0:00:00.609,0:00:05.297
(Zingend) Ik zie de maan.[br]De maan ziet mij.

0:00:06.296,0:00:11.564
De maan ziet iemand die ik niet zie.

0:00:12.708,0:00:18.351
God zegene de maan, en God zegene mij.

0:00:19.243,0:00:24.655
En God zegene degene die ik niet kan zien.

0:00:25.673,0:00:31.331
Als ik eerder in de hemel kom dan jij,

0:00:31.987,0:00:37.770
dan maak ik een gat en trek je erbij.

0:00:38.083,0:00:43.552
En ik schrijf je naam op elke ster,

0:00:44.062,0:00:46.704
want zo lijkt de wereld

0:00:47.356,0:00:50.638
niet zo ver.

0:00:51.079,0:00:54.770
(Sprekend) De astronaut[br]komt vandaag niet naar zijn werk.

0:00:55.111,0:00:56.767
Hij heeft zich ziek gemeld.

0:00:56.791,0:01:01.919
Hij heeft zijn mobieltje uitgezet,[br]zijn laptop, pager, zijn wekker.

0:01:01.943,0:01:05.092
Een dikke gele kat [br]ligt te slapen op zijn bank,

0:01:05.116,0:01:06.860
regendruppels tegen het raam

0:01:06.884,0:01:10.599
en zelfs geen hint [br]van koffielucht in de keuken.

0:01:10.623,0:01:11.872
Iedereen is opgewonden.

0:01:11.896,0:01:15.842
De ingenieurs op de 15de verdieping [br]werken niet meer aan hun deeltjesmachine.

0:01:15.866,0:01:17.644
De anti-zwaartekrachtruimte lekt

0:01:17.668,0:01:19.352
en zelfs het kind met de bril,

0:01:19.352,0:01:21.950
die alleen het vuil buiten[br]hoeft te zetten, is nerveus,

0:01:21.950,0:01:23.130
klungelt met de zak,

0:01:23.130,0:01:25.230
morst een bananenschil[br]en een papieren beker.

0:01:25.230,0:01:26.465
Niemand merkt het.

0:01:26.465,0:01:29.858
Ze zijn te druk om opnieuw uit te rekenen[br]hoeveel tijd dit heeft gekost.

0:01:29.858,0:01:31.970
Hoeveel universums [br]verliezen we per seconde?

0:01:31.970,0:01:34.004
Hoe lang tot de volgende raketlancering?

0:01:34.028,0:01:36.899
Ergens vliegt een electron [br]van zijn energiewolk.

0:01:36.923,0:01:38.889
Een zwart gat is uitgebarsten.

0:01:38.913,0:01:41.214
Een moeder dekt de tafel [br]voor het avondeten.

0:01:41.238,0:01:43.299
Een Law & Order-marathon begint.

0:01:43.323,0:01:45.485
De astronaut slaapt.

0:01:45.500,0:01:47.645
Hij is vergeten[br]om zijn horloge uit te zetten

0:01:47.645,0:01:50.240
dat op zijn pols tikt[br]als een metalen trilling.

0:01:50.240,0:01:51.845
Hij hoort het niet.

0:01:51.869,0:01:54.918
Hij droomt van koraalriffen en plankton.

0:01:54.942,0:01:58.081
Zijn vingers vinden [br]de zeilmasten van het kussensloop.

0:01:58.105,0:02:01.173
Hij draait zich op zijn zij,[br]opent meteen zijn ogen.

0:02:01.197,0:02:05.927
Hij denkt dat duikers de meest geweldige[br]baan van de wereld moeten hebben.

0:02:05.951,0:02:08.794
Zoveel water om doorheen te glijden!

0:02:11.070,0:02:15.198
(Applaus)

0:02:16.322,0:02:18.103
Dank je.

0:02:18.127,0:02:22.228
Toen ik klein was,[br]begreep ik het concept niet

0:02:22.996,0:02:25.041
dat je maar één leven kon leven.

