0:00:00.000,0:00:02.000
İnsan hayatı,

0:00:02.000,0:00:05.000
bütün hayat, bitkilere bağlı.

0:00:05.000,0:00:09.000
İzin verirseniz sizleri ikna etmeye çalışayım.

0:00:09.000,0:00:11.000
Bir anlığına düşünün.

0:00:11.000,0:00:14.000
Afrika'da ufak bir köyde de olsanız,

0:00:14.000,0:00:16.000
büyük bir şehirde de, hiç fark etmez,

0:00:16.000,0:00:18.000
her şey dönüp dolaşıp bitkilere geliyor.

0:00:18.000,0:00:20.000
Yiyecek olsun, ilaç,

0:00:20.000,0:00:23.000
yakıt, inşaat malzemesi, giyecek ve diğer birçok şey olsun,

0:00:23.000,0:00:26.000
ya da bizler için çok önemi olan

0:00:26.000,0:00:28.000
eğlencelik ya da ruhani şeyler,

0:00:28.000,0:00:30.000
ya da toprak oluşumu,

0:00:30.000,0:00:32.000
atmosferik etkiler,

0:00:32.000,0:00:34.000
ya da birincil üretim.

0:00:34.000,0:00:37.000
Kahretsin ki, kitaplar bile burada bitkilerden yapılıyor.

0:00:37.000,0:00:40.000
Bütün bunların hepsi, dönüp dolaşıp bitkilere geliyor.

0:00:40.000,0:00:43.000
Ve onlar olmasaydı bizler de olmazdık.

0:00:43.000,0:00:45.000
Fakat bitkiler artık tehdit altında.

0:00:45.000,0:00:47.000
Değişen iklim nedeniyle tehdit altındalar.

0:00:47.000,0:00:49.000
Ayrıca bizim gibi insanlarla aynı dünyayı paylaştıkları için

0:00:49.000,0:00:51.000
tehdit altındalar.

0:00:51.000,0:00:54.000
Ve bizler bitkileri ve onların doğal yaşam ortamlarını

0:00:54.000,0:00:56.000
yok eden şeyler yapmayı seviyoruz.

0:00:56.000,0:00:58.000
İster yiyecek üretimi olsun

0:00:58.000,0:01:01.000
ya da yabancı bitkilerin bulunmamaları gereken

0:01:01.000,0:01:04.000
doğal yaşam alanlarına dahil edilmeleri

0:01:04.000,0:01:07.000
ya da doğal yaşam alanlarının başka amaçlarla kullanılması,

0:01:07.000,0:01:11.000
bütün bunlar bitkilerin değişikliklere ayak uydurması,

0:01:11.000,0:01:14.000
yok olması ya da yer değiştirmesi anlamına geliyor.

0:01:14.000,0:01:16.000
Ve bitkiler kimi zaman kolay yer değiştiremiyorlar

0:01:16.000,0:01:19.000
çünkü yollarının üzerinde şehirler ya da başka engeller olabiliyor.

0:01:19.000,0:01:22.000
Eğer tüm insan hayatı bitkilere bağlıysa,

0:01:22.000,0:01:24.000
bitkileri koruma altına almaya çalışmak sizce mantıklı değil mi?

0:01:24.000,0:01:26.000
Bence mantıklı.

0:01:26.000,0:01:29.000
Ve sizlere bitkileri korumak için bir projeden bahsetmek istiyorum.

0:01:29.000,0:01:31.000
Bitkileri korumanın yolu

0:01:31.000,0:01:33.000
tohumlarını depolamaktan geçiyor.

0:01:33.000,0:01:37.000
Çünkü tohumlar, şanlı çeşitlilikleriyle

0:01:37.000,0:01:39.000
bitkilerin geleceğidir.

0:01:39.000,0:01:42.000
Bitkilerin gelecek nesillerine ait tüm genetik bilgi

0:01:42.000,0:01:44.000
tohumlarda bulunur.

0:01:44.000,0:01:46.000
İşte bina.

0:01:46.000,0:01:49.000
Gerçekten mütevazı görünüyor.

0:01:49.000,0:01:51.000
Fakat yerin altında birçok kat daha bulunuyor.

0:01:51.000,0:01:53.000
Ve dünyanın en büyük tohum bankası.

0:01:53.000,0:01:56.000
Sadece Güney İngiltere'de değil,

0:01:56.000,0:01:59.000
dünya çapında yayılmış durumda. Onu da sonra anlatacağım.

0:01:59.000,0:02:01.000
Burası nükleer işlemez bir tesis.

0:02:01.000,0:02:04.000
Tanrı korusun, fakat buna dahi dayanabilir.

