1
00:00:02,092 --> 00:00:04,806
(Halve gong)

2
00:00:06,737 --> 00:00:11,889
(Gong)

3
00:00:34,136 --> 00:00:56,019
(Vraag in het Frans)

4
00:02:28,591 --> 00:02:32,998
(Sr Pine) Onze vriend vond
Thay's leer over de dood erg troostend.

5
00:02:35,745 --> 00:02:40,543
Ongeveer 18 jaar geleden ging hij 
op retraite in de Tibetaanse traditie.

6
00:02:41,179 --> 00:02:45,586
Deze had ook de dood als thema.

7
00:02:45,674 --> 00:02:50,925
De leraar sprak heel gedetailleerd over 
de transfer van het bewustzijn

8
00:02:51,189 --> 00:02:56,494
tijdens het sterven, maar ook over 
wat er gebeurt na de dood.

9
00:02:56,723 --> 00:03:01,675
De leraar sprak over de verschillende 
soorten van hel die bestaan,

10
00:03:02,005 --> 00:03:04,552
zowel koude als warme,

11
00:03:04,682 --> 00:03:08,709
en bepaalde beelden die in die soorten 
van hel aanwezig zijn.

12
00:03:08,945 --> 00:03:13,661
Eén van de beelden was dat 
van een hongerige geest,

13
00:03:13,788 --> 00:03:16,529
dat we in zo'n hel geboren kunnen worden

14
00:03:16,726 --> 00:03:20,085
als iemand met een te nauwe keel

15
00:03:20,297 --> 00:03:24,580
en dat we daar erg hongerig zijn, maar 
geen voedsel kunnen doorslikken,

16
00:03:24,852 --> 00:03:27,734
we kunnen ons lichaam dus niet voeden.

17
00:03:28,274 --> 00:03:31,934
Er waren ook nog andere beelden 
die hij vermelde.

18
00:03:32,167 --> 00:03:34,944
De vraag van onze vriend is:

19
00:03:35,227 --> 00:03:41,010
worden deze beelden aangeboden 
om ons te helpen...

20
00:03:44,438 --> 00:03:48,903
(ze zoekt in haar notities)

21
00:03:51,763 --> 00:03:54,946
wakker te worden,
(Gelach)

22
00:03:56,568 --> 00:03:59,551
als een middel om ons te helpen te leven,

23
00:03:59,700 --> 00:04:03,071
op een zinvolle en geschikte manier 
in dit leven,

24
00:04:03,244 --> 00:04:05,420
op een mooiere manier,

25
00:04:05,629 --> 00:04:10,343
of gaan deze beelden eigenlijk 
over een ware realiteit.

26
00:04:11,220 --> 00:04:15,894
We kunnen dus spreken

27
00:04:15,894 --> 00:04:19,603
over verschillende soorten hel die hier 
op aarde bestaan, op dit moment.

28
00:04:19,603 --> 00:04:22,929
Zijn dit metaforen voor ervaringen die we 
tijdens het leven meemaken,

29
00:04:22,929 --> 00:04:28,575
of zijn ze alleen iets voor na de dood.

30
00:04:28,575 --> 00:04:32,460
Er waren nog wat vragen maar 
ik vraag me af of dit niet genoeg is...

31
00:04:32,460 --> 00:04:35,336
(Gelach)

32
00:04:37,565 --> 00:04:40,230
(Thay) Dit is een vraag over de connectie

33
00:04:40,469 --> 00:04:47,939
tussen diepe slaap, zonder dromen, 
en opslagbewustzijn (ālāyavijñāna).

34
00:04:50,766 --> 00:04:54,590
Volgens de vorm van de vraag

35
00:04:56,412 --> 00:05:01,462
weten we dat degene die dat vroeg

36
00:05:01,757 --> 00:05:05,657
het antwoord reeds kent.
(Gelach)

37
00:05:12,452 --> 00:05:16,852
De manier waarop hij de vraag stelde 
toont dat hij het antwoord al kent.

38
00:05:16,852 --> 00:05:20,567
Denk je niet?

39
00:05:23,227 --> 00:05:27,785
Maar dit is ook een kans voor ons

40
00:05:27,785 --> 00:05:38,426
om in te zien dat de leer van de Boeddha 
vele mensen kan helpen.

41
00:05:39,010 --> 00:05:46,498
Niet alleen mensen met 
grote intellectuele mogelijkheden,

42
00:05:47,389 --> 00:05:53,370
maar ook mensen die geen goede 
opleiding hebben genoten.

