WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:19.716 Tôi muốn giới thiệu với mọi người loài kí sinh trùng mà tôi thích nhất. 00:00:19.716 --> 00:00:21.551 Có hàng triệu loài mà tôi có thể chọn, 00:00:21.551 --> 00:00:22.866 đây là một trong số đó: 00:00:22.866 --> 00:00:24.336 là tò vò gián lục bảo. 00:00:24.336 --> 00:00:27.283 Bạn có thể tìm thấy nó tại một số vùng ở Châu Phi và Châu Á. 00:00:27.283 --> 00:00:28.608 Nó dài khoảng dưới 1 inch, 00:00:28.608 --> 00:00:30.997 và nó là một loài ấu trùng xinh đẹp. 00:00:30.997 --> 00:00:32.659 Giờ, mọi người có thể nghĩ rằng, 00:00:32.659 --> 00:00:34.225 "Đó không phải loài kí sinh. 00:00:34.225 --> 00:00:35.153 Không phải sán dây, 00:00:35.153 --> 00:00:35.895 không phải virus, 00:00:35.895 --> 00:00:38.639 tại sao một con tò vò lại có thể là một kí sinh trùng?" 00:00:38.639 --> 00:00:40.553 Bạn hẳn sẽ nghĩ về con tò vò thường, 00:00:40.553 --> 00:00:45.008 bạn biết đấy, những con tò vò xây tổ làm nhà của chúng. 00:00:45.008 --> 00:00:48.663 Vâng, vấn đề ở đây là tò vò ngọc lục bảo 00:00:48.663 --> 00:00:52.721 làm tổ ở bên trong một con gián sống. 00:00:54.627 --> 00:00:57.669 Đây là cách mọi thứ diễn ra. 00:00:57.669 --> 00:01:00.552 Tò vò ngọc lục bảo bay xung quanh, tìm kiếm một con gián. 00:01:00.552 --> 00:01:03.719 Khi nó thấy một con, nó sẽ đậu và cắn vào cánh của con gián đó. 00:01:03.719 --> 00:01:04.933 Tôi sẽ là một con gián. 00:01:04.933 --> 00:01:06.273 Be-wha! Bewha! 00:01:06.273 --> 00:01:08.352 Rồi con gián sẽ bắt đầu lắc mình, 00:01:08.352 --> 00:01:10.671 "Tránh xa tao ra!" 00:01:10.671 --> 00:01:14.551 Con tò vò vò sẽ nhanh chóng chích vào con gián. 00:01:14.551 --> 00:01:17.045 Đột nhiên, con gián sẽ không thể cử động, 00:01:17.045 --> 00:01:18.474 trong khoảng một phút. 00:01:18.474 --> 00:01:21.095 Rồi sau đó nó sẽ hồi phục, 00:01:21.095 --> 00:01:22.843 và đứng dậy. 00:01:22.843 --> 00:01:24.294 Nó có thể chạy đi lúc này, 00:01:24.294 --> 00:01:26.286 nhưng nó không làm thế. 00:01:26.286 --> 00:01:28.596 Chỉ là nó không muốn. 00:01:28.596 --> 00:01:30.482 Nó đứng đó. 00:01:30.482 --> 00:01:33.571 Và trở thành một con zombie. 00:01:35.371 --> 00:01:37.435 Xin nhắc lại là tôi không hề dựng chuyện. 