1
00:00:00,000 --> 00:00:03,410
२०१३ उन्हाळातल्या एका दुपारी,
वॉशिंगटन डीसीमध्ये

2
00:00:03,410 --> 00:00:06,426
पोलिसांनी एका मनुष्याला पकडले
त्याची कसून चौकशी केली

3
00:00:06,450 --> 00:00:10,362
त्यांना त्याच्यावर संशय आला 
व त्यापासून धोका आहे असे वाटले.

4
00:00:10,362 --> 00:00:13,761
खरे तर त्या दिवशी मला 
असे अडकणे अपेक्षित नव्हते

5
00:00:13,785 --> 00:00:15,608
पण मला ते चित्र स्पष्ट दिसते

6
00:00:15,632 --> 00:00:18,328
हे सर्व भीतीदायक आहे.
शांत राहण्याचा प्रयत्न कर

7
00:00:18,352 --> 00:00:19,445
(हशा)

8
00:00:19,469 --> 00:00:21,891
ह्या वेळी मी पदवीपूर्व नोकरी करत होतो

9
00:00:21,915 --> 00:00:24,647
वॉशिंगटन डीसीमध्ये
सार्वजनिक सुरक्षा विभागात

10
00:00:24,671 --> 00:00:27,090
कामासाठी मी पोलीस चौकीला भेट देत असे

11
00:00:27,114 --> 00:00:28,274
मी माझ्या मार्गावर होतो

12
00:00:28,298 --> 00:00:30,290
आणि कारपर्यंत पोहोचेपूर्वीच

13
00:00:30,314 --> 00:00:32,615
दोन पोलीस गाडयांनी माझा रस्ता अडवला

14
00:00:32,639 --> 00:00:34,970
आणि एका अधिकाऱ्याने मला मागून घेरले

15
00:00:34,994 --> 00:00:37,266
त्याने मला थांबवले, बॅग काढायला सांगितली

16
00:00:37,290 --> 00:00:40,366
माझे हात पुढे असलेल्या पोलीस कारवर दाबले

17
00:00:40,800 --> 00:00:43,795
साधारण डझनभर पोलिसांनी मला गराडा घातला

18
00:00:43,819 --> 00:00:45,066
सगळ्यांजवळ बंदुका होत्या

19
00:00:45,090 --> 00:00:46,430
तर काहींजवळ घातक रायफली

20
00:00:46,454 --> 00:00:48,188
त्यांनी बॅगेवर बंदूक रोखली

21
00:00:48,212 --> 00:00:49,617
आणि मला पाडलं

22
00:00:49,641 --> 00:00:52,002
माझी छायाचित्रे काढली

23
00:00:52,026 --> 00:00:53,182
आणि ते हसले

24
00:00:53,206 --> 00:00:54,570
आणि हे सगळे घडत असताना

25
00:00:54,570 --> 00:00:58,020
शरीर पोलिसी गाडीवर रेललेले असताना 
मी पायाच्या थरथरीकडे कानाडोळा करत होतो

26
00:00:58,044 --> 00:01:00,379
काय करावे असा विचार करत होतो

27
00:01:00,403 --> 00:01:02,402
तेव्हा अचानक जाणवले

28
00:01:02,426 --> 00:01:04,420
जेव्हा मी फोटोतल्या मला बघितले

29
00:01:04,444 --> 00:01:06,279
तेव्हा स्वतःबद्दल सांगायचे तर

30
00:01:06,303 --> 00:01:08,090
मी असे काही सांगितले असते

31
00:01:08,114 --> 00:01:13,503
"उठावदार टी-शर्ट व चष्मा घातलेला 
१९ वर्षीय भारतीय पुरुष"

32
00:01:13,527 --> 00:01:15,808
पण त्यांनी ह्यातलं काहीच लिहिले नव्हतं

33
00:01:15,832 --> 00:01:18,082
पोलीस रेडीओवर ते वर्णन सांगत

34
00:01:18,106 --> 00:01:20,738
"पाठीवर बॅग घेतलेला मध्य आशियाई मनुष्य"

35
00:01:20,762 --> 00:01:22,791
"पाठीवर बॅग घेतलेला मध्य आशियाई मनुष्य"

36
00:01:22,815 --> 00:01:25,888
आणि हेच वर्णन
पोलीस रिपोर्टमध्ये घातले गेले

37
00:01:26,419 --> 00:01:31,025
माझ्या स्वतःच्या सरकारकडून 
माझे असे वर्णन अपेक्षित नव्हते

38
00:01:31,049 --> 00:01:32,307
"भ्याड"

39
00:01:33,301 --> 00:01:34,532
"नीच"

40
00:01:35,832 --> 00:01:36,992
"दहशतवादी"

41
00:01:37,016 --> 00:01:38,959
अशी गरळ ओकणे त्यांनी चालूच ठेवले

42
00:01:38,983 --> 00:01:42,861
माझ्या रहिवासाच्या सर्व जागी 
त्यांनी श्वानपथके पाठवली

43
00:01:42,885 --> 00:01:46,312
माझे नाव कुठल्या वॉचलिस्ट मध्ये आहे का 
ह्याचीही सरकारी चौकशी केली.