43
00:05:53,911 --> 00:05:57,403
De leer van de Boeddha helpt iedereen.

44
00:05:57,944 --> 00:06:09,555
Er is een soort van Boeddhisme 
voor de grote meerderheid,

45
00:06:10,088 --> 00:06:16,633
en er is een diepere soort van Boeddhisme 
die alleen voor de minderheid weggelegd is.

46
00:06:17,219 --> 00:06:25,135
Deze lessen kunnen elkaar 
in hun vorm tegenspreken.

47
00:06:26,623 --> 00:06:29,897
Daarom wordt wel eens gezegd:

48
00:06:30,039 --> 00:06:44,215
in het Boeddhisme zijn er 
84000 deuren naar de Dharma,

49
00:06:44,873 --> 00:06:50,072
en veel soorten van lessen
en veel soorten van praktijk.

50
00:06:51,845 --> 00:06:56,427
Er zijn mensen die bang zijn 
gestraft te worden.

51
00:06:57,694 --> 00:07:05,104
Als ze bang zijn van vergelding,

52
00:07:05,728 --> 00:07:08,878
gedragen ze zich beter.

53
00:07:08,892 --> 00:07:14,480
Omdat ze bang zijn van vergelding.

54
00:07:14,657 --> 00:07:17,922
Als je hen dus leert over de hel,

55
00:07:18,007 --> 00:07:22,999
warme, koele, koude hel, en zo,

56
00:07:22,999 --> 00:07:28,217
dan kan dit een soort van dreigement zijn.

57
00:07:28,417 --> 00:07:33,657
"Als je je op deze manier gedraagt, 
zal je later op die manier lijden."

58
00:07:33,813 --> 00:07:37,171
In vele Tempels zien we 
afbeeldingen van de hel,

59
00:07:37,477 --> 00:07:39,507
als een soort van waarschuwing:

60
00:07:39,626 --> 00:07:41,627
"Als je de vijf voorschriften 
niet beoefent,

61
00:07:41,633 --> 00:07:45,126
zal je later op die manier afzien,

62
00:07:45,419 --> 00:07:48,419
dan zal je in hete olie 
worden gekookt of zo."

63
00:07:51,315 --> 00:07:56,716
"En als je liegt, zal wanneer je 
in de hel terechtkomt,

64
00:07:56,716 --> 00:07:58,851
je tong afgesneden worden."

65
00:07:58,851 --> 00:08:00,398
(Gelach)

66
00:08:02,021 --> 00:08:06,341
Dat kan vele mensen helpen,

67
00:08:06,496 --> 00:08:09,827
maar het helpt niet iedereen.

68
00:08:09,949 --> 00:08:14,408
Dat is populair Boeddhisme.

69
00:08:14,498 --> 00:08:24,855
We weten dat de grote meerderheid 
gelooft in hergeboorte, in reïncarnatie,

70
00:08:25,045 --> 00:08:29,150
maar hun geloof stamt uit

71
00:08:29,329 --> 00:08:34,630
een verkeerd beeld van het zelf,
dat een zelf bestaat, een ziel

72
00:08:35,900 --> 00:08:38,166
die apart van lichaam bestaat,

73
00:08:38,232 --> 00:08:41,806
en wanneer het lichaam sterft,

74
00:08:41,956 --> 00:08:44,820
leeft de ziel altijd verder,

75
00:08:45,005 --> 00:08:49,423
en zal een ander lichaam nemen 
en voortbestaan.

76
00:08:49,423 --> 00:08:59,555
Dat is een geloof in hergeboorte,
een leer van hergeboorte,

77
00:08:59,555 --> 00:09:06,859
maar het is niet echt de diepere leer 
van de Boeddha,

78
00:09:06,970 --> 00:09:11,412
want het is gebaseerd 
op een verkeerd beeld van het zelf.

79
00:09:11,412 --> 00:09:15,530
Alles, elke leer die ingaat tegen

80
00:09:15,704 --> 00:09:23,835
het inzicht van vergankelijkheid, 
niet-zelf, en Nirvana

81
00:09:24,071 --> 00:09:28,558
kan niet de diepste leer zijn.

82
00:09:28,799 --> 00:09:34,996
Of je nu denkt aan oorzaak en gevolg,
hergeboorte, vergelding.

