1
00:00:08,380 --> 00:00:10,347
Hteo bih da vam pričam o nečemu

2
00:00:10,776 --> 00:00:12,192
prilično važnom.

3
00:00:13,976 --> 00:00:15,833
Počnimo odavde.

4
00:00:16,882 --> 00:00:18,633
Pre 65 miliona godina

5
00:00:18,657 --> 00:00:19,890
(Smeh)

6
00:00:19,914 --> 00:00:22,891
dinosaurusi su imali loš dan.

7
00:00:22,915 --> 00:00:25,513
(Smeh)

8
00:00:25,537 --> 00:00:28,866
Kamenčina prečnika deset kilometara

9
00:00:28,890 --> 00:00:32,657
koja se kretala oko 50 puta
brže od brzine metka,

10
00:00:32,681 --> 00:00:34,414
tresnula je u Zemlju.

11
00:00:34,438 --> 00:00:36,865
U jedom trenutku je oslobodila
svu svoju energiju,

12
00:00:36,889 --> 00:00:40,425
bila je to neverovatna eksplozija.

13
00:00:40,449 --> 00:00:43,309
Da uzmete kompletno
nuklearno naoružanje napravljeno

14
00:00:43,333 --> 00:00:44,771
na vrhuncu Hladnog rata,

15
00:00:44,795 --> 00:00:48,816
sakupite ga zajedno
i aktivirate u istom trenutku,

16
00:00:48,840 --> 00:00:51,043
to bi bio jedan milioniti deo

17
00:00:51,067 --> 00:00:53,832
energije koja je tada bila oslobođena.

18
00:00:54,237 --> 00:00:57,598
Bio je to izuzetno loš dan za dinosauruse.

19
00:00:58,818 --> 00:01:01,275
Deset kilometara
širok kamen je veoma veliki.

20
00:01:01,299 --> 00:01:02,704
Svi mi živimo ovde u Bolderu.

21
00:01:02,728 --> 00:01:05,480
Ukoliko pogledate kroz prozor,
videćete planinu Longs Pik,

22
00:01:05,504 --> 00:01:06,954
verovatno je znate.

23
00:01:06,978 --> 00:01:09,897
Sad, iskopajmo Longs Pik
i izdvojmo je u kosmos.

24
00:01:09,921 --> 00:01:12,282
Uzmimo Miker, planinu Miker.

25
00:01:12,612 --> 00:01:15,289
Dodajmo je tamo i stavimo i nju u kosmos,

26
00:01:15,313 --> 00:01:18,444
i Mont Everest, i K2,

27
00:01:18,468 --> 00:01:20,018
I indijske vrhove.

28
00:01:20,042 --> 00:01:22,019
Sada tek počinjete da dobijate predstavu

29
00:01:22,043 --> 00:01:23,884
o koliko kamenja pričamo, razumete?

30
00:01:23,908 --> 00:01:25,348
Znamo da je bio toliko veliki

31
00:01:25,372 --> 00:01:27,983
zbog siline udara
i kratera koji je ostavio.

32
00:01:28,007 --> 00:01:30,364
Udario je u ono
što mi poznajemo kao Jukatan,

33
00:01:30,388 --> 00:01:31,889
u Meksičkom zalivu.

34
00:01:32,387 --> 00:01:34,597
Ovde možete videti,
tamo je poluostrvo Jukatan,

35
00:01:34,621 --> 00:01:37,240
ukoliko prepoznajete Konzumel
tamo na istočnoj obali.

36
00:01:37,264 --> 00:01:39,740
Ovoliko je bio veliki krater.

37
00:01:40,665 --> 00:01:41,815
Evo ga.

38
00:01:43,061 --> 00:01:44,239
Bio je ogroman.

39
00:01:44,263 --> 00:01:47,209
Da biste dobili osećaj veličine, u redu,

40
00:01:47,233 --> 00:01:50,812
osamdeset kilometara na vrhu,
stotinu kilometara pri dnu.

41
00:01:50,836 --> 00:01:53,873
Ovo je bilo 300 kilometara
u prečniku - 200 milja -

42
00:01:53,897 --> 00:01:57,333
neverovatan krater koji je izbacio
ogromnu količinu zemlje

43
00:01:57,357 --> 00:01:59,732
koja se rasprskala unaokolo planete,

44
00:01:59,756 --> 00:02:02,062
a zatim zapalio požare po celoj planeti,

45
00:02:02,086 --> 00:02:04,319
izbacio dovoljno prašine da zamrači Sunce.

