1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
İnsan hayatı,

2
00:00:02,000 --> 00:00:05,000
bütün hayat, bitkilere bağlı.

3
00:00:05,000 --> 00:00:09,000
İzin verirseniz sizleri ikna etmeye çalışayım.

4
00:00:09,000 --> 00:00:11,000
Bir anlığına düşünün.

5
00:00:11,000 --> 00:00:14,000
Afrika'da ufak bir köyde de olsanız,

6
00:00:14,000 --> 00:00:16,000
büyük bir şehirde de, hiç fark etmez,

7
00:00:16,000 --> 00:00:18,000
her şey dönüp dolaşıp bitkilere geliyor.

8
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
Yiyecek olsun, ilaç,

9
00:00:20,000 --> 00:00:23,000
yakıt, inşaat malzemesi, giyecek ve diğer birçok şey olsun,

10
00:00:23,000 --> 00:00:26,000
ya da bizler için çok önemi olan

11
00:00:26,000 --> 00:00:28,000
eğlencelik ya da ruhani şeyler,

12
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
ya da toprak oluşumu,

13
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
atmosferik etkiler,

14
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
ya da birincil üretim.

15
00:00:34,000 --> 00:00:37,000
Kahretsin ki, kitaplar bile burada bitkilerden yapılıyor.

16
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
Bütün bunların hepsi, dönüp dolaşıp bitkilere geliyor.

17
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
Ve onlar olmasaydı bizler de olmazdık.

18
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Fakat bitkiler artık tehdit altında.

19
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
Değişen iklim nedeniyle tehdit altındalar.

20
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
Ayrıca bizim gibi insanlarla aynı dünyayı paylaştıkları için

21
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
tehdit altındalar.

22
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
Ve bizler bitkileri ve onların doğal yaşam ortamlarını

23
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
yok eden şeyler yapmayı seviyoruz.

24
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
İster yiyecek üretimi olsun

25
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
ya da yabancı bitkilerin bulunmamaları gereken

26
00:01:01,000 --> 00:01:04,000
doğal yaşam alanlarına dahil edilmeleri

27
00:01:04,000 --> 00:01:07,000
ya da doğal yaşam alanlarının başka amaçlarla kullanılması,

28
00:01:07,000 --> 00:01:11,000
bütün bunlar bitkilerin değişikliklere ayak uydurması,

29
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
yok olması ya da yer değiştirmesi anlamına geliyor.

30
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
Ve bitkiler kimi zaman kolay yer değiştiremiyorlar

31
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
çünkü yollarının üzerinde şehirler ya da başka engeller olabiliyor.

32
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
Eğer tüm insan hayatı bitkilere bağlıysa,

33
00:01:22,000 --> 00:01:24,000
bitkileri koruma altına almaya çalışmak sizce mantıklı değil mi?

34
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
Bence mantıklı.

35
00:01:26,000 --> 00:01:29,000
Ve sizlere bitkileri korumak için bir projeden bahsetmek istiyorum.

36
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
Bitkileri korumanın yolu

37
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
tohumlarını depolamaktan geçiyor.

38
00:01:33,000 --> 00:01:37,000
Çünkü tohumlar, şanlı çeşitlilikleriyle

39
00:01:37,000 --> 00:01:39,000
bitkilerin geleceğidir.

40
00:01:39,000 --> 00:01:42,000
Bitkilerin gelecek nesillerine ait tüm genetik bilgi

41
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
tohumlarda bulunur.

42
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
İşte bina.

43
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
Gerçekten mütevazı görünüyor.

44
00:01:49,000 --> 00:01:51,000
Fakat yerin altında birçok kat daha bulunuyor.

45
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
Ve dünyanın en büyük tohum bankası.

46
00:01:53,000 --> 00:01:56,000
Sadece Güney İngiltere'de değil,

47
00:01:56,000 --> 00:01:59,000
dünya çapında yayılmış durumda. Onu da sonra anlatacağım.

48
00:01:59,000 --> 00:02:01,000
Burası nükleer işlemez bir tesis.

49
00:02:01,000 --> 00:02:04,000
Tanrı korusun, fakat buna dahi dayanabilir.

