[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Całe ludzkie życie, Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,całe życie w ogóle, jest uzależnione od roślin. Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Spróbuję przekonać Państwa o tym w kilka sekund. Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Proszę tylko pomyśleć. Dialogue: 0,0:00:11.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma znaczenia, czy się żyje w małej afrykańskej wiosce, Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,czy w wielkim mieście; Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,wszystko sprowadza się do roślin. Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Zarówno żywność, lekarstwa Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:23.00,Default,,0000,0000,0000,,paliwo, konstrukcje, ubrania, wszystkie oczywiste rzeczy Dialogue: 0,0:00:23.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,jak i to, co dotyczy duchowości bądź wypoczynku, Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,które tyle dla nas znaczą, Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,czy też powstawanie gleby, Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,wpływ na atmosferę Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,albo produkcja pierwotna. Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Nawet te książki są zrobione z roślin. Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie te wymienione rzeczy zaczynają się od roślin. Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,A bez nich nie byłoby nas tutaj. Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Jednak rośliny są zagrożone. Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Są zagrożone z powodu zmian klimatu Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,a także dlatego, że dzielą planetę Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,z nami, ludźmi. Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:54.00,Default,,0000,0000,0000,,A my, ludzie, chcemy robić rzeczy, które niszczą rośliny Dialogue: 0,0:00:54.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,i ich naturalne środowiska. Dialogue: 0,0:00:56.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,I czy to przez produkcję żywności, Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:01.00,Default,,0000,0000,0000,,czy przez wprowadzanie obcych gatunków roślin tam, Dialogue: 0,0:01:01.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie nie powinny rosnąć, Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:07.00,Default,,0000,0000,0000,,czy też przeznaczanie naturalnych obszarów na inne cele, Dialogue: 0,0:01:07.00,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,wszytko to oznacza, że rośliny muszą się przystosować, Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,zginąć lub się przenieść. Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,A dla roślin przenoszenie się bywa trudne, Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ na ich drodze mogą znajdować się miasta lub inne przeszkody. Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli więc ludzkie życie zależy od roślin, Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,czy nie powinniśmy spróbować je ocalić? Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że tak. Dialogue: 0,0:01:26.00,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,I chcę opowiedzieć Państwu o projekcie ratowania roślin. Dialogue: 0,0:01:29.00,0:01:31.00,Default,,0000,0000,0000,,A sposób na ratowanie roślin Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,to gromadzenie nasion. Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ nasiona, w całej swojej różnorodnej krasie, Dialogue: 0,0:01:37.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,są przyszłością roślin. Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Cała informacja genetyczna dla przyszłych pokoleń roślin Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,jest zawarta w nasionach. Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,A oto budynek. Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda w zasadzie raczej skromnie, Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale pod ziemią schodzi w dół wiele pięter. Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,I to jest największy bank nasion na świecie. Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Istnieje on nie tylko w południowej Anglii, Dialogue: 0,0:01:56.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,ale jest rozproszony po całym świecie. Opowiem o tym za chwilę. Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Budynek jest odporny na wybuch atomowy. Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Broń Boże, żeby musiał to wytrzymać. Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli ma się zamiar zbudować bank nasion, trzeba zdecydować, Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,co będzie w nim przechowywane, prawda? Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,My zdecydowaliśmy, że chcemy przede wszystkim Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,gromadzić gatunki, które są najbardziej zagrożone. Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Są to gatunki z obszarów suchych. Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Przede wszystkim więc zawarliśmy umowy Dialogue: 0,0:02:18.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,z 50 różnymi krajami. Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:23.00,Default,,0000,0000,0000,,To oznaczało negocjowanie z głowami państw Dialogue: 0,0:02:23.00,0:02:25.00,Default,,0000,0000,0000,,i sekretarzami stanu w 50 krajach, Dialogue: 0,0:02:25.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,żeby podpisać porozumienia. Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 120 instytucji partnerskich na całym świecie, Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:32.00,Default,,0000,0000,0000,,we wszystkich krajach zaznaczonych na pomarańczowo. Dialogue: 0,0:02:32.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie przyjeżdżają z całego świata, żeby się uczyć. Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Potem wracają i dokładnie planują, Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,w jaki sposób zebrać nasiona. Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Tysiące ludzi na całym świecie Dialogue: 0,0:02:41.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,identyfikuje miejsca uznawane za miejsca występowania wybranych roślin. Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Szukają ich, znajdują je w okresie kwitnienia Dialogue: 0,0:02:46.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,I wracają tam, kiedy nasiona się zawiązują. Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,I zbierają te nasiona. Na całym świecie. Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Część pracy z tymi nasionami nie wymaga żadnej techniki. Dialogue: 0,0:02:57.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Zbiera się je do torebek i suszy. Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Opisuje się je. Potem robi się z nimi trochę rzeczy wymagających zaawansowanej techniki Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:06.00,Default,,0000,0000,0000,,I trochę rzeczy mniej skomplikowanych. Dialogue: 0,0:03:06.00,0:03:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Chodzi głównie o to, żeby je wysuszyć Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:11.00,Default,,0000,0000,0000,,bardzo dokładnie, w niskiej temperaturze. Dialogue: 0,0:03:11.