WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:04.000
Vâng, như Chris đã tiết lộ,
tôi nghiên cứu về não người,

00:00:04.000 --> 00:00:06.000
các chức năng và cấu trúc của não bộ.

00:00:06.000 --> 00:00:10.000
Và tôi muốn bạn suy nghĩ một chút
về vấn đề này

00:00:10.000 --> 00:00:14.000
Đây là một khối thạch, hơn 1.3kg thạch

00:00:14.000 --> 00:00:17.000
có thể cầm trong lòng bàn tay bạn,

00:00:17.000 --> 00:00:21.000
nó có thể ngắm nhìn
khoảng không vô tận giữa các vì sao.

00:00:21.000 --> 00:00:23.000
Nó có thể chiêm nghiệm
ý nghĩa của vô cực

00:00:23.000 --> 00:00:28.000
và có thể nhìn thấy chính nó
đang suy ngẫm về ý nghĩa của sự vô cùng.

00:00:28.000 --> 00:00:33.000
Và cái tính đệ quy khác biệt này
mà chúng ta gọi là sự tự nhận thức,

00:00:33.000 --> 00:00:37.000
là thứ mà tôi nghĩ là chén thánh
của khoa học thần kinh, của thần kinh học

00:00:37.000 --> 00:00:39.000
và mong ngày nào đó, ta sẽ hiểu rõ chúng.

NOTE Paragraph

00:00:40.000 --> 00:00:43.000
OK, vậy thì làm thể nào
để nghiên cứu bộ phận bí ẩn này?

00:00:43.000 --> 00:00:47.000
Vì bạn có tới tận 100 tỷ tế bào thần kinh,

00:00:47.000 --> 00:00:50.000
một số ít nhóm nguyên sinh vật,
chúng tương tác với nhau,

00:00:50.000 --> 00:00:54.000
và từ hoạt động này
xuất hiện toàn bộ các khả năng

00:00:54.000 --> 00:00:57.000
mà chúng ta gọi là bản chất con người
và sự tự nhận thức.

00:00:57.000 --> 00:00:58.000
Tại sao lại như vậy?

00:00:58.000 --> 00:01:01.000
Vâng, có rất nhiều cách để tiếp cận
các chức năng của não người.

00:01:01.000 --> 00:01:04.000
Trong số đó, cách mà chúng ta hay sử dụng,

00:01:04.000 --> 00:01:09.000
là quan sát những bệnh nhân bị tổn thương
một vùng nhỏ ở não,

00:01:09.000 --> 00:01:11.000
nơi có 1 biến đổi gen
trong 1 khu nhỏ ở não

00:01:11.000 --> 00:01:15.000
Điều xảy ra sau đó
không phải là một sự suy giảm toàn diện

00:01:15.000 --> 00:01:17.000
trên toàn bộ khả năng trí não của bạn,

00:01:17.000 --> 00:01:20.000
không phải một dạng bào mòn
khả năng nhận thức của bạn

00:01:20.000 --> 00:01:23.000
Mà não bạn sẽ mất 1 chức năng
được chọn lọc kỹ càng,

00:01:23.000 --> 00:01:25.000
trong khi số khác
được bảo quản nguyên vẹn,

00:01:25.000 --> 00:01:27.000
và điều này khiến bạn tự tin khẳng định

00:01:27.000 --> 00:01:31.000
phần não đó bằng 1 cách nào
có khả năng làm trung gian chức năng đó.

00:01:31.000 --> 00:01:33.000
Nên bạn có thể gán chức năng
vào cấu trúc

00:01:33.000 --> 00:01:36.000
và tìm xem các cung phản xạ đang làm gì

00:01:36.000 --> 00:01:38.000
để tạo ra chức năng đặc trưng đó.

00:01:38.000 --> 00:01:40.000
Đó là cái mà chúng tôi đang cố thực hiện.

NOTE Paragraph

00:01:40.000 --> 00:01:43.000
Hãy để tôi đưa ra một số ví dụ nổi bật.

00:01:43.000 --> 00:01:47.000
Thật sự thì tôi sẽ có 3 ví dụ,
mỗi cái 6 phút trong toàn bộ bài nói.

