0:00:00.000,0:00:02.000
Sav ljudski život,

0:00:02.000,0:00:05.000
sav život, ovisi o biljkama.

0:00:05.000,0:00:09.000
Dopustite mi da vas u nekoliko sekundi uvjerim u to.

0:00:09.000,0:00:11.000
Samo razmislite na trenutak.

0:00:11.000,0:00:14.000
Svejedno je živite li u malom afričkom selu

0:00:14.000,0:00:16.000
ili u velikom gradu,

0:00:16.000,0:00:18.000
sve se na kraju vraća na biljke.

0:00:18.000,0:00:20.000
Svejedno je radi li se o hrani, lijekovima,

0:00:20.000,0:00:23.000
gorivu, gradnji, odjeći, svim tim očitim stvarima,

0:00:23.000,0:00:26.000
ili se radi o duhovnim i rekreacijskim namjenama

0:00:26.000,0:00:28.000
koje nam toliko znače,

0:00:28.000,0:00:30.000
ili je to zbog formiranja tla,

0:00:30.000,0:00:32.000
ili učinaka na atmosferu,

0:00:32.000,0:00:34.000
ili primarne proizvodnje.

0:00:34.000,0:00:37.000
Dovraga, čak su i knjige ovdje napravljene od biljaka.

0:00:37.000,0:00:40.000
Sve su ove stvari, na kraju, od biljaka.

0:00:40.000,0:00:43.000
Bez njih mi ne bi bili ovdje.

0:00:43.000,0:00:45.000
Biljke su sada ugrožene.

0:00:45.000,0:00:47.000
Ugrožene su zbog klimatskih promjena.

0:00:47.000,0:00:49.000
Ugrožene su i zato što dijele planet

0:00:49.000,0:00:51.000
s ljudima poput nas.

0:00:51.000,0:00:54.000
A ljudi poput nas žele činiti stvari koje uništavaju biljke

0:00:54.000,0:00:56.000
i njihova staništa.

0:00:56.000,0:00:58.000
Bilo to zbog proizvodnje hrane

0:00:58.000,0:01:01.000
ili zbog uvođenja stranih biljnih vrsta

0:01:01.000,0:01:04.000
na mjesta gdje one ne bi trebale biti

0:01:04.000,0:01:07.000
ili zato što se staništa koriste za neke druge svrhe,

0:01:07.000,0:01:11.000
sve ovo znači da se biljke moraju prilagoditi

0:01:11.000,0:01:14.000
ili umrijeti, ili se preseliti.

0:01:14.000,0:01:16.000
Biljkama je ponekad teško preseliti se

0:01:16.000,0:01:19.000
zbog toga što im u selidbi smetaju gradovi ili druge stvari.

0:01:19.000,0:01:22.000
Stoga, ako sav ljudski život ovisi o biljkama,

0:01:22.000,0:01:24.000
zar nema smisla da ih možda pokušamo spasiti?

0:01:24.000,0:01:26.000
Osobno mislim da ima.

0:01:26.000,0:01:29.000
Želim vam predstaviti projekt za spašavanje biljaka.

0:01:29.000,0:01:31.000
A način na koji spašavate biljke

0:01:31.000,0:01:33.000
jest čuvanjem sjemenki.

0:01:33.000,0:01:37.000
Zato što su sjemenke, u svoj svojoj veličanstvenoj

0:01:37.000,0:01:39.000
raznolikosti - budućnost biljaka.

0:01:39.000,0:01:42.000
Sve genetske informacije za buduće naraštaje biljaka

0:01:42.000,0:01:44.000
sadržane su u sjemenkama.

0:01:44.000,0:01:46.000
Stoga, evo zgrade.

0:01:46.000,0:01:49.000
Ne izgleda baš impozantno.

0:01:49.000,0:01:51.000
Ali zgrada ima mnogo katova i ispod zemlje.

0:01:51.000,0:01:53.000
I najveća je banka sjemenki na svijetu.

0:01:53.000,0:01:56.000
Postoji ne samo u južnoj Engleskoj,

0:01:56.000,0:01:59.000
već je raspoređena svugdje po svijetu. Vratit ću se na to.

0:01:59.000,0:02:01.000
To je građevina otporna na nuklearne eksplozije.

0:02:01.000,0:02:04.000
Bože sačuvaj da to mora izdržati.

