ဟိုင္း။ ဂြ်န္ ဂရင္းပါ။ Crash Course World History အစီအစဥ္ကေန ယေန႔ အစၥလာမ္ ဘာသာအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစၥလာမ္ဟာ ခရစ္ယာန္နဲ႔ ဂ်ဴး တို႔ နည္းတူ ေျမထဲပင္လယ္ အေရွ႕ပိုင္း ကမ္းရိုးတမ္းေဒသကေန စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္ ခရစ္ယာန္၊ ဂ်ဴး ဘာသာတို႔နဲ႔ မတူတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အစၥလာမ္ဘာသာကို အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ နားလည္မႈ လြဲေနၾကတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ.. ဒါဘာလဲဆိုတာ သိေကာင္းသိမယ္ ဒါဘာလဲဆိုတာ သိခ်င္မွလဲသိမယ္။ Google မွာ ရွာၾကည့္ေပါ့။ မစၥတာ ဂရင္း ေရ။ အစၥလာမ့္ သမိုင္းနဲ႔ပတ္သတ္ျပီး လူေတြ သိပ္ မသိၾကတာ ဘာေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါသလဲ? စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတဲ့ အတိတ္ကာလ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု အေၾကာင္းကို ေမးလိုက္တာလား? အစၥလာမ့္သမိုင္းအေၾကာင္းကို လူေတြ သိပ္မသိၾကဘူးလို႔ထင္ပါတယ္ မသိတာဟာ မေလ့လာလို႔ပဲေပါ့ ကြ်န္ေတာ့တို႔အားလံုး သင္ယူခဲ့တာေတြက ဥေရာပ က ခရစ္ယာန္ဘာသာသမိုင္းေၾကာင္းေတြပဲ ျဖစ္ေနလို႔ပါ တကယ္ေတာ့ သမိုင္းဆိုတာ ကမၻာေပၚမွာ ေနထိုင္သမ်ွ လူေတြအားလံုးရဲ႕ ဇာတ္လမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔ တခုခုေလ့လာၾကစို႔လား (သာယာေသာ ေလခြ်န္သံ) အစၥလာမ္ဘာသာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေလာက္အတြင္းမွာပဲ ကမၻာေပၚမွာ အင္အားအၾကီးမားဆံုး ဘာသာေရး၊ႏုိင္ငံေရးဆိုင္ရာ အင္ပါယာေတြထဲက တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အစၥလာမ့္သမိုင္းဟာ ခုနစ္ရာစုႏွစ္ေလာက္မွာ စတင္ခဲ့တယ္။ ေကာင္းကင္တမန္ ဂါဘရီးလ္ (ဂ်စ္ဘရာအီလ္) ဟာ မိုဟာမဒ္ ထံေရာက္လာခ်ိန္ေပါ့။ မိုဟာမဒ္ဟာ အသက္ ၄၀ အရြယ္ကုန္သည္တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္ ဂါဘရီးလ္ဟာ မိုဟာမဒ္ကို ဘုရားသခင္ရဲ့ ျမြက္ၾကားခ်က္မ်ားကို အလြတ္ရြတ္ဆိုေစတယ္။ ပထမပိုင္းမွာေတာ့ မိုဟာမဒ္ဟာ အံအားသင့္ေနခဲ့တာေပါ့ ေနာက္ေတာ့ သူ႔ဇနီးနဲ႔ လူတစ္ခ်ိဳ႕က သူ႕ကိုအားေပးတယ္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ မိုဟာမဒ္ဟာ သူ႔ကိုယ္သူ ေစလႊတ္ျခင္းခံရတဲ့ တမန္ေတာ္ အျဖစ္လက္ခံႏိုင္လာတယ္။ အစၥလာမ္ စတင္ေမြးဖြားလာခ်ိန္ကာလ အေၾကာင္းအရာ တခ်ိဳ႕ကိုလဲ သိထားဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။ ပထမအခ်က္...မိုဟာမဒ္တို႔ လူ႕အဖြဲ႔အစည္းဟာ မ်ိဳးႏြယ္စုအစြဲ အလြန္ၾကီးပါတယ္။ သူဟာ မကၠာျမိဳ႕ေတာ္မွာေနထုိ္င္တဲ႔ ကိုရိုက္ရွ္ မ်ိဳးႏြယ္ဖြားတစ္ဦးပါ။ မ်ိဴးႏြယ္စု စည္းကမ္းေတြဟာ အရမ္းအေရးပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ အာေရဘီယံကြ်န္းစုမွာလည္း ဘာသာေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အေျပာင္းအလဲေတြ စတင္ ျဖစ္ေနခ်ိန္။ အာရပ္မ်ိဳးႏြယ္ဖြားေတြက နတ္ဘုရားေတြကို ကိုးကြယ္သလိုမ်ိဳးေပါ့ အခန္းဆက္ ၃ မွာတုန္းက ေျပာခဲ့သလို