46
00:02:04,343 --> 00:02:07,770
Uništio je 75 procenata
svih vrsta na Zemlji.

47
00:02:08,781 --> 00:02:11,585
Ali nisu svi asteroidi toliko veliki.

48
00:02:11,609 --> 00:02:13,484
Neki su manji.

49
00:02:13,868 --> 00:02:16,730
Ovo je jedan koji je prošao

50
00:02:16,754 --> 00:02:18,781
preko Sjedinjenih Država

51
00:02:18,805 --> 00:02:21,194
oktobra 1992.

52
00:02:21,218 --> 00:02:22,892
Pojavio se jednog petka uveče.

53
00:02:22,916 --> 00:02:24,187
Zašto je to važno?

54
00:02:24,211 --> 00:02:26,317
Zato što su tada video kamere

55
00:02:26,341 --> 00:02:28,018
tek postajale popularne

56
00:02:28,042 --> 00:02:30,439
i ljudi bi ih poneli,
roditelji bi ih poneli,

57
00:02:30,463 --> 00:02:33,772
na utakmice svoje dece
da bi ih snimili dok igraju fudbal.

58
00:02:33,796 --> 00:02:35,989
I budući da se pojavio u petak,

59
00:02:36,013 --> 00:02:38,585
bili su u prilici da snime

60
00:02:38,609 --> 00:02:40,269
kako se razlamao dok je preletao

61
00:02:40,293 --> 00:02:42,611
preko zapadne Virdžinije,
Merilenda, Pensilvanije

62
00:02:42,635 --> 00:02:44,491
i Nju Džersija sve dok nije ovo učinio

63
00:02:44,515 --> 00:02:45,766
automobilu u Njujorku.

64
00:02:45,790 --> 00:02:47,857
(Smeh)

65
00:02:47,881 --> 00:02:50,800
Svakako, ovo nije krater
širok 320 kilometara,

66
00:02:50,824 --> 00:02:52,682
ali ipak možete videti kamen

67
00:02:52,706 --> 00:02:54,184
koji stoji pored,

68
00:02:54,208 --> 00:02:55,881
otprilike veličine fudbalske lopte,

69
00:02:55,905 --> 00:02:58,206
koji je pogodio onaj automobil
i pričinio štetu.

70
00:02:58,230 --> 00:02:59,835
Ovo je verovatno bilo veličine

71
00:02:59,859 --> 00:03:01,825
školskog autobusa kada se pojavilo.

72
00:03:01,849 --> 00:03:04,001
Razlomilo se usled atmosferskog pritiska,

73
00:03:04,025 --> 00:03:07,841
razmrvilo i raspalo na komadiće
i učinilo neku štetu.

74
00:03:07,865 --> 00:03:10,235
Svakako, ne biste voleli
da vam je pao na nogu

75
00:03:10,259 --> 00:03:13,305
ili glavu, jer bi vas ozbiljno povredilo.

76
00:03:13,329 --> 00:03:14,795
A, to bi bilo loše.

77
00:03:15,292 --> 00:03:17,650
Na sreću ne bi uništilo
celokupni život na Zemlji,

78
00:03:17,674 --> 00:03:18,859
tako da je u redu.

79
00:03:18,883 --> 00:03:22,217
Ali ipak, nije potrebno nešto
prečnika deset kilometara

80
00:03:22,241 --> 00:03:23,522
da bi učinilo mnogo štete.

81
00:03:23,546 --> 00:03:25,827
Postoji srednja veličina, između kamenčića

82
00:03:25,851 --> 00:03:27,260
i ogromnih stena,

83
00:03:27,284 --> 00:03:31,134
i zapravo, ako je neko od vas
ikada posetio Vinslou u Arizoni,

84
00:03:31,158 --> 00:03:34,639
tamo je krater u pustinji
koji je toliko poznat

85
00:03:34,663 --> 00:03:37,198
da je nazvan Meteor krater.

86
00:03:37,222 --> 00:03:40,500
Da biste dobili osećaj veličine,
on je širok oko jedan ipo kilometar.

87
00:03:40,524 --> 00:03:43,526
Ukoliko pogledate na vrh, tamo je parking,

88
00:03:43,550 --> 00:03:46,202
a ono tamo su kamp-vozila.

