3,5 miliarda lat[br]historii życia na planecie
0:04:35.946,0:04:37.426
w jednym slajdzie.
0:04:37.450,0:04:40.926
To przedstawiciele wszystkich gatunków,[br]które znamy, na naszej planecie.
0:04:41.321,0:04:44.732
W ogromie życia i bioróżnorodności
0:04:44.756,0:04:47.923
zajmujemy mało znaczące miejsce.
0:04:47.947,0:04:48.963
(Śmiech)
0:04:48.987,0:04:50.210
Homo sapiens.
0:04:51.016,0:04:52.621
Ostatni z naszego rodzaju.
0:04:53.570,0:04:56.681
Chociaż nie chcę umniejszać
0:04:56.705,0:04:58.676
dokonań naszego gatunku,
0:04:58.700,0:05:03.686
to pomimo naszych chęci[br]i częstego udawania, że tak jest,
0:05:03.710,0:05:06.586
nie jesteśmy miarą wszystkiego.
0:05:07.311,0:05:10.798
Jesteśmy jednak miarą wielu rzeczy.
0:05:11.311,0:05:15.057
Nieustannie kwantyfikujemy,[br]analizujemy i porównujemy,
0:05:15.081,0:05:18.861
co w niektórych przypadkach[br]jest potrzebne i konieczne.
0:05:19.661,0:05:26.048
Jednak nacisk na specjalizację[br]w badaniach biologicznych
0:05:26.072,0:05:28.620
i osiągnięcie praktycznych wyników
0:05:28.644,0:05:32.198
ogranicza nasze badanie życia
0:05:32.222,0:05:36.305
do niedopuszczalnie wąskich obszarów[br]i niezadowalających głębi.
0:05:37.007,0:05:42.048
Badamy zaskakująco wąski obszar życia
0:05:42.072,0:05:45.848
i uważamy, że te wyniki nas uratują.
0:05:46.425,0:05:47.818
Jak wąski jest to obszar?
0:05:47.842,0:05:49.446
Wymienię liczbę.
0:05:49.470,0:05:53.989
Narodowa Administracja[br]do spraw Oceanów i Atmosfery obliczyła,
0:05:54.013,0:05:57.940
że nie zbadano około 95 procent oceanów
0:05:58.674,0:06:00.386
Zastanówmy się nad tym przez chwilę.
0:06:01.030,0:06:04.877
95 procent oceanów pozostaje niezbadana.
0:06:05.712,0:06:07.877
Nie będzie to przesadą, jeśli powiem,
0:06:07.901,0:06:12.730
że nie wiemy nawet, ile o życiu nie wiemy.
0:06:13.810,0:06:16.735
Nie dziwi więc to,[br]że co tydzień w moim obszarze
0:06:16.759,0:06:19.970
dodaje się coraz więcej gatunków
0:06:19.994,0:06:22.253
do niesamowitego drzewa życia.
0:06:22.277,0:06:23.674
Jeden z przykładów,
0:06:23.698,0:06:25.604
odkryty wcześniej tego lata,
0:06:25.628,0:06:26.841
nieznany nauce,
0:06:26.865,0:06:30.157
który zajmuje samotne miejsce[br]na genealogicznym drzewie.
0:06:30.973,0:06:32.124
Jeszcze gorsze jest to,
0:06:32.148,0:06:35.783
że wiemy o wielu innych gatunkach,
0:06:35.807,0:06:39.368
ale ich biologia nie jest zbadana.
0:06:39.392,0:06:41.726
Pewnie niektórzy z was słyszeli,
0:06:41.750,0:06:45.946
że rozgwiazda potrafi odtworzyć[br]utracone ramię.
0:06:45.970,0:06:47.412
Niektórzy pewnie nie wiedzą,
0:06:47.436,0:06:51.785
że z samego ramienia[br]można odtworzyć rozgwiazdę.
0:06:52.759,0:06:56.807
Zwierzęta robią zdumiewające rzeczy.
0:06:57.461,0:06:59.171
Założę się,
0:06:59.195,0:07:03.514
że wielu z was nie słyszało[br]o płazińcu Schmidtea mediterranea.
0:07:04.423,0:07:06.522
To niewielkie stworzenie
0:07:06.546,0:07:09.620
robi rzeczy, które zdumiewają.
0:07:10.131,0:07:14.135
Można go złapać[br]i pokroić na 18 różnych kawałków,
0:07:14.159,0:07:17.921
a z każdego z nich odbuduje się
0:07:17.945,0:07:19.263
całe zwierzę
0:07:19.287,0:07:20.921
w ciągu niecałych dwóch tygodni.
0:07:21.694,0:07:25.931
18 głów, 18 ciał, 18 tajemnic.