44
00:01:46,336 --> 00:01:49,031
माझी उलट तपासणी करण्यासाठी 
त्यानी गुप्तहेरही धाडले कारण

45
00:01:49,031 --> 00:01:50,971
माझ्यापाशी लपवायला
काही नाही हे सांगूनही

46
00:01:50,971 --> 00:01:53,637
मी माझ्या कारची तपासणी का करू देत नाही 
असे त्यांना वाटले

47
00:01:53,637 --> 00:01:55,482
आणि मला दिसत होते कि 
ते समाधानी नाहीत

48
00:01:55,506 --> 00:01:58,589
पण त्यांची पुढची चाल मला उमगत नव्हती

49
00:01:58,613 --> 00:02:01,510
एका क्षणी तर , 
ज्या अधिकाऱ्याने मला पाडले होते

50
00:02:01,534 --> 00:02:05,064
त्याने पोलीस सुरक्षा कॅमेरा कोठे आहे
हे बघितले

51
00:02:05,088 --> 00:02:07,960
जेणेकरून काय रेकोर्ड होते आहे हे कळेल.

52
00:02:07,984 --> 00:02:09,152
आणि जेव्हा त्याने असे केले

53
00:02:09,176 --> 00:02:12,646
तेव्हा मला जाणवले की 
आपण त्यांच्या ताब्यात आहोत

54
00:02:12,670 --> 00:02:15,093
मला वाटते लहानपणापासून 
आपली धारणा असते आणि

55
00:02:15,117 --> 00:02:18,870
पोलीस, अटका, बेड्या ह्याबद्दलच्या 
आपल्या कल्पना इतक्या सरळ असतात

56
00:02:18,894 --> 00:02:22,836
म्हणून हे लक्षात येत नाही की

57
00:02:22,860 --> 00:02:25,765
एखाद्या व्यक्तीच्या शरीराचा 
ताबा घेणं किती क्लेशदायक आहे!

58
00:02:25,789 --> 00:02:27,834
असे वाटतेय ना तुम्हाला 
कि मला म्हणायचंय

59
00:02:27,858 --> 00:02:30,300
जातीमुळे मला घृणास्पद वागणूक दिली गेली

60
00:02:30,324 --> 00:02:33,444
आणि हो, जर मी गोरा असतो 
तर मला ताब्यात घेतले नसते.

61
00:02:33,468 --> 00:02:36,207
पण खरे तर माझ्या मनात वेगळेच काही आहे

62
00:02:36,231 --> 00:02:38,949
मला वाटते कि परिस्थिती आणखी वाईट असती

63
00:02:38,973 --> 00:02:40,137
जर मी श्रीमंत नसतो तर

64
00:02:40,161 --> 00:02:43,079
मला म्हणायचंय,
कि मी स्फोटके पेरली असावीत

65
00:02:43,103 --> 00:02:46,272
असे वाटून त्यांनी 
माझी जरी दीड तास चौकशी केली,

66
00:02:46,296 --> 00:02:48,008
तरीही ना तर मला बेड्या घातल्या,

67
00:02:48,032 --> 00:02:50,044
नाही मला तुरुंगात नेले

68
00:02:50,068 --> 00:02:53,232
मला वाटते जर मी वॉशिंगटन डीसीच्या 
खालच्या वर्णाच्या जमातीतील असतो

69
00:02:53,232 --> 00:02:56,569
आणि त्यांना वाटले असते कि माझ्यामुळे 
अधिकाऱ्यांच्या आयुष्याला धोका आहे

70
00:02:56,569 --> 00:02:58,460
तर गोष्टी वेगळ्या प्रकारे घडल्या असत्या

71
00:02:58,460 --> 00:03:01,648
प्रत्यक्षात आपल्या समाजव्यवस्थेत 
असे दृढ धरले जाते कि

72
00:03:01,672 --> 00:03:03,960
पोलीस स्टेशन उडवण्याचा
प्रयत्न करणारा श्रीमंत

73
00:03:03,984 --> 00:03:05,651
हा त्या गरीबापेक्षा बरा

74
00:03:05,675 --> 00:03:08,332
जो अगदी किरकोळ संशयाने पकडला जातो

75
00:03:08,356 --> 00:03:10,931
माझ्या सध्याच्या कामातले एक उदाहरण देतो

76
00:03:11,309 --> 00:03:14,203
सध्या मी “समान हक्क कायदा” ह्या विभागात

77
00:03:14,203 --> 00:03:16,915
“नागरी अधिकार व्यवस्थेत”
वाशिंगटन डीसी मध्ये कार्यरत आहे.