0:02:04.000,0:02:06.000
Dakle, ako želite izgraditi banku sjemenki, morate odlučiti

0:02:06.000,0:02:08.000
što ćete u njemu skladištiti, zar ne?

0:02:08.000,0:02:10.000
Mi smo odlučili da ćemo ponajprije skladištiti

0:02:10.000,0:02:13.000
sve one vrste koje su najviše ugrožene.

0:02:13.000,0:02:15.000
A to su vrste iz sušnih područja.

0:02:15.000,0:02:18.000
Najprije smo postigli dogovore

0:02:18.000,0:02:20.000
sa 50 različitih zemalja.

0:02:20.000,0:02:23.000
To znači pregovarati za državnim poglavarima

0:02:23.000,0:02:25.000
i ministrima vanjskih poslova u 50 zemalja

0:02:25.000,0:02:27.000
kako bi potpisali sporazume.

0:02:27.000,0:02:29.000
Imamo 120 partnerskih ustanova svugdje po svijetu,

0:02:29.000,0:02:32.000
u svim ovim zemljama označenim narančastom bojom.

0:02:32.000,0:02:34.000
Ljudi dolaze iz svih krajeva svijeta kako bi učili.

0:02:34.000,0:02:36.000
Tada odlaze i planiraju na koji će točno

0:02:36.000,0:02:39.000
način prikupiti te sjemenke.

0:02:39.000,0:02:41.000
Imaju tisuće ljudi svugdje po svijetu

0:02:41.000,0:02:44.000
koji označavaju mjesta na kojima se smatra da postoje te biljke.

0:02:44.000,0:02:46.000
Traže ih. Pronalaze ih u vrijeme cvatnje.

0:02:46.000,0:02:50.000
Tada se vraćaju kad su sjemenke formirane.

0:02:50.000,0:02:53.000
Prikupljaju sjemenje. Svugdje po svijetu.

0:02:53.000,0:02:57.000
Sjemenke -- nešto od toga posla jako je jednostavno.

0:02:57.000,0:03:00.000
Istresete ih u vrećice i onda ih sušite.

0:03:00.000,0:03:03.000
Označavate ih. Tu i tamo napravite nešto visoko-tehnološko.

0:03:03.000,0:03:06.000
Zatim tu i tamo napravite nešto nisko-tehnološko.

0:03:06.000,0:03:08.000
A najvažnije je da ih morate osušiti

0:03:08.000,0:03:11.000
vrlo pažljivo, na niskoj temperaturi.

0:03:11.000,0:03:13.000
Zatim ih morate uskladištiti

0:03:13.000,0:03:15.000
na otprilike minus 20 stupnjeva C --

0:03:15.000,0:03:17.000
to je, mislim, oko minus 4 stupnjeva Fahrenheita --

0:03:17.000,0:03:21.000
sa kritično malim udjelom vlage.

0:03:21.000,0:03:24.000
I ove sjemenke će moći proklijati,

0:03:24.000,0:03:27.000
vjerujemo, s mnogim drugim vrstama,

0:03:27.000,0:03:29.000
i nakon nekoliko tisuća godina,

0:03:29.000,0:03:32.000
a sigurno nakon nekoliko stotina godina.

0:03:32.000,0:03:35.000
Nema smisla skladištiti sjemenke koje ne mogu klijati.

0:03:35.000,0:03:38.000
Stoga, svakih 10 godina radimo testove klijavosti

0:03:38.000,0:03:41.000
na svakom uzorku sjemenja koje imamo.

0:03:41.000,0:03:43.000
I to je distribuirana mreža.

0:03:43.000,0:03:46.000
Znači da svugdje po svijetu ljudi rade istu stvar.

0:03:46.000,0:03:49.000
Što nam omogućuje da razvijemo protokole za klijanje.

0:03:49.000,0:03:52.000
To znači da znamo pravu kombinaciju topline

0:03:52.000,0:03:54.000
i hladnoće i cikluse koje morate ostvariti

0:03:54.000,0:03:57.000
kako sjemenka proklijala.

0:03:57.000,0:03:59.000
A to su vrlo korisne informacije.