89
00:03:46,770 --> 00:03:49,550
Znači da je oko kilometar ipo širok,
a 180 metara dubok.

90
00:03:49,574 --> 00:03:54,977
Objekat koji ga je stvorio
je verovatno bio prečnika 27 do 45 metara,

91
00:03:55,001 --> 00:03:58,658
grubo veličine ovog "Meki" auditorijuma.

92
00:03:58,682 --> 00:04:01,305
Došao je neverovatnom brzinom,

93
00:04:01,329 --> 00:04:03,609
tresnuo u površinu, razleteo se

94
00:04:03,633 --> 00:04:07,405
i eksplodirao energijom otprilike
nuklearne bombe od 20 megatona -

95
00:04:07,429 --> 00:04:09,021
veoma moćne bombe.

96
00:04:09,045 --> 00:04:11,184
Ovo se desilo pre 50.000 godina,

97
00:04:11,208 --> 00:04:14,090
tako da je verovatno ubilo
nekoliko bufala ili antilopa

98
00:04:14,114 --> 00:04:16,686
ili nečeg sličnog tamo u pustinji,

99
00:04:16,710 --> 00:04:19,882
ali verovatno nije uzrokovao
globalnu pustoš.

100
00:04:20,414 --> 00:04:24,147
Ispostavilo se da oni ne moraju
da udare u zemlju

101
00:04:24,171 --> 00:04:25,713
da bi učinili mnogo štete.

102
00:04:25,737 --> 00:04:29,784
1908. iznad Sibira,
u blizini regiona Tunguska -

103
00:04:29,808 --> 00:04:32,952
za vas koji ste obožavaoci Dena Akrojda
i gledali "Ghoustbusterse"

104
00:04:32,976 --> 00:04:35,485
kada je pričao o najvećem
među-dimenzionalnom prolazu

105
00:04:35,509 --> 00:04:40,082
od eksplozije u Sibiru 1909,
rekao je pogrešan datum, ali nema veze.

106
00:04:40,508 --> 00:04:42,825
Bilo je to 1908. Nije bitno. Izdržaću.

107
00:04:43,620 --> 00:04:45,343
(Smeh)

108
00:04:45,367 --> 00:04:48,447
Drugi kamen je došao u Zemljinu atmosferu,

109
00:04:48,471 --> 00:04:50,472
i ovaj je eksplodirao iznad površine,

110
00:04:50,496 --> 00:04:52,985
nekoliko kilometara iznad Zemljinog tla.

111
00:04:53,009 --> 00:04:58,216
Vrelina eksplozije je zapalila šumu ispod

112
00:04:58,240 --> 00:05:01,315
i razvila talas koji je oborio drveće

113
00:05:01,339 --> 00:05:04,397
na površini od nekoliko stotina
kvadratnih kilometara.

114
00:05:04,421 --> 00:05:06,303
Ovo je učinilo ogromnu štetu.

115
00:05:06,327 --> 00:05:08,201
Ponovo, ovo je bio kamen otprilike

116
00:05:08,225 --> 00:05:11,121
veličine ovog auditorijuma u kojem sedimo.

117
00:05:11,145 --> 00:05:13,147
Meteor je bio sačinjen od metala,

118
00:05:13,171 --> 00:05:15,952
metal je mnogo tvrđi, tako da je uspeo
da stigne do zemlje.

119
00:05:15,976 --> 00:05:18,691
Onaj iznad Tunguske
je verovatno bio sačinjen od kamena,

120
00:05:18,715 --> 00:05:21,382
a on se mnogo lakše mrvi,
tako da se razleteo u vazduhu.

121
00:05:21,406 --> 00:05:25,641
Bilo kako, ovo su ogromne
eksplozije, 20 megatona.

122
00:05:25,665 --> 00:05:27,782
Kada eksplodiraju,

123
00:05:27,806 --> 00:05:31,188
oni neće napraviti
globalnu ekološku katastrofu.

124
00:05:31,212 --> 00:05:33,754
Oni neće učiniti ništa slično
uništenju dinosaurusa.

125
00:05:33,778 --> 00:05:35,576
Oni jednostavno nisu dovoljno krupni.