78
00:03:16,939 --> 00:03:19,848
मला तुम्हा सर्वाना एक प्रश्न विचारायचा आहे

79
00:03:19,872 --> 00:03:22,859
तुमच्यापैकी कितींनी पार्किंग तिकीट फाडलंय?


80
00:03:22,883 --> 00:03:24,047
हात वर करा

81
00:03:24,071 --> 00:03:25,931
हं. मीही फाडलंय!

82
00:03:25,931 --> 00:03:27,374
आणि जेव्हा मला दंड भरावा लागला

83
00:03:27,398 --> 00:03:29,429
तेव्हा वाईट वाटले

84
00:03:29,453 --> 00:03:31,369
पण मी भरले

85
00:03:31,393 --> 00:03:34,084
मला वाटतं तुमच्यापैकी बहुतेकांनी 
असाच केले असावे

86
00:03:34,616 --> 00:03:38,903
पण काय झाले असते जर 
तुमच्याजवळ तिकिटासाठी पैसे नसते?


87
00:03:38,927 --> 00:03:42,097
आणि तुमच्या कुटुंबाकडेही पैसे नसते !
तर काय झाले असते ?

88
00:03:42,121 --> 00:03:44,916
बरं, कायद्यांतर्गत 
एक गोष्ट घडू शकत नाही

89
00:03:44,916 --> 00:03:47,240
आणि ती म्हणजे,
तुम्ही अटक व कारावासाला पात्र नसता

90
00:03:47,264 --> 00:03:49,360
जेव्हा तुमच्याकडे पैसे देण्याची ऐपत नसते

91
00:03:49,384 --> 00:03:51,188
हे बेकायदेशीर आहे.

92
00:03:51,212 --> 00:03:54,140
पण देशांतर्गत असलेले स्थानिक सरकार 


93
00:03:54,164 --> 00:03:55,321
गरीबांप्रती हेच करत आहेत

94
00:03:55,345 --> 00:03:58,265
आणि समान न्याय कायद्यांतर्गत
असे कित्येक खटले 


95
00:03:58,289 --> 00:04:00,742
ह्या आधुनिक काळातील तुरुंगाना 
लक्ष्य करत आहेत.

96
00:04:01,191 --> 00:04:04,026
आमचा एक खटला मिसुरी राज्यातील
फर्ग्युसन शहराच्या विरोधात आहे

97
00:04:04,026 --> 00:04:05,684
मला माहित आहे फर्ग्युसन म्हंटले कि

98
00:04:05,684 --> 00:04:08,892
तुमच्यापैकी बऱ्याच लोकांच्या डोक्यात येईल
"पोलिसी हिंसा व अत्याचार!"

99
00:04:08,892 --> 00:04:10,773
पण आज मला आगळा वेगळा पैलू सांगायचाय

100
00:04:10,797 --> 00:04:14,263
पोलीस आणि नागरिक ह्यांच्यातल्या 
एका वेगळ्या नात्याबद्दल बोलायचे आहे.

101
00:04:14,287 --> 00:04:17,821
फर्ग्युसनमध्ये सरासरी 
२ अटकेची फर्माने निघत.

102
00:04:17,845 --> 00:04:19,852
प्रत्येक माणसाविरोधात ,
प्रत्येक वर्षी

103
00:04:19,876 --> 00:04:22,124
जास्त करून कर्ज फेडू न शकल्यामुळे !

104
00:04:22,996 --> 00:04:27,019
मी विचार करतो कि दररोज 
घरातून बाहेर पडल्यापडल्या

105
00:04:27,043 --> 00:04:29,647
कोणीतरी आपल्याला पकडेल,
आपली कर्जे पडताळेल

106
00:04:29,647 --> 00:04:31,858
किंवा ऋण न फेडल्यामुळे
अटकेचा वाॅरंट जारी करेल

107
00:04:31,882 --> 00:04:34,012
जसे मला डीसीत पकडले , 
तसं पकडतील

108
00:04:34,036 --> 00:04:35,953
आणि तुरुंगात नेतील

109
00:04:35,977 --> 00:04:37,611
जरा वाईट वाटतं

110
00:04:38,838 --> 00:04:41,994
हा अनुभव घेतलेल्या अनेकांना 
मी फर्ग्युसनमध्ये भेटलो

