WEBVTT 00:00:00.730 --> 00:00:03.470 Büdcə məhdudiyyətlərində gördüklərimizi nəzərdən keçirək. 00:00:03.470 --> 00:00:05.840 Deyək ki,ayda 20 dollar qazanıram. 00:00:05.840 --> 00:00:08.870 Beləliklə,gəlirim ayda 20 dollardır. 00:00:08.870 --> 00:00:09.825 Gəlin,hər ayda deyək. 00:00:12.350 --> 00:00:18.290 Şokoladın vahidinin qiyməti 1 dollardır. 00:00:18.290 --> 00:00:23.730 Və meyvənin qiyməti hər funt başına 2 dollardır. 00:00:23.730 --> 00:00:25.420 Bunu əvvəl də etmişdik,amma büdcə 00:00:25.420 --> 00:00:27.750 məhdudiyyətini yenidən çəkəcəyəm. 00:00:27.750 --> 00:00:31.050 Deyək ki,bu ox şokoladın miqdarıdır. 00:00:31.050 --> 00:00:32.820 Mən hər iki yolu da seçə bilərdim. 00:00:32.820 --> 00:00:36.170 Və meyvənin miqdarı budur. 00:00:39.930 --> 00:00:41.810 Bütün pulumu şokolada sərf etsəydim, 00:00:41.810 --> 00:00:44.550 ayda 20 şokolad ala bilərdim. 00:00:44.550 --> 00:00:45.600 Beləliklə,bu 20-dur. 00:00:45.600 --> 00:00:47.310 Buradakı 10-dur. 00:00:47.310 --> 00:00:49.740 Bu qiymətlərlə,bütün pulumu meyvəyə 00:00:49.740 --> 00:00:51.950 sərf etsəydim,ayda 10 funt ala bilərdim. 00:00:51.950 --> 00:00:53.420 Beləliklə,bu 10-dur. 00:00:53.420 --> 00:00:54.720 Bu hər ay başına 10 funtdur. 00:00:54.720 --> 00:00:56.010 Bu 20 olur. 00:00:56.010 --> 00:00:58.245 Və belə bir büdcə məhdudiyyətim var. 00:01:01.030 --> 00:01:04.286 Və büdcə məhdudiyyətinin tənliyi olacaq - 00:01:04.286 --> 00:01:05.410 bunu belə yaza bilərəm. 00:01:05.410 --> 00:01:09.340 Büdcəm,20,şokoladın qiymətinə bərabər olacaq, 00:01:09.340 --> 00:01:13.430 yəni şokoladın miqdarının 1 qatına bərabərdir. 00:01:13.430 --> 00:01:15.810 Yəni bu,şokoladın miqdarının 1 qatı, 00:01:15.810 --> 00:01:18.670 üstəgəl meyvənin miqdarından 2 dəfə 00:01:18.670 --> 00:01:23.517 çox olan meyvənin qiymətidir. 00:01:23.517 --> 00:01:25.100 Bunu şokolad miqdarı baxımından 00:01:25.100 --> 00:01:27.140 açıq şəkildə yazmaq istəsəm,bunu şaquli 00:01:27.140 --> 00:01:28.680 oxuma qoyduğum və bunun daha 00:01:28.680 --> 00:01:31.220 çox asılı ox olma meylinə sahib olduğu 00:01:31.220 --> 00:01:33.540 üçün hər iki tərəfdən meyvənin miqdarının 00:01:33.540 --> 00:01:34.480 2 qatını çıxara bilərəm. 00:01:34.480 --> 00:01:35.700 Və mən onları çevirə bilərəm. 00:01:35.700 --> 00:01:37.590 Şokoladımın miqdarı 20 çıxılsın 00:01:37.590 --> 00:01:42.300 meyvəmin miqdarının 2 qatına bərabərdir. 00:01:42.300 --> 00:01:44.610 Və bu büdcə məhdudiyyətini orada alıram. 00:01:44.610 --> 00:01:47.450 Biz bitərəflilik əyrisi ideyasına da baxdıq. 