0:00:00.000,0:00:01.760 Có rất nhiều tin mừng 0:00:01.760,0:00:04.866 xung quanh tốc độ kỉ lục của vắc xin cho Covid 19 0:00:04.866,0:00:08.195 một trong số đó đã bắt đầu đi vào đời sống ý tế 0:00:08.195,0:00:10.735 Nhưng vì đây là vắc xin mRNA 0:00:10.735,0:00:14.907 là một công nghệ còn khá mới mẻ chưa được sự dụng rộng rãi trước đây 0:00:14.907,0:00:16.576 Chúng tôi muốn giải thích cách hoạt động 0:00:16.576,0:00:17.960 và điều gì xảy ra với cơ thể bạn 0:00:17.960,0:00:20.241 từ khoảnh khắc kiêm tiêm chạm vào da bạn. 0:00:20.241,0:00:22.104 Giống như những vắc xin mà chúng ta từng thấy 0:00:22.104,0:00:25.390 những vắc xin này sẽ được tiêm vào bắp tay trên 0:00:25.390,0:00:27.107 Nhưng không giống những loại vắc xin điển hình 0:00:27.107,0:00:30.679 làm bất hoạt hay suy yếu cấu trúc của vi rút 0:00:30.679,0:00:34.382 Những vắc xin này sẽ phóng ra chất mang năng lượng gọi là mRNA ( RNA thông tin) 0:00:34.382,0:00:37.099 Vậy chính xác RNA thông tin làm gì? 0:00:37.099,0:00:41.302 Trong một tế bào bình thường của cơ thể có DNA trong nhân tế bào 0:00:41.302,0:00:44.174 và DNA này lưu trữ toàn bộ thông tin vá chỉ dẫn 0:00:44.174,0:00:46.700 quan trong để tế bào và cơ thể hoạt động 0:00:46.700,0:00:48.990 và sau cùng là những đặc điểm chỉ riêng ở bạn. 0:00:48.990,0:00:51.939 Và hệ thống bên trong tế bào đọc toàn bộ dữ liệu của DNA 0:00:51.939,0:00:54.446 và chuyển hóa thành mRNA 0:00:54.446,0:00:57.708 mRNA sẽ rời nhân và tiến vào tế bào chất. 0:00:57.708,0:01:00.884 Từ đây các Ribosome trong tế bào đọc RNA 0:01:00.884,0:01:04.530 dựa vào từng mã cụ thể mà hình thành nên chuối amino axit 0:01:04.530,0:01:06.979 Tự gấp lại để hình thành protein 0:01:06.979,0:01:08.919 giữ cho cơ thể sống và hoạt động. 0:01:08.919,0:01:11.071 Đây được gọi là quá trình phiên mã. 0:01:11.071,0:01:12.426 Trong thực tế, quá trình này 0:01:12.426,0:01:14.795 là quá trình đầu tiên vi rút lợi dụng 0:01:14.795,0:01:17.656 Chúng tiêm thông tin mang năng lượng vào bạn 0:01:17.656,0:01:21.523 và hệ thống trong tế bào tự động đọc chuỗi thông tin đó 0:01:21.523,0:01:24.580 và xây nên những protein giúp hình thành nhiều vi rút hơn. 0:01:24.580,0:01:25.645 Trở về với mũi tiêm 0:01:25.645,0:01:29.803 mRNA được tiêm vào cơ thể bạn nhờ vắc xin 0:01:29.803,0:01:32.138 cũng mang trong nó chỉ dẫn mang năng lượng 0:01:32.138,0:01:36.480 Nhưng trong trường hợp này chỉ là một phần nhỏ mã của vi rút 0:01:36.480,0:01:37.891 thay vì toàn bộ. 0:01:37.891,0:01:41.579 Bạn có thể thấy SARS-CoV-2 tiến hành như sau 0:01:41.579,0:01:42.861 với mũi gai 0:01:42.861,0:01:46.168 Và gai protein này thực chất vô hại 0:01:46.168,0:01:48.476 là những gì mà mRNA giải mã. 0:01:48.476,0:01:51.813 mRNA theo cách của nó xâm nhập vào tế bào chất của cơ thể 0:01:51.813,0:01:56.137 nơi mà ribosom đọc thông tin và bắt đầu tiến hành tạo ra gai protein 0:01:56.137,0:01:57.328 Một khi protein được tạo ra 0:01:57.328,0:01:58.892 Nó tiến tới màng tế bào 0:01:58.892,0:02:00.327 và tế bào của bạn bị phá vỡ 