1 00:00:00,730 --> 00:00:03,470 Büdcə məhdudiyyətlərində gördüklərimizi nəzərdən keçirək. 2 00:00:03,470 --> 00:00:05,840 Deyək ki,ayda 20 dollar qazanıram. 3 00:00:05,840 --> 00:00:08,870 Beləliklə,gəlirim ayda 20 dollardır. 4 00:00:08,870 --> 00:00:09,825 Gəlin,hər ayda deyək. 5 00:00:12,350 --> 00:00:18,290 Şokoladın vahidinin qiyməti 1 dollardır. 6 00:00:18,290 --> 00:00:23,730 Və meyvənin qiyməti hər funt başına 2 dollardır. 7 00:00:23,730 --> 00:00:25,420 Bunu əvvəl də etmişdik,amma büdcə 8 00:00:25,420 --> 00:00:27,750 məhdudiyyətini yenidən çəkəcəyəm. 9 00:00:27,750 --> 00:00:31,050 Deyək ki,bu ox şokoladın miqdarıdır. 10 00:00:31,050 --> 00:00:32,820 Mən hər iki yolu da seçə bilərdim. 11 00:00:32,820 --> 00:00:36,170 Və meyvənin miqdarı budur. 12 00:00:39,930 --> 00:00:41,810 Bütün pulumu şokolada sərf etsəydim, 13 00:00:41,810 --> 00:00:44,550 ayda 20 şokolad ala bilərdim. 14 00:00:44,550 --> 00:00:45,600 Beləliklə,bu 20-dur. 15 00:00:45,600 --> 00:00:47,310 Buradakı 10-dur. 16 00:00:47,310 --> 00:00:49,740 Bu qiymətlərlə,bütün pulumu meyvəyə 17 00:00:49,740 --> 00:00:51,950 sərf etsəydim,ayda 10 funt ala bilərdim. 18 00:00:51,950 --> 00:00:53,420 Beləliklə,bu 10-dur. 19 00:00:53,420 --> 00:00:54,720 Bu hər ay başına 10 funtdur. 20 00:00:54,720 --> 00:00:56,010 Bu 20 olur. 21 00:00:56,010 --> 00:00:58,245 Və belə bir büdcə məhdudiyyətim var. 22 00:01:01,030 --> 00:01:04,286 Və büdcə məhdudiyyətinin tənliyi olacaq - 23 00:01:04,286 --> 00:01:05,410 bunu belə yaza bilərəm. 24 00:01:05,410 --> 00:01:09,340 Büdcəm,20,şokoladın qiymətinə bərabər olacaq, 25 00:01:09,340 --> 00:01:13,430 yəni şokoladın miqdarının 1 qatına bərabərdir. 26 00:01:13,430 --> 00:01:15,810 Yəni bu,şokoladın miqdarının 1 qatı, 27 00:01:15,810 --> 00:01:18,670 üstəgəl meyvənin miqdarından 2 dəfə 28 00:01:18,670 --> 00:01:23,517 çox olan meyvənin qiymətidir. 29 00:01:23,517 --> 00:01:25,100 Bunu şokolad miqdarı baxımından 30 00:01:25,100 --> 00:01:27,140 açıq şəkildə yazmaq istəsəm,bunu şaquli 31 00:01:27,140 --> 00:01:28,680 oxuma qoyduğum və bunun daha 32 00:01:28,680 --> 00:01:31,220 çox asılı ox olma meylinə sahib olduğu 33 00:01:31,220 --> 00:01:33,540 üçün hər iki tərəfdən meyvənin miqdarının 34 00:01:33,540 --> 00:01:34,480 2 qatını çıxara bilərəm. 35 00:01:34,480 --> 00:01:35,700 Və mən onları çevirə bilərəm. 36 00:01:35,700 --> 00:01:37,590 Şokoladımın miqdarı 20 çıxılsın 37 00:01:37,590 --> 00:01:42,300 meyvəmin miqdarının 2 qatına bərabərdir. 38 00:01:42,300 --> 00:01:44,610 Və bu büdcə məhdudiyyətini orada alıram. 39 00:01:44,610 --> 00:01:47,450 Biz bitərəflilik əyrisi ideyasına da baxdıq. 40 00:01:47,450 --> 00:01:49,140 Məsələn,deyək ki,büdcə 41 00:01:49,140 --> 00:01:51,390 məhdudiyyətimdə bir yerdə otururam, 42 00:01:51,390 --> 00:01:55,200 harada ki mən 18 şokolad və 43 00:01:55,200 --> 00:01:57,060 1 funt meyvə istehlak edirəm. 