111
00:04:42,018 --> 00:04:43,805
आणि त्यांच्या कथाही ऐकल्या

112
00:04:43,829 --> 00:04:45,197
फर्ग्युसन जेलमध्ये

113
00:04:45,221 --> 00:04:48,330
प्रत्येक छोट्या कोठडीत 
बंकबेड आणि शौचालय आहे

114
00:04:48,354 --> 00:04:50,656
तरीही प्रत्येक कोठडीत ४ जणांना कोंबतात

115
00:04:50,680 --> 00:04:53,795
ज्यामुळे बेडवर २ व जमिनीवर २ जण

116
00:04:53,819 --> 00:04:56,240
ज्यापैकी एकाला बळेच 
अस्वच्छ शौचालयालगत झोपावे लागते

117
00:04:56,240 --> 00:04:57,930
जे कधीही स्वच्छ केले नसावे

118
00:04:57,954 --> 00:05:00,117
खरे तर आख्खा तुरुंग
कधीही स्वच्छ केला नसावा

119
00:05:00,141 --> 00:05:03,696
त्यामुळे सर्व जमिनी व भिंती 
रक्त अन शेंबडाने माखलेल्या आहेत

120
00:05:04,088 --> 00:05:05,238
पिण्यास पाणी नाही

121
00:05:05,262 --> 00:05:07,966
शौचालयालगताच्या एका नळाला तेवढे येते

122
00:05:07,990 --> 00:05:09,710
पाणी अस्वच्छ तर दिसतेच पण मचूळ लागते

123
00:05:09,734 --> 00:05:11,249
तिथे पुरेसे अन्न कधीच नव्हते

124
00:05:11,273 --> 00:05:12,821
कधी अंघोळीला पाणी नव्हते

125
00:05:12,845 --> 00:05:15,635
रजस्वला स्त्रियांच्या अनारोग्याची सीमा नसे

126
00:05:15,635 --> 00:05:17,247
व काळजी तर दूरच

127
00:05:17,247 --> 00:05:19,557
जेव्हा मी एका स्त्रीला
आरोग्यदक्षतेबद्दल विचारले

128
00:05:19,581 --> 00:05:21,976
तेव्हा हसून ती म्हणाली “ओह नो नो ..

129
00:05:22,000 --> 00:05:25,145
इथे गार्डस लक्ष देतात 
केवळ लैंगिक भुकेसाठी"

130
00:05:25,838 --> 00:05:28,558
कर्ज चुकव्याना ते इथे आणत व म्हणत

131
00:05:28,582 --> 00:05:31,972
“जोवर तुम्ही कर्जाची फेड करणार नाही तोवर 
तुमची सुटका नाही"

132
00:05:31,972 --> 00:05:34,772
"आणि जर तुम्ही तुमच्या कुटुंबातल्या
कोणाला बोलवू शकला असता"

133
00:05:34,796 --> 00:05:36,691
"जो तुमच्यासाठी पैसे आणू शकेल"

134
00:05:36,691 --> 00:05:38,354
"तर कदाचित तुम्ही सुटू शकला असता!"

135
00:05:38,378 --> 00:05:40,537
"तेही जर पुरेसे पैसे आणले असते तर"

136
00:05:40,561 --> 00:05:43,879
"पण जर तसे नसते तर इथे राहावे लागेल 
कैक दिवस अथवा आठवडे"

137
00:05:43,903 --> 00:05:46,689
दर दिवशी सुरक्षारक्षक
कोठडीच्या दारापाशी येत

138
00:05:46,713 --> 00:05:50,100
कर्ज चुकवणाऱ्यांना वेठीशी धरत.

139
00:05:50,625 --> 00:05:54,747
जेव्हा तुरुंग पूर्ण भरे,
व तुम्ही अजूनही आत आहात

140
00:05:54,771 --> 00:05:56,721
आणि नवा कैदी हजर होई

141
00:05:56,745 --> 00:05:58,306
त्याला घेताना 
ते असा विचार करत

142
00:05:58,330 --> 00:06:01,085
“ओके .. हा मनुष्य कर्ज देऊच शकणार नाही "


143
00:06:01,109 --> 00:06:02,969
शक्यता आहे नवा माणूस देईल”

144
00:06:02,993 --> 00:06:05,875
मग तुम्ही बाहेर आणि तो आत आणि
आणि हे चक्र असेच चालू राही.

