0:00:06.875,0:00:11.097
تلفنهمراه شما بیشتر از پلاستیک[br]و فلزات درست شده است

0:00:11.097,0:00:13.674
به آسانی میتوان روند مبتکرانه را درک کرد

0:00:13.674,0:00:18.941
که در آن این عناصر با هم ترکیب و به [br]چیزی بسیار مفید و سرگرم کننده تبدیل شوند.

0:00:18.941,0:00:21.746
اما داستان دیگری وجود دارد[br]که ما در مورد آن زیاد نشنیدهایم.

0:00:21.746,0:00:24.933
چگونه ما مواد خام را[br]در وهله اول از مواد

0:00:24.933,0:00:28.802
درهم و برهم موجود در طبیعت بدست میآوریم.

0:00:28.802,0:00:33.431
پاسخ در گروه هوشمندی از روشهاست که[br]به عنوان روشهای جداسازی شناخته میشوند.

0:00:33.431,0:00:37.489
آنها با بهرهگیری از ویژگیهای مواد

0:00:37.489,0:00:40.124
برای جداسازی از یکدیگر استفاده میشوند.

0:00:40.124,0:00:43.959
روشهای ساد جداسازی برای[br]خیلی از حالات فیزیکی عمل میکند،

0:00:43.959,0:00:45.791
مانند جداسازی خامه از شیر،

0:00:45.791,0:00:47.920
استخراج آب از خاک،

0:00:47.920,0:00:52.138
یا حتی غربال کردن [br]طلا از ریگهای رودخانهها.

0:00:52.138,0:00:55.420
اما جداسازی همه مخلوطها[br]به این سادگی نیست.

0:00:55.420,0:00:56.836
در برخی موارد،

0:00:56.836,0:01:01.499
ما میتوانیم ازتفاوت بین خواص فیزیکی[br]یک مخلوط بهره بگیریم،

0:01:01.499,0:01:03.176
مانند اندازه ذرات،

0:01:03.176,0:01:04.112
چگالی،

0:01:04.112,0:01:05.684
یا نقطه جوش

0:01:05.684,0:01:07.712
برای استخراج ماده مورد نیاز.

0:01:07.712,0:01:09.126
نفت خام که ترکیبی از مواد

0:01:09.126,0:01:11.581
مختلف هیدروکربن هست در نظر بگیرید.

0:01:11.581,0:01:13.448
برخی از آنها برای سوخت ارزشمند هستند،

0:01:13.448,0:01:17.665
و برخی دیگر مواد خامی مناسب [br]برای تولید نیروی برق هستند.

0:01:17.665,0:01:21.491
برای جداسازی آنها،[br]کارشناشان تکیه بر ویژگی مهم دارند.

0:01:21.491,0:01:25.676
هیدروکربنهای مختلف در درجه [br]حرارتهای مختلف به جوش میآیند.

0:01:25.676,0:01:29.925
در طول فرأیند جوش، هریک از [br]مواد دریک نقطه جوش دقیق تبخیر میشوند،

0:01:29.925,0:01:32.794
سپس به طور جداگانه سرازیز ظرفی میشوند

0:01:32.794,0:01:35.947
و ماده جمعاوری شده [br]هنگامی که سرد شد مایع میشود.

0:01:35.947,0:01:38.776
روشهای جداسازی ما را به دریا نیز میبرد.

0:01:38.776,0:01:41.054
برخی از کشورهایی[br]کم آب و مواجه با خشکسالی،

0:01:41.054,0:01:44.024
اقیانوس تنها منبع موجود آب است.

0:01:44.024,0:01:46.883
اما البته که، انسان نمیتواند [br]آب شور را بخورد.

0:01:46.883,0:01:48.658
یک راه برای حل این مشکل

0:01:48.658,0:01:52.877
این است که نمک را از آب با استفاده از[br]روش اسمز وارونه(خاصیت نفوذ و حلول) گرفت،

0:01:52.877,0:01:56.869
یک فرایند که مواد موجود در آب را[br]با توجه به اندازه آنها از هم جدا میکند.

0:01:56.869,0:02:00.405
غشایی با روزنههایی بزرگتر از ذرات آب،

0:02:00.405,0:02:02.560
اما کوچکتر از ذرات نمک هست

0:02:02.560,0:02:05.430
که تنها اجازه میدهد آب شیرین[br]از داخل روزنهها عبور کند،

0:02:05.430,0:02:09.263
و آب غیرآشامیدنی را به[br]نجات دهنده زندگی تبدیل میکند.