00:01:47.450 --> 00:01:49.140 Məsələn,deyək ki,büdcə 00:01:49.140 --> 00:01:51.390 məhdudiyyətimdə bir yerdə otururam, 00:01:51.390 --> 00:01:55.200 harada ki mən 18 şokolad və 00:01:55.200 --> 00:01:57.060 1 funt meyvə istehlak edirəm. 00:01:57.060 --> 00:01:58.770 18 və məntiqli olduğunu təsdiqləyə bilərsiniz, 00:01:58.770 --> 00:02:01.170 18 dollar üstəgəl 2 dollar,yəni 20 dollar olacaq. 00:02:01.170 --> 00:02:05.480 Büdcə məhdudiyyətimdə bu nöqtədə olduğumu deyək. 00:02:05.480 --> 00:02:08.960 Hər ay başına 18 şokolad 00:02:08.960 --> 00:02:11.170 və 1 funt meyvə var. 00:02:11.170 --> 00:02:12.240 Beləliklə,bu 1-dir. 00:02:12.240 --> 00:02:14.820 Və bu funtladır. 00:02:14.820 --> 00:02:19.686 Və bu şokoladdır və buradakı meyvədir. 00:02:19.686 --> 00:02:22.060 Bitərəflilik əyrisi ideyamızın olduğunu bilirik. 00:02:22.060 --> 00:02:24.380 Şokolad və meyvənin bizə eyni ümumi faydanı 00:02:24.380 --> 00:02:25.921 gətirə bilən müxtəlif kombinasiyaları var, 00:02:25.921 --> 00:02:28.960 hansılar ki biz onlara bitərəf yanaşırıq. 00:02:28.960 --> 00:02:31.140 Və bu nöqtələrin hamısını qura bilərik. 00:02:31.140 --> 00:02:31.994 Bunu ağ rəngdə edəcəyəm. 00:02:31.994 --> 00:02:33.410 Bunun kimi görünə bilər. 00:02:33.410 --> 00:02:36.160 00:02:36.160 --> 00:02:37.800 00:02:37.800 --> 00:02:41.160 00:02:41.160 --> 00:02:44.270 00:02:44.270 --> 00:02:45.770 00:02:45.770 --> 00:02:49.710 00:02:49.710 --> 00:02:52.650 00:02:52.650 --> 00:02:57.900 00:02:57.900 --> 00:03:00.420 00:03:00.420 --> 00:03:05.620 00:03:05.620 --> 00:03:06.550 Mən bitərəfəm. 00:03:06.550 --> 00:03:09.500 Mən eyni ümumi faydanı əldə edirəm. 00:03:09.500 --> 00:03:12.420 00:03:12.420 --> 00:03:14.410 00:03:14.410 --> 00:03:16.370 00:03:16.370 --> 00:03:18.200 00:03:18.200 --> 00:03:20.870 00:03:20.870 --> 00:03:24.240 00:03:24.240 --> 00:03:26.450 00:03:26.450 --> 00:03:27.280 00:03:27.280 --> 00:03:29.340 Biz daha çox ümumi fayda əldə edəcəyik. 00:03:29.340 --> 00:03:31.250 İcazənizlə,bunu rəngləyim. 00:03:31.250 --> 00:03:34.720 Deməli,bitərəflilik əyrimizin sağ üst 00:03:34.720 --> 00:03:35.930 hissəsindəki hər şeyə üstünlük veriləcək. 00:03:35.930 --> 00:03:37.730 Büdcə məhdudiyyətimizdəki bütün bu digər nöqtələr, 00:03:37.730 --> 00:03:39.604 hətta bir neçə nöqtə aşağı yaxud pula qənaət 00:03:39.604 --> 00:03:42.660 etdiyimiz büdcə məhdudiyyətinə üstünlük verilir. 00:03:42.660 --> 00:03:45.660 Beləliklə,bu nöqtələrdən hər hansı biri 00:03:45.660 --> 00:03:47.550 ümumi faydanı artırmayacaq. 00:03:47.550 --> 00:03:50.280 Büdcə məhdudiyyətimiz boyunca aradakı bütün digər 00:03:50.280 --> 00:03:52.570 nöqtələrdə ümumi faydanı artıra bilərik. 