00:01:47.000 --> 00:01:51.000
Ví dụ đầu tiên hội chứng khác thường
gọi là hội chứng Capgras.

00:01:51.000 --> 00:01:53.000
Hãy theo dõi slide đầu tiên,

00:01:53.000 --> 00:01:58.000
đó là thùy thái dương, thùy trán,
thùy đỉnh, OK--

00:01:58.000 --> 00:02:00.000
là những thùy cấu thành nên não.

00:02:00.000 --> 00:02:04.000
Và nếu nhìn vào mặt trong thùy thái dương

00:02:04.000 --> 00:02:06.000
bạn sẽ không thể thấy

00:02:06.000 --> 00:02:08.000
một cấu trúc nhỏ gọi là
hồi thái dương chẩm

00:02:08.000 --> 00:02:11.000
Nó được gọi là
vùng nhận diện khuôn mặt của não,

00:02:11.000 --> 00:02:14.000
vì khi nó tổn thương bạn không nhận ra
gương mặt người khác nữa.

00:02:14.000 --> 00:02:16.000
Bạn vẫn có thể nhận ra họ nhờ giọng nói

00:02:16.000 --> 00:02:18.000
và biết: "Ồ, Joe đây mà!"

00:02:18.000 --> 00:02:21.000
nhưng bạn không thể nhìn mặt họ
mà biết họ là ai, đúng không?

00:02:21.000 --> 00:02:23.000
Bạn còn không thể nhận ra bạn trong gương.

00:02:23.000 --> 00:02:26.000
Bạn biết đó là bạn bởi khi bạn nháy mắt
thì nó cũng nháy mắt,

00:02:26.000 --> 00:02:28.000
và bạn biết rắng đó là một cái gương,

00:02:28.000 --> 00:02:31.000
nhưng bạn không thật sự nhận ra bản thân.

NOTE Paragraph

00:02:31.000 --> 00:02:35.000
OK. Nguyên nhân của hội chứng này
là do tổn thương hồi thái dương chẩm.

00:02:35.000 --> 00:02:38.000
Nhưng còn có một hội chứng nữa
rất hiếm gặp, thật sự thì,

00:02:38.000 --> 00:02:42.000
rất ít bác sĩ lâm sàng đã nghe về nó,
thậm chí cả các nhà thần kinh học.

00:02:42.000 --> 00:02:44.000
Đó là bệnh hoang tưởng Capgras,

00:02:44.000 --> 00:02:47.000
1 bệnh nhân mà những phần khác
hoàn toàn bình thường,

00:02:47.000 --> 00:02:50.000
đã từng chấn thương vùng đầu
hồi tỉnh sau hôn mê,

00:02:50.000 --> 00:02:53.000
khi anh ta nhìn thấy mẹ mình

00:02:53.000 --> 00:02:56.000
và nói: " Người phụ nữ này
giống y đúc mẹ tôi,

00:02:56.000 --> 00:02:58.000
nhưng mà bà ta là kẻ mạo danh.

00:02:58.000 --> 00:03:00.000
Là người phụ nữ nào đó
đang giả làm mẹ tôi"

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
Vậy tại sao chuyện này lại xảy ra?

00:03:02.000 --> 00:03:05.000
Tại sao một người hoàn toàn minh mẫn
và thông minh như anh ta

00:03:05.000 --> 00:03:07.000
ở mọi mặt khác,
chỉ trừ khi nhìn thấy mẹ

00:03:07.000 --> 00:03:10.000
thì lại có dấu hiệu hoang tưởng
và nói đó không phải là mẹ mình.

NOTE Paragraph

00:03:10.000 --> 00:03:12.000
Cách giải thích phổ biến nhất

00:03:12.000 --> 00:03:14.000
mà bạn tìm trong các sách về tâm thần học,

00:03:14.000 --> 00:03:18.000
theo cách nhìn của Freud,
mà tôi đưa ra trong bài nói này,

00:03:18.000 --> 00:03:20.000
cũng có những ý kiến tương tự
với phụ nữ,

00:03:20.000 --> 00:03:22.000
nhưng tôi sẽ chỉ nói về đàn ông.

