[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.78,0:00:11.08,Default,,0000,0000,0000,,Bliskie spotkanie\Nz olbrzymem-ludojadem,
Dialogue: 0,0:00:11.08,0:00:14.83,Default,,0000,0000,0000,,czarodziejka zmieniająca ludzi w świnie,
Dialogue: 0,0:00:14.83,0:00:18.34,Default,,0000,0000,0000,,zaginiony król powracający na tron.
Dialogue: 0,0:00:18.34,0:00:21.96,Default,,0000,0000,0000,,Każda opowieść jest\Nwspaniała sama w sobie,
Dialogue: 0,0:00:21.96,0:00:25.54,Default,,0000,0000,0000,,ale wszystkie stanowią\Njedynie fragment "Odysei",
Dialogue: 0,0:00:25.54,0:00:27.56,Default,,0000,0000,0000,,liczącego 12 tysięcy wersów poematu
Dialogue: 0,0:00:27.56,0:00:32.90,Default,,0000,0000,0000,,opisującego całe lata historii,\Nmitów i legend starożytnej Grecji.
Dialogue: 0,0:00:32.90,0:00:36.05,Default,,0000,0000,0000,,Jak zrozumieć tak ogromny tekst
Dialogue: 0,0:00:36.05,0:00:39.100,Default,,0000,0000,0000,,pochodzący z tak odległego świata\Ni opowiadający o nim?
Dialogue: 0,0:00:39.100,0:00:44.10,Default,,0000,0000,0000,,Fakt, że w ogóle możemy\Nprzeczytać "Odyseję", jest niesamowity,
Dialogue: 0,0:00:44.10,0:00:49.44,Default,,0000,0000,0000,,bo powstała ona przed pojawieniem się\Ngreckiego alfabetu w VIII wieku p.n.e.
Dialogue: 0,0:00:49.44,0:00:52.16,Default,,0000,0000,0000,,Powstała dla słuchaczy,\Nnie zaś dla czytelników
Dialogue: 0,0:00:52.16,0:00:56.28,Default,,0000,0000,0000,,i wykonywana była przez poetów\Nustnych zwanych rapsodystami.
Dialogue: 0,0:00:56.28,0:01:00.48,Default,,0000,0000,0000,,Tradycja podaje, że jej autorem\Nbył ślepiec o imieniu Homer.
Dialogue: 0,0:01:00.48,0:01:05.02,Default,,0000,0000,0000,,Jednak nie wiadomo na pewno,\Nczy to prawdziwy człowiek, czy legenda.
Dialogue: 0,0:01:05.02,0:01:08.87,Default,,0000,0000,0000,,Najwcześniejsze wzmianki o nim \Npojawiły się całe wieki po jego czasach.
Dialogue: 0,0:01:08.87,0:01:12.46,Default,,0000,0000,0000,,Przypisywane mu wiersze \Nnajwyraźniej zostały zmienione
Dialogue: 0,0:01:12.46,0:01:15.77,Default,,0000,0000,0000,,i wielokrotnie poprawione\Nprzez wielu autorów
Dialogue: 0,0:01:15.77,0:01:19.21,Default,,0000,0000,0000,,zanim ostatecznie zostały\Nspisane w obecnej formie.
Dialogue: 0,0:01:19.21,0:01:22.56,Default,,0000,0000,0000,,Słowo "rapsod" oznacza zszywanie części,
Dialogue: 0,0:01:22.56,0:01:27.62,Default,,0000,0000,0000,,a poeci łączyli istniejące \Nhistorie, żarty, mity i pieśni
Dialogue: 0,0:01:27.62,0:01:30.30,Default,,0000,0000,0000,,w jedną opowieść.
Dialogue: 0,0:01:30.30,0:01:33.21,Default,,0000,0000,0000,,Aby móc recytować\Ntak długie eposy na żywo,
Dialogue: 0,0:01:33.21,0:01:35.70,Default,,0000,0000,0000,,rapsodyści używali jednostajnego metrum
Dialogue: 0,0:01:35.70,0:01:38.01,Default,,0000,0000,0000,,oraz technik takich jak powtarzanie
Dialogue: 0,0:01:38.01,0:01:42.20,Default,,0000,0000,0000,,zapamiętanych fraz lub stałych fragmentów.
