0:00:06.876,0:00:12.132
ในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1942[br]เกษตรกรชาวเม็กซิโก ดิโอนิซีโอ พูลิโด

0:00:12.132,0:00:15.962
คิดว่าตนได้ยินเสียงฟ้าผ่า[br]มาจากไร่ข้าวโพดของเขา

0:00:15.962,0:00:19.740
ทว่าเสียงนั้นไม่ได้มาจากฟ้า

0:00:19.740,0:00:25.440
มันมาจากรอยแยกขนาดใหญ่ที่ปล่อยควัน [br]แก๊ส และหินออกมา

0:00:25.440,0:00:29.560
รอยแยกนี้จึงกลายเป็นที่รู้จัก[br]ในชื่อ ภูเขาไฟพาริคูติน

0:00:29.560,0:00:36.706
และอีก 9 ปีต่อมา ลาวาและขี้เถ้าของภูเขาไฟ[br]ได้ปกคลุมพื้นที่มากกว่า 200 ตารางกิโลเมตร

0:00:36.706,0:00:39.056
แล้วภูเขาไฟลูกใหม่นี้โผล่มาจากไหน

0:00:39.056,0:00:43.160
และอะไรไปกระตุ้น[br]ให้เกิดการปะทุที่คาดไม่ถึงนี้

0:00:43.160,0:00:46.690
เรื่องราวของภูเขาไฟเริ่มจากหินหนืด (แมกมา)

0:00:46.690,0:00:51.880
หินหนืดพวกนี้มักก่อตัวในบริเวณที่[br]น้ำในมหาสมุทรสามารถผ่านเข้าไปใน

0:00:51.880,0:00:56.094
ชั้นเนื้อโลก ซึ่งจะทำให้[br]อุณหภูมิของชั้นนั้นเย็นลง

0:00:56.094,0:01:00.114
โดยปกติแล้วหินหนืดจากกระบวนการนี้[br]จะอยู่ใต้พื้นผิวโลก

0:01:00.114,0:01:04.226
เนื่องจากความสมดุลของ[br]ปัจจัยทางธรณีวิทยา 3 ข้อด้วยกัน

0:01:04.226,0:01:06.859
ข้อแรกคือ แรงดันชั้นหินปิดทับ

0:01:06.859,0:01:11.780
นี่คือน้ำหนักของเปลือกโลก[br]ที่ดันหินหนืดไว้ด้านล่าง

0:01:11.780,0:01:16.570
ทำให้หินหนืดดันกลับด้วยปัจจัยข้อที่สอง[br]คือ แรงดันหินหนืด

0:01:16.570,0:01:20.500
การปะทะกันของสองแรง[br]ทำให้เกิดปัจจัยข้อที่สาม

0:01:20.500,0:01:23.696
นั่นคือ ความแข็งแกร่งของเปลือกโลก

0:01:23.696,0:01:26.846
ปกติแล้ว หินจะแข็งแรงและหนักพอ

0:01:26.846,0:01:28.916
ที่จะกันไม่ให้หินหนืดออกมาได้

0:01:28.916,0:01:34.701
แต่เมื่อปัจจัยทั้งสามนี้เสียสมดุล[br]ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นนั้นรุนแรงเหมือนระเบิด

0:01:34.701,0:01:37.421
สาเหตุหนึ่งที่ทำให้ภูเขาไฟปะทุ

0:01:37.421,0:01:40.320
คือการที่แรงดันหินหนืดเพิ่มขึ้น

0:01:40.320,0:01:43.590
หินหนืดประกอบด้วยธาตุและส่วนประกอบมากมาย

0:01:43.590,0:01:46.740
ซึ่งส่วนใหญ่จะละลายอยู่ในหินหนืดเอง

0:01:46.740,0:01:53.067
หากมีปริมาณที่เข้มข้นพอ ส่วนประกอบเช่น[br]น้ำหรือกำมะถันจะไม่ละลายอีก