126
00:05:35,600 --> 00:05:38,529
Ali, učinice globalnu, ekonomsku štetu,

127
00:05:38,553 --> 00:05:41,086
zato što nije neophodno da nas udare

128
00:05:41,110 --> 00:05:42,603
kako bi pričinili ovakvu štetu.

129
00:05:42,627 --> 00:05:45,325
Ne moraju da učine globalno uništenje.

130
00:05:45,349 --> 00:05:48,921
Ukoliko neki od njih igde udari,
proizveo bi paniku.

131
00:05:48,945 --> 00:05:51,430
Ali, ako bi prešao
iznad grada, važnog grada -

132
00:05:51,454 --> 00:05:53,503
nije da su neki gradovi važniji od drugih,

133
00:05:53,527 --> 00:05:55,301
ali od nekih zavisimo više od drugih

134
00:05:55,325 --> 00:05:57,234
na globalnoj, ekonomskoj skali -

135
00:05:57,258 --> 00:05:59,764
to bi nam moglo pričiniti ogromnu štetu,

136
00:05:59,788 --> 00:06:01,788
nama kao civilizaciji.

137
00:06:02,422 --> 00:06:05,811
Dakle, sada kada sam vas nasmrt uplašio...

138
00:06:05,835 --> 00:06:07,057
(Smeh)

139
00:06:07,081 --> 00:06:08,852
šta bismo mogli učiniti?

140
00:06:09,183 --> 00:06:11,185
Ovo je potencijalna pretnja.

141
00:06:11,209 --> 00:06:14,334
Primetićete da nismo imali
katastrofalan udar

142
00:06:14,358 --> 00:06:17,580
kao onaj koji je uništio dinosauruse
u poslednjih 65 miliona godina.

143
00:06:17,604 --> 00:06:18,773
Oni su veoma retki.

144
00:06:18,797 --> 00:06:20,401
Manji se događaju mnogo češće,

145
00:06:20,425 --> 00:06:22,920
ali na milenijumskoj skali,

146
00:06:22,944 --> 00:06:26,379
verovatno svakih nekoliko vekova
ili nekoliko hiljada godina,

147
00:06:26,403 --> 00:06:28,523
ali ipak je to nešto
čega moramo biti svesni.

148
00:06:28,547 --> 00:06:29,699
Šta možemo da učinimo?

149
00:06:29,723 --> 00:06:32,002
Prvo moramo da ih pronađemo.

150
00:06:32,026 --> 00:06:35,954
Ovo je slika asteroida
koji nas je prošao 2009.

151
00:06:36,431 --> 00:06:38,280
Evo ga ovde.

152
00:06:38,304 --> 00:06:41,359
Ovo bi trebalo da je animirano,
ali je u redu i ovako.

153
00:06:41,383 --> 00:06:43,919
Možete primetiti da je poprilično nejasno.

154
00:06:43,943 --> 00:06:46,198
Ne znam da li možete
videti iz poslednjeg reda.

155
00:06:46,222 --> 00:06:47,644
Ovo su samo zvezde.

156
00:06:47,668 --> 00:06:50,476
Ovo je kamen koji je bio
oko 28 metara u prečniku

157
00:06:50,500 --> 00:06:53,500
znači otprilike, veličine onoga
koji se razleteo iznad Tunguske

158
00:06:53,524 --> 00:06:55,590
i koji je pogodio Arizonu
pre 50.000 godina.

159
00:06:55,614 --> 00:06:56,796
Oni su nejasni.

160
00:06:56,820 --> 00:06:59,144
Teško se vide, a nebo je zaista ogromno.

161
00:06:59,168 --> 00:07:01,144
Mi moramo prvo da ih uočimo.

162
00:07:01,168 --> 00:07:03,297
Dobra vest je da ih tražimo.

163
00:07:03,321 --> 00:07:05,773
NASA je namenila novac za ovo.

164
00:07:05,797 --> 00:07:09,286
Nacionalna naučna fondacija i druge zemlje
su veoma zainteresovane za ovo.

165
00:07:09,310 --> 00:07:12,066
Gradimo teleskope
koji će tražiti ovu pretnju.

166
00:07:12,090 --> 00:07:14,918
To je odličan prvi korak,
ali šta je drugi korak?

167
00:07:14,942 --> 00:07:17,508
Drugi korak je da primetimo
onaj koji ide prema nama,

168
00:07:17,532 --> 00:07:18,717
moramo ga zaustaviti.

169
00:07:18,741 --> 00:07:19,893
Šta da uradimo?