00:03:52.570 --> 00:03:55.140 Deməli,ümumi faydamızı maksimum dərəcədə 00:03:55.140 --> 00:03:58.300 artırmaq üçün etmək istədiyimiz şey büdcə 00:03:58.300 --> 00:04:03.863 məhdudiyyətimizdə bitərəflilik əyrilərimizdən 00:04:03.863 --> 00:04:05.820 birinə tam toxunan bir nöqtə tapmaqdır. 00:04:05.820 --> 00:04:07.560 Sonsuz sayda bitərəflilik əyrilərinə sahib ola bilərik. 00:04:07.560 --> 00:04:08.640 Buna bənzər başqa bir 00:04:08.640 --> 00:04:09.510 bitərəflilik əyrisi ola bilər. 00:04:09.510 --> 00:04:10.450 Buna bənzər başqa bir 00:04:10.450 --> 00:04:11.500 bitərəlilik əyrisi ola bilər. 00:04:11.500 --> 00:04:13.958 00:04:13.958 --> 00:04:14.860 00:04:14.860 --> 00:04:18.260 00:04:18.260 --> 00:04:21.792 00:04:21.792 --> 00:04:23.500 00:04:23.500 --> 00:04:25.530 00:04:25.530 --> 00:04:29.230 00:04:29.230 --> 00:04:32.610 00:04:32.610 --> 00:04:36.280 00:04:36.280 --> 00:04:38.410 00:04:38.410 --> 00:04:40.118 00:04:40.118 --> 00:04:45.620 00:04:45.620 --> 00:04:47.320 00:04:47.320 --> 00:04:49.440 00:04:49.440 --> 00:04:53.690 00:04:53.690 --> 00:04:55.780 00:04:55.780 --> 00:04:57.260 Buradakı optimaldır. 00:04:57.260 --> 00:04:59.120 Və bunun optimal olduğunu necə bilirik? 00:04:59.120 --> 00:05:01.750 Yuxarı sağdakı büdcə məhdudiyyətində 00:05:01.750 --> 00:05:03.090 başqa bir nöqtə yoxdur. 00:05:03.090 --> 00:05:07.340 Əslində,büdcə məhdudiyyətimizdəki digər nöqtələr 00:05:07.340 --> 00:05:10.200 bu bitərəflilik əyrisinin sol alt hissəsindədir. 00:05:10.200 --> 00:05:14.740 Büdcə məhdudiyyətimizdəki digər nöqtələrə üstünlük verilmir. 00:05:14.740 --> 00:05:18.710 Beləliklə,bir bitərəflilik əyrisinin 00:05:18.710 --> 00:05:19.835 altındakı hər şey - bütün bu kölgəli hissə. 00:05:19.835 --> 00:05:21.460 İcazənizlə bunu başqa bir rəngdə edim. 00:05:21.460 --> 00:05:23.380 Çünki bitərəflilik əyrisində biz fərqliyik. 00:05:23.380 --> 00:05:25.463 Lakin bitərəflilik əyrisinin altındakı hər şeyə,yəni 00:05:25.463 --> 00:05:29.370 yaşıl rəngdə olan bütün bu hissəyə üstünlük verilmir. 00:05:29.370 --> 00:05:31.480 Və büdcə məhdudiyyətindəki hər bir digər 00:05:31.480 --> 00:05:35.090 nöqtə buradakı nöqtədən üstün deyil. 00:05:35.090 --> 00:05:37.510 Yeganə nöqtə budur - yaxud deyə bilərsiniz ki,büdcə 00:05:37.510 --> 00:05:39.010 məhdudiyyətimizdəki hər bir digər nöqtə 00:05:39.010 --> 00:05:43.270 bitərəflilik əyrisindəki nöqtələrdən üstün deyil. 00:05:43.270 --> 00:05:46.260 Onlar buradakı nöqtədən də üstün deyil, 00:05:46.260 --> 00:05:49.570 hansı ki əslində bitərəflilik əyrisi üzərindədir. 00:05:49.570 --> 00:05:51.880 Gəlin,indi nə olacağı haqqında düşünək. 00:05:51.880 --> 00:05:55.310 Gəlin,meyvənin qiyməti aşağı düşsə, 00:05:55.310 --> 00:05:56.480 nə olacağını düşünək. 00:05:56.480 --> 00:06:04.790 Meyvənin qiyməti hər funt üçün 2 dollardan 1 dollara düşməli idi. 00:06:04.790 --> 00:06:07.610 Meyvələrin qiyməti 2 dollardan 1 dollara düşsə, 00:06:07.610 --> 00:06:09.790 onda büdcə məhdudiyyətimiz fərqli görünəcək. 00:06:09.790 --> 00:06:11.362 Bizim yeni büdcə məhdudiyyətimiz. 00:06:11.362 --> 00:06:13.070 Bunu mavi rəngdə edəcəm,belə görünəcək. 00:06:13.070 --> 00:06:14.180 Bütün pullarımızı şokolada xərcləsəydik, 00:06:14.180 --> 00:06:15.280 20 ədəd ala bilərdik. 00:06:15.280 --> 00:06:18.040 Bütün pulumuzu yeni qiymətdə meyvəyə 00:06:18.040 --> 00:06:20.460 xərcləsəydik,20 funt meyvə ala bilərdik. 00:06:20.460 --> 00:06:25.120 Yeni büdcə məhdudiyyətimiz buna bənzəyir. 00:06:28.090 --> 00:06:29.840 Bu bizim yeni büdcə məhdudiyyətimizdir. 00:06:35.630 --> 00:06:38.210 İndi dollarlarımızın optimal bölgüsü yaxud 00:06:38.210 --> 00:06:40.990 ala biləcəyimiz ən yaxşı kombinasiya nə ola bilər? 00:06:40.990 --> 00:06:43.270 Tam olaraq eyni şeyi edərdik. 00:06:43.270 --> 00:06:46.030 Bu bitərəflilik əyrilərinin hamısına dair 00:06:46.030 --> 00:06:48.282 məlumatımız olduğunu düşünsək,bizim yeni 00:06:48.282 --> 00:06:49.990 büdcə məhdudiyyətimizə toxunan 00:06:49.990 --> 00:06:53.520 bitərəflilik əyrisini tapardıq. 00:06:53.520 --> 00:06:56.910 Deyək ki,buradakı nöqtə digər bir 00:06:56.910 --> 00:07:00.830 bitərəflilik əyrisinə tam olaraq toxunur. 00:07:00.830 --> 00:07:01.980 Yəni,bunun kimi. 00:07:01.980 --> 00:07:05.270 Buna bənzəyən digər bir bitərəflilik əyrisi var. 00:07:05.270 --> 00:07:07.180 İcazə verin,biraz səliqəli çəkim. 00:07:07.180 --> 00:07:10.910 Buna bənzər bir şey kimi görünür. 00:07:10.910 --> 00:07:13.890 Və qiymətin necə olduğuna əsasən - bu 00:07:13.890 --> 00:07:16.980 çoxlu bitərəflilik əyrilərində olduğumuzu 00:07:16.980 --> 00:07:21.110 düşünsək,meyvələrin qiymətindəki 00:07:21.110 --> 00:07:24.090 dəyişikliyin meyvələrin tələb etdiyimiz 00:07:24.090 --> 00:07:26.750 miqdarını necə dəyişdiyini görə bilərik. 00:07:26.750 --> 00:07:29.890 Çünki indi optimal xərcimiz,təxminən 00:07:29.890 --> 00:07:34.540 10 funt meyvə kimi görünən yeni 00:07:34.540 --> 00:07:36.810 büdcə məhdudiyyətimizdəki bu nöqtədir. 00:07:36.810 --> 00:07:39.640 Elə olduqda birdən-birə - gəlin, 00:07:39.640 --> 00:07:41.060 sadəcə meyvələri düşünək. 00:07:41.060 --> 00:07:42.560 Digər hər şey bərabərdir. 