1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Ljudski život,

2
00:00:02,000 --> 00:00:05,000
život generalno, zavisi od biljaka.

3
00:00:05,000 --> 00:00:09,000
Dozvolite mi da vas ubedim u to u samo nekoliko sekundi.

4
00:00:09,000 --> 00:00:11,000
Razmislite samo jedan momenat.

5
00:00:11,000 --> 00:00:14,000
Nezavisno od toga da li živite u malom selu u Africi,

6
00:00:14,000 --> 00:00:16,000
ili živite u velikom gradu,

7
00:00:16,000 --> 00:00:18,000
sve se na kraju zasniva na biljkama:

8
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
bez obzira da li ih koristimo kao hranu, lekove,

9
00:00:20,000 --> 00:00:23,000
gorivo, gradivni materijal, za garderobu, za sve očigledne stvari,

10
00:00:23,000 --> 00:00:26,000
ili da li su u pitanju spritualni ili rekreativni fenomeni

11
00:00:26,000 --> 00:00:28,000
koji su nam jako važni,

12
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
ili govorimo o stvaranju zemljišta,

13
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
ili o uticaju na atmosferu,

14
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
ili primarnu prozivodnju.

15
00:00:34,000 --> 00:00:37,000
Dođavola, čak su knjige napravljene od biljaka.

16
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
Sve ove stvari, sve su povezane sa biljkama.

17
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
Bez biljaka ne bismo bili ovde.

18
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Danas su biljke u opasnosti.

19
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
U opasnosti su usled promena klime.

20
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
U opasnosti su i usled toga što dele planetu sa

21
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
ljudima kao što smo mi.

22
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
Ljudi kao što smo mi žele da unište biljke i

23
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
njihova staništa.

24
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
Bez obzira da li je to usled prozivodnje hrane

25
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
ili usled uvođenja stranih biljaka na mesta

26
00:01:01,000 --> 00:01:04,000
gde te biljke ne bi trebalo da budu

27
00:01:04,000 --> 00:01:07,000
ili zato što se staništa koriste u druge svrhe --

28
00:01:07,000 --> 00:01:11,000
sve to znači da biljke moraju da se adaptiraju,

29
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
izumru ili presele.

30
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
Biljkama je ponekad veoma teško da se sele

31
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
jer nailaze na gradove na tom putu.

32
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
S obzirom da ljudski život zavisi od biljaka,

33
00:01:22,000 --> 00:01:24,000
da li vam se čini razumno da treba da pokušamo da ih spasemo?

34
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
Ja mislim da ima smisla.

35
00:01:26,000 --> 00:01:29,000
Želim da vam pričam o projektu koji za cilj ima da spase biljke.

36
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
Način na koji spašavate biljke jeste

37
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
da uskladištite njihova semena.

38
00:01:33,000 --> 00:01:37,000
Jer su semena, u svojoj raznovrsnoj veličanstvenosti,

39
00:01:37,000 --> 00:01:39,000
budućnost biljaka.

40
00:01:39,000 --> 00:01:42,000
Sva genetička informacija neophodna za sledeće generacije biljaka

41
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
je sadržana u semenima.

42
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
Ovo je zgrada,

43
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
zaista ne izgleda pretenciozno,

44
00:01:49,000 --> 00:01:51,000
ali se proteže duboko ispod nivoa zemlje.

45
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
Ovo je najveća banka semena na svetu.

46
00:01:53,000 --> 00:01:56,000
Postoji ne samo u Južnoj Engleskoj,

47
00:01:56,000 --> 00:01:59,000
več na različitim delovima sveta. Pričaću vam o tome.

48
00:01:59,000 --> 00:02:01,000
Ovo je postrojenje koje ima protiv-nuklearnu zaštitu.

49
00:02:01,000 --> 00:02:04,000
Ne daj Bože da treba da odoli tome.

50
00:02:04,000 --> 00:02:06,000
Ako želite da napravite banku semena, treba i da odlučite

51
00:02:06,000 --> 00:02:08,000
šta želite u njoj da uskladištite. Zar ne?

52
00:02:08,000 --> 00:02:10,000
Mi smo odlučili da želimo pre svega da uskadištimo

53
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
semena onih vrsta koje su pod najvećom opasnošću.

54
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
To su vrste koje žive u sušnim predelima.

55
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
Prvo smo napravili dogovor sa

56
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
50 različitih zemalja.

57
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
To znači da smo pregovarali sa predsednicima država,

58
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
i zamenicima predsednika 50 država

59
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
kako bismo potpisali sporazume.

60
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
Imamo 120 instituta koji su naši partneri po celom svetu,

61
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
u svim ovim zemljama u narandžastoj boji.

62
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
Ljudi dolaze iz svih delova sveta da nauče,

63
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
a potom odlaze i planiraju tačno kako će

64
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
sakupiti ta semena.

65
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
Postoje hiljade ljudi širom sveta koji

66
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
obeležavaju mesta na kojim je rečeno da se te biljke mogu naći.

67
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
Traže ih. Nađu ih u periodu cvetanja.

68
00:02:46,000 --> 00:02:50,000
Vraćaju se kada su semena spremna za žetvu.

69
00:02:50,000 --> 00:02:53,000
Potom sakupe ta semena širom sveta.

70
00:02:53,000 --> 00:02:57,000
Semena -- deo tih procesa je veoma netehnički.

71
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
U principu vi ih otresete u kesu i osušite ih.

72
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
Obeležite ih. Odradite neke visoko tehnološke postupke tu i tamo,

73
00:03:03,000 --> 00:03:06,000
i neke ne tako sofisticirane postupke.

74
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
Glavna stvar leži u tome da treba veoma pažljivo

75
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
da osušite semena na niskoj temepraturi.