00:01:37.435 --> 00:01:38.651 Con tò vò bỏ đi, 00:01:38.651 --> 00:01:41.266 Nó đi ra xa và tìm một cái lỗ, 00:01:41.266 --> 00:01:44.155 nó đào lên và biến cái lỗ thành cái hang. 00:01:44.155 --> 00:01:45.586 Nó quay trở lại. 00:01:45.586 --> 00:01:48.268 Việc này có thể kéo dài nửa giờ. 00:01:48.268 --> 00:01:51.181 Con gián vẫn ở đó. 00:01:51.181 --> 00:01:53.697 Giờ chúng ta làm gì? 00:01:53.697 --> 00:01:56.917 Con tò vò tóm lấy một cái râu, 00:01:56.917 --> 00:01:58.203 ngoạm vào đó, 00:01:58.203 --> 00:01:59.134 râu của con gián, 00:01:59.134 --> 00:02:01.933 rồi kéo con gián đi. 00:02:01.933 --> 00:02:04.770 Con gián sẽ nói: "Được rồi", 00:02:04.770 --> 00:02:07.851 và di chuyển như một con chó bị lôi bởi một sợi xích. 00:02:07.851 --> 00:02:11.765 Con tò vò sẽ kéo con gián hướng về cái hang. 00:02:11.765 --> 00:02:14.744 Con gián nói: "Nơi này được đó." 00:02:14.744 --> 00:02:16.331 Con tò vò 00:02:16.331 --> 00:02:17.933 sau đó nó rời đi 00:02:17.933 --> 00:02:19.130 và lấp cái hang lại, 00:02:19.130 --> 00:02:23.412 nhốt con gián vẫn còn sống trong bóng tối, 00:02:23.412 --> 00:02:27.319 Con gián nói: "Được thôi, tao sẽ ở lại đây nếu mày muốn." 00:02:27.319 --> 00:02:29.558 Giờ, như tôi đã nói, con gián, 00:02:29.558 --> 00:02:32.278 à, con tò vò sẽ làm một việc nhỏ, 00:02:32.278 --> 00:02:34.683 trước khi rờ bỏ cái hang. 00:02:34.683 --> 00:02:37.105 Đó là đẻ một quả trứng 00:02:37.105 --> 00:02:39.382 ở bên dưới con gián. 00:02:39.382 --> 00:02:40.729 Quả trứng sẽ nở ra 00:02:40.729 --> 00:02:42.140 một ấu trùng tò vò. 00:02:42.140 --> 00:02:45.792 Ấu trùng này trông giống như một con dòi với cái miệng rộng và ghê tởm. 00:02:45.792 --> 00:02:49.315 Nó cắn một lỗ để chui vào trong con gián 00:02:49.315 --> 00:02:51.913 và bắt đầu lấy thức ăn từ bên ngoài. 00:02:51.913 --> 00:02:55.352 Nó to dần lên, như các bạn thấy ở đây. 00:02:55.352 --> 00:02:56.922 Và đi đủ lớn, 00:02:56.922 --> 00:03:00.457 nó quyết định chui qua cái lỗ, 00:03:00.457 --> 00:03:02.215 bò vào bên trong con gián. 00:03:02.215 --> 00:03:05.800 vậy là giờ nó đang ở trong bụng một con gián sống 00:03:05.800 --> 00:03:09.557 và con gián cũng chẳng bận tâm lắm. 00:03:09.557 --> 00:03:11.701 Điều này kéo dài một tháng. 00:03:11.701 --> 00:03:14.293 Ấu trùng lớn dần, lớn lần và lớn dần, 00:03:14.293 --> 00:03:16.678 và trở hành một con nhộng, giống như một cái kén. 00:03:16.678 --> 00:03:18.930 Trong bụng gián nó phát triển mắt, 00:03:18.930 --> 00:03:19.915 cánh, 00:03:19.915 --> 00:03:21.804 chân, 00:03:21.804 --> 00:03:24.767 con gián vẫn sống, vẫn chờ đợi. 00:03:24.767 --> 00:03:27.142 Cuối cùng con tò vò cũng sẵn sàng thoát ra, 00:03:27.142 --> 00:03:30.553 và đó là thời điểm con gián chết, 00:03:30.553 --> 00:03:33.140 bởi con tò vò trưởng thành với cấu tại đầy đủ 00:03:33.140 --> 00:03:36.595 sẽ bò ra khỏi xác của con gián. 00:03:38.193 --> 00:03:40.966 Con tò vò lắc mình, 00:03:40.966 --> 00:03:42.207 