0:02:00.327,0:02:03.347 và phá hủy hướng dẫn mRNA 0:02:03.347,0:02:07.821 Vậy việc có một mảnh nhỏ của gai vi rút có tác dụng gì? 0:02:07.821,0:02:08.977 Nó cung cấp cho cơ thể bạn 0:02:08.977,0:02:10.933 hay cụ thể hơn, hệ thống miễn dịch 0:02:10.933,0:02:14.449 một bản xem trước của vi rút mà không gây ra bệnh. 0:02:14.449,0:02:17.139 Bỗng nhiên kháng thể của bạn sẽ nhận ra 0:02:17.139,0:02:19.219 và không còn tồn tại 0:02:19.219,0:02:20.795 sẽ là hồi chuông cảnh báo cho hệ thống miễn dịch 0:02:20.795,0:02:23.759 để nhận ra và chuẩn bị cơ thể trước vi rút thật sự 0:02:23.759,0:02:27.315 mà không cần phải tiếp xúc thực tế với con vi rút 0:02:27.315,0:02:29.562 Về bản chất hệ thống miễn dịch sẽ có màn mở đầu 0:02:29.562,0:02:31.337 bằng cách tạo ra kháng thể mạnh 0:02:31.337,0:02:34.212 có thể vô hiệu hóa và giết vi rút. 0:02:34.212,0:02:37.505 Và bộ nhớ của kháng thể sẽ được lưu trong tế bào B. 0:02:37.505,0:02:41.755 Vì thế nếu bạn bị nhiễm vi rút SARS-CoV-2 0:02:41.755,0:02:43.613 thi cơ thể bạn đã có lợi thế hơn. 0:02:43.613,0:02:46.101 Đây được gọi là phản ứng thích nghi của hệ miễn dịch. 0:02:46.101,0:02:48.875 Vì cơ thể bạn đã tiếp xúc với những gai protein trước đó 0:02:48.875,0:02:50.873 nên có thể biết điều gì phải làm. 0:02:50.873,0:02:52.576 Thực chất, những vắc xin mRNA 0:02:52.576,0:02:56.217 cho phép cơ thể tự bảo vệ khỏi sự lây nhiễm trong tương lai 0:02:56.217,0:02:57.501 mà không cần phải chịu rủi ro 0:02:57.501,0:03:00.395 hậu quả của bệnh dịch COVID-19. 0:03:00.395,0:03:03.330 Vậy thì tại sao vắt xin mRNA không được sự dụng trước đây? 0:03:03.330,0:03:04.761 Trong khi chúng khá mới mẻ 0:03:04.761,0:03:07.897 nhưng thực tế các nhà nghiên cứu đã không ngừng thí nghiệm chúng trong hàng thế kỉ 0:03:07.897,0:03:09.949 Trong quá khứ, chúng không được ổn định 0:03:09.949,0:03:12.578 Enzim trong cơ thể sẽ nhanh chóng phá hủy mRNA 0:03:12.578,0:03:14.250 nên mRNA cần có được vỏ bọc tốt. 0:03:14.250,0:03:15.542 Những vắc xin mRNA được trưng bày hôm nay 0:03:15.542,0:03:18.337 đã được bọc trong các hạt nano lipid 0:03:18.337,0:03:21.080 để bảo vệ mRNA không bị phân hủy. 0:03:21.080,0:03:23.744 Vì chúng bất ổn hơn các loại vắc xin khác 0:03:23.744,0:03:25.379 nên cần được giữ lạnh. 0:03:25.379,0:03:30.087 Ví dụ, vắc xin Pfizer cần giữ ở nhiệt độ -70º C 0:03:30.087,0:03:33.465 và ở nhiệt độ của tủ lạnh thông thường, chúng chỉ tồn tại khoảng 5 ngày. 0:03:33.465,0:03:35.458 Và dĩ nhiên, dịch bệnh toàn cầu 0:03:35.458,0:03:37.783 đã nâng số quỹ và tài nguyên 0:03:37.783,0:03:39.700 cần cho những loại vắc xin này 0:03:39.700,0:03:41.983 điều này tăng tốc sự phât triển của chúng. 0:03:41.983,0:03:45.216 Điều làm những vắc xin này hấp dẫn so với những loại khác 0:03:45.216,0:03:48.443 ở chỗ chúng có thể được tạo ra trong phòng thí nghiệm với vật liệu có sẵn 0:03:48.443,0:03:51.302 và nhanh hơn những loại vắc xin khác nhiều. 