WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:02.000
İnsan hayatı,

00:00:02.000 --> 00:00:05.000
bütün hayat, bitkilere bağlı.

00:00:05.000 --> 00:00:09.000
İzin verirseniz sizleri ikna etmeye çalışayım.

00:00:09.000 --> 00:00:11.000
Bir anlığına düşünün.

00:00:11.000 --> 00:00:14.000
Afrika'da ufak bir köyde de olsanız,

00:00:14.000 --> 00:00:16.000
büyük bir şehirde de, hiç fark etmez,

00:00:16.000 --> 00:00:18.000
her şey dönüp dolaşıp bitkilere geliyor.

00:00:18.000 --> 00:00:20.000
Yiyecek olsun, ilaç,

00:00:20.000 --> 00:00:23.000
yakıt, inşaat malzemesi, giyecek ve diğer birçok şey olsun,

00:00:23.000 --> 00:00:26.000
ya da bizler için çok önemi olan

00:00:26.000 --> 00:00:28.000
eğlencelik ya da ruhani şeyler,

00:00:28.000 --> 00:00:30.000
ya da toprak oluşumu,

00:00:30.000 --> 00:00:32.000
atmosferik etkiler,

00:00:32.000 --> 00:00:34.000
ya da birincil üretim.

00:00:34.000 --> 00:00:37.000
Kahretsin ki, kitaplar bile burada bitkilerden yapılıyor.

00:00:37.000 --> 00:00:40.000
Bütün bunların hepsi, dönüp dolaşıp bitkilere geliyor.

00:00:40.000 --> 00:00:43.000
Ve onlar olmasaydı bizler de olmazdık.

NOTE Paragraph

00:00:43.000 --> 00:00:45.000
Fakat bitkiler artık tehdit altında.

00:00:45.000 --> 00:00:47.000
Değişen iklim nedeniyle tehdit altındalar.

00:00:47.000 --> 00:00:49.000
Ayrıca bizim gibi insanlarla aynı dünyayı paylaştıkları için

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
tehdit altındalar.

00:00:51.000 --> 00:00:54.000
Ve bizler bitkileri ve onların doğal yaşam ortamlarını

00:00:54.000 --> 00:00:56.000
yok eden şeyler yapmayı seviyoruz.

00:00:56.000 --> 00:00:58.000
İster yiyecek üretimi olsun

00:00:58.000 --> 00:01:01.000
ya da yabancı bitkilerin bulunmamaları gereken

00:01:01.000 --> 00:01:04.000
doğal yaşam alanlarına dahil edilmeleri

00:01:04.000 --> 00:01:07.000
ya da doğal yaşam alanlarının başka amaçlarla kullanılması,

00:01:07.000 --> 00:01:11.000
bütün bunlar bitkilerin değişikliklere ayak uydurması,

00:01:11.000 --> 00:01:14.000
yok olması ya da yer değiştirmesi anlamına geliyor.

00:01:14.000 --> 00:01:16.000
Ve bitkiler kimi zaman kolay yer değiştiremiyorlar

00:01:16.000 --> 00:01:19.000
çünkü yollarının üzerinde şehirler ya da başka engeller olabiliyor.

NOTE Paragraph

00:01:19.000 --> 00:01:22.000
Eğer tüm insan hayatı bitkilere bağlıysa,

00:01:22.000 --> 00:01:24.000
bitkileri koruma altına almaya çalışmak sizce mantıklı değil mi?

00:01:24.000 --> 00:01:26.000
Bence mantıklı.

00:01:26.000 --> 00:01:29.000
Ve sizlere bitkileri korumak için bir projeden bahsetmek istiyorum.

00:01:29.000 --> 00:01:31.000
Bitkileri korumanın yolu

00:01:31.000 --> 00:01:33.000
tohumlarını depolamaktan geçiyor.

00:01:33.000 --> 00:01:37.000
Çünkü tohumlar, şanlı çeşitlilikleriyle

00:01:37.000 --> 00:01:39.000
bitkilerin geleceğidir.

00:01:39.000 --> 00:01:42.000
Bitkilerin gelecek nesillerine ait tüm genetik bilgi

00:01:42.000 --> 00:01:44.000
tohumlarda bulunur.

00:01:44.000 --> 00:01:46.000
İşte bina.

00:01:46.000 --> 00:01:49.000
Gerçekten mütevazı görünüyor.

00:01:49.000 --> 00:01:51.000
Fakat yerin altında birçok kat daha bulunuyor.

00:01:51.000 --> 00:01:53.000
Ve dünyanın en büyük tohum bankası.

00:01:53.000 --> 00:01:56.000
Sadece Güney İngiltere'de değil,

00:01:56.000 --> 00:01:59.000
dünya çapında yayılmış durumda. Onu da sonra anlatacağım.

00:01:59.000 --> 00:02:01.000
Burası nükleer işlemez bir tesis.

00:02:01.000 --> 00:02:04.000
Tanrı korusun, fakat buna dahi dayanabilir.