0:02:25.560,0:02:27.140
En dat bedoel ik niet figuurlijk.

0:02:27.164,0:02:30.115
Ik dacht letterlijk dat ik [br]in staat zou zijn om alles te doen

0:02:30.433,0:02:32.479
wat er te doen was

0:02:32.503,0:02:35.033
en alles kon zijn wat je kon zijn.

0:02:35.033,0:02:36.837
Het was slechts een kwestie van tijd.

0:02:36.899,0:02:39.923
En er was geen barriére [br]op basis van leeftijd of geslacht

0:02:39.947,0:02:43.034
of ras, of zelfs het juiste tijdsvak.

0:02:43.058,0:02:46.509
Ik was er zeker van [br]dat ik daadwerkelijk zou ondervinden

0:02:46.533,0:02:50.327
hoe het was om een leider [br]in de mensenrechtenbeweging te zijn

0:02:50.351,0:02:53.985
of een tien-jarig jongetje dat op een[br]boerderij woont tijdens de 'Dust Bowl'

0:02:54.009,0:02:57.627
of een keizer van [br]de Tangdynastie in China.

0:02:57.651,0:02:59.652
Mijn moeder zegt dat als mensen me vroegen

0:02:59.676,0:03:03.255
wat ik wilde worden als ik groter was,[br]mijn standaard antwoord was:

0:03:03.279,0:03:05.047
prinses-ballerina-astronaut.

0:03:05.458,0:03:06.837
En wat ze niet begrijpt,

0:03:06.837,0:03:10.610
is dat ik niet een nieuw [br]superberoep uit wilde vinden.

0:03:10.634,0:03:14.011
Ik noemde dingen op[br]waarvan ik dacht dat ik het zou worden:

0:03:14.035,0:03:17.096
een prinses en een ballerina[br]en een astronaut.

0:03:17.120,0:03:19.859
En ik ben er vrij zeker van[br]dat deze lijst nog langer was,

0:03:19.883,0:03:21.881
ik werd meestal gewoon onderbroken.

0:03:21.905,0:03:24.771
Het was nooit de vraag [br]óf ik iets zou gaan doen,

0:03:24.795,0:03:26.855
maar eerder wanneer.

0:03:27.248,0:03:29.689
En ik wist zeker[br]dat als ik alles zou gaan doen,

0:03:29.689,0:03:31.859
ik er vaart achter moest zetten,

0:03:31.859,0:03:33.849
want er was heel veel dat ik wilde doen.

0:03:33.849,0:03:36.083
Dus mijn leven bestond uit haasten.

0:03:36.083,0:03:38.834
Ik was altijd bang om achter te blijven.

0:03:38.834,0:03:42.374
En omdat ik ben [br]opgegroeid in New York,

0:03:42.398,0:03:44.464
was het best normaal om je te haasten.

0:03:45.128,0:03:48.763
Maar toen ik volwassen werd,[br]bekroop mij het gevoel

0:03:49.108,0:03:53.228
dat ik niet meer dan één leven[br]zou kunnen leven.

0:03:53.382,0:03:57.268
Ik wist alleen hoe het voelde[br]een tienermeisje in New York City te zijn.

0:03:57.337,0:03:59.918
Niet een tienerjongen in Nieuw-Zeeland,

0:03:59.942,0:04:03.019
niet de koningin [br]van het schoolbal in Kansas.

0:04:03.043,0:04:04.964
Ik kon alleen door míjn lens kijken.

0:04:04.988,0:04:08.296
En toen kwam ook[br]mijn obsessie met verhalen,

0:04:08.320,0:04:11.181
want door verhalen [br]was het voor mij mogelijk

0:04:11.181,0:04:13.149
om door de bril[br]van iemand anders te zien,

0:04:13.149,0:04:15.579
hoe kort of onvolmaakt ook.

0:04:15.579,0:04:18.701
En ik snakte naar het horen[br]van de ervaringen van anderen,

0:04:18.725,0:04:22.288
want ik was zo jaloers[br]dat er hele levens waren

0:04:22.312,0:04:24.003
die ik nooit zou kunnen leven

0:04:24.027,0:04:26.122
en ik wilde over alles horen [br]wat ik miste.