0:07:26.348,0:07:28.744
Przez ostatnie 15 lat
0:07:28.768,0:07:32.478
próbowałem zrozumieć, jak im się to udaje,
0:07:32.502,0:07:34.701
i jak robią tę magiczną sztuczkę.
0:07:34.725,0:07:36.439
Jak każdy dobry magik,
0:07:36.463,0:07:39.318
nie zdradzają łatwo swoich sekretów.
0:07:39.342,0:07:40.522
(Śmiech)
0:07:40.522,0:07:41.770
Znajdujemy się w sytuacji,
0:07:41.770,0:07:46.209
po 20 latach badań nad tymi zwierzętami,
0:07:46.233,0:07:48.540
mapowania genomu, zastanawiania się,
0:07:48.564,0:07:51.783
tysiącach amputacji i regeneracji,
0:07:51.807,0:07:55.602
w której nadal nie rozumiemy,[br]jak tego dokonują.
0:07:56.028,0:07:59.624
Każdy płaziniec to ocean sam w sobie,
0:07:59.648,0:08:01.254
pełen tajemnic.
0:08:02.476,0:08:04.160
Jedną z wspólnych cech
0:08:04.184,0:08:06.796
wszystkich zwierząt, o których mówiłem,
0:08:06.820,0:08:09.583
jest to, że nie dostały informacji,
0:08:09.607,0:08:12.274
żeby zachowywać się zgodnie z zasadami,
0:08:12.298,0:08:16.467
które pochodzą od garstki[br]przypadkowo wybranych zwierząt,
0:08:16.491,0:08:19.213
które stanowią obecnie większość
0:08:19.237,0:08:21.754
w laboratoriach biomedycznych na świecie.
0:08:22.117,0:08:24.347
Poznajcie naszych noblistów.
0:08:24.371,0:08:26.373
W zasadzie siedem gatunków,
0:08:26.397,0:08:29.999
które przyczyniły się do zrozumienia
0:08:30.023,0:08:32.490
zachowań biologicznych.
0:08:33.172,0:08:34.964
To małe stworzenie,
0:08:34.988,0:08:37.458
trzy Nagrody Nobla w ciągu 12 lat.
0:08:38.204,0:08:40.960
Mimo uwagi, którą przyciągnęły,
0:08:40.984,0:08:43.044
wiedzy, którą powiększyły,
0:08:43.068,0:08:45.093
i lwiej części funduszy, którą pochłonęły,
0:08:45.117,0:08:48.990
nadal stoimy przed tymi samymi problemami
0:08:49.014,0:08:50.638
i wieloma nowymi wyzwaniami.
0:08:51.220,0:08:53.035
Z tego powodu, niestety,
0:08:53.059,0:08:55.673
że te siedem zwierząt odpowiada
0:08:55.697,0:09:02.473
za jedynie 0,0009 procent gatunków,[br]które zamieszkują naszą planetę.
0:09:03.962,0:09:06.348
Podejrzewam,
0:09:06.372,0:09:11.133
że specjalizacja ogranicza postęp[br]w najlepszym przypadku,
0:09:11.157,0:09:13.584
a w najgorszym razie[br]wiedzie nas na manowce,
0:09:14.235,0:09:17.309
ponieważ życie na Ziemi i jego historia
0:09:17.333,0:09:19.120
to dzieje tych, którzy łamali zasady.
0:09:19.433,0:09:22.780
Życie na planecie[br]zaczęło się od jednokomórkowców,
0:09:22.804,0:09:25.126
które pływały w oceanie przez miliony lat,
0:09:25.150,0:09:27.436
aż któryś zdecydował,
0:09:27.460,0:09:29.519
że zrobi coś innego
0:09:29.543,0:09:32.551
i wymyśli organizm wielokomórkowy,
0:09:32.575,0:09:33.848
i zrobił to.
0:09:33.872,0:09:36.524
Na pewno nie była to popularna decyzja.
0:09:36.548,0:09:37.575
(Śmiech)
0:09:37.599,0:09:39.205
Ale się udało.
0:09:39.229,0:09:41.795
Potem wielokomórkowe organizmy zaludniły
0:09:41.819,0:09:43.195
prastare oceany
0:09:43.219,0:09:44.407
i rozwinęły się.
0:09:44.431,0:09:45.964
Są nadal.
0:09:46.789,0:09:49.786
Masy lądowe wyłoniły się[br]na powierzchni oceanów
0:09:49.810,0:09:51.264
i inne stworzenie pomyślało:
0:09:51.288,0:09:54.077
"To wygląda na ciekawy dom.
0:09:54.101,0:09:55.352
Chcę tam zamieszkać".
0:09:55.376,0:09:56.535
"Zwariowałeś?
0:09:56.559,0:09:59.843
Uschniesz. Nie da się żyć poza wodą".