76
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
Potom treba da ih uskladištite na

77
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
temepraturi od -20 stepeni C --

78
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
mislim da je to od prilike -4 stepena Farenhajtove skale --

79
00:03:17,000 --> 00:03:21,000
i pri kritično niskom sadržaju vlage.

80
00:03:21,000 --> 00:03:24,000
Ova semena će moći da proklijaju,

81
00:03:24,000 --> 00:03:27,000
mi verujemo u slučaju mnogih vrsta i za

82
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
hiljade godina,

83
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
a sigurno za nekoliko stotina godina.

84
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
Nema koristi u skladištenju semena, ukoliko ne znate da li su vijabilna.

85
00:03:35,000 --> 00:03:38,000
Tako da svakih 10 godina proveravamo sposobnost klijanja

86
00:03:38,000 --> 00:03:41,000
na svim uzorcima semena koje imamo.

87
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
Ovo je razrađena mreža zadataka.

88
00:03:43,000 --> 00:03:46,000
Širom sveta ljudi rade iste stvari.

89
00:03:46,000 --> 00:03:49,000
To nam omogućava da napravimo protokole za klijanje.

90
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
To znači da mi znamo pravu kombinaciju toplote

91
00:03:52,000 --> 00:03:54,000
i hladnoće i ciklusa koji su neophodni

92
00:03:54,000 --> 00:03:57,000
da bi to seme proklijalo.

93
00:03:57,000 --> 00:03:59,000
To su veoma korisne informacije.

94
00:03:59,000 --> 00:04:01,000
Potom uzgajamo ove biljke,

95
00:04:01,000 --> 00:04:05,000
i kažemo ljudima u zemljama u kojima su ova semena sakupljena:

96
00:04:05,000 --> 00:04:07,000
"Gledajte, mi ne samo da skladištimo semena

97
00:04:07,000 --> 00:04:09,000
kako bismo uzgajali biljke kasnije,

98
00:04:09,000 --> 00:04:11,000
već možemo i da vam obezbedimo informacije o

99
00:04:11,000 --> 00:04:13,000
neophodnim uslovima za klijanje ovih komplikovanih biljaka."

100
00:04:13,000 --> 00:04:15,000
To se već dešava.

101
00:04:15,000 --> 00:04:17,000
Pa dokle smo stigli u tome?

102
00:04:17,000 --> 00:04:20,000
Počastvovan sam da mogu da vam saopštim da je naše tromilijardito seme --

103
00:04:20,000 --> 00:04:23,000
to je tri hiljade milionito seme --

104
00:04:23,000 --> 00:04:25,000
sada uskladišteno.

105
00:04:25,000 --> 00:04:28,000
To predstvalja 10 posto svih biljnih vrsta na planeti,

106
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
24000 vrsta je osigurano,

107
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
a osiguraćemo 30000 vrsta do sledeće godine, ukoliko dođemo do novca.

108
00:04:34,000 --> 00:04:38,000
A do 2020. godine računamo da će taj procenat doći do 25 posto.

109
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
To nisu samo žitarice,

110
00:04:40,000 --> 00:04:43,000
to ste možda videli u Svalbardu u Norveškoj --

111
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
odličan posao su tamo uradili.

112
00:04:45,000 --> 00:04:48,000
Ovo je barem 100 puta veći projekat.

113
00:04:48,000 --> 00:04:51,000
Imamo hiljade kolekcija koje su poslate

114
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
širom sveta: vrste koje su

115
00:04:53,000 --> 00:04:56,000
tolerantne na sušne uslove koje smo poslali u Pakistan i Egipat,

116
00:04:56,000 --> 00:05:00,000
u Sjedinjene Države stižu vrste koje su

117
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
naročito efektne u fotosintezi,

118
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
vrste koje su tolerantne na ispašu poslate su u Australiju,

119
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
i nema kraja toj listi.

120
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
Ova semena se koriste za obnovu.

121
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
Na staništima koja su već oštećena,

122
00:05:13,000 --> 00:05:16,000
kao što su prerije sa visokom travom ovde u SAD-u,

123
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
ili u područjima rudnika u raznim državama,

124
00:05:18,000 --> 00:05:22,000
obnova se već sada dešava zahvaljujući ovim vrstama --

125
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
i zahvaljujući ovoj kolekciji.

126
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
Populacija nekih od ovih biljaka, kao što su ove sa donje

127
00:05:26,000 --> 00:05:28,000
leve strane ekrana,

128
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
se smanjila na samo nekoliko preostalih primeraka.

129
00:05:31,000 --> 00:05:35,000
Vrsta čije seme čovek sakuplja sa kamiona,

130
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
ima još samo oko 30 preostalih primeraka.

131
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
Te biljke su neverovatno korisne,

132
00:05:39,000 --> 00:05:42,000
kao izvori proteina i kao lekovi.

133
00:05:42,000 --> 00:05:46,000
Organizovali smo obučavanje u Kini, u SAD-u,

134
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
i u mnogim drugim državama.

135
00:05:49,000 --> 00:05:51,000
Koliko to košta?

136
00:05:51,000 --> 00:05:55,000
Prosečna cena po vrsti je 2800 dolara.

137
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
Ja mislim da je to jeftino, ako pogledate ulog.

138
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
Ovim dobijate i sve neophodne

139
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
naučne podatke.

140
00:06:01,000 --> 00:06:04,000
Pitanje kojim ćemo se baviti u budućnosti je:

141
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
"Kako pronaći genetičke i molekularne markere

142
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
koji određuju vijabilnost semena,

143
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
bez zasađivanja biljaka svakih 10 godina?"

144
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
Skoro smo stigli do te tačke.

145
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
Hvala vam mnogo.

146
00:06:14,000 --> 00:06:17,000
(Aplauz)