44 00:01:57,060 --> 00:01:58,770 18 və məntiqli olduğunu təsdiqləyə bilərsiniz, 45 00:01:58,770 --> 00:02:01,170 18 dollar üstəgəl 2 dollar,yəni 20 dollar olacaq. 46 00:02:01,170 --> 00:02:05,480 Büdcə məhdudiyyətimdə bu nöqtədə olduğumu deyək. 47 00:02:05,480 --> 00:02:08,960 Hər ay başına 18 şokolad 48 00:02:08,960 --> 00:02:11,170 və 1 funt meyvə var. 49 00:02:11,170 --> 00:02:12,240 Beləliklə,bu 1-dir. 50 00:02:12,240 --> 00:02:14,820 Və bu funtladır. 51 00:02:14,820 --> 00:02:19,686 Və bu şokoladdır və buradakı meyvədir. 52 00:02:19,686 --> 00:02:22,060 Bitərəflilik əyrisi ideyamızın olduğunu bilirik. 53 00:02:22,060 --> 00:02:24,380 Şokolad və meyvənin bizə eyni ümumi faydanı 54 00:02:24,380 --> 00:02:25,921 gətirə bilən müxtəlif kombinasiyaları var, 55 00:02:25,921 --> 00:02:28,960 hansılar ki biz onlara bitərəf yanaşırıq. 56 00:02:28,960 --> 00:02:31,140 Və bu nöqtələrin hamısını qura bilərik. 57 00:02:31,140 --> 00:02:31,994 Bunu ağ rəngdə edəcəyəm. 58 00:02:31,994 --> 00:02:33,410 Bunun kimi görünə bilər. 59 00:02:33,410 --> 00:02:36,160 60 00:02:36,160 --> 00:02:37,800 61 00:02:37,800 --> 00:02:41,160 62 00:02:41,160 --> 00:02:44,270 63 00:02:44,270 --> 00:02:45,770 64 00:02:45,770 --> 00:02:49,710 65 00:02:49,710 --> 00:02:52,650 66 00:02:52,650 --> 00:02:57,900 67 00:02:57,900 --> 00:03:00,420 68 00:03:00,420 --> 00:03:05,620 69 00:03:05,620 --> 00:03:06,550 Mən bitərəfəm. 70 00:03:06,550 --> 00:03:09,500 Mən eyni ümumi faydanı əldə edirəm. 71 00:03:09,500 --> 00:03:12,420 İndi bu nöqtələrin hər hansı birində ümumi 72 00:03:12,420 --> 00:03:14,410 faydamı maksimum dərəcədə artırıram? 73 00:03:14,410 --> 00:03:16,370 74 00:03:16,370 --> 00:03:18,200 75 00:03:18,200 --> 00:03:20,870 76 00:03:20,870 --> 00:03:24,240 77 00:03:24,240 --> 00:03:26,450 78 00:03:26,450 --> 00:03:27,280 79 00:03:27,280 --> 00:03:29,340 Biz daha çox ümumi fayda əldə edəcəyik. 80 00:03:29,340 --> 00:03:31,250 İcazənizlə,bunu rəngləyim. 81 00:03:31,250 --> 00:03:34,720 Deməli,bitərəflilik əyrimizin sağ üst 82 00:03:34,720 --> 00:03:35,930 hissəsindəki hər şeyə üstünlük veriləcək. 83 00:03:35,930 --> 00:03:37,730 Büdcə məhdudiyyətimizdəki bütün bu digər nöqtələr, 84 00:03:37,730 --> 00:03:39,604 hətta bir neçə nöqtə aşağı yaxud pula qənaət 85 00:03:39,604 --> 00:03:42,660 etdiyimiz büdcə məhdudiyyətinə üstünlük verilir. 86 00:03:42,660 --> 00:03:45,660 Beləliklə,bu nöqtələrdən hər hansı biri 87 00:03:45,660 --> 00:03:47,550 ümumi faydanı artırmayacaq. 88 00:03:47,550 --> 00:03:50,280 Büdcə məhdudiyyətimiz boyunca aradakı bütün digər 89 00:03:50,280 --> 00:03:52,570 nöqtələrdə ümumi faydanı artıra bilərik. 90 00:03:52,570 --> 00:03:55,140 Deməli,ümumi faydamızı maksimum dərəcədə 91 00:03:55,140 --> 00:03:58,300 artırmaq üçün etmək istədiyimiz şey büdcə 92 00:03:58,300 --> 00:04:03,863 məhdudiyyətimizdə bitərəflilik əyrilərimizdən 93 00:04:03,863 --> 00:04:05,820 birinə tam toxunan bir nöqtə tapmaqdır. 