0:04:26.726,0:04:28.020
En omgekeerd begreep ik

0:04:28.044,0:04:31.297
dat sommige mensen nooit[br]zouden meemaken

0:04:31.297,0:04:34.031
hoe het voelt een tienermeisje[br]in New York City te zijn.

0:04:34.031,0:04:35.910
Wat betekende dat zij niet zouden weten

0:04:35.934,0:04:39.156
hoe de metrorit na je eerste zoen voelt,

0:04:39.180,0:04:41.998
of hoe stil het wordt als het sneeuwt.

0:04:42.022,0:04:44.634
En ik wilde dat zij dit wisten,[br]wilde het vertellen.

0:04:44.658,0:04:47.085
En dit werd de focus van mijn obsessie.

0:04:47.109,0:04:50.734
Ik begon verhalen te vertellen,[br]te delen en te verzamelen.

0:04:50.758,0:04:52.742
En ik realiseer me pas sinds kort

0:04:52.766,0:04:57.075
dat ik poëzie niet altijd kan haasten.

0:04:57.666,0:05:01.004
Voor de Nationale Poëzie Maand [br]in april is er een uitdaging

0:05:01.028,0:05:04.146
waar veel dichters aan meedoen,

0:05:04.170,0:05:06.234
het heet de '30/30 Challenge'.

0:05:06.551,0:05:10.676
Het idee is dat je iedere dag[br]een nieuw gedicht schrijft,

0:05:10.676,0:05:12.916
gedurende de hele maand april.

0:05:12.916,0:05:15.152
Vorig jaar heb ik dit[br]voor het eerst geprobeerd

0:05:15.152,0:05:19.146
en ik was opgewonden over de efficiëntie[br]waarmee ik poëzie kon produceren.

0:05:19.765,0:05:23.375
Maar aan het eind van de maand[br]keek ik naar deze 30 gedichten

0:05:23.399,0:05:27.418
en ontdekte dat ze allemaal[br]hetzelfde verhaal probeerden te vertellen,

0:05:27.442,0:05:32.051
maar dat ik 30 pogingen nodig had[br]voor ik wist hoe het verteld wilde worden.

0:05:32.275,0:05:36.150
En ik bedacht me dat dit waarschijnlijk[br]nog meer geldt voor andere verhalen.

0:05:36.150,0:05:38.648
Ik heb verhalen die ik al jaren[br]probeer te vertellen,

0:05:38.672,0:05:43.060
die ik herschrijf en herschrijf,[br]continu zoekend naar de juiste woorden.

0:05:43.084,0:05:46.369
Er is een Franse dichter [br]en essayist genaamd Paul Valéry,

0:05:46.393,0:05:49.869
die zei dat een gedicht nooit af is,[br]het is slechts in de steek gelaten.

0:05:50.018,0:05:51.329
En dit jaagt me angst aan,

0:05:51.353,0:05:54.702
want het houdt in dat ik eeuwig[br]kan blijven redigeren en schrijven

0:05:54.702,0:05:58.209
en dat ik moet beslissen[br]wanneer een gedicht af is

0:05:58.233,0:06:00.344
en wanneer ik er afstand van kan nemen.

0:06:00.978,0:06:03.685
En dit gaat compleet in[br]tegen mijn erg obsessieve natuur

0:06:03.709,0:06:07.328
om het juiste antwoord te vinden[br]en de perfecte woorden en juiste vorm.

0:06:07.352,0:06:09.433
En ik gebruik poëzie in mijn leven[br]

0:06:09.457,0:06:12.169
om me door situaties te sturen[br]en ermee om te gaan.

0:06:12.193,0:06:15.399
Maar als ik een gedicht beëindig[br]betekent dat niet automatisch

0:06:15.423,0:06:17.427
dat ik heb opgelost waar ik mee worstelde.