00:03:22.000 --> 00:03:25.000
Khi bạn còn là một đứa bé, đứa bé nhỏ xíu,

00:03:25.000 --> 00:03:27.000
bạn bị hấp dẫn giới tính mạnh bởi mẹ mình.

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
Freud gọi đó là phức cảm Oedipus.

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
Tôi không nói mình tin vào điều này,

00:03:31.000 --> 00:03:33.000
nhưng đây chính là cách nhìn của Freud.

00:03:33.000 --> 00:03:36.000
Khi bạn lớn dần, vỏ não phát triển,

00:03:36.000 --> 00:03:40.000
và ức chế những ham muốn tình dục tiềm ẩn
đối với mẹ

00:03:40.000 --> 00:03:44.000
Cảm ơn Chúa, không thì bạn
sẽ bị kích thích khi thấy mẹ mình đấy.

00:03:44.000 --> 00:03:46.000
Và điều xảy ra sau đó là

00:03:46.000 --> 00:03:48.000
đầu bạn bị va chạm làm tổn thương vỏ não,

00:03:48.000 --> 00:03:52.000
cho phép những ham muốn tình dục ngầm này
xuất hiện,

00:03:52.000 --> 00:03:55.000
lộ rõ một cách đột ngột và khó hiểu

00:03:55.000 --> 00:03:58.000
bạn cảm thấy bị kích thích bởi mẹ mình.

00:03:58.000 --> 00:04:00.000
Và cho rằng "Chúa ơi, nếu đây là mẹ mình

00:04:00.000 --> 00:04:02.000
làm sao mình cảm thấy như vậy được?

00:04:02.000 --> 00:04:04.000
Cô ta là người khác, là kẻ giả mạo."

00:04:04.000 --> 00:04:08.000
Đó là lý do duy nhất
giải thích cho tổn thương não của bạn.

NOTE Paragraph

00:04:08.000 --> 00:04:11.000
Điều này chưa bao giờ
có nghĩa lý gì với tôi.

00:04:11.000 --> 00:04:14.000
Nó rất khéo léo,
như mọi lập luận khác của Freud

00:04:14.000 --> 00:04:16.000
(Cười lớn)

00:04:16.000 --> 00:04:21.000
nhưng không có ý nghĩa
bởi tôi đã gặp một tình trạng tương tự,

00:04:21.000 --> 00:04:23.000
nhưng là với con chó xù cưng ở nhà.

00:04:23.000 --> 00:04:24.000
(Cười lớn)

00:04:24.000 --> 00:04:29.000
Tôi nói: " Bác sĩ, đây không phải Fifi.
Giống hệt Fifi

00:04:29.000 --> 00:04:31.000
nhưng là con chó khác." Đúng chứ?

00:04:31.000 --> 00:04:33.000
Giờ thì bạn cố giải thích như Freud.

00:04:33.000 --> 00:04:34.000
(Cười lớn)

00:04:34.000 --> 00:04:38.000
Bạn sẽ bắt đầu nói về cái thú tính
trong mỗi con người

00:04:38.000 --> 00:04:41.000
hay là những thứ tương tự,
dĩ nhiên là khá vô lý.

NOTE Paragraph

00:04:41.000 --> 00:04:43.000
Giờ thì điều gì thật sự đang diễn ra?

00:04:43.000 --> 00:04:45.000
Để giải thích cho rối loạn lạ kì này,

00:04:45.000 --> 00:04:49.000
chúng ta nhìn vào cấu trúc và chức năng
của đường thị giác bình thường trong não.

00:04:49.000 --> 00:04:52.000
Bình thường, tín hiệu hình ảnh
đi vào nhãn cầu,

00:04:52.000 --> 00:04:54.000
đi đến các vùng thị giác của não.

00:04:54.000 --> 00:04:57.000
Thực tế có tới 30 vùng nằm sau não
liên quan đến tầm nhìn,

00:04:57.000 --> 00:05:00.000
và sau qúa trình đó, thông điệp
đi vào một cấu trúc nhỏ

00:05:00.000 --> 00:05:05.000
gọi là hồi thái dương chẩm,
nơi bạn nhận diện khuôn mặt.

00:05:05.000 --> 00:05:07.000
Có những nơ-ron nhạy cảm với khuôn mặt.

