WEBVTT

00:00:00.660 --> 00:00:02.660
Bu videoda biz çoxüzlünü

00:00:02.660 --> 00:00:09.800
izah edəcəyik.

00:00:09.800 --> 00:00:13.200
Çoxüzlü düz kənarları və hamar səthi olan

00:00:13.200 --> 00:00:15.710
üç ölçülü fiqurdur.

00:00:15.710 --> 00:00:22.323
Məsələn, kub çoxüzlüdür.

00:00:22.840 --> 00:00:31.050
Onun bütün səthləri hamardır və kənarları
düzdür.

00:00:31.050 --> 00:00:34.110
Deməli, burada gördüyünüz çoxüzlüdür.

00:00:34.110 --> 00:00:35.590
Çoxüzlü bütün bu tip
fiqurları ifadə edir.

00:00:35.590 --> 00:00:37.820
Çoxüzlü fiqurlardan biri budur.

00:00:37.820 --> 00:00:39.320
Bu çoxüzlüdür.

00:00:39.320 --> 00:00:41.790
Düzbucaqlı piramida da çoxüzlüdür.

00:00:41.790 --> 00:00:42.970
Gəlin onu çəkək.

00:00:42.970 --> 00:00:45.070
Bu hissəni biraz şəffaf edəcəm.

00:00:45.070 --> 00:00:47.740
Gəlin bunu daha yaxşı görünməsi üçün fərqli
rəngdə çəkək.

00:00:47.740 --> 00:00:51.600
Düzbucaqlı piramidanı bənövşəyi rəngdə çəkəcəm.

00:00:51.600 --> 00:00:55.490
Burada bir hamar səth var.

00:00:55.490 --> 00:01:01.250
Daha sonra, dörd ədəd üçbucaq formalı hamar
səth çəkirik.

00:01:01.250 --> 00:01:04.634
Burada gördüyünüz, düzbucaqlı piramidadır.

00:01:04.634 --> 00:01:06.480
Bu piramidaya bənzəyir.

00:01:06.480 --> 00:01:08.170
Bu niyə düzbucaqlı piramida adlanır?

00:01:08.170 --> 00:01:13.380
Çünki, oturacağı düzbucaqlıdır.

00:01:13.380 --> 00:01:18.150
Bunlar çoxüzlülərə aid bir neçə nümunədir.

00:01:18.150 --> 00:01:20.734
İndi isə onların açılışlarına 
nəzər salaq.

00:01:20.734 --> 00:01:22.900
Əslində, gəlin bunu şəffaf formada çəkək ki,

00:01:22.900 --> 00:01:26.630
kubu ya da çoxüzlünü

00:01:26.630 --> 00:01:28.340
hərtərəfli görə bilərik.

00:01:28.340 --> 00:01:32.350
Çoxüzlünün açılışını tapmağa çalışaq.

00:01:32.350 --> 00:01:35.920
Çoxüzlünün açılışı nədir?

00:01:35.920 --> 00:01:39.050
Bunu tapmağın bir yolu budur:

00:01:39.050 --> 00:01:42.390
onu kartondan hazırlayıb və 
qatlarını açaq.

00:01:42.390 --> 00:01:44.040
Hər halda o, hamar olacaq və ya

00:01:44.040 --> 00:01:45.498
başqa bir üsula nəzər salaq:

00:01:45.498 --> 00:01:47.220
Kartonu və ya hansısa kağızı kəsib,

00:01:47.220 --> 00:01:49.610
onları qatlayıb bu fiquru almağa çalışaq.

00:01:49.610 --> 00:01:51.720
Bunu necə edə bilərik?

00:01:51.720 --> 00:01:55.310
Hər bir çoxüzlünün müxtəlif açılışı var

00:01:55.310 --> 00:01:58.410
və o açılışları yenidən qatladıqda, üç ölçülü

00:01:58.410 --> 00:02:00.680
fiqurlar alınır.

00:02:00.680 --> 00:02:02.550
Gəlin bir nümunəyə baxaq.

00:02:02.550 --> 00:02:05.409
Bəlkə də, ən sadə nümunə elə kubdur.

00:02:05.409 --> 00:02:06.700
Onu rəngləyəcəm.

00:02:06.700 --> 00:02:12.810
Kubun alt hissəsinin yaşıl olduğunu
hesab edin.

00:02:12.810 --> 00:02:15.790
Onu belə ifadə edə bilərəm.