0:02:04.000,0:02:06.000
E tabi, bir tohum bankası inşa edecekseniz,

0:02:06.000,0:02:08.000
içine ne koyacağınıza da karar vermeniz gerekir, değil mi?

0:02:08.000,0:02:10.000
Ve bizler de istedik ki, Dünya'da en fazla tehdit altında olan

0:02:10.000,0:02:13.000
türleri saklayalım.

0:02:13.000,0:02:15.000
Ve bunlar da kuru arazi türleri.

0:02:15.000,0:02:18.000
İlk önce 50 farklı ülkeyle

0:02:18.000,0:02:20.000
anlaşmalar yaptık.

0:02:20.000,0:02:23.000
Tabi bu 50 devletin de

0:02:23.000,0:02:25.000
devlet başkanları ve bakanlarıyla anlaşma imzalamak için

0:02:25.000,0:02:27.000
görüşmek anlamına geliyor.

0:02:27.000,0:02:29.000
Turuncuyla renklendirilmiş ülkelerin tümünde

0:02:29.000,0:02:32.000
120 kurumla ortaklıklarımız var.

0:02:32.000,0:02:34.000
İnsanlar dünyanın dört bir tarafından öğrenmek için geliyorlar.

0:02:34.000,0:02:36.000
Ve sonra da geri dönüp,

0:02:36.000,0:02:39.000
bu tohumları nasıl toplayacaklarını planlıyorlar.

0:02:39.000,0:02:41.000
Dünya çapında bu bitkilerin yaşadığı söylenen yerleri işaretleyen

0:02:41.000,0:02:44.000
binlerce insan var.

0:02:44.000,0:02:46.000
Bu bitkileri arıyorlar, bu bitkileri çiçek halinde buluyorlar.

0:02:46.000,0:02:50.000
Sonra da tohumları olunca geri gidip,

0:02:50.000,0:02:53.000
tohumları topluyorlar. Bütün dünyada.

0:02:53.000,0:02:57.000
Tohumlar -- bazıları çok teknik gerektirmiyor.

0:02:57.000,0:03:00.000
Kürekle torbalara doldurup, sonra da kurutuyorsunuz.

0:03:00.000,0:03:03.000
Etiketliyorsunuz. Birkaç yüksek teknolojili işlem yapıyorsunuz.

0:03:03.000,0:03:06.000
Birkaç düşük teknolojili işlem yapıyorsunuz.

0:03:06.000,0:03:08.000
Ve asıl önemli olan bunları çok dikkatli

0:03:08.000,0:03:11.000
şekilde kurutmanız, düşük bir sıcaklıkta.

0:03:11.000,0:03:13.000
Sonra da 20 santigrat derece civarında

0:03:13.000,0:03:15.000
-- sanırım negatif 4 fahrenhayt dereceye denk gelir

0:03:15.000,0:03:17.000
nem oranına da çok dikkat ederek

0:03:17.000,0:03:21.000
depolamanız gerekiyor.

0:03:21.000,0:03:24.000
Ve inanıyoruz ki, bu tohumlar

0:03:24.000,0:03:27.000
diğer bütün türlerle de birlikte

0:03:27.000,0:03:29.000
binlerce yıl sonradan çok emin olmamakla birlikte

0:03:29.000,0:03:32.000
kesinlikle yüzyıllar sonra yeniden canlanabilecekler.

0:03:32.000,0:03:35.000
Hala canlı olup olmadıklarından emin olmaksızın tohumları saklamanın bir yararı yok.

0:03:35.000,0:03:38.000
Bu yüzden her 10 yılda, elimizdeki her tohum numunesine

0:03:38.000,0:03:41.000
çimlenme testleri yapıyoruz

0:03:41.000,0:03:43.000
Ve bu dağıtılmış bir ağ.

0:03:43.000,0:03:46.000
Yani, dünyanın her yerinde insanlar aynı şeyi yapıyor.

0:03:46.000,0:03:49.000
Bu da bize çimlenme protokolünü ilerletebilme şansı veriyor.

0:03:49.000,0:03:52.000
Ve bu, doğru sıcak ve soğuk oranını,

0:03:52.000,0:03:54.000
çimlenme elde edilebilecek doğru dönemleri

0:03:54.000,0:03:57.000
biliyoruz anlamına geliyor.

0:03:57.000,0:03:59.000
Ve bu gayet yararlı bir bilgi.