0:06:18.001,0:06:19.895
Ik lees oude gedichten graag opnieuw,

0:06:19.895,0:06:23.674
want het laat me precies zien [br]waar ik me op dat moment bevond

0:06:23.698,0:06:25.611
en waar ik op dat moment mee worstelde

0:06:25.635,0:06:28.029
en de woorden die ik koos[br]om mij daarbij te helpen.

0:06:28.468,0:06:29.821
Ik heb een verhaal

0:06:29.845,0:06:32.694
waar ik al jarenlang over struikel

0:06:32.718,0:06:35.428
en ik weet niet zeker[br]of ik de perfecte vorm heb gevonden

0:06:35.428,0:06:37.384
of dat dit slechts één poging is

0:06:37.408,0:06:41.153
en ik het later probeer te herschrijven[br]in een poging het beter te vertellen.

0:06:41.177,0:06:44.177
Maar ik weet dat ik,[br]als ik er op terugkijk,

0:06:44.201,0:06:48.200
weet dat ik hier[br]op dit moment was

0:06:48.204,0:06:50.643
en dat dit was waar ik me [br]doorheen moest laveren,

0:06:50.657,0:06:54.134
met deze woorden, hier,[br]in deze ruimte, met jullie.

0:06:56.105,0:06:57.255
Dus --

0:06:58.652,0:07:00.152
Glimlach.

0:07:05.310,0:07:06.954
Het heeft niet altijd zo gewerkt.

0:07:07.874,0:07:10.281
Er was een tijd dat je[br]je handen vuil moest maken.

0:07:10.305,0:07:14.090
Als je in het donker was,[br]was geklungel meestal een gegeven.

0:07:14.416,0:07:17.812
Als je meer contrast, [br]meer verzadiging nodig had,

0:07:17.836,0:07:19.939
donderder donker en helderder helder,

0:07:19.963,0:07:22.660
noemden ze het verlengde ontwikkeling.

0:07:22.684,0:07:26.016
Het betekende langer chemicaliën[br]inademen, langer tot aan je polsen.

0:07:26.016,0:07:27.442
Het was niet altijd makkelijk.

0:07:27.937,0:07:30.707
Opa Stewart was een marinefotograaf.

0:07:30.731,0:07:33.675
Jong, met appelwangen[br]en zijn mouwen opgestroopt,

0:07:33.699,0:07:36.327
vuisten van vingers[br]zo dik als rollen met munten,

0:07:36.351,0:07:39.171
hij zag eruit als Popeye,[br]de tot leven gekomen matroos.

0:07:39.195,0:07:41.612
Scheve lach, dotje borsthaar,

0:07:41.636,0:07:45.017
kwam hij opdagen bij WOII,[br]met een grijns en een hobby.

0:07:45.041,0:07:47.707
Toen ze hem vroegen [br]of hij veel wist van fotografie,

0:07:47.731,0:07:51.019
loog hij, leerde Europa [br]te lezen als een kaart,

0:07:51.043,0:07:54.233
op zijn kop, vanaf de hoogte [br]van een gevechtsvliegtuig,

0:07:54.257,0:07:56.758
klikkende camera, flapperende oogleden,

0:07:56.782,0:07:58.997
de donkerste donkers [br]en de helderste helders.

0:07:59.021,0:08:02.007
Hij leerde oorlog[br]alsof hij zich naar huis kon lezen.

0:08:02.520,0:08:05.358
Toen andere mannen terugkeerden[br]legden zij hun wapens neer,

0:08:05.358,0:08:08.275
maar hij nam de lensen[br]en de camera's mee naar huis.

0:08:08.299,0:08:11.362
Hij opende een winkel,[br]maakte het tot een familiebedrijf.

0:08:11.386,0:08:14.806
Mijn vader werd in deze wereld[br]van zwart-wit geboren.

0:08:14.830,0:08:18.000
Zijn basketbalhanden leerden[br]de kleine klikjes en schuifjes

0:08:18.024,0:08:20.595
van lens naar frame, film in de camera,

0:08:20.619,0:08:22.096
chemicaliën in een plastic bak.