00:05:07.000 --> 00:05:10.000
Bạn có thể gọi nó
là vùng khuôn mặt của não, đúng chứ?

00:05:10.000 --> 00:05:12.000
Tôi đã nói về điều này trước đó.

00:05:12.000 --> 00:05:16.000
Khi khu vực đó bị thương tổn, bạn mất
khả năng nhận diện gương mặt, phải không?

NOTE Paragraph

00:05:16.000 --> 00:05:19.000
Nhưng từ vùng đó, thông điệp đi xuống

00:05:19.000 --> 00:05:22.000
vào trong 1 cấu trúc gọi là hạnh nhân
trong hệ limbic (hệ viền),

00:05:22.000 --> 00:05:24.000
trung khu cảm xúc của não,

00:05:24.000 --> 00:05:26.000
và cấu trúc hạnh nhân đó,

00:05:26.000 --> 00:05:28.000
đo cảm xúc của bạn
đối với thứ bạn quan sát

00:05:28.000 --> 00:05:32.000
Đó có phải là con mồi? Động vật ăn thịt?
Đối tượng sinh sản?

00:05:32.000 --> 00:05:34.000
Hay thứ gì đó tầm thường
như một mảnh vải,

00:05:34.000 --> 00:05:38.000
Một viên phấn, hay một--
Tôi không muốn chỉ ra đâu, nhưng--

00:05:38.000 --> 00:05:40.000
hay một chiếc giày, OK?

00:05:40.000 --> 00:05:42.000
Mà có thể bạn hoàn toàn bỏ qua.

00:05:42.000 --> 00:05:45.000
Vậy nếu như hạnh nhân bị kích thích,
và nếu điều này quan trọng

00:05:45.000 --> 00:05:48.000
thông điệp sẽ đổ vào
hệ thần kinh tự động.

00:05:48.000 --> 00:05:50.000
Tim bạn bắt đầu đập nhanh hơn.

00:05:50.000 --> 00:05:53.000
Bạn bắt đầu đổ mồ hôi
để tiêu bớt nhiệt lượng mà bạn sắp

00:05:53.000 --> 00:05:55.000
tạo ra từ vận động cơ bắp.

00:05:55.000 --> 00:05:59.000
Đó là điều tốt vì chúng tôi có thể
đặt hai điện cực vào lòng bàn tay bạn

00:05:59.000 --> 00:06:03.000
và đo sự thay đổi điện trở của da
do đổ mồ hôi

00:06:03.000 --> 00:06:05.000
Để tôi biết được, khi bạn nhìn thứ gì đó,

00:06:05.000 --> 00:06:09.000
thì bạn đang hưng phấn hay bị kích thích,
hay không cảm thấy gì, OK?

00:06:09.000 --> 00:06:11.000
Và tôi sẽ nhanh chóng nắm được điều đó.

NOTE Paragraph

00:06:11.000 --> 00:06:15.000
Ý tưởng của tôi là, khi người này
nhìn vào một vật, nhìn vào--

00:06:15.000 --> 00:06:19.000
bất kỳ vật nào, hình ảnh
di chuyển tới vùng thị giác

00:06:19.000 --> 00:06:22.000
tuy nhiên nó được xử lý
tại hồi thái dương chẩm

00:06:22.000 --> 00:06:25.000
và bạn nhận biết nó là một hạt đậu,
hay một cái bàn,

00:06:25.000 --> 00:06:27.000
hay mẹ bạn, OK?

00:06:27.000 --> 00:06:30.000
Và sau đó thông điệp chảy vào trong
hạnh nhân,

00:06:30.000 --> 00:06:32.000
rồi xuống tới
hệ thần kinh tự động

00:06:32.000 --> 00:06:37.000
Nhưng có thể đối với người này,
tín hiệu từ hạnh nhân đến hệ viền,

00:06:37.000 --> 00:06:40.000
trung khu cảm xúc của não,
đã tình cờ bị ngắt.

00:06:40.000 --> 00:06:42.000
Vì hồi thái dương chẩm vẫn còn nguyên,

00:06:42.000 --> 00:06:45.000
anh ta vẫn có khả năng nhận ra mẹ,

00:06:45.000 --> 00:06:47.000
và nói: "Người này giống mẹ tôi quá."

00:06:47.000 --> 00:06:50.000
Nhưng do tín hiệu 
tới trung tâm cảm xúc đã bị cắt,

00:06:50.000 --> 00:06:54.000
anh ta lại nói: "Nhưng nếu đó là mẹ,
sao tôi không cảm nhận được sự ấm áp?"

00:06:54.000 --> 00:06:56.000
Và sợ là trường hợp kia
có thể xảy ra? Nhỉ?

00:06:56.000 --> 00:06:57.000
(Cười)

00:06:57.000 --> 00:07:03.000
Vì vậy, anh ta nói "Làm sao để lý giải
cái cảm xúc khó hiểu này?

00:07:03.000 --> 00:07:05.000
Đó không thể là mẹ mình.

00:07:05.000 --> 00:07:07.000
Mà là một phụ nữ lạ giả vờ là mẹ thôi."

NOTE Paragraph

00:07:07.000 --> 00:07:09.000
Làm thế nào để kiểm chứng?

00:07:09.000 --> 00:07:11.000
À, điều cần làm là đặt bạn trước màn hình,

00:07:11.000 --> 00:07:14.000
và đo phản xạ trên da,

00:07:14.000 --> 00:07:16.000
và chạy các bức ảnh trên màn hình,

00:07:16.000 --> 00:07:19.000
Tôi có thể đo mức đổ mồ hôi của bạn
khi bạn nhìn vật đó,

00:07:19.000 --> 00:07:22.000
như cái bàn hay cái dù. Dĩ nhiên
là bạn không đổ mồ hôi.

00:07:22.000 --> 00:07:27.000
Nếu nhìn ảnh sư tử, hổ, hay cô gái
gợi cảm, có phải bạn sẽ đổ mồ hôi?

00:07:27.000 --> 00:07:30.000
Và tin hay không thì tùy, nếu tôi cho bạn
xem ảnh mẹ bạn--

00:07:30.000 --> 00:07:32.000
dù bạn bình thường,
bạn vẫn đổ mồ hôi.

00:07:32.000 --> 00:07:34.000
Thậm chí không cần là người Do Thái.

00:07:34.000 --> 00:07:36.000
(Cười)

NOTE Paragraph

00:07:36.000 --> 00:07:40.000
Nếu cho người bệnh này xem ảnh thì sao?

00:07:40.000 --> 00:07:44.000
Cho anh ta xem các bức ảnh trên màn hình

00:07:44.000 --> 00:07:46.000
và đo mức phản ứng trên da anh ta.

00:07:46.000 --> 00:07:51.000
Bàn ghế vải vóc, chẳng có gì xảy ra,
giống mọi người khác,

00:07:51.000 --> 00:07:53.000
nhưng khi cho anh ta xem ảnh mẹ,

00:07:53.000 --> 00:07:55.000
phản ứng da phẳng lặng.

00:07:55.000 --> 00:07:57.000
Không có phản xạ xúc cảm đối với mẹ,

00:07:57.000 --> 00:08:02.000
bởi tín hiệu đi từ vùng thị giác
đến trung tâm cảm xúc đã bị cắt.

00:08:02.000 --> 00:08:05.000
Tầm nhìn anh ta bình thường
vì vùng hình ảnh bình thường,

00:08:05.000 --> 00:08:08.000
cảm xúc bình thường--anh ta
vẫn có thể cười, khóc, vân vân--

00:08:08.000 --> 00:08:11.000
nhưng tín hiệu từ vùng hình ảnh
đến vùng cảm xúc đã bị ngắt

00:08:11.000 --> 00:08:14.000
do đó anh ta có ảo tưởng
mẹ mình là kẻ giả mạo

00:08:14.000 --> 00:08:17.000
Nó là thí dụ hay ho về thứ
chúng ta vẫn làm:

00:08:17.000 --> 00:08:21.000
xem xét một hội chứng tâm thần
kỳ lạ không thể giải thích

00:08:21.000 --> 00:08:23.000
và nói rằng cách nhìn theo Freud là sai,

00:08:23.000 --> 00:08:27.000
thật ra bạn có thể có
một giải thích ngắn gọn

00:08:27.000 --> 00:08:29.000
theo giải phẫu thần kinh não đã biết.