170
00:07:19,917 --> 00:07:21,824
Verovatno ste čuli za asteroid Apofiz.

171
00:07:21,848 --> 00:07:23,968
Ukoliko niste, čućete.

172
00:07:24,675 --> 00:07:27,954
Ako ste čuli za kalendar Maja
i apokalipsu 2012, čućete i za Apofiz,

173
00:07:27,978 --> 00:07:31,269
zato što su vezani
za teoriju o sudnjem danu.

174
00:07:31,293 --> 00:07:33,589
(Smeh)

175
00:07:33,613 --> 00:07:36,684
Apofiz je asteroid koji je otkriven 2004.

176
00:07:36,708 --> 00:07:39,118
Otprilike je 230 metara u prečniku,

177
00:07:39,142 --> 00:07:40,976
znači da je prilično krupan, razumete,

178
00:07:41,000 --> 00:07:42,746
veći od fudbalskog stadiona -

179
00:07:42,770 --> 00:07:46,265
i proći će pored Zemlje u aprilu 2029.

180
00:07:46,289 --> 00:07:50,017
Proći će pored nas toliko blizu
da će u stvari proći ispod

181
00:07:50,041 --> 00:07:51,716
naših meteoroloških satelita.

182
00:07:51,740 --> 00:07:55,470
Zemljina gravitacija
će zakriviti njegovu putanju toliko,

183
00:07:55,494 --> 00:07:59,375
da je moguće da, ukoliko
prođe ovaj region u svemiru,

184
00:07:59,399 --> 00:08:02,874
ovaj region u obliku pasulja
poznat kao ključaonica,

185
00:08:02,898 --> 00:08:05,364
Zemljina gravitacija
će ga zakriviti sasvim dovoljno

186
00:08:05,388 --> 00:08:09,033
da sedam godina kasnije,
13. aprila, a to je petak, primetiću,

187
00:08:09,057 --> 00:08:10,453
godine 2036 -

188
00:08:10,477 --> 00:08:11,483
(Smeh)

189
00:08:11,508 --> 00:08:13,886
tako nešto ne možete planirati -

190
00:08:13,910 --> 00:08:15,783
da će nas Apofiz pogoditi.

191
00:08:15,807 --> 00:08:17,926
On je prečnika 250 metara,

192
00:08:17,950 --> 00:08:20,196
znači učinio bi nevrovatnu štetu.

193
00:08:20,220 --> 00:08:22,887
Dobra vest je da verovatnoća
da će proći kroz ključaonicu

194
00:08:22,911 --> 00:08:26,175
i pogoditi nas sledeći put
kada naiđe, je jedan od milion, otprilike,

195
00:08:26,199 --> 00:08:27,369
veoma, veoma slaba,

196
00:08:27,393 --> 00:08:30,526
tako da ja lično nisam budan noćima
zbog brige o ovome.

197
00:08:30,550 --> 00:08:32,175
Ja mislim da Apofiz nije problem.

198
00:08:32,199 --> 00:08:35,423
U stvari, Apofiz je prikriveni blagoslov,

199
00:08:35,447 --> 00:08:37,996
zato što nas je upozorio
na opasnosti od asteroida.

200
00:08:38,020 --> 00:08:40,145
Ovaj je otkriven pre svega nekoliko godina

201
00:08:40,169 --> 00:08:42,597
i mogao bi nas pogoditi
u narednih nekoliko godina.

202
00:08:42,621 --> 00:08:45,659
Neće, ali nam daje šansu
da proučimo ovakve asteroide.

203
00:08:45,683 --> 00:08:48,361
Uistinu mi nismo razumeli ove ključaonice,

204
00:08:48,385 --> 00:08:51,432
ali sada ih razumemo, a to je veoma važno,

205
00:08:51,456 --> 00:08:53,964
jer kako da zaustavimo ovakve asteroide?

206
00:08:53,988 --> 00:08:55,410
I da vas pitam,

207
00:08:55,434 --> 00:08:56,956
šta radite ako stojite na putu

208
00:08:56,980 --> 00:08:58,989
i automobil ide prema vama? Šta radite?

209
00:08:59,013 --> 00:09:00,302
Ovo.

210
00:09:00,326 --> 00:09:02,327
Pomerite se i automobil prođe pored vas.