50
00:02:04,000 --> 00:02:06,000
E tabi, bir tohum bankası inşa edecekseniz,

51
00:02:06,000 --> 00:02:08,000
içine ne koyacağınıza da karar vermeniz gerekir, değil mi?

52
00:02:08,000 --> 00:02:10,000
Ve bizler de istedik ki, Dünya'da en fazla tehdit altında olan

53
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
türleri saklayalım.

54
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
Ve bunlar da kuru arazi türleri.

55
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
İlk önce 50 farklı ülkeyle

56
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
anlaşmalar yaptık.

57
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
Tabi bu 50 devletin de

58
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
devlet başkanları ve bakanlarıyla anlaşma imzalamak için

59
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
görüşmek anlamına geliyor.

60
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
Turuncuyla renklendirilmiş ülkelerin tümünde

61
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
120 kurumla ortaklıklarımız var.

62
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
İnsanlar dünyanın dört bir tarafından öğrenmek için geliyorlar.

63
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
Ve sonra da geri dönüp,

64
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
bu tohumları nasıl toplayacaklarını planlıyorlar.

65
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
Dünya çapında bu bitkilerin yaşadığı söylenen yerleri işaretleyen

66
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
binlerce insan var.

67
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
Bu bitkileri arıyorlar, bu bitkileri çiçek halinde buluyorlar.

68
00:02:46,000 --> 00:02:50,000
Sonra da tohumları olunca geri gidip,

69
00:02:50,000 --> 00:02:53,000
tohumları topluyorlar. Bütün dünyada.

70
00:02:53,000 --> 00:02:57,000
Tohumlar -- bazıları çok teknik gerektirmiyor.

71
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
Kürekle torbalara doldurup, sonra da kurutuyorsunuz.

72
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
Etiketliyorsunuz. Birkaç yüksek teknolojili işlem yapıyorsunuz.

73
00:03:03,000 --> 00:03:06,000
Birkaç düşük teknolojili işlem yapıyorsunuz.

74
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
Ve asıl önemli olan bunları çok dikkatli

75
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
şekilde kurutmanız, düşük bir sıcaklıkta.

76
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
Sonra da 20 santigrat derece civarında

77
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
-- sanırım negatif 4 fahrenhayt dereceye denk gelir

78
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
nem oranına da çok dikkat ederek

79
00:03:17,000 --> 00:03:21,000
depolamanız gerekiyor.

80
00:03:21,000 --> 00:03:24,000
Ve inanıyoruz ki, bu tohumlar

81
00:03:24,000 --> 00:03:27,000
diğer bütün türlerle de birlikte

82
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
binlerce yıl sonradan çok emin olmamakla birlikte

83
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
kesinlikle yüzyıllar sonra yeniden canlanabilecekler.

84
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
Hala canlı olup olmadıklarından emin olmaksızın tohumları saklamanın bir yararı yok.

85
00:03:35,000 --> 00:03:38,000
Bu yüzden her 10 yılda, elimizdeki her tohum numunesine

86
00:03:38,000 --> 00:03:41,000
çimlenme testleri yapıyoruz

87
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
Ve bu dağıtılmış bir ağ.

88
00:03:43,000 --> 00:03:46,000
Yani, dünyanın her yerinde insanlar aynı şeyi yapıyor.

89
00:03:46,000 --> 00:03:49,000
Bu da bize çimlenme protokolünü ilerletebilme şansı veriyor.

90
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
Ve bu, doğru sıcak ve soğuk oranını,

91
00:03:52,000 --> 00:03:54,000
çimlenme elde edilebilecek doğru dönemleri

92
00:03:54,000 --> 00:03:57,000
biliyoruz anlamına geliyor.

93
00:03:57,000 --> 00:03:59,000
Ve bu gayet yararlı bir bilgi.

94
00:03:59,000 --> 00:04:01,000
Sonra bunları yetiştiriyoruz

95
00:04:01,000 --> 00:04:05,000
ve bu tohumların geldiği ülkelerdeki insanlara,

96
00:04:05,000 --> 00:04:07,000
"Bakın, tohumları sadece sonra kullanmak

97
00:04:07,000 --> 00:04:09,000
için saklamakla kalmıyoruz,

98
00:04:09,000 --> 00:04:11,000
size bunun yanı sıra bu zor bitkileri

99
00:04:11,000 --> 00:04:13,000
nasıl çimlendirebileceğiniz bilgisini de veriyoruz."