Dialogue: 0,0:01:42.20,0:01:46.06,Default,,0000,0000,0000,,Wśród nich znajdowały się opisy\Nscenerii oraz listy bohaterów,
Dialogue: 0,0:01:46.06,0:01:49.70,Default,,0000,0000,0000,,które pomagały rapsodystom \Nodnaleźć się w historii,
Dialogue: 0,0:01:49.70,0:01:54.16,Default,,0000,0000,0000,,tak jak refren czy łącznik w piosence \Nprzypominają nam kolejne wersy.
Dialogue: 0,0:01:54.16,0:01:56.87,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ wiele z tych opowieści\Nbyło znanych publiczności,
Dialogue: 0,0:01:56.87,0:02:00.55,Default,,0000,0000,0000,,często fragmentów słuchano nie po kolei.
Dialogue: 0,0:02:00.55,0:02:02.86,Default,,0000,0000,0000,,W pewnym momencie\Nkolejność została ustalona,
Dialogue: 0,0:02:02.86,0:02:07.29,Default,,0000,0000,0000,,a historia utrwalono jako tę,\Nktórą czytamy obecnie.
Dialogue: 0,0:02:07.29,0:02:11.51,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ świat zmienił się odrobinę\Nprzez ostatnie kilka tysięcy lat,
Dialogue: 0,0:02:11.51,0:02:15.05,Default,,0000,0000,0000,,warto mieć pewną wiedzę, zanim zaczniemy.
Dialogue: 0,0:02:15.05,0:02:20.18,Default,,0000,0000,0000,,"Odyseja" stanowi kontynuację innego \Nsławnego eposu Homera, "Iliady",
Dialogue: 0,0:02:20.18,0:02:22.82,Default,,0000,0000,0000,,opowiadającej historię wojny trojańskiej.
Dialogue: 0,0:02:22.82,0:02:27.16,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli istnieje jakiś wspólny temat łączący\Nte dwa wiersze, jest on następujący:
Dialogue: 0,0:02:27.16,0:02:32.35,Default,,0000,0000,0000,,pod żadnym pozorem\Nnie narażaj się na gniew bogów.
Dialogue: 0,0:02:32.35,0:02:36.91,Default,,0000,0000,0000,,Grecki panteon to niebezpieczna mieszanka\Nboskiej mocy i ludzkich kompleksów,
Dialogue: 0,0:02:36.91,0:02:40.84,Default,,0000,0000,0000,,skłonna do zazdrości \Ni uraz na epicką skalę.
Dialogue: 0,0:02:40.84,0:02:45.57,Default,,0000,0000,0000,,Wiele z ludzkich problemów \Nw tych wierszach wynika z ludzkiej pychy
Dialogue: 0,0:02:45.57,0:02:50.50,Default,,0000,0000,0000,,lub nadmiernej dumy, przez którą \Nwierzyli, że są lepsi od bogów.
Dialogue: 0,0:02:50.50,0:02:52.80,Default,,0000,0000,0000,,Pragnienie zadowolenia \Nbogów było tak silne,
Dialogue: 0,0:02:52.80,0:02:55.85,Default,,0000,0000,0000,,że tradycyjnie starożytni Grecy \Nzapraszali wszystkich obcych
Dialogue: 0,0:02:55.85,0:02:58.07,Default,,0000,0000,0000,,do swoich domów ze szczodrością
Dialogue: 0,0:02:58.07,0:03:01.97,Default,,0000,0000,0000,,z obawy, że tacy obcy\Nmogą być bogami w przebraniu.
Dialogue: 0,0:03:01.97,0:03:05.20,Default,,0000,0000,0000,,Ten starożytny kodeks \Ngościnności nazywał się xenia.