NOTE Paragraph

00:08:29.000 --> 00:08:31.000
Tiếp tục, nếu bệnh nhân này xuất viện,

00:08:31.000 --> 00:08:36.000
và người mẹ gọi cho anh ta từ phòng kế bên

00:08:36.000 --> 00:08:40.000
và anh ta nhấc máy, và nói
"Ồ, mẹ, mẹ khỏe không? Mẹ đang ở đâu?"

00:08:40.000 --> 00:08:42.000
Không có ảo tưởng nào qua điện thoại.

00:08:42.000 --> 00:08:44.000
Sau vài giờ bà lại gần,
anh hỏi "Bà là ai?

00:08:44.000 --> 00:08:46.000
Trông bà giống mẹ tôi." OK?

00:08:46.000 --> 00:08:48.000
Lý do là có một con đường riêng biệt

00:08:48.000 --> 00:08:52.000
đi từ trung tâm thính giác trong não
đến trung khu cảm xúc,

00:08:52.000 --> 00:08:54.000
và nó không bị cắt đứt do tai nạn.

00:08:54.000 --> 00:08:59.000
Điều đó giải thích tại sao qua điện thoại
anh ta nhận ra mẹ, không xảy ra vấn đề gì.

00:08:59.000 --> 00:09:02.000
Mà khi gặp mặt, anh ta cho đó là
kẻ giả mạo.

NOTE Paragraph

00:09:02.000 --> 00:09:06.000
OK, vậy cung phản xạ phức tạp này
được thiết lập như thế nào trong não?

00:09:06.000 --> 00:09:09.000
Tự nhiên, di truyền,
hay do được nuôi dưỡng?

00:09:09.000 --> 00:09:11.000
Và chúng ta tiếp cận vấn đề này

00:09:11.000 --> 00:09:15.000
bằng cách xem xét hội chứng kỳ lạ khác
gọi là hội chứng chi ảo.

00:09:15.000 --> 00:09:17.000
Và các bạn đều biết chi ảo là gì.

00:09:17.000 --> 00:09:20.000
Khi một cánh tay hoặc chân bị cắt bỏ
do hoại tử,

00:09:20.000 --> 00:09:22.000
hay mất trong chiến tranh Iraq chẳng hạn,

00:09:22.000 --> 00:09:24.000
vấn đề nghiêm trọng là

00:09:24.000 --> 00:09:28.000
bạn vẫn cảm nhận sự hiện diện
của cánh tay bị mất đó,

00:09:28.000 --> 00:09:31.000
và đó gọi là tay ảo hoặc chân ảo.

00:09:31.000 --> 00:09:33.000
Bạn có thể ảo tưởng
về bất cứ bộ phận nào.

00:09:33.000 --> 00:09:36.000
Thậm chí cả nội tạng,
tin hay không tùy bạn.

00:09:36.000 --> 00:09:40.000
Tôi có một bệnh nhân
đã làm phẫu thuật cắt bỏ tử cung

00:09:40.000 --> 00:09:45.000
vẫn nghĩ mình có tử cung,
kể cả tưởng tượng ra kinh nguyệt

00:09:45.000 --> 00:09:47.000
vào thời gian chính xác trong tháng.

00:09:47.000 --> 00:09:49.000
Và có một sinh viên hỏi tôi hôm trước,

00:09:49.000 --> 00:09:51.000
Họ có hội chứng tiền kinh nguyệt ảo không?

00:09:51.000 --> 00:09:52.000
(Cười)

00:09:52.000 --> 00:09:56.000
Một chuyên đề được đặt ra cho câu hỏi
khoa học này, nhưng chưa được tiến hành.

NOTE Paragraph

00:09:56.000 --> 00:09:59.000
OK, bây giờ câu hỏi kế tiếp là,

00:09:59.000 --> 00:10:02.000
bạn học được gì từ hội chứng chi ảo
bằng các thí nghiệm?