100
00:04:13,000 --> 00:04:15,000
Ve bu gerçekten oluyor.

101
00:04:15,000 --> 00:04:17,000
Yani, neye ulaşmış olduk?

102
00:04:17,000 --> 00:04:20,000
Üç milyarıncı -- yani üç bin milyonuncu --

103
00:04:20,000 --> 00:04:23,000
tohumumuzun da artık depomuzda olduğunu

104
00:04:23,000 --> 00:04:25,000
memnuniyetle söyleyebilirim.

105
00:04:25,000 --> 00:04:28,000
Gezegenimizdeki bitki türlerinin yüzde onu,

106
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
yani 24,000 tür artık güvende;

107
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
gelecek yıl, finansman sağlayabilirsek, 30.000 tür olacak.

108
00:04:34,000 --> 00:04:38,000
2020'ye kadar dünya bitkilerinin yüzde 25'i.

109
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
Bunlar sadece hasat bitkileri değil,

110
00:04:40,000 --> 00:04:43,000
Norveç, Svalbard'da depolananlar arasında görebileceğiniz gibi --

111
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
muhteşem bir iş yapıyorlar.

112
00:04:45,000 --> 00:04:48,000
Bu en az 100 kat daha büyük.

113
00:04:48,000 --> 00:04:51,000
Dünyanın her yanına gönderdiğimiz binlerce

114
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
koleksiyonumuz var:

115
00:04:53,000 --> 00:04:56,000
Pakistan ve Mısır'a kuraklığa dayanabilen orman bitkileri;

116
00:04:56,000 --> 00:05:00,000
özellikle fotosentetik-verimli bitkiler

117
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
buraya, ABD'ye geliyor;

118
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
tuza dayanıklı mera türleri Avustralya'ya gidiyor

119
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
ve liste böyle uzuyor.

120
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
Bu tohumlar restorasyon için kullanılıyor.

121
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
Çoktan mahvolmuş habitatlarda,

122
00:05:13,000 --> 00:05:16,000
ABD'deki uzun çayır otları gibi

123
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
ya da çeşitli ülkelerdek mayınlı topraklarda,

124
00:05:18,000 --> 00:05:22,000
bu türler sayesinde restorasyon yapılıyor --

125
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
ve bu koleksiyon sayesinde.

126
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
Bu bitkilerin bazıları, ekranın solundaki

127
00:05:26,000 --> 00:05:28,000
şu diptekiler gibi,

128
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
türlerinin geri kalan bir kaçından.

129
00:05:31,000 --> 00:05:35,000
Kamyonun üstündeki adamın tohumlarını topladığı ağaçtan,

130
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
geriye yaklaşık 30 tane kaldı.

131
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
İnanılmaz bir şekilde faydalı bir bitki,

132
00:05:39,000 --> 00:05:42,000
protein olarak da, tıbbi olarak da.

133
00:05:42,000 --> 00:05:46,000
Çin'de ve ABD'de eğitimlerimiz devam ediyor

134
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
ve daha birçok ülkede.

135
00:05:49,000 --> 00:05:51,000
Ne kadara mal oluyor?

136
00:05:51,000 --> 00:05:55,000
Ortalama, tür başına 2.800 dolar.

137
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
Değerine göre bence ucuz.

138
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
Ve bununla birlikte size tüm bilimsel

139
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
veriyi de getiriyor.

140
00:06:01,000 --> 00:06:04,000
Gelecekteki araştırma konumuz,

141
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
"Her on yılda bir tohumlara canlanma testleri yapmadan

142
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
tohumların yaşayabilirliklerini gösterecek

143
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
genetik ve moleküler işaretleri nasıl buluruz?"

144
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
Ve bunun cevabını neredeyse vermek üzereyiz.

145
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
Teşekkür ederim.

146
00:06:14,000 --> 00:06:17,000
(Alkışlar)