0:01:53.067,0:01:56.887
แต่จะรวมตัวเป็นฟองแก๊สแรงดันสูงแทน

0:01:56.887,0:01:59.122
เมื่อฟองแก๊สลอยตัวถึงพื้นผิวหินหนืด

0:01:59.122,0:02:02.320
ฟองสามารถระเบิดออกด้วยความแรง[br]เทียบเท่าการยิงปืน

0:02:02.320,0:02:05.950
และเมื่อฟองนับล้านระเบิดอย่างต่อเนื่อง

0:02:05.950,0:02:10.200
ก็จะมีพลังงานมากพอจะส่งขี้เถ้า[br]ขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศสตราโตสเฟียร์

0:02:10.200,0:02:15.495
แต่ก่อนฟองจะแตก มันจะมีลักษณะคล้ายกับ[br]ฟองคาร์บอนไดออกไซด์เมื่อเขย่าโซดา

0:02:15.495,0:02:18.355
ฟองแก๊สเหล่านี้ช่วยทำให้[br]ความหนาแน่นของหินหนืดลดลง

0:02:18.355,0:02:23.098
และเพิ่มแรงพยุง ซึ่งจะไปดันหินหนืด[br]ให้ทะลุผ่านเปลือกโลกขึ้นไป

0:02:23.098,0:02:28.191
นักธรณีวิทยาเชื่อว่า นี่คือกระบวนการ[br]ที่ทำให้ภูเขาไฟพาริคูตินปะทุขึ้น

0:02:28.191,0:02:30.011
ในประเทศเม็กซิโก

0:02:30.011,0:02:33.518
มีอยู่ 2 สาเหตุโดยธรรมชาติที่ทำให้เกิดฟอง

0:02:33.518,0:02:36.688
บางครั้งหินหนืดใหม่ที่อยู่ลึกลงไปกว่านั้น

0:02:36.688,0:02:40.658
ก็พาแก๊สต่างๆ มาผสมโรงด้วย

0:02:40.658,0:02:44.806
แต่แก๊สก็สามารถรวมตัวกันได้[br]เมื่อหินหนืดเริ่มเย็นตัวลง

0:02:44.806,0:02:50.149
ในสถานะหลอมเหลวนั้น หินหนืดเป็นส่วนผสม[br]ของแก๊สกับแร่ธาตุที่หลอมละลายแล้ว

0:02:50.149,0:02:55.621
ขณะที่หินหนืดแข็งตัว แร่ธาตุในนั้น[br]จะเริ่มรวมกันแน่นและตกผลึก

0:02:55.621,0:02:59.621
กระบวนการนี้ไม่ได้ใช้แก๊ส[br]ที่ละลายอยู่มากนัก

0:02:59.621,0:03:02.912
เป็นผลให้สารประกอบมีความเข้มข้นสูงขึ้น

0:03:02.912,0:03:06.362
และรวมตัวเป็นฟองระเบิด

0:03:06.362,0:03:10.332
ไม่ใช่ทุกครั้งที่การปะทุจะเกิดขึ้น[br]จากแรงดันหินหนืด

0:03:10.332,0:03:15.062
บางครั้งน้ำหนักของหินเอง[br]ที่น้อยจนอาจเกิดอันตรายได้

0:03:15.062,0:03:20.231
แผ่นดินถล่มสามารถนำหินปริมาณมหาศาล[br]ออกไปจากบริเวณกักเก็บหินหนืดได้

0:03:20.231,0:03:25.201
จนทำให้แรงดันชั้นหินปิดทับลดฮวบ[br]และเกิดการปะทุโดยทันที

0:03:25.201,0:03:27.921
กระบวนการนี้เรียกว่า "การปลดปล่อย"

0:03:27.921,0:03:30.822
และเป็นเหตุให้เกิดการปะทุนับครั้งไม่ถ้วน

0:03:30.822,0:03:35.544
รวมถึงการระเบิดอย่างกระทันหัน[br]ของภูเขาไฟเซนต์เฮเลนส์ในปี ค.ศ. 1980 ด้วย