trèo ra khỏi cái hang, 00:03:42.207 --> 00:03:44.349 tìm kiếm con tò vó khác để ghép đôi, 00:03:44.349 --> 00:03:47.960 và lại bắt đầu chu trình điên rồ này. 00:03:47.960 --> 00:03:50.731 Vậy đó, đây không phải là khoa học viễn tưởng 00:03:50.731 --> 00:03:54.592 điều này diễn ra hằng ngày trên trái đất. 00:03:54.592 --> 00:03:58.343 Và hoàn toàn mê hoặc các nhà khoa học. 00:03:58.343 --> 00:04:01.540 Họ bắt đầu tìm hiểu cách thức điều này diễn ra. 00:04:01.540 --> 00:04:04.212 Và, nếu bạn thực sự bắt đầu nhìn nhận nó về mặt khoa học, 00:04:04.212 --> 00:04:08.128 bạn sẽ thấy nể phục loài tò vò đáng sợ này. 00:04:08.128 --> 00:04:12.079 Bạn thấy đấy, vấn đề là ngay từ khi tấn công con gián, 00:04:12.079 --> 00:04:13.570 nó không chích bừa bãi, 00:04:13.570 --> 00:04:18.998 mà nó tung ra hai cú chích cực chính xác. 00:04:18.998 --> 00:04:21.060 Nó nắm rõ hệ thống thần kinh của con gián 00:04:21.060 --> 00:04:23.509 như lòng bàn tay. 00:04:23.509 --> 00:04:26.308 Cú đầu tiên chích vào điểm đó, 00:04:26.308 --> 00:04:28.473 được gọi là "hệ thống điều phối vận động", 00:04:28.473 --> 00:04:29.311 như đoán được, 00:04:29.311 --> 00:04:30.984 đó là những nơ ron gửi tín hiệu 00:04:30.984 --> 00:04:33.120 giúp chân cử động. 00:04:33.120 --> 00:04:36.025 Nó chặn những kênh mà nơron sử dụng 00:04:36.025 --> 00:04:36.987 để gửi các tín hiệu. 00:04:36.987 --> 00:04:39.508 Con gián muốn đi, muốn chạy thoát NOTE Paragraph 00:04:39.508 --> 00:04:42.835 nhưng nó không thể bởi chân nó không thể cử động. 00:04:42.835 --> 00:04:45.041 Và điều này diễn ra trong khoảng một phút. 00:04:45.041 --> 00:04:49.917 Đây thực sự là vấn đề dược học phức tạp. 00:04:49.917 --> 00:04:51.996 Thực tế ta đã sử dụng phương pháp tương tự, 00:04:51.996 --> 00:04:53.266 một loại thuốc Ivermectin, 00:04:53.266 --> 00:04:54.227 chữa mù đường sông, 00:04:54.227 --> 00:04:55.496 gây ra bởi giun kí sinh 00:04:55.496 --> 00:04:57.600 trong mắt người. 00:04:57.600 --> 00:05:00.734 Nếu bạn sử dụng Ivermectin, bạn sẽ làm tê liệt những con giun 00:05:00.734 --> 00:05:03.071 theo một cách thức tương tự. 00:05:03.071 --> 00:05:05.150 Ta phát hiện ra điều này vào những năm 1970, 00:05:05.150 --> 00:05:08.331 những con tò võ đã làm điều này trong hàng triệu năm. 00:05:09.500 --> 00:05:11.546 Giờ đến cú chích thứ hai. 00:05:11.546 --> 00:05:14.974 Cú thứ hai thực sự chích vào cùng lúc hai điểm. 00:05:14.974 --> 00:05:18.057 Và để dễ tưởng tượng cách đều này diễn ra, 00:05:18.057 --> 00:05:22.172 Tôi muốn bạn hình dung bạn cùng với một người bạn của mình 00:05:22.172 --> 00:05:25.790 