94 00:04:05,820 --> 00:04:07,560 Sonsuz sayda bitərəflilik əyrilərinə sahib ola bilərik. 95 00:04:07,560 --> 00:04:08,640 Buna bənzər başqa bir 96 00:04:08,640 --> 00:04:09,510 bitərəflilik əyrisi ola bilər. 97 00:04:09,510 --> 00:04:10,450 Buna bənzər başqa bir 98 00:04:10,450 --> 00:04:11,500 bitərəlilik əyrisi ola bilər. 99 00:04:11,500 --> 00:04:13,958 Bu o deməkdir ki,bu əyridəki hər hansı 100 00:04:13,958 --> 00:04:14,860 nöqtələr arasında bitərəfik. 101 00:04:14,860 --> 00:04:18,260 Tam bu büdcə məhdudiyyətinə toxunan yaxud 102 00:04:18,260 --> 00:04:21,792 bir nöqtədə tam xəttə toxunan bitərəflilik əyrisi var. 103 00:04:21,792 --> 00:04:23,500 Və buna bənzər bir 104 00:04:23,500 --> 00:04:25,530 bitərəflilik əyrisinə sahib ola bilərəm. 105 00:04:25,530 --> 00:04:29,230 Bunu canlı rəngdə,bənövşəyi rəngdə edim. 106 00:04:29,230 --> 00:04:32,610 Buna bənzər bitərəflilik əyrisinə sahib ola bilərəm. 107 00:04:32,610 --> 00:04:36,280 Və toxunan olduğuna görə tam bir nöqtəyə toxunur. 108 00:04:36,280 --> 00:04:38,410 Və dəyişmənin marjinal dərəcəsi olduğunu 109 00:04:38,410 --> 00:04:40,118 öyrəndiyimiz bitərəflilik əyrimin 110 00:04:40,118 --> 00:04:45,620 meyli əvvəllər nisbi qiymət olduğunu 111 00:04:45,620 --> 00:04:47,320 öyrəndiyimiz oradakı büdcə 112 00:04:47,320 --> 00:04:49,440 məhdudiyyətimizin meyli ilə eynidir. 113 00:04:49,440 --> 00:04:53,690 Bu sağdakı,büdcə məhdudiyyətimizdəki 114 00:04:53,690 --> 00:04:55,780 optimal ayrılmadır. 115 00:04:55,780 --> 00:04:57,260 Buradakı optimaldır. 116 00:04:57,260 --> 00:04:59,120 Və bunun optimal olduğunu necə bilirik? 117 00:04:59,120 --> 00:05:01,750 Yuxarı sağdakı büdcə məhdudiyyətində 118 00:05:01,750 --> 00:05:03,090 başqa bir nöqtə yoxdur. 119 00:05:03,090 --> 00:05:07,340 Əslində,büdcə məhdudiyyətimizdəki digər nöqtələr 120 00:05:07,340 --> 00:05:10,200 bu bitərəflilik əyrisinin sol alt hissəsindədir. 121 00:05:10,200 --> 00:05:14,740 Büdcə məhdudiyyətimizdəki digər nöqtələrə üstünlük verilmir. 122 00:05:14,740 --> 00:05:18,710 Beləliklə,bir bitərəflilik əyrisinin 123 00:05:18,710 --> 00:05:19,835 altındakı hər şey - bütün bu kölgəli hissə. 124 00:05:19,835 --> 00:05:21,460 İcazənizlə bunu başqa bir rəngdə edim. 125 00:05:21,460 --> 00:05:23,380 Çünki bitərəflilik əyrisində biz tərəfliyik. 126 00:05:23,380 --> 00:05:25,463 Lakin bitərəflilik əyrisinin altındakı hər şeyə,yəni 127 00:05:25,463 --> 00:05:29,370 yaşıl rəngdə olan bütün bu hissəyə üstünlük verilmir. 128 00:05:29,370 --> 00:05:31,480 Və büdcə məhdudiyyətindəki hər bir digər 129 00:05:31,480 --> 00:05:35,090 nöqtə buradakı nöqtədən üstün deyil. 130 00:05:35,090 --> 00:05:37,510 Yeganə nöqtə budur - yaxud deyə bilərsiniz ki,büdcə 131 00:05:37,510 --> 00:05:39,010 məhdudiyyətimizdəki hər bir digər nöqtə 132 00:05:39,010 --> 00:05:43,270 bitərəflilik əyrisindəki nöqtələrdən üstün deyil. 