0:08:22.120,0:08:24.944
Zijn vader kende de apparatuur,[br]maar niet de kunst.

0:08:25.308,0:08:27.151
Hij kende donker, maar niet licht.

0:08:27.175,0:08:30.850
Mijn vader leerde de magie,[br]volgde het licht.

0:08:30.874,0:08:34.508
Hij reisde een keer het hele land door [br]om een bosbrand te volgen,

0:08:34.532,0:08:37.087
jaagde er een hele week op[br]met zijn camera.

0:08:37.929,0:08:39.381
"Volg het licht", zei hij.

0:08:39.698,0:08:40.874
"Volg het licht."

0:08:40.898,0:08:44.071
Er zijn delen van mezelf[br]die ik alleen herken van foto's.

0:08:44.095,0:08:46.801
De zolder op Worcester Street[br]met de krakende gangen,

0:08:46.825,0:08:49.525
de viermeterhoge plafonds,[br]witte muren en koude vloeren.

0:08:49.549,0:08:52.378
Dit was het huis van mijn moeder[br]voordat ze mijn moeder was.

0:08:52.378,0:08:55.229
Voordat ze echtgenote was,[br]was ze kunstenaresse.

0:08:55.253,0:08:56.992
En de enige twee kamers in het huis

0:08:57.016,0:09:01.011
met muren die tot aan het plafond reikten[br]en deuren die open en dicht gingen,

0:09:01.022,0:09:03.443
waren de badkamer en de donkere kamer.

0:09:03.814,0:09:05.893
De donkere kamer die ze zelf had gebouwd

0:09:05.917,0:09:10.106
met op maat gemaakte rvs wasbakken,[br]een 8x10-vergroter

0:09:10.106,0:09:12.966
die door een gigantisch handvat[br]naar boven en beneden bewoog,

0:09:12.966,0:09:14.629
een batterij van gekleurde lichten,

0:09:14.629,0:09:16.814
een glaswand om afdrukken te bekijken,

0:09:16.814,0:09:19.010
een droogrek dat in en uit de muur bewoog.

0:09:19.014,0:09:21.120
Mijn moeder bouwde een doka voor zichzelf.

0:09:21.144,0:09:22.407
Maakte het haar thuis.

0:09:22.431,0:09:25.091
Werd verliefd op een man [br]met basketbalhanden,

0:09:25.115,0:09:27.125
met de manier waarop hij naar licht keek.

0:09:27.375,0:09:29.458
Ze trouwden. Kregen een kind.

0:09:29.482,0:09:31.672
Verhuisden naar een huis bij een park.

0:09:31.696,0:09:33.633
Maar ze hielden de zolder aan

0:09:33.633,0:09:36.182
voor verjaardagspartijtjes en schatzoeken.

0:09:36.206,0:09:38.610
De baby bracht de grijswaarden uit balans,

0:09:38.634,0:09:42.269
vulde de fotoalbums van haar ouders[br]met rode ballonnen en gele taartglazuur.

0:09:42.293,0:09:45.062
De baby werd een meisje zonder sproeten

0:09:45.086,0:09:46.578
met een scheve lach,

0:09:46.602,0:09:51.062
dat niet begreep waarom haar vriendjes[br]thuis geen donkere kamer hadden,

0:09:51.086,0:09:52.998
dat haar ouders nooit zag zoenen,

0:09:53.022,0:09:54.554
dat ze nooit hand in hand zag.

0:09:54.986,0:09:56.774
Maar op een dag kwam er nog een baby.

0:09:56.774,0:09:59.951
Deze met perfect steil haar[br]en kauwgomballenwangen.

0:09:59.975,0:10:01.601
Ze noemden hem zoete aardappel.

0:10:01.625,0:10:03.557
Als hij lachte, lachte hij zo hard

0:10:03.581,0:10:05.739
dat de duiven op de brandtrap[br]ervan schrokken.

0:10:05.763,0:10:08.739
En deze vier woonden [br]in dat huis bij het park.