0:03:59.000,0:04:01.000
Sonra bunları yetiştiriyoruz

0:04:01.000,0:04:05.000
ve bu tohumların geldiği ülkelerdeki insanlara,

0:04:05.000,0:04:07.000
"Bakın, tohumları sadece sonra kullanmak

0:04:07.000,0:04:09.000
için saklamakla kalmıyoruz,

0:04:09.000,0:04:11.000
size bunun yanı sıra bu zor bitkileri

0:04:11.000,0:04:13.000
nasıl çimlendirebileceğiniz bilgisini de veriyoruz."

0:04:13.000,0:04:15.000
Ve bu gerçekten oluyor.

0:04:15.000,0:04:17.000
Yani, neye ulaşmış olduk?

0:04:17.000,0:04:20.000
Üç milyarıncı -- yani üç bin milyonuncu --

0:04:20.000,0:04:23.000
tohumumuzun da artık depomuzda olduğunu

0:04:23.000,0:04:25.000
memnuniyetle söyleyebilirim.

0:04:25.000,0:04:28.000
Gezegenimizdeki bitki türlerinin yüzde onu,

0:04:28.000,0:04:31.000
yani 24,000 tür artık güvende;

0:04:31.000,0:04:34.000
gelecek yıl, finansman sağlayabilirsek, 30.000 tür olacak.

0:04:34.000,0:04:38.000
2020'ye kadar dünya bitkilerinin yüzde 25'i.

0:04:38.000,0:04:40.000
Bunlar sadece hasat bitkileri değil,

0:04:40.000,0:04:43.000
Norveç, Svalbard'da depolananlar arasında görebileceğiniz gibi --

0:04:43.000,0:04:45.000
muhteşem bir iş yapıyorlar.

0:04:45.000,0:04:48.000
Bu en az 100 kat daha büyük.

0:04:48.000,0:04:51.000
Dünyanın her yanına gönderdiğimiz binlerce

0:04:51.000,0:04:53.000
koleksiyonumuz var:

0:04:53.000,0:04:56.000
Pakistan ve Mısır'a kuraklığa dayanabilen orman bitkileri;

0:04:56.000,0:05:00.000
özellikle fotosentetik-verimli bitkiler

0:05:00.000,0:05:03.000
buraya, ABD'ye geliyor;

0:05:03.000,0:05:06.000
tuza dayanıklı mera türleri Avustralya'ya gidiyor

0:05:06.000,0:05:08.000
ve liste böyle uzuyor.

0:05:08.000,0:05:10.000
Bu tohumlar restorasyon için kullanılıyor.

0:05:10.000,0:05:13.000
Çoktan mahvolmuş habitatlarda,

0:05:13.000,0:05:16.000
ABD'deki uzun çayır otları gibi

0:05:16.000,0:05:18.000
ya da çeşitli ülkelerdek mayınlı topraklarda,

0:05:18.000,0:05:22.000
bu türler sayesinde restorasyon yapılıyor --

0:05:22.000,0:05:24.000
ve bu koleksiyon sayesinde.

0:05:24.000,0:05:26.000
Bu bitkilerin bazıları, ekranın solundaki

0:05:26.000,0:05:28.000
şu diptekiler gibi,

0:05:28.000,0:05:31.000
türlerinin geri kalan bir kaçından.

0:05:31.000,0:05:35.000
Kamyonun üstündeki adamın tohumlarını topladığı ağaçtan,

0:05:35.000,0:05:37.000
geriye yaklaşık 30 tane kaldı.

0:05:37.000,0:05:39.000
İnanılmaz bir şekilde faydalı bir bitki,

0:05:39.000,0:05:42.000
protein olarak da, tıbbi olarak da.

0:05:42.000,0:05:46.000
Çin'de ve ABD'de eğitimlerimiz devam ediyor

0:05:46.000,0:05:49.000
ve daha birçok ülkede.

0:05:49.000,0:05:51.000
Ne kadara mal oluyor?

0:05:51.000,0:05:55.000
Ortalama, tür başına 2.800 dolar.

0:05:55.000,0:05:57.000
Değerine göre bence ucuz.

0:05:57.000,0:05:59.000
Ve bununla birlikte size tüm bilimsel

0:05:59.000,0:06:01.000
veriyi de getiriyor.

0:06:01.000,0:06:04.000
Gelecekteki araştırma konumuz,

0:06:04.000,0:06:06.000
"Her on yılda bir tohumlara canlanma testleri yapmadan

0:06:06.000,0:06:08.000
tohumların yaşayabilirliklerini gösterecek

0:06:08.000,0:06:10.000
genetik ve moleküler işaretleri nasıl buluruz?"

0:06:10.000,0:06:12.000
Ve bunun cevabını neredeyse vermek üzereyiz.

0:06:12.000,0:06:14.000
Teşekkür ederim.

0:06:14.000,0:06:17.000
(Alkışlar)