133 00:05:43,270 --> 00:05:46,260 Onlar buradakı nöqtədən də üstün deyil, 134 00:05:46,260 --> 00:05:49,570 hansı ki əslində bitərəflilik əyrisi üzərindədir. 135 00:05:49,570 --> 00:05:51,880 Gəlin,indi nə olacağı haqqında düşünək. 136 00:05:51,880 --> 00:05:55,310 Gəlin,meyvənin qiyməti aşağı düşsə, 137 00:05:55,310 --> 00:05:56,480 nə olacağını düşünək. 138 00:05:56,480 --> 00:06:04,790 Meyvənin qiyməti hər funt üçün 2 dollardan 1 dollara düşməli idi. 139 00:06:04,790 --> 00:06:07,610 Meyvələrin qiyməti 2 dollardan 1 dollara düşsə, 140 00:06:07,610 --> 00:06:09,790 onda büdcə məhdudiyyətimiz fərqli görünəcək. 141 00:06:09,790 --> 00:06:11,362 Bizim yeni büdcə məhdudiyyətimiz. 142 00:06:11,362 --> 00:06:13,070 Bunu mavi rəngdə edəcəm,belə görünəcək. 143 00:06:13,070 --> 00:06:14,180 Bütün pullarımızı şokolada xərcləsəydik, 144 00:06:14,180 --> 00:06:15,280 20 ədəd ala bilərdik. 145 00:06:15,280 --> 00:06:18,040 Bütün pulumuzu yeni qiymətdə meyvəyə 146 00:06:18,040 --> 00:06:20,460 xərcləsəydik,20 funt meyvə ala bilərdik. 147 00:06:20,460 --> 00:06:25,120 Yeni büdcə məhdudiyyətimiz buna bənzəyir. 148 00:06:28,090 --> 00:06:29,840 Bu bizim yeni büdcə məhdudiyyətimizdir. 149 00:06:35,630 --> 00:06:38,210 İndi dollarlarımızın optimal bölgüsü yaxud 150 00:06:38,210 --> 00:06:40,990 ala biləcəyimiz ən yaxşı kombinasiya nə ola bilər? 151 00:06:40,990 --> 00:06:43,270 Tam olaraq eyni şeyi edərdik. 152 00:06:43,270 --> 00:06:46,030 Bu bitərəflilik əyrilərinin hamısına dair 153 00:06:46,030 --> 00:06:48,282 məlumatımız olduğunu düşünsək,bizim yeni 154 00:06:48,282 --> 00:06:49,990 büdcə məhdudiyyətimizə toxunan 155 00:06:49,990 --> 00:06:53,520 bitərəflilik əyrisini tapardıq. 156 00:06:53,520 --> 00:06:56,910 Deyək ki,buradakı nöqtə digər bir 157 00:06:56,910 --> 00:07:00,830 bitərəflilik əyrisinə tam olaraq toxunur. 158 00:07:00,830 --> 00:07:01,980 Yəni,bunun kimi. 159 00:07:01,980 --> 00:07:05,270 Buna bənzəyən digər bir bitərəflilik əyrisi var. 160 00:07:05,270 --> 00:07:07,180 İcazə verin,biraz səliqəli çəkim. 161 00:07:07,180 --> 00:07:10,910 Buna bənzər bir şey kimi görünür. 162 00:07:10,910 --> 00:07:13,890 Və qiymətin necə olduğuna əsasən - bu 163 00:07:13,890 --> 00:07:16,980 çoxlu bitərəflilik əyrilərində olduğumuzu 164 00:07:16,980 --> 00:07:21,110 düşünsək,meyvələrin qiymətindəki 165 00:07:21,110 --> 00:07:24,090 dəyişikliyin meyvələrin tələb etdiyimiz 166 00:07:24,090 --> 00:07:26,750 miqdarını necə dəyişdiyini görə bilərik. 167 00:07:26,750 --> 00:07:29,890 Çünki indi optimal xərcimiz,təxminən 168 00:07:29,890 --> 00:07:34,540 10 funt meyvə kimi görünən yeni 169 00:07:34,540 --> 00:07:36,810 büdcə məhdudiyyətimizdəki bu nöqtədir. 170 00:07:36,810 --> 00:07:39,640 Elə olduqda birdən-birə - gəlin, 171 00:07:39,640 --> 00:07:41,060 sadəcə meyvələri düşünək. 