người này có một cái kim tiêm rất rất dài và đáng sợ. 00:05:25.790 --> 00:05:26.571 Người bạn đó, 00:05:26.571 --> 00:05:28.090 hay ít nhất bạn nghĩ đó là bạn, 00:05:28.090 --> 00:05:31.314 chích nó vào cổ bạn, 00:05:31.314 --> 00:05:33.288 đâm lên hộp sọ, 00:05:33.288 --> 00:05:35.672 dừng lại ở một vùng não, 00:05:35.672 --> 00:05:38.787 và tiêm vào đó một vài loại thuốc, 00:05:38.787 --> 00:05:40.986 sau đó tiếp tục tiến vào não bạn, 00:05:40.986 --> 00:05:43.621 và tiêm thêm một chút nữa. 00:05:43.621 --> 00:05:45.186 Có hai điểm cụ thể, 00:05:45.186 --> 00:05:46.196 được đánh dấu, "SEG", 00:05:46.196 --> 00:05:50.313 và bạn có thể thấy đầu kim ở trong não, được đánh dấu "Br". 00:05:50.313 --> 00:05:55.749 Hiện nay ta có thể làm điều này, dù nó hơi khó. 00:05:55.749 --> 00:05:57.997 Nó được gọi là dẫn truyền sinh thiết. 00:05:57.997 --> 00:06:00.522 Bạn phải đặt bệnh nhân vào một khung lớn bằng kim loại 00:06:00.522 --> 00:06:01.642 để cố định họ, 00:06:01.642 --> 00:06:03.803 bạn cần chụp cắt lớp để biết chỗ cần tiêm, 00:06:03.803 --> 00:06:05.094 sau đó nhìn vào ảnh và nói, 00:06:05.094 --> 00:06:07.305 "Liệu chúng ta đang đi đúng hướng?" 00:06:07.305 --> 00:06:10.542 Con tò vò có bộ cảm biến ở vòi của nó 00:06:10.542 --> 00:06:14.489 và các nhà khoa học cho rằng nó thực sự có thể cảm nhận được hướng đi 00:06:14.489 --> 00:06:17.092 khi tiến vào não của con gián cho tới khi 00:06:17.092 --> 00:06:19.876 đạt vị trí chính xác 00:06:19.876 --> 00:06:22.703 sau đó thâm nhập vào đúng nơron 00:06:22.703 --> 00:06:25.244 và rồi truyền "hàng" vào đó. 00:06:25.244 --> 00:06:29.389 Đây là một điều rất đáng kinh ngạc, 00:06:29.389 --> 00:06:31.440 điều có vẻ sẽ diễn ra sau đó 00:06:31.440 --> 00:06:36.772 là con tò vò hoàn toàn kiểm soát 00:06:36.772 --> 00:06:39.214 cơ thể của con gián. 00:06:39.214 --> 00:06:42.124 Con tò vò lấy đi ý chí tự do của con gián. 00:06:42.124 --> 00:06:43.688 Ta thực sự không đề cao con gián 00:06:43.688 --> 00:06:46.657 có ý chí tự do cho đến khi con tò vò chỉ cho ta thấy. 00:06:46.657 --> 00:06:50.343 Ta không biết được cách nó làm điều này, 00:06:50.343 --> 00:06:52.443 và ta cũng không biết chất độc nó dùng là gì, 00:06:52.443 --> 00:06:53.926 Ta cũng không biết nó tấn công 00:06:53.926 --> 00:06:56.380 hệ thống nào trong não con gián, 00:06:56.380 --> 00:06:58.278 và tôi nghĩ rằng, lí do mà trong tất cả 00:06:58.278 --> 00:07:00.208 nó là kí sinh trùng yêu thích của tôi 00:07:00.208 --> 00:07:03.194 đó là vì nó còn rất nhiều điều cần chúng ta khám phá. 00:07:03.194 --> 00:07:05.323 Cảm ơn rất nhiều.