211
00:09:02,375 --> 00:09:04,839
Ali ne možemo pomeriti Zemlju,
barem ne jednostavno,

212
00:09:04,839 --> 00:09:06,635
ali možemo pomeriti mali asteroid.

213
00:09:06,659 --> 00:09:08,886
U stvari, to smo već radili.

214
00:09:08,910 --> 00:09:12,894
Godine 2005, NASA je lansirala sondu
nazvanu "Deep Impact",

215
00:09:12,918 --> 00:09:17,361
koja se sudarila i zarila
jedan svoj deo u središte komete.

216
00:09:17,385 --> 00:09:19,274
Komete su prilično slične asteroidima.

217
00:09:19,298 --> 00:09:21,429
Svrha nije bila da se ona
skrene sa putanje.

218
00:09:21,453 --> 00:09:24,644
Svrha je bila napraviti krater
i izdvojiti materijal

219
00:09:24,668 --> 00:09:27,167
i videti šta je ispod površine ove komete,

220
00:09:27,191 --> 00:09:28,827
o čemu smo naučili mnogo.

221
00:09:28,851 --> 00:09:33,151
Malo smo pomerili kometu,
ne mnogo, ali to i nije bio cilj.

222
00:09:33,175 --> 00:09:34,929
Međutim, razmislite o ovome.

223
00:09:34,953 --> 00:09:39,430
Ona kruži oko Sunca brzinom
15 ili 20 kilometara u sekundi.

224
00:09:39,454 --> 00:09:41,727
Lansirali smo sondu i pogodili je.

225
00:09:42,056 --> 00:09:44,802
Zamislite koliko je to teško,
ali smo uspeli.

226
00:09:44,826 --> 00:09:46,593
To znači da možemo to učiniti ponovo.

227
00:09:46,617 --> 00:09:49,303
Ukoliko primetimo asteroid
koji dolazi prema nama,

228
00:09:49,327 --> 00:09:50,758
i ide pravo na nas,

229
00:09:50,782 --> 00:09:52,485
i imamo samo dve godine,

230
00:09:52,509 --> 00:09:53,803
tras, pogodak.

231
00:09:53,827 --> 00:09:56,317
Možete pomisliti -
ukoliko gledate filmove,

232
00:09:56,341 --> 00:09:57,342
(Smeh)

233
00:09:57,366 --> 00:09:59,960
možete pomisliti, zašto
ne upotrebimo nuklearno oružje?

234
00:09:59,984 --> 00:10:02,333
Pa, možemo to pokušati,
ali problem je u vremenu.

235
00:10:02,357 --> 00:10:04,373
Ako ispalimo nuklearno
oružje na ovu stvar,

236
00:10:04,397 --> 00:10:07,000
moramo ga aktivirati
u nekoliko milisekundi tolerancije

237
00:10:07,024 --> 00:10:08,199
ili ćemo je promašiti.

238
00:10:08,223 --> 00:10:10,145
A ima tu i mnogo drugih problema sa tim.

239
00:10:10,169 --> 00:10:11,415
To je jako teško uraditi.

240
00:10:11,439 --> 00:10:13,470
Ali samo pogoditi nešto? To je veoma lako.

241
00:10:13,494 --> 00:10:15,894
Verujem da čak i NASA to može,
dokazali su da mogu.

242
00:10:15,918 --> 00:10:16,919
(Smeh)

243
00:10:16,943 --> 00:10:19,957
Problem je, šta ako pogodimo
ovaj asteroid,

244
00:10:19,981 --> 00:10:21,341
promenimo mu putanju,

245
00:10:21,365 --> 00:10:22,968
premerimo orbitu i otkrijemo,

246
00:10:22,992 --> 00:10:25,158
uh, da, upravo smo ga
gurnuli kroz ključaonicu

247
00:10:25,182 --> 00:10:27,183
i sada će nas pogoditi za tri godine.

248
00:10:27,207 --> 00:10:29,765
Pa, po mom mišljenju, to je u redu, OK?

249
00:10:29,789 --> 00:10:31,603
Neće nas pogoditi kroz šest meseci.

250
00:10:31,627 --> 00:10:32,778
I to je dobro.

251
00:10:32,802 --> 00:10:35,619
Sada imamo tri godine da smislimo nešto.

252
00:10:35,643 --> 00:10:37,095
Možemo ga još jednom pogoditi.