145
00:06:05,875 --> 00:06:06,995
मी एका माणसाला भेटलो,

146
00:06:06,995 --> 00:06:08,355
जो ९ वर्षांपूर्वी पकडला गेला

147
00:06:08,355 --> 00:06:12,312
वॉलग्रीनमध्ये , 
आक्रमकरित्या भीक मागताना

148
00:06:12,336 --> 00:06:16,392
दंड व कोर्टाची फी त्याला परवडत नव्हती

149
00:06:16,416 --> 00:06:19,412
तरुणपणी तो आगीच्या फुफाट्यातून वाचला होता

150
00:06:19,436 --> 00:06:22,409
केवळ तिसऱ्या मजल्यावरच्या 
खिडकीतून उडी मारल्यामुळे


151
00:06:22,433 --> 00:06:24,634
पण त्या घटनेत 
त्याच्या मेंदूला जबर जखम झाली

152
00:06:24,658 --> 00:06:27,093
आणि पायासकट शरीराचे अनेक भाग निकामी झाले 


153
00:06:27,117 --> 00:06:28,276
त्यामुळे तो बेकार झाला 


154
00:06:28,300 --> 00:06:30,466
आणि आता तो सामाजिक सुरक्षा निधीवर जगतो

155
00:06:30,466 --> 00:06:32,506
जेव्हा मी त्याला
त्याच्या राहत्या घरी भेटलो

156
00:06:32,516 --> 00:06:35,795
तेव्हा त्याच्याकडे मौल्यवान काही नव्हते
अगदी फ्रीजमध्ये अन्नही नव्हते

157
00:06:35,795 --> 00:06:36,924
भुकेने तो ग्रस्त होता

158
00:06:36,924 --> 00:06:40,107
एका छोट्या पुठ्याच्या तुकडयाखेरीज 
किमती असे त्याच्याकडे काही नव्हते

159
00:06:40,131 --> 00:06:42,369
ज्यावर त्याने 
त्याच्या मुलांची नावे लिहिली होती

160
00:06:42,389 --> 00:06:44,901
तो त्याने खूप जपला होता 
आनंदाने त्याने तो मला दाखवला

161
00:06:44,901 --> 00:06:48,531
पण त्याच्याकडे देण्यासारखे काही नव्हते
त्यामुळे तो दंड वं फी भरू शकत नव्हता

162
00:06:48,531 --> 00:06:51,541
ह्या नऊ वर्षात 
त्याला १३ वेळा अटक झाली होती

163
00:06:51,565 --> 00:06:55,896
आणि तब्बल १३० दिवसांची कोठडी झाली 
भीकेच्या त्या केसमध्ये

164
00:06:56,659 --> 00:06:59,707
त्यापैकी एका वेळेस तर 
जोडून ४५ दिवस...

165
00:06:59,731 --> 00:07:04,137
केवळ कल्पना करा आजपासून 
तुम्हाला जून पर्यंत रहावे लागले तर

166
00:07:04,161 --> 00:07:06,957
ह्या अशा मी काही वेळापूर्वी 
वर्णन केलेल्या ठिकाणी !

167
00:07:08,616 --> 00:07:12,697
फर्ग्युसन जेलमधे बघितलेल्या आत्महत्येच्या
सर्व घटना त्याने मला कथन केल्या

168
00:07:12,721 --> 00:07:14,994
एका व्यक्तीने स्वतःला गळफास लावला

169
00:07:15,018 --> 00:07:16,678
इतरांच्या हातात न येईल अशा ठिकाणी

170
00:07:16,702 --> 00:07:19,864
केवळ ओरडण्यापलीकडे 
ती काही करू शकली नाहीत

171
00:07:19,888 --> 00:07:21,628
जेणेकरून सुरक्षा कर्मचारी बघतील


172
00:07:21,652 --> 00:07:23,645
आणि येतील आणि 
त्याला सोडवतील 


173
00:07:23,669 --> 00:07:27,105
पण तो म्हणाला की 
गार्डसने ५ मिनिटे वेळकाढूपणा केला 


174
00:07:27,129 --> 00:07:29,397
व जेव्हा ते आले
तेव्हा तो मनुष्य मूर्च्छित होता

175
00:07:29,421 --> 00:07:32,592
तेव्हा त्यांनी डॉक्टराना बोलावले 
डॉक्टर तुरुंगात पोचले

176
00:07:32,616 --> 00:07:36,182
ते म्हणाले "तो ठीक होईल" 
असे म्हणून त्याला जमिनीवर सोडून ते गेले

177
00:07:36,200 --> 00:07:39,494
अशा अनेक कथा ऐकल्या 
तरीही मला मुळीच आश्चर्य वाटले नाही,

178
00:07:39,518 --> 00:07:43,860
कारण आत्महत्या हे स्थानिक 
तुरुंगातील मृत्यूचे प्रमुख कारण आहे

179
00:07:43,860 --> 00:07:46,839
आणि ते केवळ तुरुंगातल्या 
मानसिक स्वास्थ्याच्या अभावामुळे

180
00:07:46,863 --> 00:07:50,783
तीन मुलांच्या एकट्या आईला मी भेटलो 
जी तासाला ७ डाॅलर मिळवीत असे

181
00:07:50,807 --> 00:07:54,079
फूड स्टॅपवर आपला व मुलांचा 
उदरनिर्वाह ती करीत असे