00:02:15.790 --> 00:02:17.505
Bu kubun alt hissəsidir.

00:02:17.505 --> 00:02:19.810
O, yaşıl rəngdədir.

00:02:19.810 --> 00:02:25.760
İndi isə, arxa hissənin narıncı olduğunu hesab edin.

00:02:25.760 --> 00:02:28.260
Bunu belə göstərə bilərəm.

00:02:28.260 --> 00:02:31.470
Onun qatlarını bir qədər açıram.

00:02:31.470 --> 00:02:32.670
Onun qatlarını açıram.

00:02:32.670 --> 00:02:36.460
Əgər onu hamarlaşdırsaydım, belə görünərdi.

00:02:36.460 --> 00:02:38.860
Buna bənzəyərdi.

00:02:38.860 --> 00:02:43.060
İndi isə digər arxa tərəfi sarı ilə rəngləyəcəm.

00:02:43.060 --> 00:02:46.310
Burada gördüyünüz arxa tərəfi 
qatlayıb,

00:02:46.310 --> 00:02:52.400
onu bu kənara
birləşdirə bilərəm.

00:02:52.400 --> 00:02:54.440
Belə görünər.

00:02:54.440 --> 00:02:55.967
Eynən gördüyünüz kimi.

00:02:55.967 --> 00:02:57.550
Məncə əsas fikri anladınız.

00:02:57.550 --> 00:03:00.870
Burada gördüyünüz kənar,

00:03:00.870 --> 00:03:03.220
buradakı kənardır.

00:03:03.220 --> 00:03:08.490
İndi isə yuxarı hissəyə baxaq.

00:03:08.490 --> 00:03:12.140
Gəlin onu çəhrayı rəngdə çəkək.

00:03:12.140 --> 00:03:15.680
Kubun yuxarı hissəsi çəhrayı rəngdədir

00:03:15.680 --> 00:03:18.340
və bu tərəflərdən birinə birləşməlidir.

00:03:18.340 --> 00:03:20.700
Onu ya bu tərəfə, ya da digər tərəfə 
birləşdirə bilərəm.

00:03:20.700 --> 00:03:22.200
Gəlin birləşdirək.

00:03:22.200 --> 00:03:24.630
Gəlin onun arxadakı sarı tərəfə
birləşdiyini fərz edək.

00:03:24.630 --> 00:03:26.660
Onda onu qatlarını açdıqda,

00:03:26.660 --> 00:03:30.140
biz əvvəl sarı hissəni qatlamışdıq,

00:03:30.140 --> 00:03:32.290
o hissəni yenə qatlayırıq,

00:03:32.290 --> 00:03:33.950
onda belə alınacaq.

00:03:37.480 --> 00:03:43.030
Daha sonra buradakı ön hissəni 
qatlaya bilərik.

00:03:43.030 --> 00:03:46.900
Onu bu kənar boyunca qatlaya bilərik

00:03:46.900 --> 00:03:49.732
Nəticədə belə alınar.

00:03:49.732 --> 00:03:50.940
O, bu hissəyə doğru gedəcək.

00:03:50.940 --> 00:03:54.340
İndi isə kubun sadəcə bir üzü qalır.

00:03:54.340 --> 00:03:58.070
Burada bir tərəfimiz var.

00:03:58.070 --> 00:04:00.170
Əslində bir neçə şey edə bilərik.

00:04:00.170 --> 00:04:02.410
Onu bu kənar boyunca aça bilərik.

00:04:02.410 --> 00:04:06.310
Daha sonra burada səthi çəkə bilərik.

00:04:06.310 --> 00:04:09.200
Ya da daha maraqlı bir şey etmək istəsək,

00:04:09.200 --> 00:04:14.010
biz onu sarı arxa tərəflə ortaq olan

00:04:14.010 --> 00:04:16.120
kənar boyunca aça bilərik.

00:04:16.120 --> 00:04:18.096
Qatları belə aça bilərik.

00:04:18.096 --> 00:04:19.470
Əgər qatları belə açsaq,

00:04:19.470 --> 00:04:22.330
burada gördüyünüz sarı kvadrata birləşəcək.

00:04:22.330 --> 00:04:26.070
Burada gördüyünüz kimi fiquru açmağın

00:04:26.070 --> 00:04:29.300
və ya onu yenidən qatladıqda

00:04:29.300 --> 00:04:33.320
çoxüzlü almağın bir çox üsulu var.