0:09:59.867,0:10:01.024
Życie znalazło sposób
0:10:01.048,0:10:03.371
i na lądzie żyją organizmy.
0:10:03.395,0:10:05.793
Kiedy pojawiły się na lądzie,[br]spojrzały w niebo
0:10:05.817,0:10:08.076
i uznały, że byłoby wspaniale[br]dosięgnąć chmur,
0:10:08.100,0:10:09.251
więc trzeba polecieć.
0:10:09.275,0:10:12.350
"Nie da się zaprzeczyć prawu grawitacji,[br]więc nie da się latać".
0:10:12.374,0:10:14.659
Jednak natura wymyśliła,
0:10:14.683,0:10:16.690
wielokrotnie i niezależnie,
0:10:16.714,0:10:17.921
sposoby, żeby latać.
0:10:18.368,0:10:20.885
Uwielbiam badać zwierzęta,[br]które łamią zasady,
0:10:20.909,0:10:24.538
bo kiedy je łamią, wymyślają coś nowego,
0:10:24.562,0:10:28.321
co sprawia, że tutaj jesteśmy.
0:10:28.624,0:10:30.894
Te zwierzęta nie wiedzą tego, co inne.
0:10:30.918,0:10:32.618
Łamią zasady.
0:10:32.642,0:10:35.437
Jeśli chcemy badać zwierzęta,[br]które łamią zasady,
0:10:35.461,0:10:38.456
czy nie powinniśmy także złamać zasady?
0:10:39.666,0:10:43.054
Musimy poczuć na nowo chęć odkrywania.
0:10:43.440,0:10:45.924
Zamiast przynosić naturę do laboratoriów,
0:10:45.948,0:10:47.263
i tam ją badać,
0:10:47.287,0:10:48.993
trzeba zaprowadzić naukę
0:10:49.017,0:10:51.922
do wspaniałego laboratorium,[br]jakim jest natura,
0:10:51.946,0:10:55.857
i dzięki nowoczesnemu[br]wyposażeniu technologicznemu
0:10:55.881,0:10:58.707
badać każdą nową formę życia,[br]którą znajdziemy,
0:10:58.731,0:11:01.724
i każdą biologiczną cechę,[br]którą odkryjemy.
0:11:02.486,0:11:06.640
Musimy wykorzystać[br]całą naszą inteligencję,
0:11:06.664,0:11:08.756
żeby znów poczuć się jak ignoranci,
0:11:08.780,0:11:12.639
zagubieni w ogromie nieznanego.
0:11:13.116,0:11:14.477
Mimo wszystko
0:11:14.501,0:11:16.660
nauka nie kręci się wokół wiedzy.
0:11:16.684,0:11:19.425
Nauka dotyczy niewiedzy.
0:11:19.449,0:11:20.814
Tak właśnie jest.
0:11:20.838,0:11:23.969
Antoine de Saint-Exupéry napisał:
0:11:23.993,0:11:25.794
"Jeśli chcesz zbudować statek,
0:11:25.818,0:11:27.762
nie zwołuj ludzi, żeby zbierali drewno,
0:11:27.786,0:11:30.088
i nie rozdzielaj im zadań i pracy,
0:11:30.112,0:11:34.136
ale naucz tęsknić za bezkresnym morzem".
0:11:34.646,0:11:36.350
Jako naukowiec i nauczyciel
0:11:36.374,0:11:38.335
parafrazuję te zdanie,
0:11:38.359,0:11:41.517
że naukowcy powinni uczyć studentów
0:11:41.541,0:11:43.992
tęsknoty za nieskończonym morzem,
0:11:44.016,0:11:45.453
którym jest ignorancja.
0:11:46.768,0:11:50.633
Homo sapiens to jedyny gatunek,[br]o którym wiadomo,
0:11:50.657,0:11:53.093
że dąży do naukowego poznania.
0:11:53.645,0:11:55.779
Tak jak pozostałe gatunki na planecie
0:11:55.803,0:12:00.294
jesteśmy nierozerwalnie połączeni[br]z historią życia na Ziemi.
0:12:00.989,0:12:04.156
Mylę się trochę, mówiąc,[br]że życie jest tajemnicą,
0:12:04.180,0:12:06.891
ponieważ życie przypomina otwartą księgę,
0:12:06.915,0:12:10.899
która kusi ludzi od tysiącleci,[br]żeby ją zrozumieć.
0:12:11.344,0:12:12.945
Dlatego pytam,
0:12:12.969,0:12:16.742
czy nie jesteśmy po to,[br]żeby zrozumieć życie.
0:12:17.053,0:12:18.204
Jeśli tak,
0:12:18.228,0:12:19.958
to na co jeszcze czekamy?
0:12:20.368,0:12:21.569
Dziękuję.
0:12:21.593,0:12:24.847
(Brawa)