Dialogue: 0,0:03:05.20,0:03:10.32,Default,,0000,0000,0000,,W jego myśl gospodarze zapewniali gościom\Nbezpieczeństwo, jedzenie i wygodę,
Dialogue: 0,0:03:10.32,0:03:14.91,Default,,0000,0000,0000,,goście zaś odwdzięczali się uprzejmością\Noraz prezentami, jeśli je posiadali.
Dialogue: 0,0:03:14.91,0:03:17.55,Default,,0000,0000,0000,,Xenia odgrywa istotną rolę w "Odysei",
Dialogue: 0,0:03:17.55,0:03:21.68,Default,,0000,0000,0000,,gdzie Odyseusz jest w czasie\Nswojej tułaczki wiecznym gościem,
Dialogue: 0,0:03:21.68,0:03:27.33,Default,,0000,0000,0000,,podczas gdy jego sprytna żona Penelopa\Nodgrywa nieustannie rolę gospodyni.
Dialogue: 0,0:03:27.33,0:03:30.80,Default,,0000,0000,0000,,"Odyseja" opowiada o wszystkich\Nlatach podróży Odyseusza,
Dialogue: 0,0:03:30.80,0:03:36.03,Default,,0000,0000,0000,,jednak narracja\Nrozpoczyna się w środku akcji.
Dialogue: 0,0:03:36.03,0:03:40.92,Default,,0000,0000,0000,,Dziesięć lat po wojnie trojańskiej\Nspotykamy naszego bohatera na wyspie,
Dialogue: 0,0:03:40.92,0:03:46.34,Default,,0000,0000,0000,,wciąż z dala od ojczystej Itaki\Ni rodziny, której nie widział od 20 lat.
Dialogue: 0,0:03:46.34,0:03:51.51,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ rozgniewał boga mórz Posejdona\Noślepiając jego syna cyklopa,
Dialogue: 0,0:03:51.51,0:03:56.27,Default,,0000,0000,0000,,podczas podróży do domu\NOdyseusza wciąż nękały nieszczęścia.
Dialogue: 0,0:03:56.27,0:03:59.42,Default,,0000,0000,0000,,Gdy w domu szykują się kłopoty,\Na bogowie dyskutują nad jego losem,
Dialogue: 0,0:03:59.42,0:04:04.47,Default,,0000,0000,0000,,Odyseusz zaczyna opowiadać o tych\Nbrakujących latach swoim gospodarzom.
Dialogue: 0,0:04:04.47,0:04:07.03,Default,,0000,0000,0000,,Najciekawsza w "Odysei" jest przepaść
Dialogue: 0,0:04:07.03,0:04:10.55,Default,,0000,0000,0000,,między tym, jak niewiele wiadomo\Nna temat jej czasów,
Dialogue: 0,0:04:10.55,0:04:14.67,Default,,0000,0000,0000,,a bogactwem detali, \Njakie zawiera sam tekst.
Dialogue: 0,0:04:14.67,0:04:17.42,Default,,0000,0000,0000,,Historycy, językoznawcy i archeolodzy
Dialogue: 0,0:04:17.42,0:04:20.43,Default,,0000,0000,0000,,poświęcili całe wieki\Nna poszukiwania ruin Troi
Dialogue: 0,0:04:20.43,0:04:24.17,Default,,0000,0000,0000,,oraz identyfikację wysp\Nodwiedzonych przez Odyseusza.
Dialogue: 0,0:04:24.17,0:04:25.65,Default,,0000,0000,0000,,Tak jak jego bohater,
Dialogue: 0,0:04:25.65,0:04:28.92,Default,,0000,0000,0000,,epos złożony z 24 ksiąg\Nprzebył własną długą drogę
Dialogue: 0,0:04:28.92,0:04:31.51,Default,,0000,0000,0000,,przez wieki mitów i historii,
Dialogue: 0,0:04:31.51,0:04:34.48,Default,,0000,0000,0000,,aby opowiedzieć nam dzisiaj\Nswą niezwykłą historię.