0:02:09.263,0:02:11.093
درهمین حال در جهان پزشکی،

0:02:11.093,0:02:15.282
آزمایش خون ابزاری حیاتی[br]برای ارزیابی سلامت افراد است،

0:02:15.282,0:02:17.921
اما پزشکان معمولا نمیتوانند[br]نمونه خون را آزمایش کنند

0:02:17.921,0:02:20.527
مگر اینکه سلولهای جامد موجود در خون را

0:02:20.527,0:02:23.169
از پلاسمای مایعی که[br]آنها در آن حل شدهاند جدا کنند.

0:02:23.169,0:02:27.902
برای انجام این، یک نیروی چرخشی قدرتمند[br]بر لوله آزمایش اعمال میشود،

0:02:27.902,0:02:30.861
و باعث میشود مواد سنگینتر[br]با تراکم بالاتر،

0:02:30.861,0:02:32.244
مانند سلولهای خون،

0:02:32.244,0:02:35.236
از محور چرخش فاصله بگیرند.

0:02:35.236,0:02:38.267
در حالی که مواد سبکتر[br]با تراکم کمتر،

0:02:38.267,0:02:39.486
مانند پلاسما،

0:02:39.486,0:02:41.545
به مرکز محور نزدیکتر میشوند.

0:02:41.545,0:02:43.611
و محتویات لوله به وضوح جدا میشوند،

0:02:43.611,0:02:48.016
و سلولهای خون و پلاسمای مایع میتوانند[br]بطور جداگانه مورد آزمایش قرار گیرند.

0:02:48.016,0:02:51.306
اما گاهی، برعکس نفت، آب دریا و خون،

0:02:51.306,0:02:53.712
بخشی از مخلوطها که [br]میخواهم آنها را جدا کنیم

0:02:53.712,0:02:56.287
خواص فیزیکی مشابهی دارند.

0:02:56.287,0:03:01.406
در این موارد، تنها راه جدا کردن یک ماده[br]استفاده از روش جداسازی شیمیاییست،

0:03:01.406,0:03:05.074
یک فرآینده پیچیده که تکیه بر[br]واکنشهای منحصر بفرد

0:03:05.074,0:03:09.322
بین ترکیبات داخل مخلوط و دیگر مواد دارد.

0:03:09.322,0:03:11.995
یکی از این روشها کروماتوگرافیست،

0:03:11.995,0:03:16.023
یک ابزار علمی پزشکی قانونی که از آن برای[br]بررسی صحنههای جرم و جنایت استفاده میشود.

0:03:16.023,0:03:18.566
آنها شواهد جمعآوری شده[br]را در گاز حل میکنند

0:03:18.566,0:03:21.334
و میتوانند ترکیبات را بررسی و تحلیل کنند

0:03:21.334,0:03:24.774
زیرا بر اساس خواص شیمایی منحصر بفرد مواد

0:03:24.774,0:03:26.930
آنها با سرعتهای متفاوت از هم جدا میشوند.

0:03:26.930,0:03:31.630
این اطلاعات سپس به دانشمندان میگوید که[br]دقیقا در صحنه جنایت چه چیزی وجود داشته،

0:03:31.630,0:03:34.333
و اغلب به شناخت هویت مقصر کمک میکند.

0:03:34.333,0:03:37.298
روشهای جداسازی تنها برای صنعت،

0:03:37.298,0:03:38.257
زیربناها،

0:03:38.257,0:03:39.195
پزشکی،

0:03:39.195,0:03:40.518
و عدالت بکار نمیرود.

0:03:40.518,0:03:43.867
بلکه یکی از فنی ترین پروژه های [br]بلند پروازانه در طول تاریخ بشر

0:03:43.867,0:03:48.528
استفاده از روش جداسازی [br]برای پاسخ به این سوال اساسی است که،

0:03:48.528,0:03:51.237
« جهان از چه ساخته شده ؟»

0:03:51.237,0:03:54.158
با شتاب دادن به ذارت[br]تا سرعتهای بسیار بالا

0:03:54.158,0:03:56.788
و کوباندن آنها به یکدیگر،

0:03:56.788,0:04:00.443
ما می توانیم آنها را [br]به قطعات تشکیل دهنده شان بشکنیم.

0:04:00.443,0:04:03.561
و اگر ما در این کار موفق شویم، [br]بعد از آن چه خواهد شد؟

0:04:03.561,0:04:05.427
آیا بنیادی ترین ذره وجود دارد؟

0:04:05.427,0:04:08.040
و اگر چنین است،[br]از چه چیزی ساخته شده است؟