[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:08.21,0:00:10.44,Default,,0000,0000,0000,,Niełatwo zdefiniować energię.
Dialogue: 0,0:00:10.44,0:00:12.05,Default,,0000,0000,0000,,Rzeczy mają energię,
Dialogue: 0,0:00:12.05,0:00:12.96,Default,,0000,0000,0000,,ale nie da się
Dialogue: 0,0:00:12.96,0:00:14.82,Default,,0000,0000,0000,,chwycić litra energii w dłonie.
Dialogue: 0,0:00:14.82,0:00:16.48,Default,,0000,0000,0000,,Możesz zobaczyć jak działa,
Dialogue: 0,0:00:16.48,0:00:18.80,Default,,0000,0000,0000,,ale ona sama jest niewidzialna.
Dialogue: 0,0:00:18.80,0:00:20.62,Default,,0000,0000,0000,,Są różne rodzaje energii,
Dialogue: 0,0:00:20.62,0:00:21.92,Default,,0000,0000,0000,,ale różnią się tylko
Dialogue: 0,0:00:21.92,0:00:25.69,Default,,0000,0000,0000,,wpływem na zachowania rzeczy.
Dialogue: 0,0:00:25.69,0:00:27.04,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy, że całkowita ilość
Dialogue: 0,0:00:27.04,0:00:29.16,Default,,0000,0000,0000,,energii we wszechświecie
Dialogue: 0,0:00:29.16,0:00:31.37,Default,,0000,0000,0000,,jest zawsze taka sama.
Dialogue: 0,0:00:31.37,0:00:33.55,Default,,0000,0000,0000,,Dla chemików ważne są dwa rodzaje energii,
Dialogue: 0,0:00:33.55,0:00:35.11,Default,,0000,0000,0000,,chemiczna energia potencjalna
Dialogue: 0,0:00:35.11,0:00:36.89,Default,,0000,0000,0000,,i energia kinetyczna.
Dialogue: 0,0:00:36.89,0:00:39.72,Default,,0000,0000,0000,,Energia potencjalna to energia oczekująca.
Dialogue: 0,0:00:39.72,0:00:41.80,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraź sobie rozciągniętą gumę.
Dialogue: 0,0:00:41.80,0:00:42.63,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli ją przetniesz,
Dialogue: 0,0:00:42.63,0:00:44.01,Default,,0000,0000,0000,,cała energia potencjalna
Dialogue: 0,0:00:44.01,0:00:46.74,Default,,0000,0000,0000,,zmienia się w energię kinetyczną,
Dialogue: 0,0:00:46.74,0:00:49.60,Default,,0000,0000,0000,,którą odczuwasz jako ból.
Dialogue: 0,0:00:49.60,0:00:50.85,Default,,0000,0000,0000,,Tak jak rozciągnięta guma,
Dialogue: 0,0:00:50.85,0:00:52.85,Default,,0000,0000,0000,,wiązania chemiczne też przechowują energię.
Dialogue: 0,0:00:52.85,0:00:54.10,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy je zerwiesz,
Dialogue: 0,0:00:54.10,0:00:55.60,Default,,0000,0000,0000,,energia potencjalna zmienia się
Dialogue: 0,0:00:55.60,0:00:57.12,Default,,0000,0000,0000,,w jej inne rodzaje,
Dialogue: 0,0:00:57.12,0:00:58.44,Default,,0000,0000,0000,,jak ciepło czy światło,
Dialogue: 0,0:00:58.44,0:01:00.85,Default,,0000,0000,0000,,lub tworzy nowe wiązania.
Dialogue: 0,0:01:00.85,0:01:03.50,Default,,0000,0000,0000,,Energia kinetyczna to energia ruchu,
Dialogue: 0,0:01:03.50,0:01:05.62,Default,,0000,0000,0000,,a cząsteczki są w ciągłym ruchu.
Dialogue: 0,0:01:05.62,0:01:07.61,Default,,0000,0000,0000,,Niekoniecznie gdzieś się wybierają,
Dialogue: 0,0:01:07.61,0:01:08.94,Default,,0000,0000,0000,,chociaż mogłyby,
Dialogue: 0,0:01:08.94,0:01:10.28,Default,,0000,0000,0000,,ale wibrują,
Dialogue: 0,0:01:10.28,0:01:12.37,Default,,0000,0000,0000,,rozciągają się, zginają i wirują.
Dialogue: 0,0:01:12.37,0:01:14.27,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład metan ma cztery wodory
Dialogue: 0,0:01:14.27,0:01:15.68,Default,,0000,0000,0000,,związane z centralnym węglem,
Dialogue: 0,0:01:15.68,0:01:16.62,Default,,0000,0000,0000,,jako przykład.
Dialogue: 0,0:01:16.62,0:01:17.50,Default,,0000,0000,0000,,Na papierze
Dialogue: 0,0:01:17.50,0:01:19.80,Default,,0000,0000,0000,,to tylko nieruchomy czworościan.