မက္ဆိုပိုေတးမီးယန္း နတ္ဘုရားေတြနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ တမန္ေတာ္ မိုဟာမဒ္လက္ထက္မွာေတာ့ အဲဒီနတ္ဘုရား ရုပ္တုေတြကို ဇာတိျမိဳ႕ မကၠာ မွာရွိတဲ့ ကာဗာေက်ာင္းေတာ္မွာ စုေဆာင္းသိမ္းဆည္းထားလိုက္တယ္ ဒါေပမဲ့ အာေရးဗီးယားဟာ ဘုရားတစ္ဆူတည္း၀ါဒျဖစ္တဲ့ ခရစ္ယာန္၊ ဂ်ဴးတို႔ရဲ့ ေမြးဖြားရာလဲျဖစ္ပါတယ္။ အလင္းနဲ႔ အေမွာင္ အားျပိဳင္ၾကတဲ့ ဇိုရိုေအာစထိီရန္နစ္ဇင္ နဲ႔လည္း ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္။ ကိုးကြယ္ရာ ဘုရားသခင္တစ္ပါးတည္းရွိတယ္ဆိုတဲ့အဆိုဟာ တမန္ေတာ္မိုဟာမဒ္ အတြက္ေတာ့ အံ့ၾသစရာမဟုတ္ခဲ့ေပမဲ့ ေအဗရာဟင္အတြက္ေတာ့ အံ့ၾသစရာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ အရမ္းအေရးၾကီးပါတယ္။ အာေရးဗီးယား ေျမာက္ပိုင္းဟာ ဘစ္ဇန္းတိုင္း အင္ပါယာနဲ႔ ပါရွန္ လူမ်ိဳးေတြရဲ့ ဆာေဆးနီးယန္း အင္ပါယာ ႏွစ္ခုၾကား ညွပ္ပိတ္ခံထားရပါတယ္။ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္း အဲဒီ ႏွစ္အုပ္စုဟာ အျမဲလိုလို တိုက္ခိုက္ေနၾကတာေလ။ ႏွင္းေလ်ွာစီးသမားေတြနဲ႕ စကိတ္သမားေတြလိုမ်ိဳး၊ Westboro Baptist Church နဲ႔ က်န္တဲ့လူေတြ အျငင္းပြားသလိုမ်ိဳးေပါ့။ အဓိက ကေတာ့အစၥလာမ္ကို အရင္းအျမစ္ေျပာင္းလဲပံုသြင္းထားတဲ့ ဘာသာတစ္ခုအျဖစ္ ကြ်န္ေတာ္တို႔နာမည္တပ္ၾကပါတယ္။ ဘုရားသခင္ေယရႈ (Jesus) နဲ႔ ေမာေရွ (Moses)တုိ႕ဟာ သူတို႔ လမ္းလြဲေသြဖယ္ေနမွန္းသိတဲ့အခါ တစ္ဆူတည္းဘုရား ၀ါဒကို ရွာေဖြခဲ့သလိုမ်ိဳး တမန္ေတာ္မိုဟာမဒ္လဲ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားသခင္က မိုဟာမဒ္ကိုေနာက္ဆံုးတမန္ေတာ္ အျဖစ္ ေစလႊတ္ေၾကာင္း မြတ္စ္လင္မ္ လူမ်ိဳးေတြကယံုၾကည္ၾကတယ္ အနႏၱ တစ္ဆူတည္းေသာ ဘုရားသခင္ကိုသာ ကိုးကြယ္တဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ဘာသာတရားတခု လူသားအားလံုးကို ျပဌာန္းဖို႔ေပါ့။ ကိုရ္အာန္က်မ္းျမတ္မွာလဲ ေအဗရာဟမ္၊ေမာေရွ၊ ေယရႈသခင္ တို႔ကို တမန္ေတာ္ေတြအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ျပဌာန္းထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဟီဗရူးက်မ္းစာ၊ ခရစ္ယာန္ သမၼာက်မ္းစာတို႔နဲ႔ေတာ့ အလြန္ကြာျခားပါတယ္၊ ဒါ့အျပင္ ကိုရ္အာန္က်မ္းကို ဇာတ္ေၾကာင္းေျပာတဲ့ပံုစံ ေရးထားတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ တမန္ေတာ္ မိုဟာမဒ္ လက္ခံရရွိခဲ့တဲ့ အမိန္႕ေတာ္အတိုင္း ေရးသားထားတာပါ။ ဆိုလိုတာက လူသားေတြရဲ့ ရႈေထာင့္ကေန ေရးထားတာ မဟုတ္ဘဲ ဘုရားသခင္ရဲ့ ျမြက္ၾကားခ်က္ဗ်ာဒိတ္ေတာ္အတိုင္း ေရးသားထားတာပါ။ ကိုရ္အာန္ က်မ္းေတာ္ဟာ ရွည္လ်ားေပမဲ့ အဓိက ဆိုလိုရင္း အခ်က္အနည္းငယ္ကိုပဲ အေျခခံထားပါတယ္။ ပထမတစ္ခုကေတာ့ တစ္ပါးတည္းေသာ အရွင္ကို ကိုးကြယ္ျခင္းပါ ေနာက္တစ္ခုက ကိုယ့္ေလာက္အေၾကာင္းမလွသူေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ ကူညီျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကိုရ္အာန္က်မ္းေတာ္အရ သူေတာ္ေကာင္းကို "မိမိပစၥည္းေပးလႈသူ ေဆြမ်ိဳးညာတိမ်ား၊ မိဘမဲ့မ်ား၊ သူဖုန္းစားမ်ားႏွင့္ လိုအပ္သူမ်ားကို မိမိကုိယ္ကဲ့သို႔ ေစာင့္ေရွာက္သူ ကြ်န္မ်ားကို လြတ္လပ္ခြင့္ေပးသူ" လို႔ လာရွိပါတယ္။ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးထုနဲ႔ မိဘမဲ့မ်ားရဲ့ အခြင့္အေရး နဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ပိုသာစြာ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လဲ မ်ိဳးႏြယ္စု ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေတြကို အျပင္းအထန္ကန္႕ကြက္ခဲ့ၾကတာပါ။ အစၥလာမ့္ ယံုၾကည္မႈနဲ႕ က်င့္စဥ္ေတြအေၾကာင္းေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အစၥလာမ္ေတြအတြက္ မလုပ္မေနရ တာ၀န္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဓိက မ႑ိဳင္ ၅ ရပ္ရွိပါတယ္။ စြႏၷီ မြတ္စလင္မ္ေတြအတြက္ဆို ပိုမွန္မွာေပါ့။ ပထမအခ်က္.. ရွဟာဒသ္ ေခၚတဲ့ ယံုၾကည္သက္၀င္ျခင္းပါ။ "ဘုရားသခင္ကလြဲျပီး အျခားကိုးကြယ္ထိုက္သူမရွိ မိုဟာမဒ္ဟာ ေစလႊတ္ျခင္းခံရတဲ့ တမန္ေတာ္ျဖစ္တယ္။" "အလႅာဟ္ရွင္က လြဲျပီး ခ၀ပ္ထိုက္သူမရွိ" လို႔လဲ အဓိပာယ္ဖြင့္ဆိုေလ့ရွိတယ္။ အလႅာဟ္ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရဟာအျခားဘာသာေတြေခၚတဲ့ ဘုရားသခင္(GOD) နဲ႔ သီျခားစီျဖစ္သြားေစတယ္ အာရဗီ စကားမွာ ဘယ္ဘာသာ၀င္အတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘုရားသခင္ကို အလႅာဟ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒုတိယ... ဆြလာသ္ လို႔ေခၚတဲ့ တစ္ေန႔ ၅ ၾကိမ္ ၀တ္ျပဳျခင္းပါ။ မိုးေသာက္ယံ၊ မြန္းတည့္၊ ေနမ၀င္မီ၊ ေန၀င္ျပီး နဲ႔ ည ဦးယံ အခ်ိန္ ေတြမွာ ၀တ္ျပဳရတာပါ။ ၀တ္ျပဳျခင္းဟာ အရြယ္ေရာက္မေရာက္ေသးသူေတြ လူမမာေတြနဲ႔ ရာသီဓမၼတာလာေနသူေတြကလြဲျပီး က်န္သူမ်ားအတြက္ မျပဳမေနရတာ၀န္ျဖစ္ပါတယ္။ အျခားခြ်င္းခ်က္လဲ ရွိဦးမွာပါ။ တတိယ.. ရမဒြာန္ လျမတ္မွာ ဥပုသ္သီလ ေစာင့္ရတာပါ။ ေဆာမ္လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီလမွာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ တစ္ေန႕လံုး အစားအေသာက္နဲ႔ ေဆးလိပ္ကိုေရွာင္က်ဥ္ရပါတယ္။ လျပည့္လကြယ္ကို အေျခခံတဲ့ ျပကၡဒိန္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ရမဒြာန္လဟာလည္း ရာသီခြင္အရ လည္ပတ္ေနပါတယ္။ ဥပုသ္ေစာင့္တာဟာ ေန႔တာတိုတဲ့ ေဆာင္းရာသီမွာ မသိသာေပမဲ့ ပူအိုက္ျပီးေန႔တာရွည္တဲ့ ေႏြရာသီမွာ က်ေရာက္ခဲ့ရင္ေတာ့ သိပ္ေပ်ာ္စရာမေကာင္းလွပါဘူး စတုတၳကေတာ့.. ဇကာသ္လို႔ ေခၚတဲ့ ေပးလႈျခင္းပါ။ ေခ်ာင္လည္တဲ့ ဘာသာ၀င္ေတြဟာ ၀င္ေငြရဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္းအနည္းငယ္ကို ႏြမ္းပါးသူေတြအတြက္ ေပးကမ္းရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့.. ဟာ့ဂ်္ ပါ။ က်န္းမာျပီး ေငြေၾကးျပည့္စံုခဲ့ရင္ တစ္သက္မွာ အနည္းဆံုးတစ္ၾကိမ္ မကၠာျမိဳ႕ကို ဘုရားဖူးသြားေရာက္ရမဲ့ တာ၀န္ျဖစ္ပါတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာအေၾကာင္း ေသခ်ာ နားလည္ဖို႔ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္ကို သိရံုေလာက္နဲ႔ မရပါဘူး။ ဂ်ဴးနဲ႔ ခရစ္ယာန္ဘာသာေတြမွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြရဲ့ ျမြက္ၾကားေရးသားခ်က္ေတြက အေရးၾကီးသလိုပဲ အစၥလာမ္မွာလဲ အထြတ္အျမတ္ထားရတဲ့ အမိန္႕ေတာ္ေတြ စာေပေတြရွိပါတယ္။ အေရးအပါဆံုးကေတာ့ တမန္ေတာ္ရဲ့ ဇာတ္ေၾကာင္းနဲ႔ ဟဒီးဆ္လို႔ေခၚတဲ့ ၄င္း ရဲ့ မိန္႔ၾကားခ်က္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အိုး .. ေပးစာဖတ္ဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္လာျပီပဲ (ေစာင္းသံ) မ်က္လွည့္ အပ်ိဳစင္ ၇၂ ဦးအတြက္ အိတ္ဖြင့္ေပးစာပါ။ ပထမဆံုး လ်ိဳ႕၀ွက္ခန္းထဲမွာ ဘာရွိလဲ ၾကည့္ရေအာင္ အိုး... ဘီလူး အန္ဒရီ ပဲ.. ဘီလူးအန္ဒရီဟာ အပ်ိဳစင္ဘ၀နဲ႔ ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း ကြ်န္ေတာ္ ဇာတ္လမ္းဆင္ေျပာခဲ့တာ သိတယ္မလား ခ်စ္လွစြာေသာ အပ်ိဳစင္ ၇၂ ဦးခင္ဗ်ာ.. ကြ်န္ေတာ္က ဂၽြန္ ဂရင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဟဒီးဆ္အားလံုးဟာ တူညီစြာျဖစ္ေပၚလာတာ မဟုတ္ပါ တမန္ေတာ္ရဲ့ ျမြက္ၾကားခ်က္တစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ခိုင္လံုတဲ့ အေထာက္အထားရွိပါတယ္။ ဥပမာ... တမန္ေတာ္ရဲ့ မိတ္ေဆြ (သို႔) ေဆြမ်ိဳးတစ္ဦးက ဆင့္ျပန္ခဲ့တဲ့ ဟဒီးဆ္ ၾသ၀ါဒမ်ိဳးေပါ့... ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ဟဒီးဆ္ေတြကေတာ့ အေထာက္အထား ခိုင္လံုျခင္းမရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ အလယ္တန္းေက်ာင္းသူေတြ အတင္းေျပာသလို ဘယ္သူရဲ့ ညီမ ကို ဘယ္သူ႕ အစ္ကုိရဲ့ သူငယ္ခ်င္းက ဘာလုပ္လိုက္တယ္ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့ မြတ္စ္လင္မ္ အမ်ားစုကေတာ့ အေထာက္အထားမခိုင္လံုတဲ့ ၾသ၀ါဒေတြကို လက္မခံပါဘူး ဥပမာ..ေကာင္းကင္ဘံုေရာက္ရင္ အပ်ိဳစင္ ၇၂ဦး ဆက္သခံရမယ္ဆိုတာ ကုရ္အာန္က်မ္းမွာလဲ မပါသလို အေထာက္အထားခိုင္လံုတဲ့ ၾသ၀ါဒလဲ မဟုတ္ပါဘူး ဒါ့ေၾကာင့္ အပ်ိဳစင္ ၇၂ ဦးခင္ဗ်ာ.. ၀မ္းနည္းပါတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ားစုက ခင္ဗ်ားတို႕ရွိတယ္ဆိုတာ မယံုၾကပါဘူး။ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းေပးလ်က္... ဂၽြန္ ဂရင္း အစၥလာမ္နဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ဂ်ဴး၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာနဲ႔ ဆင္တူတဲ့ ေနာက္တစ္ခုက ဘာသာေရး ဥပေဒစီရင္ထံုးေတြ သတ္သတ္ရွိတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၾကားဖူးရင္လဲ ၾကားဖူးၾကမွာပါ။ ရွရီအသ္ လို႔ေခၚပါတယ္။ ရွရီအသ္တရားေတာ္နဲ႕ အညီ မြတ္စ္လင္အားလံုးေနထိုင္ၾကတယ္လို႔ ထင္ရင္ေတာ့ သိပ္မမွန္ပါဘူး။ ရွရီအသ္ တရားေတာ္နဲ႔ပတ္သတ္ျပီး အျငင္းပြားမႈေတြရွိပါတယ္ အတိုခ်ဴပ္ရရင္ လူသားအခ်င္းခ်င္း စာနာသူေတြကို မြတ္စ္လင္မ္လို႕ေခၚပါတယ္။ ဘုရားသခင္ရဲ့ အလိုအတိုင္း ျပဳမူေနထိုင္တဲ့ အစၥလာမ္ ယံုၾကည္သက္၀င္သူအေပါင္းကို အြမၼသ္ လို႔ေခၚပါတယ္။ ခုအခ်ိန္ဟာ Uma Therman အေၾကာင္း ဟာသေျပာသင့္တဲ့အခ်ိန္ပါ သူမ ေအာင္ျမင္မႈနဲ႔ေ၀းကြာသြားခဲ့တာကေတာ့ စိတ္မေကာင္းစရာေပါ့ Uma Therman ေရ.. ဒီဗီဒီယိုကိုၾကည့္ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေဆာရီးပါ မ်ိဳးႏြယ္စြဲေတြရွိေနသူတစ္ေယာက္ဟာ အြမၼသ္တစ္ေယာက္ျဖစ္ရတာမလြယ္ပါဘူး တမန္ေတာ္မုိဟာမဒ္ဟာ လဲ မ်ိဳးႏြယ္စြဲရွိတဲ့ အုပ္စုကေန ဆင္းသက္လာတာေၾကာင့္ အေတာ္ေလး ဒုကၡခံျပီး သာသနာအတြက္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ရပါတယ္။ တမန္ေတာ္ရဲ့ ေနာက္လိုက္ေတြမ်ားလာတာနဲ႕အမ်ွ မကၠာမွာအင္အားအၾကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ ကိုရိုက္ရွ္ မ်ိဳးႏြယ္စုရဲ့ သံသယေတြကလည္း ၾကီးထြားလာပါတယ္။ တမန္ေတာ္မိုဟာမဒ္အတြက္ေတာ့ ကိုရိုက္ရွ္မ်ိဳးႏြယ္၀င္ျဖစ္ျခင္းက အေရးမပါလွပါဘူး ဘာပဲျဖစ္ေနေန ဘုရားသခင္တစ္ပါးတည္း ရွိေၾကာင္း ျမြက္ၾကားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုရိုက္ရွ္မ်ိဳးႏြယ္ေတြအတြက္ေတာ့ သတင္းဆိုးတစ္ခုေပါ့ေလ။ အေၾကာင္းက မကၠာဟ္မွာနတ္ရုပ္တု ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေနတာက သူတို႔ကိုး၊ နတ္ရုပ္ကိုးကြယ္ျခင္းဟာ အယူမွားတစ္ခုလို႔ လူေတြလက္ခံသြားရင္ သူတို႔ဟာ စီးပြားပ်က္ကပ္ဆိုက္ကိန္းရွိတယ္ေလ။ ဒါေပမဲ့ မကၠာျမိဳ႕ နတ္ရုပ္တု လုပ္ငန္းကေတာ့ ေနာက္ဆံုးထိ အဆင္ေျပေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သကၠရာဇ္ ၆၂၂ မွာ ကိုရုိက္ရွ္ေတြဟာ တမန္ေတာ္နဲ႔ ေနာက္လိုက္ေတြကို မကၠာကေန ထြက္သြားေအာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတြန္းအားေပးခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ တမန္ေတာ္မိုဟာမဒ္နဲ႔ ေနာက္လိုက္ေတြဟာ မဒီနာျမိဳ႕ေတာ္ကို ထြက္ခြာခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီခရီးစဥ္ကို ဟစ္ဂ်္ရသ္ လို႔ေခၚျပီး အစၥလာမ့္ ျပကၡဒိန္ရဲ့အစ ျဖစ္မွတ္ယူခဲ့တာေၾကာင့္ အစၥလာမ့္သမိုင္းမွာ အလြန္အေရးပါတဲ့ က႑တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ မဒီနာမွာ တမန္ေတာ္မိုဟာမဒ္ဟာ ဂ်ဴး၀ါဒနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ဘာသာေရးအစြဲေတြကို ဖယ္ရွားခဲ့တယ္။ ဦးခ်၀တ္ျပဳရာအရပ္ကိုလည္း ေဂ်ရုစလာမ္ကေန မဒီနာ ဖက္ကို လွည့္ေစခဲ့တယ္။ မဒီနာျမိဳ႕မွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အုပ္စုဟာ အင္ပါယာအေသးစားတစ္ခု ျဖစ္လာတယ္။ ေယရႈခရစ္ေတာ္ဟာ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဴပ္သူမဟုတ္ခဲ့ေပမဲ့ တမန္ေတာ္မိုဟာမဒ္ကေတာ့ ကနဦးတည္းက အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ သူဟာမြန္ျမတ္တဲ့ တမန္ေတာ္ျဖစ္တဲ့အျပင္ စစ္သူၾကီးေကာင္းတစ္ေယာက္လဲျဖစ္တယ္။ သကၠရာဇ္ ၆၃၀ မွာ အစၥလာမ္မ်ားဟာ မကၠာျမိဳ႕ကို ေအာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ကာဗာေက်ာင္းေတာ္ထဲက နတ္ရုပ္တုေတြကို ဖယ္ရွားခဲ့တယ္။ မၾကာမီမွာပဲ အစၥလာမ္ေတြဟာ ဘာသာေရးမွာတင္မကပဲ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပိုင္းမွာပါ အင္အားၾကီးမားလာခဲ့တယ္။ အစတည္းက ဘာသာေရးနဲ႕ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးဟာ ယွဥ္တြဲေနခဲ့တာေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္နဲ႔ ဂ်ဴးဘာသာေတြမွာ လို ႏိုင္ငံသားဥပေဒ နဲ႔ ဘာသာေရး ဥပေဒကို သီးျခားခြဲထုတ္မထားဘူး တမန္ေတာ္မိုဟာမဒ္ ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ သကၠရာဇ္ ၆၃၂မွာ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး လစ္ဟာမႈေတြ မရွိေနခဲ့ဘူး မိုဟာမဒ္ဟာ ေနာက္ဆံုးတမန္ေတာ္ျဖစ္ျပီး အြမၼသ္(အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား)ဟာ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ရဲ့ လမ္းညႊန္မႈေတြအတိုင္း က်င့္သံုးေနထိုင္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အုပ္စုတစ္ခုလံုးကို အုပ္ခ်ဴပ္ဖို႕ ခလီဖာဟ္ ေခၚ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးလိုအပ္တယ္ေလ။ ပထမဆံုးေခါင္းေဆာင္တင္ေျမာက္ခံရသူဟာ တမန္ေတာ္ရဲ့ ေယာကၡထီးေတာ္ အဘူဗကရ္ျဖစ္တယ္ အဘူဗကရ္ကို ဆန္႕က်င္သူေတြဟာ တမန္ေတာ္္ရဲ့ သားမက္ေတာ္စပ္သူ အလီ ကို အုပ္စုေခါင္းေဆာင္အျဖစ္တင္ေျမာက္လိုၾကတယ္။ အျငင္းပြားမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမဲ့ ေနာက္ဆံုးမွာ အလီဟာ စတုတၳေျမာက္ အုပ္စု ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အခ်ိန္ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ပဲ ရတာမို႔ အတိုခ်ဳပ္ပဲ ေျပာပါရေစ။ အဲဒီအျငင္းပြားမႈဟာ မြတ္စ္လင္မ္အုပ္စုကို စြႏၷီ နဲ႔ ရွီယာ ဆိုျပီး ႏွစ္ပိုင္းကြဲေစခဲ့တယ္။ ယေန႔အထိ စြႏၷီ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ အဘူဗကရ္ကို ပထမဆံုး ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ယံုၾကည္လက္ခံၾကျပီး ရွီယာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကေတာ့ အလီသာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သင့္ေၾကာင္း ယံုၾကည္ၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။ စြႏၷီ ေတြအတြက္ေတာ့ အဘူဗကရ္၊ အူမရ္၊ အြစ္မာန္း နဲ႔ အလီ တို႔ဟာ မွန္ကန္စြာ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ သခင္ေလးပါးျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္မွာလဲ ေရွးရိုးစြဲ အစၥလာမ္ အုပ္စုတခ်ိဳ႕ဟာ ၄င္းတို႔ရဲ့ ယခင္ေရႊေရာင္ေန႔ရက္ေတြ ကို ျပန္လည္ရယူဖို႔ ၾကိဳးစားေနဆဲပါ။ အဘူဗကရ္ဟာ တမန္ေတာ္လြန္ျပီးေနာက္ လူမ်ိဳးစုတစ္ခုလံုးကို တည္ျငိမ္ေနအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေတြကို ကိုရ္အာန္က်မ္းအျဖစ္ ေရးသား မွတ္တမ္းတင္ခဲ့တယ္။ ဘစ္ဇန္းတိုင္း၊ ဆာေဆးနီးယန္းအင္ပါယာ တို႔နဲ႔ တိုက္ပြဲမ်ား စတင္ခဲ့တယ္။ ၁၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာ ေအာင္ျမင္တဲ့ အစၥလာမ့္ အင္ပါယာကို ထူေထာင္ခဲ့တယ္။ သူ႔ေနရာကို ဆက္ခံသူ အူမရ္သခင္ဟာ လဲ ေျပာင္ေျမာက္ ထူးခၽြန္တဲ့ စစ္သူၾကီးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့အျပင္ ထက္ျမက္တဲ့ အုပ္စုေခါင္းေဆာင္လဲျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူဟာလဲ အျခားေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြလိုပဲ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ သူ႔ေနရာကို ကိုရ္အာန္က်မ္း ဥပေဒအတိုင္း စံထားအုပ္ခ်ဴပ္တဲ့ အြစ္မာန္သခင္ ဆက္ခံခဲ့ျပီး