253
00:10:37,119 --> 00:10:38,349
To je pomalo lutrija.

254
00:10:38,373 --> 00:10:41,853
Možemo ga gurnuti u treću ključaonicu
ili slično, pa to nećemo uraditi.

255
00:10:41,877 --> 00:10:45,463
A ovo je deo, deo koji ja prosto volim.

256
00:10:45,487 --> 00:10:47,834
(Smeh)

257
00:10:47,858 --> 00:10:49,859
Nakon velikog mačo, "Grrrrrr TRAS!

258
00:10:49,883 --> 00:10:52,320
Udarićemo ga posred lica",

259
00:10:52,344 --> 00:10:55,201
ipak ćemo doneti plišane rukavice.

260
00:10:55,225 --> 00:10:57,074
(Smeh)

261
00:10:57,098 --> 00:10:59,630
Postoji grupa naučnika
i inženjera i astronauta

262
00:10:59,654 --> 00:11:02,280
koji sebe nazivaju Fondacija B612

263
00:11:02,304 --> 00:11:05,224
Vi koji ste pročitali "Malog princa",
razumećete, nadam se.

264
00:11:05,248 --> 00:11:07,674
Mali princ je živeo na asteroidu
koji se zvao B612.

265
00:11:08,336 --> 00:11:10,907
Ovo su pametni ljudi - muškarci i žene -

266
00:11:10,931 --> 00:11:12,814
astronauti, kao što rekoh, inženjeri.

267
00:11:13,320 --> 00:11:16,280
Rasti Šveikart, koji je bio astronaut
na Apolu 9, i on je ovde.

268
00:11:16,304 --> 00:11:19,272
Den Darda, moj prijatelj
koji je napravio ovu sliku, radi ovde,

269
00:11:19,296 --> 00:11:22,245
u Jugozapadnom istraživačkom
centru u Bolderu, u Ulici Volnat.

270
00:11:22,269 --> 00:11:23,833
On je napravio ovu sliku za ovo

271
00:11:23,857 --> 00:11:26,338
i on je zapravo jedan od astronoma
koji radi za njih.

272
00:11:26,362 --> 00:11:29,205
Ukoliko vidimo asteroid
koji će pogoditi Zemlju

273
00:11:29,229 --> 00:11:31,195
i ukoliko imamo dovoljno vremena,

274
00:11:31,219 --> 00:11:33,346
možemo ga pogoditi
i pomeriti u bolju orbitu.

275
00:11:33,370 --> 00:11:37,996
I onda ćemo lansirati sondu
koja je teška tonu ili dve.

276
00:11:38,020 --> 00:11:41,071
Ne mora da bude ogromna -
par tona, ne prevelika -

277
00:11:41,095 --> 00:11:42,913
i parkiraćemo je u blizini asteroida.

278
00:11:42,937 --> 00:11:45,389
Nećemo sleteti na njega,
jer oni se prevrću i obrću.

279
00:11:45,413 --> 00:11:46,937
Veoma je teško sleteti na njih.

280
00:11:46,961 --> 00:11:48,746
Umesto toga samo ćemo im prići blizu.

281
00:11:48,770 --> 00:11:50,627
Gravitacija asteroida će povući sondu,

282
00:11:50,651 --> 00:11:52,761
a sonda ima masu od par tona.

283
00:11:52,785 --> 00:11:55,095
Ima veoma slabu gravitaciju,

284
00:11:55,119 --> 00:11:58,316
ali i to je dovoljno da povuče asteroid,

285
00:11:58,340 --> 00:12:00,023
a imamo i pripremljene rakete,

286
00:12:00,047 --> 00:12:03,246
tako da - ah, ovde možete jedva videti,
ali ovde su raketni otvori -

287
00:12:03,270 --> 00:12:06,287
i u osnovi, oni su povezani
njihovom sopstvenom gravitacijom,

288
00:12:06,311 --> 00:12:08,373
i ukoliko pomerimo sondu veoma polako,

289
00:12:08,397 --> 00:12:09,826
veoma, veoma nežno,

290
00:12:09,850 --> 00:12:14,593
možemo veoma lako pomeriti
kamen u sigurnu orbitu.

291
00:12:14,933 --> 00:12:16,951
Možemo ga čak i postaviti
u Zemljinu orbitu

292
00:12:16,975 --> 00:12:19,554
gde ga možemo iskopavati,
ali to je potpuno nova tema.