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,A potem muszą być przechowywane Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:15.00,Default,,0000,0000,0000,,w temperaturze około minus 20 stopni Celsjusza Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,- to będzie chyba minus 4 stopnie Farenheita - Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,przy bardzo niskiej wilgotności powietrza. Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Te nasiona będą w stanie wykiełkować, Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,w przypadku wielu gatunków mamy nadzieję, Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,że wykiełkują za tysiące lat, Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,a z pewnością za setki lat. Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma po co przechowywać nasion, jeśli nie wiadomo, czy są jeszcze żywotne. Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego co 10 lat przeprowadzamy testy kiełkowania Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,dla każdej próbki nasion, którą mamy. Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,To jest sieć współpracy, Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,więc na całym świecie ludzie robią to samo. Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,To nam pozwala opracowywać protokoły kiełkowania. Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Oznacza to, że znamy właściwą kombinację ogrzewania, Dialogue: 0,0:03:52.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,ochładzania i kolejnych cykli potrzebnych, Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,żeby nasionko wykiełkowało. Dialogue: 0,0:03:57.00,0:03:59.00,Default,,0000,0000,0000,,A to bardzo przydatne informacje. Dialogue: 0,0:03:59.00,0:04:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Potem uprawiamy te rośliny Dialogue: 0,0:04:01.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,i mówimy ludziom w krajach, skąd pochodzą nasiona: Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,"Słuchajcie, właściwie zajmujemy się nie tylko przechowywaniem nasion, Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,żeby mieć je na później, Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ale możemy też podzielić się informacjami, Dialogue: 0,0:04:11.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,jak sprawić, by te trudne rośliny kiełkowały." Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,I to już ma miejsce. Dialogue: 0,0:04:15.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Co osiągnęliśmy dotychczas? Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Mam przyjemność ujawnić, że obecnie trzy miliardy nasion, Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,to jest trzy tysiące milionów nasion, Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,zostało zgromadzone. Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:28.00,Default,,0000,0000,0000,,10 procent wszystkich gatunków roślin na naszej planecie. Dialogue: 0,0:04:28.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,24 tysiące gatunków jest bezpieczne. Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Do przyszłego roku, jeśli dostaniemy fundusze, będzie to 30 tysięcy. Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,25 procent wszystkich roślin świata do 2020 roku. Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,To nie tylko rośliny uprawne, Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:43.00,Default,,0000,0000,0000,,tak jak być może znają to Państwo ze zbiorów w Svalbard w Norwegii. Dialogue: 0,0:04:43.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,To fantastyczny projekt. Dialogue: 0,0:04:45.00,0:04:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten projekt jest przynajmniej 100 razy większy. Dialogue: 0,0:04:48.00,0:04:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tysiące kolekcji, które zostały rozesłane Dialogue: 0,0:04:51.00,0:04:53.00,Default,,0000,0000,0000,,po całym świecie. Dialogue: 0,0:04:53.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Leśne gatunki roślin odpornych na suszę wysłano z Pakistanu do Egiptu. Dialogue: 0,0:04:56.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Rośliny szczególnie wydajnie fotosyntetyzujące Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,przysyłane są tutaj, do USA. Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Gatunki pastwiskowe odporne na duże zasolenie gleby wysłano do Australii. Dialogue: 0,0:05:06.00,0:05:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Lista jest bardzo długa. Dialogue: 0,0:05:08.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Tych nasion używa się do odtwarzania. Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Naturalne obszary, które zostały zniszczone, Dialogue: 0,0:05:13.00,0:05:16.00,Default,,0000,0000,0000,,tak jak prerie łąkowe w USA, Dialogue: 0,0:05:16.00,0:05:18.00,Default,,0000,0000,0000,,czy rejony górnicze w różnych krajach Dialogue: 0,0:05:18.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,są już teraz odtwarzane dzięki tym gatunkom Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,i dzięki tej kolekcji. Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre z tych roślin, jak te na dole Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,po lewej stronie ekranu, Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,zostały już tylko jako pojedyncze osobniki. Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Z tego gatunku, gdzie mężczyzna zbiera nasiona z ciężarówki Dialogue: 0,0:05:35.00,0:05:37.00,Default,,0000,0000,0000,,pozostało około 30 ostatnich drzew. Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Niesamowicie użyteczna roślina, Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,ze względu na białko i właściwości lecznicze. Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Obecnie szkolenia odbywają się w Chinach, w USA Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,i w wielu innych krajach. Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Ile to wszystko kosztuje? Dialogue: 0,0:05:51.00,0:05:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Średnio 2 800 dolarów za jeden gatunek. Dialogue: 0,0:05:55.00,0:05:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że to niewysoka cena. Dialogue: 0,0:05:57.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,A uzyskuje się za nią wszystkie naukowe dane Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:01.00,Default,,0000,0000,0000,,z tym związane. Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Kolejny krok to badania nad tym, jak możemy określić Dialogue: 0,0:06:04.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,genetyczne i molekularne markery Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:08.00,Default,,0000,0000,0000,,żywotności nasion Dialogue: 0,0:06:08.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,bez potrzeby wysiewania ich co 10 lat? Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,I prawie osiągnęliśmy już cel. Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. Dialogue: 0,0:06:14.00,0:06:17.00,Default,,0000,0000,0000,,(oklaski)