NOTE Paragraph

00:02:04.000 --> 00:02:06.000
E tabi, bir tohum bankası inşa edecekseniz,

00:02:06.000 --> 00:02:08.000
içine ne koyacağınıza da karar vermeniz gerekir, değil mi?

00:02:08.000 --> 00:02:10.000
Ve bizler de istedik ki, Dünya'da en fazla tehdit altında olan

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
türleri saklayalım.

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
Ve bunlar da kuru arazi türleri.

00:02:15.000 --> 00:02:18.000
İlk önce 50 farklı ülkeyle

00:02:18.000 --> 00:02:20.000
anlaşmalar yaptık.

00:02:20.000 --> 00:02:23.000
Tabi bu 50 devletin de

00:02:23.000 --> 00:02:25.000
devlet başkanları ve bakanlarıyla anlaşma imzalamak için

00:02:25.000 --> 00:02:27.000
görüşmek anlamına geliyor.

00:02:27.000 --> 00:02:29.000
Turuncuyla renklendirilmiş ülkelerin tümünde

00:02:29.000 --> 00:02:32.000
120 kurumla ortaklıklarımız var.

00:02:32.000 --> 00:02:34.000
İnsanlar dünyanın dört bir tarafından öğrenmek için geliyorlar.

00:02:34.000 --> 00:02:36.000
Ve sonra da geri dönüp,

00:02:36.000 --> 00:02:39.000
bu tohumları nasıl toplayacaklarını planlıyorlar.

00:02:39.000 --> 00:02:41.000
Dünya çapında bu bitkilerin yaşadığı söylenen yerleri işaretleyen

00:02:41.000 --> 00:02:44.000
binlerce insan var.

00:02:44.000 --> 00:02:46.000
Bu bitkileri arıyorlar, bu bitkileri çiçek halinde buluyorlar.

00:02:46.000 --> 00:02:50.000
Sonra da tohumları olunca geri gidip,

00:02:50.000 --> 00:02:53.000
tohumları topluyorlar. Bütün dünyada.

NOTE Paragraph

00:02:53.000 --> 00:02:57.000
Tohumlar -- bazıları çok teknik gerektirmiyor.

00:02:57.000 --> 00:03:00.000
Kürekle torbalara doldurup, sonra da kurutuyorsunuz.

00:03:00.000 --> 00:03:03.000
Etiketliyorsunuz. Birkaç yüksek teknolojili işlem yapıyorsunuz.

00:03:03.000 --> 00:03:06.000
Birkaç düşük teknolojili işlem yapıyorsunuz.

00:03:06.000 --> 00:03:08.000
Ve asıl önemli olan bunları çok dikkatli

00:03:08.000 --> 00:03:11.000
şekilde kurutmanız, düşük bir sıcaklıkta.

00:03:11.000 --> 00:03:13.000
Sonra da 20 santigrat derece civarında

00:03:13.000 --> 00:03:15.000
-- sanırım negatif 4 fahrenhayt dereceye denk gelir

00:03:15.000 --> 00:03:17.000
nem oranına da çok dikkat ederek

00:03:17.000 --> 00:03:21.000
depolamanız gerekiyor.

00:03:21.000 --> 00:03:24.000
Ve inanıyoruz ki, bu tohumlar

00:03:24.000 --> 00:03:27.000
diğer bütün türlerle de birlikte

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
binlerce yıl sonradan çok emin olmamakla birlikte

00:03:29.000 --> 00:03:32.000
kesinlikle yüzyıllar sonra yeniden canlanabilecekler.

NOTE Paragraph

00:03:32.000 --> 00:03:35.000
Hala canlı olup olmadıklarından emin olmaksızın tohumları saklamanın bir yararı yok.

00:03:35.000 --> 00:03:38.000
Bu yüzden her 10 yılda, elimizdeki her tohum numunesine

00:03:38.000 --> 00:03:41.000
çimlenme testleri yapıyoruz

00:03:41.000 --> 00:03:43.000
Ve bu dağıtılmış bir ağ.

00:03:43.000 --> 00:03:46.000
Yani, dünyanın her yerinde insanlar aynı şeyi yapıyor.

00:03:46.000 --> 00:03:49.000
Bu da bize çimlenme protokolünü ilerletebilme şansı veriyor.

00:03:49.000 --> 00:03:52.000
Ve bu, doğru sıcak ve soğuk oranını,

00:03:52.000 --> 00:03:54.000
çimlenme elde edilebilecek doğru dönemleri

00:03:54.000 --> 00:03:57.000
biliyoruz anlamına geliyor.

00:03:57.000 --> 00:03:59.000
Ve bu gayet yararlı bir bilgi.