အရင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ာနည္းတူ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရရွိခဲ့ေပမဲ့ အရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားနည္းတူပဲ လုပ္ၾကံခံခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အလီသခင္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၄င္းရဲ့ ဆက္ခံမႈနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး အခ်င္းခ်င္း အျငင္းပြားၾကရာ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္တဲ့အထိ ဦးတည္ခဲ့တယ္။ အြတ္စ္မာန္း သခင္ရဲ့ အူေမရာဒ္ မ်ိဴးႏြယ္ေပၚထြန္းလာျပီး ၄င္းမင္းဆက္ ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္အတြင္းမွာ ၾကီးမားက်ယ္ျပန္႔လာတဲ့ အစၥလာမ့္ အင္ပါယာၾကီးကို တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဟိုးအရင္ႏွစ္ေတြမွာ အစၥလာမ္ေတြဟာ ဓားမိုး၀ါဒျဖန္႔မႈေတြလုပ္တယ္ဆိုတာ သိပ္မမွန္လွပါဘူး။ မြန္ဂိုေတြကလြဲရင္ေပါ့။ ေနာက္လာပါမယ္။ မြန္ဂိုလူမ်ိဳးေတြအေၾကာင္း..၊ (ဂႏၱ၀င္ ဂီတသံ) ထံုးစံအတို္င္းပဲ အမွန္တရားဆုိတာ နဲနဲပို ရႈပ္ေထြးတယ္ေလ၊ မြန္ဂို လူမ်ိဳးေတြ၊ အာရွ အေရွ႕ပိုင္းနဲ႔ အလယ္ပိုင္း အပါအ၀င္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဟာ ဘာစစ္ပြဲမွ မဆင္ႏႊဲရပဲ အစၥလာမ္ကို လက္ခံခဲ့ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကိုရ္အာန္က်မ္းမွာ ဘာသာေရးကို အတင္းအဓၶမ လုပ္ယူခြင့္မရွိေၾကာင္း အတိအလင္းေဖာ္ျပထားတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ ေရွးဦးအစၥလာမ့္ အင္ပါယာဟာ စစ္ပြဲေတြ ေအာင္ႏိုင္ရာမွာ အလြန္သတင္းေမႊးခဲ့တယ္။ အစၥလာမ့္အင္ပါယာဟာ ၾကြယ္၀တဲ့ ဘစ္ဇင္တိုင္းနဲ႔ ဆာေဆးနီးယန္း အင္ပါယာ ႏွစ္ခုၾကားတည္ရွိတဲ့အတြက္ စစ္ပြဲေတြ မၾကာခဏျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ ပါရွန္အင္ပါယာထဲက ဆာေဆးနီးယန္း အုပ္စုကို ေအာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဆာေဆးနီးယန္းေတြဟာ ဘစ္ဇစ္တိုင္းနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ေလာက္စစ္ျဖစ္ေနခဲ့တာေၾကာင့္ စစ္ပမ္းေနတဲ့အျပင္ ပလိပ္ကပ္ဆိုးရဲ့ ညင္းပမ္းမႈကိုလည္းခံထားရခ်ိန္လဲျဖစ္ပါတယ္။ ပလိပ္ေရာဂါေနာ္...။ သမိုင္းမွာ အခိုင္အမာေနရာရခဲ့တဲ့ ကပ္ဆိုးၾကီးပါ။ (ျဖည္းညင္းစြာ ေလခၽြန္သံ) အေစာပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ အီဂ်စ္ အစရွိတဲ့ အဖိုးတန္နယ္ေျမေတြကို ေအာင္နိုင္ခဲဲ့ျပီး ေနာက္ဆံုးမွာ စပိန္္ဖက္ကုိေရာက္လာခဲ့တယ္။ စပိန္မွာ မြတ္စ္လင္မ္ မင္းဆက္ေတြ ၾကာေညာင္းစြာ အေျခခ်ခဲ့ေပမဲ့ ၁၄၉၂ ခုႏွစ္မွာေတာ့ တိုက္ထုတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ စစ္တိုက္ရာမွာ ကၽြမ္းက်င္လွတဲ့ အစၥလာမ့္အင္ပါယာဟာ အာရပ္ ကိုေအာင္ႏိုင္ျပီး ဘုရားသခင္အလိုက်ပံုစံ အုပ္ခ်ဴပ္ဖို႕ ၾကိဳစားခဲ့ပါတယ္။ ၄င္းတို႕ေအာင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ လူတိုင္းလဲ အဲလိုပဲ ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီကာလမွာျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲေတြဟာ လူသားအခ်င္းခ်င္း ျပိဳင္ဆိုင္ရံုမွ်မက ကိုးကြယ္ရာဘုရားေတြအခ်င္းခ်င္းကိုပါ ျပိဳင္ဆိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အစၥလာမ့္ အင္ပါယာဟာ ဘာသာေျပာင္းဖို႔ ဆြဲေဆာင္စရာမလိုပဲ ၄င္္းတို႔ရဲ့ ၾသခ်ေလာက္တဲ့ ေအာင္ႏိုင္မႈေတြက တစ္ပါးတည္းေသာ အသ်ွင္သာ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္ေၾကာင္း လူေတြကိုယံုၾကည္လက္ခံေစခဲ့ပါတယ္။ ရွိေသးတယ္.. ဂၽြန္ဂရင္းေရ.. ဘာသာကူးေျပာင္းလာသူေတြဟာ အခြန္အနည္းငယ္ပဲ ေပးေဆာင္ရသတဲ့ ေဆးလိပ္ခြန္ေပးေဆာင္ရတဲ့အတြက္ လူေတြ ေဆးလိပ္သိပ္မေသာက္ေတာ့သလိုပဲေပါ့ နတ္ဘုရားေတြကုိးကြယ္ဖို႔ အခြန္ေပးေဆာင္ရတဲ့အခါ နတ္ကိုးကြယ္သူေတြ ေလ်ာ့နည္းလာတယ္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ အလြန္နည္းပါးလွတဲ့ လူတစ္စုဟာ တိုေတာင္းတဲ့အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအတြင္းမွာ သဘာ၀အရင္းအျမစ္လည္းမရွိပါပဲနဲ႔ ကမၻာ့ အၾကီးမားဆံုး အင္ပါယာတစ္ခု တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အစၥလာမ္ဟာလဲ ဘာသာၾကီးမ်ားထဲကတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လဲ အေနာက္ဥေရာပသားေတြဟာ ဒိီသမိုင္း၀င္ကာလေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈေနတာျဖစ္ပါတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားဟာ ေအာင္ႏိုင္သူေတြျဖစ္ခဲ့ၾကတဲ့ျပင္ ကုန္သြယ္စီးပြားလုပ္ငန္းကိုလဲဲ ႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာတည္တံ့ေစခဲ့ပါတယ္။ ဥေရာပသားေတြ လ်စ္လ်ဴရႈထားခဲ့တဲ့ Western Canon ေခၚ အေျခခံ ဂႏၱ၀င္ စာေပ ေတာ္တာ္မ်ားမ်ားကိုလဲ ထိန္းသိမ္းခဲ့တယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ဂရိယဥ္ေက်းမႈ တစ္ေခာတ္ဆန္းခဲ့တဲ့ The Renaissance ကာလကို စတင္ခဲ့သူေတြလည္းျဖစ္တယ္။ စပိန္နဲ႔ အိႏၵဳ ျမစ္ ၾကားက ေဒသေတြကို အာရပ္ယဥ္ေက်းမႈ မလႊမ္းမိုးခဲ့ေပမဲ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္လာတာေၾကာင့္ ယေန႔ေခတ္မွာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းလို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႕ အစၥလာမ္ဘာသာအေၾကာင္းအလိုလို ပါလာမွာပါ။ အီဂ်စ္မွာ အစၥလာမ့္အင္အားကို ပိုျပီးၾကီးမားေစတဲ့ အရာက လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာဟာ သူတို႔ရဲ့ ပိရမစ္ေတြဆီကေန မကၠဟ္ကိုလာျပီး တစ္ေန႔ ၅ ၾကိမ္ စုေ၀း ၀တ္ျပဳ ရလို႔လဲျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ယဥ္ေက်းမႈအစဥ္အလာၾကီးမာတဲ့ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံဟာ အခုဆိုရင္ ကမၻာ့အၾကီးမားဆံုး အာရပ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနပါျပီ။ ေနာက္အပတ္မွာ အေမွာင္ေခတ္အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပါမယ္။ အခ်က္ေပးသံ: ညေနခင္းမွာ အေမွာင္ဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ခုလုိၾကည့္ရႈတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ျပန္လည္ဆံုေတြ႕ပါဦးမယ္။