00:10:02.000 --> 00:10:04.000
Một trong những điều chúng tôi tìm ra là,

00:10:04.000 --> 00:10:06.000
khoảng phân nửa số bệnh nhân mắc chứng này

00:10:06.000 --> 00:10:08.000
cho rằng họ có thể di chuyển chi ảo đó.

00:10:08.000 --> 00:10:10.000
Nó sẽ vỗ vai anh em họ,

00:10:10.000 --> 00:10:12.000
nó sẽ trả lời điện thoại, vẫy tay tạm biệt

00:10:12.000 --> 00:10:15.000
Những cảm giác này rất sinh động
và hấp dẫn.

00:10:15.000 --> 00:10:17.000
Bệnh nhân không phải bị ảo tưởng.

00:10:17.000 --> 00:10:19.000
Anh ta biết cánh tay không có ở đó,

00:10:19.000 --> 00:10:22.000
nhưng, đó là một trải nghiệm về giác quan
rất thực với anh ta.

00:10:22.000 --> 00:10:25.000
Tuy nhiên, khoảng nửa số bệnh nhân
không có hiện tượng này.

00:10:25.000 --> 00:10:29.000
Chi ảo, họ nói "Bác sĩ, chi ảo bị liệt.

00:10:29.000 --> 00:10:32.000
Nó co cứng một chỗ 
và đau không thể tả.

00:10:32.000 --> 00:10:35.000
Ước gì tôi có thể di chuyển nó,
có thể sẽ bớt đau."

NOTE Paragraph

00:10:35.000 --> 00:10:38.000
Vậy tại sao một chi ảo lại bị liệt?

00:10:38.000 --> 00:10:40.000
Nghe như phép nghịch hợp vây.

00:10:40.000 --> 00:10:43.000
Nhưng khi chúng tôi nhìn vào bệnh án,
cái chúng tôi tìm thấy là,

00:10:43.000 --> 00:10:45.000
những người với chi ảo bị liệt,

00:10:45.000 --> 00:10:49.000
cánh tay gốc bị liệt do
tổn thương thần kinh ngoại biên.

00:10:49.000 --> 00:10:52.000
Thần kinh chính đến cánh tay đó

00:10:52.000 --> 00:10:54.000
bị cắt, trầm trọng, ví dụ do tai nạn xe cộ

00:10:54.000 --> 00:10:57.000
Nên bệnh nhân có một cánh tay thật sự,
rất đau,

00:10:57.000 --> 00:11:01.000
phải bó bột trong vài tháng hoặc một năm,
sau đó

00:11:01.000 --> 00:11:04.000
trong một nỗ lực dại dột
để loại bỏ sự đau đớn,

00:11:04.000 --> 00:11:06.000
bác sĩ cắt bỏ cánh tay đó,

00:11:06.000 --> 00:11:10.000
rồi bạn có một cánh tay ảo
với cơn đau tương tự, đúng không?

00:11:10.000 --> 00:11:12.000
Đây là vấn đề nghiêm trọng
trên lâm sàng.

00:11:12.000 --> 00:11:14.000
Người bệnh trở nên suy sụp.

00:11:14.000 --> 00:11:16.000
Vài người trong số họ tự tử, OK?

NOTE Paragraph

00:11:16.000 --> 00:11:18.000
Vậy làm thế nào chữa trị hội chứng này?

00:11:18.000 --> 00:11:20.000
Tại sao chúng ta lại có chi ảo bị liệt?

00:11:20.000 --> 00:11:24.000
Khi tôi nhìn vào bệnh án thì biết rằng
họ đã có một cánh tay thật,

00:11:24.000 --> 00:11:27.000
dây thần kinh tới cánh tay bị cắt,

00:11:27.000 --> 00:11:30.000
cánh tay thật bị liệt,

00:11:30.000 --> 00:11:34.000
phải bó bột vài tháng trước khi
phẫu thuật cắt bỏ,

00:11:34.000 --> 00:11:40.000
và cơn đau ảo vẫn tiếp tục.

NOTE Paragraph

00:11:40.000 --> 00:11:42.000
Tại sao lại như vậy?

00:11:42.000 --> 00:11:44.000
Khi cánh tay còn nguyên nhưng bị liệt,

00:11:44.000 --> 00:11:47.000
não gửi yêu cầu tới cánh tay,
phần trước não, nói "Di chuyển,"

00:11:47.000 --> 00:11:49.000
nhưng lời hồi đáp lại là "Không."