172 00:07:41,060 --> 00:07:42,560 Digər hər şey bərabərdir. 173 00:07:42,560 --> 00:07:47,030 Beləliklə,sadəcə meyvələr,qiymət 2 dollar 174 00:07:47,030 --> 00:07:50,600 olanda tələb olunan miqdar 8 funt idi. 175 00:07:50,600 --> 00:07:52,520 İndi isə qiymət 1 dollar olduqda 176 00:07:52,520 --> 00:07:54,205 tələb olunan miqdar 10 funtdur. 177 00:07:54,205 --> 00:07:55,580 Və beləliklə,bizim etdiyimiz 178 00:07:55,580 --> 00:07:58,530 şey bir daha eyni fikirlərə fərqli 179 00:07:58,530 --> 00:07:59,650 istiqamətlərdən baxmaqdır. 180 00:07:59,650 --> 00:08:03,160 Dollara düşən marjinal faydaya baxmazdan 181 00:08:03,160 --> 00:08:05,130 əvvəl bunu necə artıracağınızı düşündük. 182 00:08:05,130 --> 00:08:07,190 Və qiymətləri dəyişdirə bildik və sonra 183 00:08:07,190 --> 00:08:09,539 həll etdik və bundan bir tələb əyrisi çıxardıq. 184 00:08:09,539 --> 00:08:12,080 Burada yalnız biraz fərqli bir obyektivdən 185 00:08:12,080 --> 00:08:14,860 baxırıq,amma onlar,həqiqətən,eyni fikirlərdir. 186 00:08:14,860 --> 00:08:17,280 Lakin bir neçə bitərəflilik əyrisində olduğumuzu 187 00:08:17,280 --> 00:08:18,870 düşünsək,qiymətdəki dəyişikliyin 188 00:08:18,870 --> 00:08:22,880 büdcə məhdudiyyətimizi necə dəyişdirdiyini görə bilərik. 189 00:08:22,880 --> 00:08:25,610 Və bu müəyyən bir məhsuldan istədiyimiz 190 00:08:25,610 --> 00:08:28,244 optimal miqdarı necə dəyişdirə bilər. 191 00:08:28,244 --> 00:08:29,910 Məsələn,bunu etməyə davam edə və 192 00:08:29,910 --> 00:08:32,429 yeni tələb əyrimizi qura bilərik. 193 00:08:32,429 --> 00:08:34,220 Meyvə üçün indi tələb əyrisi qura bilərəm. 194 00:08:34,220 --> 00:08:36,730 Ən azı bu tələb əyrisində iki nöqtəm var. 195 00:08:36,730 --> 00:08:39,010 Əgər bu meyvənin qiyməti və bu da meyvənin 196 00:08:39,010 --> 00:08:42,872 tələb olunan miqdarıdırsa,qiymət 2 dollar 197 00:08:42,872 --> 00:08:44,400 olduqda tələb olunan miqdar 8-dir. 198 00:08:47,620 --> 00:08:49,000 Və qiymət - əslində,icazə 199 00:08:49,000 --> 00:08:50,610 verin,bunu biraz fərqli edim. 200 00:08:50,610 --> 00:08:53,820 Qiymət 2 dollar olduqda - bunlar miqyaslı 201 00:08:53,820 --> 00:08:56,905 deyil - tələb olunan miqdar 8-dir. 202 00:08:56,905 --> 00:08:58,687 Bunu etməyimə icazə verin - 8-dir. 203 00:08:58,687 --> 00:08:59,770 Və bunlar miqyaslı deyil. 204 00:08:59,770 --> 00:09:03,710 Qiymət 1 dollar olduqda tələb olunan miqdar 10-dur. 205 00:09:03,710 --> 00:09:06,625 2 dollar,8,tələb olunan miqdar 10-dur. 206 00:09:09,140 --> 00:09:11,570 Və bunlar tələb əyrimiz üzərindəki iki nöqtədir. 207 00:09:11,570 --> 00:09:14,010 Lakin bir neçə bitərəflilik əyrisini 208 00:09:14,010 --> 00:09:15,630 düşünərək onu dəyişdirməyə davam edə bilərik. 209 00:09:15,630 --> 00:09:18,150 Dəyişdirməyə davam edə bilərik və nəticədə 210 00:09:18,150 --> 00:09:23,640 buna bənzər tələb əyrimizi qura bilərik.