182
00:07:54,108 --> 00:07:55,652
एका दशकापूर्वी

183
00:07:55,676 --> 00:07:59,441
तिच्यावर 
वाहतूक उल्लंघन व भुरट्या चोरीचे

184
00:07:59,465 --> 00:08:02,713
काही गुन्हे दाखल झाले
आणि दंड भरणे तिला परवडत नसे

185
00:08:02,726 --> 00:08:06,120
तेव्हापासून तिला जवळजवळ 
१० वेळा त्या गुन्ह्यांमुळे अटक झाली

186
00:08:06,120 --> 00:08:08,533
स्किझोफ्रेनिया व बायपोलर डीसऑर्डरने
ती ग्रस्त होती

187
00:08:08,557 --> 00:08:10,708
तिला रोजच्या रोज औषधोपचाराची गरज भासे 


188
00:08:10,732 --> 00:08:13,684
फर्ग्युसन जेलमध्ये तिला औषधे मिळेनात 
कारण

189
00:08:13,684 --> 00:08:16,010
कोणालाही तिच्यावर
औषधोपचार करायची परवानगी नव्हती

190
00:08:16,034 --> 00:08:20,060
ती सांगे
"दोन आठवडे तुरुंगात डांबले जाणे"

191
00:08:20,084 --> 00:08:23,637
"तेही चित्रविचित्र आभास वं आवाज ऐकत "

192
00:08:23,661 --> 00:08:26,149
"औषधासाठी केलेली आर्जवे"

193
00:08:26,149 --> 00:08:28,369
व त्याबदल्यात मिळालेले दुर्लक्ष"
किती भीषण असते

194
00:08:28,370 --> 00:08:30,216
आणि हे असंबद्ध नाहीये

195
00:08:30,240 --> 00:08:32,919
एकंदर आपल्याकडे
कारावासातील ३०% स्त्रियांना

196
00:08:32,919 --> 00:08:34,945
तीव्र मानसोपचाराची गरज भासते तिच्यासारखीच,

197
00:08:34,969 --> 00:08:39,486
पण फक्त सहा जणींमध्ये एकीला 
तुरुंगात मानसोपचार मिळतात

198
00:08:39,510 --> 00:08:42,895
मी ह्या सगळ्या विलक्षण गोष्टी ऐकल्या 


199
00:08:42,919 --> 00:08:45,557
ज्या फर्ग्युसनमध्ये 
कर्ज बुडव्यांबरोबर घडल्या

200
00:08:45,581 --> 00:08:47,874
आणि हे बघण्याची जेव्हा स्वतःवर वेळ आली 


201
00:08:47,898 --> 00:08:49,852
व तुरुंगात जावे लागले

202
00:08:49,876 --> 00:08:51,916
तेव्हा मला खात्री नव्हती काय बघेन

203
00:08:51,940 --> 00:08:54,335
पण हे अपेक्षित नव्हते

204
00:08:54,335 --> 00:08:55,934
ती एक साधारण सरकारी इमारत होती,

205
00:08:55,934 --> 00:08:56,894
पोस्ट ऑफिस सारखी

206
00:08:56,894 --> 00:08:58,564
अथवा शाळेची असावी तशी

207
00:08:58,564 --> 00:09:00,202
त्या घटनेने मला जाणवून दिले की

208
00:09:00,202 --> 00:09:02,554
ह्या बेकायदेशीर खंडणी योजना

209
00:09:02,554 --> 00:09:04,428
लपून छपून 
चालवल्या जात नाहीयेत तर

210
00:09:04,428 --> 00:09:05,666
खुलेआम चालवल्या जात आहेत


211
00:09:05,666 --> 00:09:07,406
आपल्या सार्वजनिक अधिकाऱ्यांकडून

212
00:09:07,406 --> 00:09:09,106
सार्वजनिक योजनेच्या भाग आहेत

213
00:09:09,130 --> 00:09:11,903
ह्या घटनेने मला जाणवून दिले की
एकंदर गरिबीचा तुरुंगवासाला ,


214
00:09:11,903 --> 00:09:14,003
कर्जबुडव्यांच्या तुरुंगवासाच्या कक्षेबाहेरही

215
00:09:14,003 --> 00:09:15,917
जास्त महत्वाचे
आणि मध्यवर्ती स्थान आहे

216
00:09:15,917 --> 00:09:17,865
आपल्या न्यायव्यवस्थेमध्ये!