83
00:09:39,276 --> 00:09:46,950
Als je leer, je praktijk het inzicht van 
vergankelijkheid niet in zich draagt,

84
00:09:47,024 --> 00:09:53,234
niet-zelf en Nirvana, dan is dat niet echt 
de leer van de Boeddha.

85
00:09:54,409 --> 00:09:59,804
Er zijn vele dingen die voortkomen

86
00:09:59,971 --> 00:10:06,270
uit de Vedas, de Upanishaden.

87
00:10:07,071 --> 00:10:11,623
We weten dat al voor de Boeddha 
het geloof bestond

88
00:10:12,023 --> 00:10:16,835
in reïncarnatie en in vergelding.

89
00:10:16,835 --> 00:10:21,647
De Boeddha heeft dat niet uitgevonden.

90
00:10:21,872 --> 00:10:31,040
Vergelding en reïncarnatie werden 
al gepredikt voor de Boeddha.

91
00:10:31,973 --> 00:10:40,021
Maar deze lessen zijn gebaseerd 
op het bestaan van een zelf.

92
00:10:40,021 --> 00:10:45,994
Alhoewel de Boeddha spreekt over 
continuatie, leven na leven,

93
00:10:46,223 --> 00:10:52,467
is zijn leer gebaseerd op het inzicht 
dat het zelf niet bestaat,

94
00:10:52,467 --> 00:10:59,579
op vergankelijkheid en uiteindelijk Nirvana.
Geen geboorte en geen dood.

95
00:11:03,421 --> 00:11:09,377
Dat soort van geloof, wat geen 
puur Boeddhisme is,

96
00:11:09,377 --> 00:11:11,284
kan ook nuttig zijn.

97
00:11:15,287 --> 00:11:20,442
er zijn mensen die geloven dat 
het Zuivere Land van Amitābha Boeddha

98
00:11:20,567 --> 00:11:26,554
niet hier is, maar in de richting 
van het westen,

99
00:11:26,707 --> 00:11:32,517
en dat je daar alleen maar kan komen 
nadat je bent gestorven.

100
00:11:32,608 --> 00:11:40,242
Er zijn er ook die een beter, 
een ander beeld hebben.

101
00:11:40,427 --> 00:11:44,924
We weten dat het echte Zuivere Land 
in het hier en nu bestaat,

102
00:11:45,212 --> 00:11:49,952
het hoeft niet in het westen 
of het oosten te zijn.

103
00:11:50,260 --> 00:11:52,679
Wanneer je geest zuiver is

104
00:11:52,922 --> 00:11:57,655
dan is het land tegelijkertijd ook zuiver.

105
00:11:57,954 --> 00:12:04,563
Dat is een betere manier 
om dit te bekijken.

106
00:12:05,088 --> 00:12:10,498
De geest van het Boeddhisme 
is er een van tolerantie.

107
00:12:11,021 --> 00:12:16,390
Er zijn mensen die het diepere 
Boeddhisme niet kunnen begrijpen.

108
00:12:16,602 --> 00:12:24,997
We moeten hen toestaan een vorm van 
Boeddhisme te volgen dat meer verwaterd is,

109
00:12:26,803 --> 00:12:32,107
net zoals een medicijn met suiker erin.

110
00:12:32,312 --> 00:12:35,119
Dat helpt.

111
00:12:35,263 --> 00:12:40,629
We geven dus geen kritiek omdat 
hun leer, hun geloof

112
00:12:40,951 --> 00:12:47,001
niet perfect de Ultieme Waarheid volgt.

113
00:12:47,786 --> 00:12:52,001
Omdat we mededogend zijn.

114
00:12:52,134 --> 00:12:57,790
Omdat we begrip hebben 
is mededogen mogelijk.

115
00:12:57,790 --> 00:13:06,334
Een echte Boeddhist is altijd tolerant, 
geen fanaticus.

116
00:13:06,616 --> 00:13:10,106
Als je bekwaam bent kan je hen 
rustig aan leiden,

117
00:13:10,201 --> 00:13:14,038
zodat ze stap voor stap het verkeerde 
beeld achter zich laten,

118
00:13:14,247 --> 00:13:21,256
en steeds een beter en beter beeld krijgen.

119
00:13:21,513 --> 00:13:26,245
Dat slaat op ons allemaal.

120
00:13:26,524 --> 00:13:30,833
In het begin hadden we een idee 
over de Drie Juwelen,

121
00:13:30,930 --> 00:13:33,647
Boeddha, Dharma, en Sangha.