0:03:51.302,0:03:53.797 Thay vì phát triển vi rút hoàn toàn không lây nhiễm 0:03:53.797,0:03:55.270 rồi tiêm chúng vào cơ thể 0:03:55.270,0:03:58.238 thì những vắc xin mRNA này có thể vượt qua nhiều trở ngại 0:03:58.238,0:04:00.946 bằng cách sử dụng cơ thể một cách thông minh. 0:04:00.946,0:04:04.462 Và chi phí khá tiết kiệm khi tạo ra phân tử mRNA 0:04:04.462,0:04:06.131 hơn là bản thân protein 0:04:06.131,0:04:07.753 và còn có thể mở rộng qui mô 0:04:07.753,0:04:10.042 điều mà vô cùng hữu ích trong bối cảnh đại dịch 0:04:10.042,0:04:11.254 đang chờ một vắc xin. 0:04:11.254,0:04:13.131 Vậy thì nó có an toàn không? 0:04:13.131,0:04:15.472 Bởi đây là công nghệ còn khá mới mẻ 0:04:15.472,0:04:16.953 bạn có cần bận tâm đến vậy? 0:04:16.953,0:04:19.717 Đó là những gì giai đoạn thử nghiệm ban đầu trăn trở 0:04:19.717,0:04:22.574 không đơn thuần kiểm tra nó có hoạt động và tăng cường miễn dịch hay không 0:04:22.574,0:04:24.814 mà còn phải giảm tác dụng phụ xuống mức tối đa. 0:04:24.814,0:04:28.124 Giờ đây, khoảng 70 000 người đã được tiêm chủng 0:04:28.124,0:04:29.947 mà không hề có hệ lụy nghiêm trọng nào 0:04:29.947,0:04:32.900 Đã có báo trước rằng toàn bộ nghiên cứu chưa được xuất bản 0:04:32.900,0:04:34.188 khi đang quay video này. 0:04:34.188,0:04:36.899 Nhưng quan trọng hơn phải nhớ rằng dù vắc xin an toàn 0:04:36.899,0:04:39.183 cũng không đồng nghĩ với việc không mang lại cảm giác đau nhức nào. 0:04:39.183,0:04:41.405 Một số người đã tiêm chủng báo về cơ đau nhức 0:04:41.405,0:04:44.664 và hiên tại thì cần phải tiêm 2 mũi để đảm bảo độ hiệu quả. 0:04:44.664,0:04:47.463 Tôi đã thấy sự tương đồng lớn bởi giáo sư Shane Crotty, 0:04:47.463,0:04:48.982 người đang nghiên cứu vắc xin 0:04:48.982,0:04:49.980 và ngài nói rằng 0:04:49.980,0:04:52.705 "Tương tự như đi tập gym và luyện tập 0:04:52.705,0:04:54.219 và đau cơ 0:04:54.219,0:04:57.428 một chút đau đơn là tín hiệu tích cực rằng điều tốt đẹp sẽ diễn ra. 0:04:57.428,0:04:59.494 Đôi lúc cần phải rèn lấy khả năng miễn nhiễm 0:04:59.494,0:05:02.259 giống như việc bạn rất muốn một cánh tay cơ bắp." 0:05:02.259,0:05:04.782 Chúng tôi biết bạn đã luôn thắc mắc rất nhiều về những vắc xin này. 0:05:04.782,0:05:06.165 Chúng tôi cũng có câu hỏi 0:05:06.165,0:05:08.925 Vì vậy hi vọng với bạn những thông tin này hữu ích, ngắn gọn 0:05:08.925,0:05:10.024 và mang tính giáo dục. 0:05:10.024,0:05:13.220 Bởi vì đây là những điều giúp mọi thứ bớt mơ hồ và đáng sợ 0:05:13.220,0:05:15.004 trong thời gian ngắn. 0:05:15.004,0:05:16.675 Cảm ơn vì đã theo dõi 0:05:16.675,0:05:19.819 Nếu bạn muốn biết thêm thông tin về những vắc xin này, những bản thu của chúng tôi có ở trên Youtube. 0:05:19.819,0:05:20.915 Các bạn có thể thử xem. 0:05:20.915,0:05:22.531 Chúng tôi có vài tập về vắc xin. 0:05:22.531,0:05:24.340 Thực ra chúng tôi đồn về vắc xin 0:05:24.340,0:05:25.780 Vâng 0:05:25.780,0:05:28.237 Bạn sẽ thích nghe lời đồn về vắc xin. 0:05:28.237,0:05:30.621 Và hãy chắc chắn bạn đã thích video, đăng kí 0:05:30.621,0:05:32.953 và hẹn gặp bạn lần tới với nhiều thông tin khoa học hơn. 0:05:32.953,0:05:33.751 Tạm biệt.