217
00:09:17,865 --> 00:09:18,921
माझ्या मनात येते

218
00:09:18,921 --> 00:09:19,948
आपली जमीन पद्धत

219
00:09:19,948 --> 00:09:23,294
आपल्या संस्थेमध्ये तुम्ही मुक्त असा
अथवा बंदी तुम्ही किती धोकादायक आहात

220
00:09:23,294 --> 00:09:24,266
हे महत्वाचे ठरत नाही

221
00:09:24,266 --> 00:09:26,180
किंवा तुम्ही पळून जाण्याची 
किती भीती आहे

222
00:09:26,180 --> 00:09:28,204
ह्याचा संबंध नसतो

223
00:09:28,204 --> 00:09:30,341
तुम्ही जामीन भरू शकता की नाही
हे मायने ठेवते

224
00:09:30,341 --> 00:09:30,976
बिल कोस्बी

225
00:09:30,976 --> 00:09:31,796
ज्याचा जमीन 


226
00:09:31,796 --> 00:09:32,746
एक लाख रुपये होता

227
00:09:32,746 --> 00:09:33,936
व ज्याने त्वरित चेक फाडला

228
00:09:33,946 --> 00:09:36,472
त्याला एकही सेकंद तुरुंगवास झाला नाही

229
00:09:36,472 --> 00:09:37,492
पण सॅन्द्रा ब्लांड,

230
00:09:37,492 --> 00:09:38,806
तुरुंगात मेली

231
00:09:38,810 --> 00:09:43,252
कारण तिचे कुटुंब ५०० डॉलर 
आणू शकले नाही

232
00:09:43,252 --> 00:09:46,710
प्रत्यक्षात , आज जगात अर्धा लाख 
सॅन्द्रा ब्लांड आहेत 



233
00:09:46,710 --> 00:09:48,181
५००००० लोक आज तुरुंगवासात आहेत

234
00:09:48,181 --> 00:09:51,635
फक्त एका कारणाने - ते जामीन देऊ शकत नाहीत

235
00:09:51,635 --> 00:09:54,356
आपल्याला सांगितले जाते की
जेल म्हणजे गुन्हेगारांसाठी असतात

236
00:09:54,357 --> 00:09:55,887
पण आकडेवारीप्रमाणे तसे नाहीये

237
00:09:55,961 --> 00:10:00,294
प्रत्येक ५ पैकी ३ जण केवळ चाचपणीसाठी 
जेलमध्ये टाकले गेले आहेत

238
00:10:00,294 --> 00:10:02,499
त्यांनी प्रत्यक्षात 
काहीच गुन्हा केलेला नाही

239
00:10:02,499 --> 00:10:05,275
किंवा त्यांनी कुठल्याही गुन्ह्याची 
कबुली दिलेली नाही

240
00:10:05,275 --> 00:10:07,330
खुद्द सान्स फ्रान्सिस्को मध्ये

241
00:10:07,370 --> 00:10:09,175
जेलमधील ८५% कैदी

242
00:10:09,219 --> 00:10:12,383
हे केवळ अटकपूर्व कैदी असावेत

243
00:10:12,383 --> 00:10:15,357
ह्याचा अर्थ सान्स फ्रान्सिस्को जवळजवळ 
८० लक्ष डॉलर खर्च करते

244
00:10:15,710 --> 00:10:20,020
दरवर्षी केवळ अटकपूर्व कैदेसाठी

245
00:10:20,020 --> 00:10:24,670
ह्यापैकी बरेच लोक जेलमध्ये आहेत 
जामीन देऊ शकत नाहीत म्हणून

246
00:10:24,670 --> 00:10:26,659
आणि तेही अगदी किरकोळ गुन्ह्यांसाठी

247
00:10:26,703 --> 00:10:29,329
आणि तपासणी होईपर्यंतचा वेळ

248
00:10:29,329 --> 00:10:33,536
हा त्यांना गुन्हेगार ठरवल्यावर होणाऱ्या 
शिक्षेपेक्षाही जास्त असेल

249
00:10:33,536 --> 00:10:36,002
ह्याचा अर्थ त्यांना पक्की सुटका मिळेल

250
00:10:36,002 --> 00:10:38,398
जर त्यांनी क्षमायाचना केली तर

251
00:10:38,398 --> 00:10:40,052
आता निवडीचे पर्याय असे:

252
00:10:40,052 --> 00:10:41,315
ह्या भयानक जागेवर राहावे?

253
00:10:41,339 --> 00:10:44,522
माझ्या कुटुंब आणि 
माझ्यावर अवलंबित लोकांपासून दूर

254
00:10:44,546 --> 00:10:46,746
नोकरीपासून वंचित

255
00:10:46,746 --> 00:10:48,557
आणि मग आरोपांविरुद्ध लढावे?

256
00:10:48,557 --> 00:10:51,002
का वकिलाच्या इच्छेनुसार क्षमायाचना
करून बाहेर पडावे?