122
00:13:33,703 --> 00:13:35,888
Na tien jaar praktijk

123
00:13:36,035 --> 00:13:37,894
hebben we een beter beeld van

124
00:13:37,898 --> 00:13:39,550
Boeddha, Dharma en Sangha.

125
00:13:39,680 --> 00:13:42,974
En na vijftig jaar hebben we 
een dieper begrip van

126
00:13:43,073 --> 00:13:45,756
Boeddha, Dharma en Sangha.

127
00:13:45,889 --> 00:13:50,826
Zo leren we de les van tolerantie.

128
00:13:51,060 --> 00:13:58,657
We moeten niet denken dat 
onze manier van kijken de beste is.

129
00:13:58,874 --> 00:14:05,860
We maken vooruitgang,

130
00:14:05,973 --> 00:14:08,920
we zijn klaar om onze huidige manier 
van kijken te laten vallen,

131
00:14:09,044 --> 00:14:11,916
om een beter beeld te krijgen.

132
00:14:11,955 --> 00:14:16,676
Dat is de praktijk van niet-gehechtheid 
aan een beeld.

133
00:14:16,918 --> 00:14:20,714
Als je dat inzicht heb in het Boeddhisme

134
00:14:20,917 --> 00:14:25,913
zal je zeer tolerant zijn en andere vormen 
van Boeddhisme aanvaarden.

135
00:14:26,283 --> 00:14:28,377
Je geeft geen kritiek.

136
00:14:29,291 --> 00:14:34,386
Je kan alleen andere mensen helpen om een 
beter beeld te ontwikkelen, een betere praktijk.

137
00:14:34,649 --> 00:14:41,866
Daarom is er geen conflict en oorlog 
tussen Boedhistische scholen.

138
00:14:42,906 --> 00:14:44,870
Dat is al lang de realiteit.

139
00:14:45,015 --> 00:14:46,722
Er zijn zo veel scholen in het Boeedhisme,

140
00:14:46,894 --> 00:14:52,298
maar ze hebben nog nooit een heilige 
oorlog gevoerd, nooit met elkaar gevochten.

141
00:14:53,019 --> 00:14:57,842
We moeten die traditie van tolerantie 
in ere houden.

142
00:14:58,224 --> 00:15:01,409
Tolerantie, niet omdat je verplicht 
wordt tolerant te zijn,

143
00:15:01,703 --> 00:15:06,737
maar omdat je het Juiste Inzicht hebt.
Daarom staat je hart open,

144
00:15:07,293 --> 00:15:09,883
daarom kan je diegene tolereren,

145
00:15:10,029 --> 00:15:14,612
die niet hetzelfde beeld heeft als jij.

146
00:15:14,969 --> 00:15:18,908
Je zou met liefhebbende woorden 
en door diep te luisteren,

147
00:15:19,063 --> 00:15:22,876
hem of haar moeten helpen 
om hun beeld los te laten,

148
00:15:23,018 --> 00:15:31,485
dat nog steeds fanatisme en zo 
in zich draagt.

149
00:15:36,599 --> 00:15:40,659
Hier leren we dat het huidige moment

150
00:15:42,859 --> 00:15:48,631
iets is dat niet onafhankelijk kan bestaan

151
00:15:48,773 --> 00:15:52,956
van het verleden of de toekomst.

152
00:15:53,059 --> 00:15:59,804
Je kan het verleden, heden en de toekomst
niet van elkaar lossnijden.

153
00:15:59,804 --> 00:16:05,585
Omdat de drie tijden: verleden, heden 
en toekomst, inter-zijn.

154
00:16:05,698 --> 00:16:10,985
In elk van hen zie je ook de andere twee.

155
00:16:10,985 --> 00:16:14,054
Dat is waarom je, wanneer je 
het huidige moment diep raakt,

156
00:16:14,084 --> 00:16:18,184
je het verleden raakt,
en de toekomst raakt.

157
00:16:21,334 --> 00:16:30,469
Het verleden is nog beschikbaar
en de toekomst is enkel beschikbaar.

158
00:16:30,929 --> 00:16:34,238
Dat is het inzicht dat je verkrijgt

159
00:16:34,472 --> 00:16:41,094
wanneer je mediteert over de natuur 
van het inter-zijn van de tijd.

160
00:16:44,254 --> 00:16:47,250
(Halve gong)

161
00:16:49,071 --> 00:16:54,147
(Gong)