Dialogue: 0,0:01:19.80,0:01:22.47,Default,,0000,0000,0000,,Ale naprawdę trzęsie się jak galaretka.
Dialogue: 0,0:01:22.47,0:01:23.81,Default,,0000,0000,0000,,Energia kinetyczna cząstek
Dialogue: 0,0:01:23.81,0:01:25.72,Default,,0000,0000,0000,,to właśnie taka sama energia,
Dialogue: 0,0:01:25.72,0:01:27.12,Default,,0000,0000,0000,,jaką sam posiadasz
Dialogue: 0,0:01:27.12,0:01:28.43,Default,,0000,0000,0000,,w czasie ruchu,
Dialogue: 0,0:01:28.43,0:01:30.06,Default,,0000,0000,0000,,tyle że ty potrafisz stać nieruchomo,
Dialogue: 0,0:01:30.06,0:01:31.82,Default,,0000,0000,0000,,a cząstki nie.
Dialogue: 0,0:01:31.82,0:01:33.32,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli wyssiesz tę energię
Dialogue: 0,0:01:33.32,0:01:34.51,Default,,0000,0000,0000,,z grupy cząsteczek,
Dialogue: 0,0:01:34.51,0:01:35.77,Default,,0000,0000,0000,,będą mniej ruchliwe,
Dialogue: 0,0:01:35.77,0:01:37.27,Default,,0000,0000,0000,,ale nigdy się nie zatrzymają.
Dialogue: 0,0:01:37.27,0:01:39.02,Default,,0000,0000,0000,,Cząstki w danej grupie
Dialogue: 0,0:01:39.02,0:01:41.85,Default,,0000,0000,0000,,różnią się ilością posiadanej energii.
Dialogue: 0,0:01:41.85,0:01:44.52,Default,,0000,0000,0000,,Średnia energia kinetyczna grupy
Dialogue: 0,0:01:44.52,0:01:47.33,Default,,0000,0000,0000,,to liczba matematycznie powiązana
Dialogue: 0,0:01:47.33,0:01:48.66,Default,,0000,0000,0000,,z temperaturą.
Dialogue: 0,0:01:48.66,0:01:50.07,Default,,0000,0000,0000,,Im więcej energii kinetycznej
Dialogue: 0,0:01:50.07,0:01:51.38,Default,,0000,0000,0000,,w danej grupie cząstek,
Dialogue: 0,0:01:51.38,0:01:52.88,Default,,0000,0000,0000,,tym wyższa ich temperatura.
Dialogue: 0,0:01:52.88,0:01:54.56,Default,,0000,0000,0000,,To znaczy, że w gorący dzień
Dialogue: 0,0:01:54.56,0:01:56.23,Default,,0000,0000,0000,,cząsteczki powietrza wokół ciebie
Dialogue: 0,0:01:56.23,0:01:58.02,Default,,0000,0000,0000,,wirują, rozciągają się, zginają,
Dialogue: 0,0:01:58.02,0:02:00.20,Default,,0000,0000,0000,,ogólnie poruszają się o wiele szybciej
Dialogue: 0,0:02:00.20,0:02:02.32,Default,,0000,0000,0000,,niż w chłodny dzień.
Dialogue: 0,0:02:02.32,0:02:04.28,Default,,0000,0000,0000,,Zresztą gorąco i zimno
Dialogue: 0,0:02:04.28,0:02:05.58,Default,,0000,0000,0000,,to pojęcia względne.
Dialogue: 0,0:02:05.58,0:02:07.14,Default,,0000,0000,0000,,Używa się ich do porównań
Dialogue: 0,0:02:07.14,0:02:08.65,Default,,0000,0000,0000,,między dwiema rzeczami.
Dialogue: 0,0:02:08.65,0:02:09.87,Default,,0000,0000,0000,,W gorący letni dzień
Dialogue: 0,0:02:09.87,0:02:12.30,Default,,0000,0000,0000,,cząstki powietrza mają\Nwięcej energii kinetycznej,
Dialogue: 0,0:02:12.30,0:02:14.60,Default,,0000,0000,0000,,niż cząstki skóry.
Dialogue: 0,0:02:14.60,0:02:16.98,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy uderzają w ciebie,
Dialogue: 0,0:02:16.98,0:02:18.74,Default,,0000,0000,0000,,przekazują część swojej energii
Dialogue: 0,0:02:18.74,0:02:20.49,Default,,0000,0000,0000,,cząstkom skóry
Dialogue: 0,0:02:20.49,0:02:22.81,Default,,0000,0000,0000,,i odczuwasz to jako ciepło.