00:04:33.320 --> 00:04:34.827
Bu halda, bu kubdur.

00:04:34.827 --> 00:04:35.910
Gəlin daha bir nümunəyə baxaq.

00:04:35.910 --> 00:04:38.160
Gəlin düzbucaqlı piramidaya baxaq, çünki

00:04:38.160 --> 00:04:39.295
onda düzbucaqlılar var.

00:04:39.295 --> 00:04:43.210
Xüsusilə, onların səthləri kvadratdır.

00:04:43.210 --> 00:04:45.250
Yaxşı olardı ki, buradakı

00:04:45.250 --> 00:04:48.520
oturacaqla başlayaq.

00:04:48.520 --> 00:04:52.930
Oturacaq ilə başlayın, daha sonra
müxtəlif tərəflərin

00:04:52.930 --> 00:04:54.980
qatlarını açın.

00:04:54.980 --> 00:04:58.450
Məsələn, bu tərəfin qatını

00:04:58.450 --> 00:05:03.270
açmağa çalışsaq, belə görünər.

00:05:03.270 --> 00:05:07.050
Buradakı tərəfin də

00:05:07.050 --> 00:05:11.260
qatını aça bilərik.

00:05:11.260 --> 00:05:13.122
Belə görünər.

00:05:13.122 --> 00:05:15.080
Narıncı tərəf ilə eyni ölçüdə olar,

00:05:15.080 --> 00:05:19.960
amma onu əllə çəkdiyim üçün o qədərdə
yaxşı alınmır.

00:05:19.960 --> 00:05:22.340
Belə görünür.

00:05:22.340 --> 00:05:27.720
Daha sonra ön hissəni

00:05:27.720 --> 00:05:30.450
bu kənar boyunca qatlaya bilərsiniz.

00:05:30.450 --> 00:05:33.650
Belə görünəcək.

00:05:33.650 --> 00:05:38.610
Sonda isə, buradakı tərəfin

00:05:38.610 --> 00:05:43.130
bu kənar boyunca qatlarını
aça bilərsiniz.

00:05:43.130 --> 00:05:46.030
O, buraya birləşəcək.

00:05:46.030 --> 00:05:49.160
Bu, düzbucaqlı piramida üçün tək açılış üsulu deyil.

00:05:49.160 --> 00:05:50.300
Başqa üsullar da var.

00:05:50.300 --> 00:05:52.320
Məsələn:

00:05:52.320 --> 00:05:57.130
yaşıl tərəfin qatını açmaqdansa,

00:05:57.130 --> 00:05:59.840
onu buradakı görmədiyiniz sarı kənar

00:05:59.840 --> 00:06:03.092
boyunca aça bilərik.

00:06:03.092 --> 00:06:05.050
Əslində, gəlin bunu bir az fərqli edək.

00:06:05.050 --> 00:06:07.880
Bu kənarı gördüyümüz üçün gəlin 
o kənardan istifadə edək.

00:06:07.880 --> 00:06:09.950
Gəlin həmin kənarı rəngləyək.

00:06:09.950 --> 00:06:13.210
Bu mavi üçbucağın buradakı kənarıdır.

00:06:13.210 --> 00:06:14.650
Bu bir kənardır.

00:06:14.650 --> 00:06:17.740
Yaşıl üçbucağın qatlarını açdıqda,

00:06:17.740 --> 00:06:19.380
belə görünəcək.

00:06:19.380 --> 00:06:21.780
Əgər yaşıl üçbucağın qatlarını açsanız,

00:06:21.780 --> 00:06:23.670
buna bənzəyər.

00:06:23.670 --> 00:06:27.170
Ümid edirəm ki, bu xoşunuza gəldi.

00:06:27.170 --> 00:06:30.880
Üç ölçülü fiqurları, çoxüzlüləri açmağın

00:06:30.880 --> 00:06:33.830
bir çox yolu var və ya

00:06:33.830 --> 00:06:35.530
əgər həmin fiqurları açıb yenidən

00:06:35.530 --> 00:06:38.480
qatlamaq istəyirsinizsə, bunun bir çox
üsulu var.

00:06:38.480 --> 00:06:40.430
Bunlar çoxüzlülərin açılışlarının

00:06:40.430 --> 00:06:47.264
müxtəlif formalarıdır.