293
00:12:19,578 --> 00:12:21,888
(Smeh)

294
00:12:21,912 --> 00:12:23,661
Ali, obogatili bismo se!

295
00:12:23,685 --> 00:12:29,183
(Smeh)

296
00:12:29,207 --> 00:12:31,167
Mislite o tome.

297
00:12:31,929 --> 00:12:34,015
Ovo džinovsko kamenje leti tamo,

298
00:12:34,039 --> 00:12:36,575
i udara u nas, i čini nam štetu,

299
00:12:36,599 --> 00:12:38,468
ali mi smo naučili kako da uradimo ovo,

300
00:12:38,492 --> 00:12:40,845
a i posedujemo sve
potrebno da bismo to izveli.

301
00:12:40,869 --> 00:12:43,996
Imamo astronome raspoređene
sa teleskopima koji ih traže.

302
00:12:44,020 --> 00:12:45,184
Imamo pametne ljude,

303
00:12:45,208 --> 00:12:46,541
veoma, veoma pametne ljude,

304
00:12:46,565 --> 00:12:49,789
koji su zabrinuti za ovo
i pokušavaju da reše problem,

305
00:12:49,813 --> 00:12:51,599
a imamo tehnologiju da to uradimo.

306
00:12:51,623 --> 00:12:54,553
Zapravo, ova sonda ne može
da koristi hemijske rakete.

307
00:12:54,577 --> 00:12:56,754
One proizvode prejak
potisak, previše snage.

308
00:12:56,778 --> 00:12:58,889
Sonda bi jednostavno
nekontrolisano odletela.

309
00:12:58,913 --> 00:13:00,794
Izumeli smo nešto nazvano jonski pogon,

310
00:13:00,818 --> 00:13:03,457
a to je motor sa veoma,
veoma slabim potiskom.

311
00:13:03,481 --> 00:13:07,862
Stvara silu kao parče papira
na vašoj ruci, izuzetno slabu,

312
00:13:07,886 --> 00:13:10,788
ali može da radi mesecima i godinama,

313
00:13:10,812 --> 00:13:13,021
stvarajući veoma nežan potisak.

314
00:13:13,045 --> 00:13:15,652
Ako je neko ovde ljubitelj
originala "Zvezdanih staza",

315
00:13:15,676 --> 00:13:18,561
oni su naišli na vanzemaljski
brod koji je imao jonski pogon,

316
00:13:18,585 --> 00:13:20,938
a Spok je rekao, "Oni su veoma
tehnički usavršeni.

317
00:13:20,962 --> 00:13:23,375
Sa ovim pogonom, oni su
stotine godina ispred nas."

318
00:13:23,399 --> 00:13:25,025
Da, mi sada imamo jonski pogon.

319
00:13:25,049 --> 00:13:27,811
Nemamo Enterprajz,
ali za sada imamo jon pogon.

320
00:13:27,835 --> 00:13:32,496
(Aplauz)

321
00:13:32,520 --> 00:13:33,692
Spok.

322
00:13:33,716 --> 00:13:35,964
(Smeh)

323
00:13:35,988 --> 00:13:38,624
Dakle...

324
00:13:38,648 --> 00:13:43,227
to je razlika, to je razlika
između nas i dinosaurusa.

325
00:13:43,251 --> 00:13:45,447
Njima se ovo dogodilo.

326
00:13:45,471 --> 00:13:47,283
Ali ne mora da se dogodi nama.

327
00:13:47,307 --> 00:13:50,477
Razlika između dinosaurusa i nas

328
00:13:50,501 --> 00:13:52,637
je da mi imamo svemirski program

329
00:13:52,661 --> 00:13:54,383
i mi možemo da glasamo,

330
00:13:54,407 --> 00:13:56,867
i možemo da promenimo našu budućnost.

331
00:13:56,891 --> 00:13:58,380
(Smeh)

332
00:13:58,404 --> 00:14:00,467
Mi imamo sposobnost
da promenimo budućnost.

333
00:14:00,491 --> 00:14:02,424
Kroz 65 miliona godina

334
00:14:02,448 --> 00:14:06,427
naše kosti ne moraju
da skupljaju prašinu u muzeju.

335
00:14:06,451 --> 00:14:07,709
Mnogo vam hvala.

336
00:14:07,733 --> 00:14:10,661
(Aplauz)