257
00:10:51,046 --> 00:10:53,765
आणि ह्याक्षणी ते केवळ अटकपूर्व कैदी आहेत,
गुन्हेगार नव्हेत

258
00:10:53,765 --> 00:10:56,948
पण एकदा त्यांनी क्षमायाचना केली,
कि आम्ही त्यांना गुन्हेह्गार म्हणतो

259
00:10:56,948 --> 00:10:59,610
आणि जरी श्रीमंत मनुष्य
ह्या परिस्थितीमध्ये कधी अडकला नसेल

260
00:10:59,610 --> 00:11:01,644
तरीही श्रीमंत माणसाला
सरळ जामीन मिळाला असता

261
00:11:01,668 --> 00:11:06,602
ह्या वेळी तुम्हाला आश्चर्य वाटत असेल कि

262
00:11:06,602 --> 00:11:09,086
"हा मुलगा प्रभाव पाडण्यासाठी उभा आहे.
आणि काय करतोय?"

263
00:11:09,086 --> 00:11:09,994
(हशा)

264
00:11:09,994 --> 00:11:12,128
"हे अतिशय निराशाजनक आहे.
मला माझे पैसे हवेत "

265
00:11:12,128 --> 00:11:13,194
(हशा)

266
00:11:15,831 --> 00:11:16,918
पण खरे तर

267
00:11:16,936 --> 00:11:20,755
जेलबद्दल बोलणे हे इतर पर्यायांपेक्षा 
कमी निराशाजनक वाटते

268
00:11:20,755 --> 00:11:23,715
कारण मला असे वाटते की 
आपण जर ह्याविषयी मौन बाळगले

269
00:11:23,765 --> 00:11:26,063
आणि जेलबद्दलचा विचार 
सामूहिकरीत्या बदलला तर

270
00:11:26,063 --> 00:11:27,398
आपल्या आयुष्याच्या सरतेशेवटी

271
00:11:27,398 --> 00:11:29,912
आपल्याकडे तरी तुरुंग भरलेले असतील
अशा कैद्यांनी जे तिथले नसतील

272
00:11:29,912 --> 00:11:31,123
हे मला अतिशय खेदजनक वाटते

273
00:11:31,147 --> 00:11:33,781
पण मला ज्याचे अप्रूप वाटते
ते म्हणजे ह्या साऱ्या गोष्टी

274
00:11:33,781 --> 00:11:36,149
जेलबद्दलची आपली विचारसरणी 
बदलू शकतात

275
00:11:36,173 --> 00:11:39,486
शास्त्रशुद्ध रित्या "" नव्हे

276
00:11:39,486 --> 00:11:42,291
किंवा "गुन्हेगारीची शिक्षा"

277
00:11:42,295 --> 00:11:44,071
पण माणुसकीच्या शब्दात

278
00:11:44,071 --> 00:11:47,081
जेव्हा आपण एखाद्या माणसाला
काही दिवस वा आठवडे किंवा महिन्यांसाठी

279
00:11:47,081 --> 00:11:49,420
किंवा काही वर्षांसाठी सुद्धा
तुरुंगात धाडतो तेव्हा

280
00:11:49,444 --> 00:11:52,578
आपण त्याच्या शरीरावर किंवा मनावर 
काय परिणाम घडवत आहोत का?

281
00:11:52,578 --> 00:11:55,471
कुठल्या परिस्थितीत आपण हे करू इच्छितो?

282
00:11:55,471 --> 00:11:58,243
आणि कर इथे असलेल्या
आपण १०० जणांनी सुरुवात केली तर

283
00:11:58,243 --> 00:12:01,715
आपण जेलप्रती वेगळ्या पद्धतीने 
विचार करण्यासाठी वचनबद्ध होऊ शकतो

284
00:12:01,715 --> 00:12:03,763
मग आपण पूर्वीची जुनी विचारधारा बदलू शकतो

285
00:12:03,767 --> 00:12:08,397
आज जर मी तुमच्याजवळ काही सोडून जात असेन 
तर तो आशादायी विचार असेल

286
00:12:08,397 --> 00:12:10,849
की जर मुळापासून बदल घडवायचा असेल तर

287
00:12:10,849 --> 00:12:14,625
केवळ दंड आणि जामिनाविषयी 
नियम बदलून होणार नाही

288
00:12:14,625 --> 00:12:17,389
तर जे नवे नियम जुन्यांना 
बदलून निर्माण होतील

289
00:12:17,389 --> 00:12:20,346
त्यांच्यामुळे गोरगरीबांना
व अल्पसंख्यांकांना शिक्षा होणार नाही

290
00:12:20,346 --> 00:12:22,621
जर असा बदल हवा असेल.

291
00:12:22,621 --> 00:12:24,876
तर प्रत्येकाने दृष्टीकोन बदलायला हवा

292
00:12:24,876 --> 00:12:26,016
धन्यवाद

293
00:12:26,084 --> 00:12:27,574
(टाळ्या)