00:07:42.560 --> 00:07:47.030 Beləliklə,sadəcə meyvələr,qiymət 2 dollar 00:07:47.030 --> 00:07:50.600 olanda tələb olunan miqdar 8 funt idi. 00:07:50.600 --> 00:07:52.520 İndi isə qiymət 1 dollar olduqda 00:07:52.520 --> 00:07:54.205 tələb olunan miqdar 10 funtdur. 00:07:54.205 --> 00:07:55.580 Və beləliklə,bizim etdiyimiz 00:07:55.580 --> 00:07:58.530 şey bir daha eyni fikirlərə fərqli 00:07:58.530 --> 00:07:59.650 istiqamətlərdən baxmaqdır. 00:07:59.650 --> 00:08:03.160 Dollara düşən marjinal faydaya baxmazdan 00:08:03.160 --> 00:08:05.130 əvvəl bunu necə artıracağınızı düşündük. 00:08:05.130 --> 00:08:07.190 Və qiymətləri dəyişdirə bildik və sonra 00:08:07.190 --> 00:08:09.539 həll etdik və bundan bir tələb əyrisi çıxardıq. 00:08:09.539 --> 00:08:12.080 Burada yalnız biraz fərqli bir obyektivdən 00:08:12.080 --> 00:08:14.860 baxırıq,amma onlar,həqiqətən,eyni fikirlərdir. 00:08:14.860 --> 00:08:17.280 Lakin bir neçə bitərəflilik əyrisində olduğumuzu 00:08:17.280 --> 00:08:18.870 düşünsək,qiymətdəki dəyişikliyin 00:08:18.870 --> 00:08:22.880 büdcə məhdudiyyətimizi necə dəyişdirdiyini görə bilərik. 00:08:22.880 --> 00:08:25.610 Və bu müəyyən bir məhsuldan istədiyimiz 00:08:25.610 --> 00:08:28.244 optimal miqdarı necə dəyişdirə bilər. 00:08:28.244 --> 00:08:29.910 Məsələn,bunu etməyə davam edə və 00:08:29.910 --> 00:08:32.429 yeni tələb əyrimizi qura bilərik. 00:08:32.429 --> 00:08:34.220 Meyvə üçün indi tələb əyrisi qura bilərəm. 00:08:34.220 --> 00:08:36.730 Ən azı bu tələb əyrisində iki nöqtəm var. 00:08:36.730 --> 00:08:39.010 Əgər bu meyvənin qiyməti və bu da meyvənin 00:08:39.010 --> 00:08:42.872 tələb olunan miqdarıdırsa,qiymət 2 dollar 00:08:42.872 --> 00:08:44.400 olduqda tələb olunan miqdar 8-dir. 00:08:47.620 --> 00:08:49.000 Və qiymət - əslində,icazə 00:08:49.000 --> 00:08:50.610 verin,bunu biraz fərqli edim. 00:08:50.610 --> 00:08:53.820 Qiymət 2 dollar olduqda - bunlar miqyaslı 00:08:53.820 --> 00:08:56.905 deyil - tələb olunan miqdar 8-dir. 00:08:56.905 --> 00:08:58.687 Bunu etməyimə icazə verin - 8-dir. 00:08:58.687 --> 00:08:59.770 Və bunlar miqyaslı deyil. 00:08:59.770 --> 00:09:03.710 Qiymət 1 dollar olduqda tələb olunan miqdar 10-dur. 00:09:03.710 --> 00:09:06.625 2 dollar,8,tələb olunan miqdar 10-dur. 00:09:09.140 --> 00:09:11.570 Və bunlar tələb əyrimiz üzərindəki iki nöqtədir. 00:09:11.570 --> 00:09:14.010 Lakin bir neçə bitərəflilik əyrisini 00:09:14.010 --> 00:09:15.630 düşünərək onu dəyişdirməyə davam edə bilərik. 00:09:15.630 --> 00:09:18.150 Dəyişdirməyə davam edə bilərik və nəticədə 00:09:18.150 --> 00:09:23.640 buna bənzər tələb əyrimizi qura bilərik.