0:03:35.544,0:03:39.114
แต่การปลดปล่อยเช่นนี้[br]สามารถเกิดขึ้นโดยใช้เวลานานได้

0:03:39.114,0:03:41.762
เนื่องมาจากการผุกร่อนของหิน[br]และธารน้ำแข็งละลาย

0:03:41.762,0:03:45.232
อันที่จริง นักธรณีวิทยาหลายคนกังวลว่า[br]การที่ธารน้ำแข็งละลาย

0:03:45.232,0:03:49.722
เนื่องจากอากาศเปลี่ยนแปลง[br]จะเพิ่มการระเบิดของภูเขาไฟมากขึ้น

0:03:49.722,0:03:54.295
สุดท้าย การปะทุสามารถเกิดขึ้นได้[br]เมื่อชั้นหินไม่แข็งแรงมากพอ

0:03:54.295,0:03:56.735
ที่จะกดหินหนืดให้อยู่ใต้ผิวโลกไว้ได้

0:03:56.735,0:03:59.942
แก๊สที่เป็นกรดและความร้อนจากหินหนืด

0:03:59.942,0:04:04.568
สามารถกัดกร่อนหินด้วยกระบวนการที่ชื่อว่า[br]การเปลี่ยนแปลงความร้อน

0:04:04.568,0:04:08.448
ซึ่งจะค่อย ๆ เปลี่ยนหินแข็ง ๆ[br]ให้กลายเป็นดินเหนียวนุ่ม ๆ

0:04:08.448,0:04:12.088
ชั้นหินอาจอ่อนแรงลงได้[br]จากการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก

0:04:12.088,0:04:16.777
แผ่นดินไหวสามารถสร้างรอยแยก[br]ที่ทำให้หินหนืดออกมาสู่พื้นดินได้

0:04:16.777,0:04:19.789
และเปลือกโลกจะถูกยืดออกจนบาง

0:04:19.789,0:04:23.267
ในขณะที่แผ่นทวีปก็เคลื่อนตัวออกจากกัน

0:04:23.267,0:04:26.217
อย่างไรก็ตาม แม้เราจะรู้ว่า[br]อะไรทำให้เกิดการปะทุ

0:04:26.217,0:04:28.617
มันก็ไม่ได้ทำให้คาดการณ์ง่ายขึ้นเลย

0:04:28.617,0:04:31.837
ขณะที่นักวิทยาศาสตร์สามารถวัด[br]ความแข็งแรงและน้ำหนัก

0:04:31.837,0:04:33.227
ของเปลือกโลกได้คร่าว ๆ

0:04:33.227,0:04:38.367
ความลึกและความร้อนของบริเวณหินหนืด[br]ทำให้การวัดความเปลี่ยนแปลงแรงดันหินหนืด

0:04:38.367,0:04:40.387
เป็นเรื่องที่ยากมาก

0:04:40.387,0:04:44.297
แต่นักธรณีวิทยาที่เชี่ยวชาญด้านภูเขาไฟ[br]กำลังสำรวจหาเทคโนโลยีใหม่ ๆ

0:04:44.297,0:04:46.844
เพื่อพิชิตภูเขาไฟให้อยู่หมัด

0:04:46.844,0:04:49.749
ความก้าวหน้าในการจับภาพความร้อน[br]ช่วยทำให้นักวิทยาศาสตร์

0:04:49.749,0:04:52.409
ตรวจจับจุดร้อนใต้ดินได้

0:04:52.409,0:04:55.839
สเปกโทรมิเตอร์สามารถวิเคราะห์[br]หาแก๊สที่ออกจากหินหนืดได้

0:04:55.839,0:05:02.103
อีกทั้งเลเซอร์ยังสามารถใช้ตรวจจับหินหนืด[br]ที่ดันตัวสูงขึ้นได้จากรูปร่างของภูเขาไฟ

0:05:02.103,0:05:06.595
หวังว่าเครื่องมือเหล่านี้จะช่วยให้พวกเรา[br]เข้าใจภูเขาไฟพวกนี้มากขึ้น

0:05:06.595,0:05:08.861
รวมถึงการปะทุอย่างดุเดือดของมันด้วย