0:03:59.000,0:04:01.000
I tada uzgajamo te biljke

0:04:01.000,0:04:05.000
i govorimo ljudima, u zemljama iz kojih te sjemenke potiču,

0:04:05.000,0:04:07.000
"Gledajte, zapravo ne skladištimo ove biljke

0:04:07.000,0:04:09.000
da bi koristili sjemenke kasnije,

0:04:09.000,0:04:11.000
već vam odmah možemo dati informacije

0:04:11.000,0:04:13.000
o klijanju ovih zahtjevnih biljaka."

0:04:13.000,0:04:15.000
I to se već događa.

0:04:15.000,0:04:17.000
Dakle, dokle smo stigli?

0:04:17.000,0:04:20.000
Drago mi je da mogu otkriti da je naša tri milijardita sjemenka,

0:04:20.000,0:04:23.000
znači tri tisuće milijunta sjemenka.

0:04:23.000,0:04:25.000
sada u spremištu.

0:04:25.000,0:04:28.000
10 posto svih biljnih vrsta na planetu.

0:04:28.000,0:04:31.000
24 tisuće vrsta su sada na sigurnom.

0:04:31.000,0:04:34.000
30 tisuća vrsta, ako dobijemo sredstva, do iduće godine.

0:04:34.000,0:04:38.000
25 posto svih svjetskih vrsta, do 2020.

0:04:38.000,0:04:40.000
To nisu samo poljoprivredne kulture,

0:04:40.000,0:04:43.000
koje ste možda vidjeli pohranjene u Svalbardu u Norveškoj.

0:04:43.000,0:04:45.000
Fantastične stvari tamo rade.

0:04:45.000,0:04:48.000
Ovo je barem stotinu puta veće.

0:04:48.000,0:04:51.000
Imamo na tisuće zbirki koje su poslane

0:04:51.000,0:04:53.000
po cijelom svijetu.

0:04:53.000,0:04:56.000
Šumske vrste otporne na sušu poslane u Pakistan i Egipat.

0:04:56.000,0:05:00.000
Biljke iznimno učinkovite fotosinteze

0:05:00.000,0:05:03.000
dolaze ovdje u SAD.

0:05:03.000,0:05:06.000
Vrste otporne na sol poslane u Australiju.

0:05:06.000,0:05:08.000
Popis se nastavlja.

0:05:08.000,0:05:10.000
Ove sjemenke se koriste za obnavljanje.

0:05:10.000,0:05:13.000
Tako da u staništima koja su već bila oštećena,

0:05:13.000,0:05:16.000
poput prerije visoke trave, ovdje u SAD-u,

0:05:16.000,0:05:18.000
ili u rudarenoj zemlji u raznim državama,

0:05:18.000,0:05:22.000
obnova se već događa zbog ovih vrsta.

0:05:22.000,0:05:24.000
I zbog ove zbirke.

0:05:24.000,0:05:26.000
Neke od ovih biljaka, poput ovih u donjem

0:05:26.000,0:05:28.000
lijevom kutu ekrana,

0:05:28.000,0:05:31.000
spale su na nekoliko jedinki.

0:05:31.000,0:05:35.000
Ova s koje čovjek prikuplja sjemenke s vozila,

0:05:35.000,0:05:37.000
spala je na 30 stabala.

0:05:37.000,0:05:39.000
Fantastično korisna biljka,

0:05:39.000,0:05:42.000
i kao protein, i kao lijek.

0:05:42.000,0:05:46.000
Održavamo obuke u Kini, u SAD-u,

0:05:46.000,0:05:49.000
i mnogim drugim državama.

0:05:49.000,0:05:51.000
Koliko to košta?

0:05:51.000,0:05:55.000
U prosjeku, 2,800 dolara po vrsti.

0:05:55.000,0:05:57.000
Smatram da je to jeftino, po toj cijeni.

0:05:57.000,0:05:59.000
Tako dobijamo i sve znanstvene informacije

0:05:59.000,0:06:01.000
koje idu uz njih.

0:06:01.000,0:06:04.000
Buduće istraživanje jest "Kako možemo pronaći

0:06:04.000,0:06:06.000
genetske i molekularne markere,

0:06:06.000,0:06:08.000
za klijavost sjemenki,

0:06:08.000,0:06:10.000
a da ih ne moramo sijati svakih 10 godina?"

0:06:10.000,0:06:12.000
I skoro smo tu.

0:06:12.000,0:06:14.000
Hvala lijepo.

0:06:14.000,0:06:17.000
(Pljesak)