00:03:59.000 --> 00:04:01.000
Sonra bunları yetiştiriyoruz

00:04:01.000 --> 00:04:05.000
ve bu tohumların geldiği ülkelerdeki insanlara,

00:04:05.000 --> 00:04:07.000
"Bakın, tohumları sadece sonra kullanmak

00:04:07.000 --> 00:04:09.000
için saklamakla kalmıyoruz,

00:04:09.000 --> 00:04:11.000
size bunun yanı sıra bu zor bitkileri

00:04:11.000 --> 00:04:13.000
nasıl çimlendirebileceğiniz bilgisini de veriyoruz."

00:04:13.000 --> 00:04:15.000
Ve bu gerçekten oluyor.

NOTE Paragraph

00:04:15.000 --> 00:04:17.000
Yani, neye ulaşmış olduk?

00:04:17.000 --> 00:04:20.000
Üç milyarıncı -- yani üç bin milyonuncu --

00:04:20.000 --> 00:04:23.000
tohumumuzun da artık depomuzda olduğunu

00:04:23.000 --> 00:04:25.000
memnuniyetle söyleyebilirim.

00:04:25.000 --> 00:04:28.000
Gezegenimizdeki bitki türlerinin yüzde onu,

00:04:28.000 --> 00:04:31.000
yani 24,000 tür artık güvende;

00:04:31.000 --> 00:04:34.000
gelecek yıl, finansman sağlayabilirsek, 30.000 tür olacak.

00:04:34.000 --> 00:04:38.000
2020'ye kadar dünya bitkilerinin yüzde 25'i.

00:04:38.000 --> 00:04:40.000
Bunlar sadece hasat bitkileri değil,

00:04:40.000 --> 00:04:43.000
Norveç, Svalbard'da depolananlar arasında görebileceğiniz gibi --

00:04:43.000 --> 00:04:45.000
muhteşem bir iş yapıyorlar.

00:04:45.000 --> 00:04:48.000
Bu en az 100 kat daha büyük.

00:04:48.000 --> 00:04:51.000
Dünyanın her yanına gönderdiğimiz binlerce

00:04:51.000 --> 00:04:53.000
koleksiyonumuz var:

00:04:53.000 --> 00:04:56.000
Pakistan ve Mısır'a kuraklığa dayanabilen orman bitkileri;

00:04:56.000 --> 00:05:00.000
özellikle fotosentetik-verimli bitkiler

00:05:00.000 --> 00:05:03.000
buraya, ABD'ye geliyor;

00:05:03.000 --> 00:05:06.000
tuza dayanıklı mera türleri Avustralya'ya gidiyor

00:05:06.000 --> 00:05:08.000
ve liste böyle uzuyor.

NOTE Paragraph

00:05:08.000 --> 00:05:10.000
Bu tohumlar restorasyon için kullanılıyor.

00:05:10.000 --> 00:05:13.000
Çoktan mahvolmuş habitatlarda,

00:05:13.000 --> 00:05:16.000
ABD'deki uzun çayır otları gibi

00:05:16.000 --> 00:05:18.000
ya da çeşitli ülkelerdek mayınlı topraklarda,

00:05:18.000 --> 00:05:22.000
bu türler sayesinde restorasyon yapılıyor --

00:05:22.000 --> 00:05:24.000
ve bu koleksiyon sayesinde.

00:05:24.000 --> 00:05:26.000
Bu bitkilerin bazıları, ekranın solundaki

00:05:26.000 --> 00:05:28.000
şu diptekiler gibi,

00:05:28.000 --> 00:05:31.000
türlerinin geri kalan bir kaçından.

00:05:31.000 --> 00:05:35.000
Kamyonun üstündeki adamın tohumlarını topladığı ağaçtan,

00:05:35.000 --> 00:05:37.000
geriye yaklaşık 30 tane kaldı.

00:05:37.000 --> 00:05:39.000
İnanılmaz bir şekilde faydalı bir bitki,

00:05:39.000 --> 00:05:42.000
protein olarak da, tıbbi olarak da.

NOTE Paragraph

00:05:42.000 --> 00:05:46.000
Çin'de ve ABD'de eğitimlerimiz devam ediyor

00:05:46.000 --> 00:05:49.000
ve daha birçok ülkede.

00:05:49.000 --> 00:05:51.000
Ne kadara mal oluyor?

00:05:51.000 --> 00:05:55.000
Ortalama, tür başına 2.800 dolar.

00:05:55.000 --> 00:05:57.000
Değerine göre bence ucuz.

00:05:57.000 --> 00:05:59.000
Ve bununla birlikte size tüm bilimsel

00:05:59.000 --> 00:06:01.000
veriyi de getiriyor.

00:06:01.000 --> 00:06:04.000
Gelecekteki araştırma konumuz,

00:06:04.000 --> 00:06:06.000
"Her on yılda bir tohumlara canlanma testleri yapmadan

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
tohumların yaşayabilirliklerini gösterecek

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
genetik ve moleküler işaretleri nasıl buluruz?"

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
Ve bunun cevabını neredeyse vermek üzereyiz.

00:06:12.000 --> 00:06:14.000
Teşekkür ederim.

00:06:14.000 --> 00:06:17.000
(Alkışlar)