0:10:08.763,0:10:11.318
Het meisje zonder sproeten,[br]het zoete-aardappeljochie,

0:10:11.342,0:10:13.468
de basketbalvader en de doka-moeder

0:10:13.492,0:10:16.120
en ze deden hun kaarsjes aan[br]en zeiden hun gebeden,

0:10:16.144,0:10:18.198
en de hoeken van de foto's krulden.

0:10:18.959,0:10:21.467
Op een dag vielen er wat torens.

0:10:21.491,0:10:25.220
En het huis bij het park[br]werd een huis onder as, dus ze ontsnapten

0:10:25.244,0:10:28.507
in rugzakken, op de fiets[br]naar donkere kamers.

0:10:28.531,0:10:31.360
Maar de zolder op Worcester Street[br]was voor een kunstenaar,

0:10:31.384,0:10:34.102
niet voor een familie duiven

0:10:34.102,0:10:36.202
en muren die niet[br]tot aan het plafond reiken,

0:10:36.202,0:10:37.664
houden geschreeuw niet tegen,

0:10:37.664,0:10:41.800
en de man met basketbalhanden[br]legde zijn wapens ten ruste.

0:10:41.824,0:10:45.063
Hij kon in deze oorlog niet vechten[br]en geen kaart wees naar huis.

0:10:45.442,0:10:47.641
Zijn handen pasten [br]niet meer bij zijn camera,

0:10:47.665,0:10:49.252
niet meer bij die van zijn vrouw,

0:10:49.276,0:10:50.832
pasten niet meer bij zijn lijf.

0:10:51.299,0:10:53.983
Het zoete-aardappeljong propte[br]zijn vuisten in zijn mond

0:10:54.007,0:10:55.580
tot hij niets meer te zeggen had.

0:10:55.604,0:10:58.902
Dus ging het meisje zonder sproeten [br]zelf naar schatten zoeken.

0:10:59.497,0:11:02.892
En op Worcester Street,[br]in een gebouw met krakende gangen

0:11:02.892,0:11:04.800
en de zolder met viermeterhoge plafonds

0:11:04.800,0:11:06.752
en de doka met teveel wasbakken

0:11:06.776,0:11:09.298
onder de gekleurde lichten[br]vond ze een briefje

0:11:09.322,0:11:13.575
tegen de muur vastgepind met een punaise,[br]een overblijfsel uit een tijd vóór torens,

0:11:13.933,0:11:16.564
uit de tijd voor babies.

0:11:16.588,0:11:21.520
Op het briefje stond: "Een man houd echt [br]van de vrouw die in de doka werkt."

0:11:22.758,0:11:25.710
Het duurde een jaar voordat mijn vader[br]weer een camera oppakte.

0:11:26.238,0:11:28.776
Die eerste keer [br]volgde hij de kerstverlichting,

0:11:28.800,0:11:31.283
die als stipjes waren [br]in New York City's bomen,

0:11:31.307,0:11:36.006
kleine lichtpuntjes, knipogend naar hem[br]vanuit de donkerste duisternissen.

0:11:36.030,0:11:39.928
Een jaar later reisde hij het land door[br]om een bosbrand te volgen

0:11:39.952,0:11:42.464
jaagde er een week op met zijn camera,

0:11:42.488,0:11:44.340
hij verwoestte de westkust,

0:11:44.364,0:11:46.594
at onderweg grote vrachtwagens op.

0:11:46.618,0:11:49.267
Aan de andere kant van het land[br]ging ik naar school

0:11:49.267,0:11:51.819
en schreef een gedicht[br]in de kantlijn van een schrift.

0:11:51.819,0:11:54.313
We hebben beiden de kunst[br]van het vastleggen geleerd.

0:11:54.313,0:11:56.912
Misschien leren we[br]de kunst van het omhelzen.

0:11:56.936,0:12:00.039
Misschien leren we [br]de kunst van het loslaten.

0:12:01.357,0:12:02.860
(Applaus)