Dialogue: 0,0:02:22.81,0:02:23.58,Default,,0000,0000,0000,,W zimny dzień
Dialogue: 0,0:02:23.58,0:02:25.76,Default,,0000,0000,0000,,cząstki powietrza mają\Nmniejszą energię kinetyczną
Dialogue: 0,0:02:25.76,0:02:27.11,Default,,0000,0000,0000,,niż cząstki skóry,
Dialogue: 0,0:02:27.11,0:02:29.48,Default,,0000,0000,0000,,więc uderzając w te cząstki powietrza,
Dialogue: 0,0:02:29.48,0:02:30.73,Default,,0000,0000,0000,,to ty przekazujesz im
Dialogue: 0,0:02:30.73,0:02:33.23,Default,,0000,0000,0000,,część swojej energii kinetycznej
Dialogue: 0,0:02:33.23,0:02:35.97,Default,,0000,0000,0000,,i odczuwasz to jako zimno.
Dialogue: 0,0:02:35.97,0:02:38.60,Default,,0000,0000,0000,,Możesz śledzić ścieżki energii wokół siebie.
Dialogue: 0,0:02:38.60,0:02:40.24,Default,,0000,0000,0000,,Wypróbuj to przy kolejnym grillu.
Dialogue: 0,0:02:40.24,0:02:41.15,Default,,0000,0000,0000,,Spalasz węgiel
Dialogue: 0,0:02:41.15,0:02:43.14,Default,,0000,0000,0000,,i uwolniona chemiczna energia potencjalna
Dialogue: 0,0:02:43.14,0:02:45.72,Default,,0000,0000,0000,,jawi się jako ekstremalne ciepło i światło.
Dialogue: 0,0:02:45.72,0:02:47.27,Default,,0000,0000,0000,,Potem ciepło sprawia,
Dialogue: 0,0:02:47.27,0:02:50.06,Default,,0000,0000,0000,,że cząstki burgerów, hot-dogów czy warzyw
Dialogue: 0,0:02:50.06,0:02:52.31,Default,,0000,0000,0000,,wibrują, aż dojdzie do zerwania wiązań
Dialogue: 0,0:02:52.31,0:02:54.65,Default,,0000,0000,0000,,i uformowania nowych struktur chemicznych.
Dialogue: 0,0:02:54.65,0:02:56.65,Default,,0000,0000,0000,,Zbyt dużo ciepła powoduje zwęglenie.
Dialogue: 0,0:02:56.65,0:02:58.33,Default,,0000,0000,0000,,W sam raz - daje obiad.
Dialogue: 0,0:02:58.33,0:02:59.45,Default,,0000,0000,0000,,Wewnątrz ciała
Dialogue: 0,0:02:59.45,0:03:01.08,Default,,0000,0000,0000,,cząstki jedzenia z tego pysznego
Dialogue: 0,0:03:01.08,0:03:02.94,Default,,0000,0000,0000,,lub zwęglonego obiadu
Dialogue: 0,0:03:02.94,0:03:03.83,Default,,0000,0000,0000,,są rozrywane,
Dialogue: 0,0:03:03.83,0:03:04.82,Default,,0000,0000,0000,,a uwalniająca się energia
Dialogue: 0,0:03:04.82,0:03:07.35,Default,,0000,0000,0000,,zużywana jest, aby utrzymać cię przy życiu
Dialogue: 0,0:03:07.35,0:03:10.34,Default,,0000,0000,0000,,lub jest magazynowana w innych cząstkach.
Dialogue: 0,0:03:10.34,0:03:11.75,Default,,0000,0000,0000,,Wieczorami gorące letnie powietrze ochładza się
Dialogue: 0,0:03:11.75,0:03:13.22,Default,,0000,0000,0000,,Wieczorami gorące letnie powietrze ochładza się
Dialogue: 0,0:03:13.22,0:03:15.86,Default,,0000,0000,0000,,i dopływ energii zwalnia tempo.
Dialogue: 0,0:03:15.86,0:03:18.55,Default,,0000,0000,0000,,Gdy powietrze osiągnie temperaturę skóry,
Dialogue: 0,0:03:18.55,0:03:19.81,Default,,0000,0000,0000,,na króciutką chwilę przepływ ustaje.
Dialogue: 0,0:03:19.81,0:03:21.14,Default,,0000,0000,0000,,na chwilę przepływ ustaje.
Dialogue: 0,0:03:21.14,0:03:22.40,Default,,0000,0000,0000,,Potem wszystko zaczyna się od początku,
Dialogue: 0,0:03:22.40,0:03:23.64,Default,,0000,0000,0000,,w przeciwną stronę,
Dialogue: 0,0:03:23.64,0:03:26.36,Default,,0000,0000,0000,,bo energia opuszcza nagrzaną skórę
Dialogue: 0,0:03:26.36,0:03:29.06,Default,,0000,0000,0000,,i wraca do otaczającego cię powietrza.
Dialogue: 0,0:03:29.06,0:03:31.73,Default,,0000,0000,0000,,Energia nigdy nie powstaje ani nie ginie,
Dialogue: 0,0:03:31.73,0:03:33.62,Default,,0000,0000,0000,,a jedynie zmienia "kształt",
Dialogue: 0,0:03:33.62,0:03:36.23,Default,,0000,0000,0000,,jak feniks naszego fizycznego świata.