00:11:49.000 --> 00:11:53.000
Di chuyển. Không. Di chuyển. Không.
Di chuyển. Không.

00:11:53.000 --> 00:11:56.000
Và nó gửi tín hiệu đến
mạng lưới thần kinh của não

00:11:56.000 --> 00:11:59.000
và chúng ta gọi đó là
chứng liệt có điều kiện, OK?

00:11:59.000 --> 00:12:03.000
Não học được rằng, nhờ phương pháp Hebbian
liên kết đường dẫn,

00:12:03.000 --> 00:12:06.000
việc yêu cầu di chuyển cánh tay

00:12:06.000 --> 00:12:08.000
tạo ra cảm giác của một cánh tay liệt.

00:12:08.000 --> 00:12:10.000
Và sau đó khi cắt bỏ cánh tay,

00:12:10.000 --> 00:12:14.000
chứng liệt đã học được này thâm nhập vào
hình dung về cơ thể

00:12:14.000 --> 00:12:17.000
và thành ảo giác của bạn, OK?

NOTE Paragraph

00:12:17.000 --> 00:12:19.000
Giờ làm thế nào để giúp
các bệnh nhân này?

00:12:19.000 --> 00:12:21.000
Làm thế nào loại bỏ chứng liệt não đã học,

00:12:21.000 --> 00:12:25.000
để có thể giải tỏa anh ta khỏi cơn co rút
đầy đau đớn

00:12:25.000 --> 00:12:27.000
của cánh tay ảo?

00:12:27.000 --> 00:12:32.000
À, nói thế này, chuyện gì sẽ xảy ra nếu
bây giờ bạn gửi lệnh đến bộ phận ảo,

00:12:32.000 --> 00:12:36.000
nhưng cho anh ta thấy rằng
nó đang theo sự điều khiển của anh?

00:12:36.000 --> 00:12:39.000
Có thể bạn sẽ giải tỏa cơn đau ảo,
sự cưỡng bức ảo.

00:12:39.000 --> 00:12:41.000
Bằng cách nào? À, bằng thực tế ảo.

00:12:41.000 --> 00:12:43.000
Những điều đó tốn hàng triệu đôla.

00:12:43.000 --> 00:12:46.000
Tôi sẽ thực hiện chỉ với 3 đôla,

00:12:46.000 --> 00:12:48.000
nhưng đừng nói với
nhà tài trợ của tôi nhé.

00:12:48.000 --> 00:12:49.000
(Cười)

NOTE Paragraph

00:12:49.000 --> 00:12:53.000
OK? Việc cần làm là tạo một thứ
mà tôi gọi là hộp kính.

00:12:53.000 --> 00:12:55.000
Một hộp các tông có
một tấm gương ở giữa,

00:12:55.000 --> 00:12:59.000
và sau đó đưa bệnh nhân đầu tiên,
Derek, vào trong.

00:12:59.000 --> 00:13:02.000
Anh ấy phẫu thuật cắt bỏ tay 10 năm trước.

00:13:02.000 --> 00:13:05.000
Cắt tay bị cắt bỏ, thần kinh cũng vậy

00:13:05.000 --> 00:13:09.000
và cánh tay bị liệt, bó bột
trong vòng một năm, và sau đó bị cắt bỏ.

00:13:09.000 --> 00:13:11.000
Anh có tay ảo, đau đớn
không thể di chuyển.

00:13:11.000 --> 00:13:13.000
Nó là một cánh tay ảo bị liệt.

NOTE Paragraph

00:13:13.000 --> 00:13:17.000
Nên anh ta đến đây, và tôi đưa anh ta
một cái gương như thế, trong hộp,

00:13:17.000 --> 00:13:20.000
mà tôi đã gọi là hộp kính.

00:13:20.000 --> 00:13:23.000
Và bệnh nhận đặt tay trái ảo vào đó,

00:13:23.000 --> 00:13:25.000
cái tay co rút đau, bên trái tấm gương,

00:13:25.000 --> 00:13:27.000
và bàn tay bình thường bên phải tấm gương,

00:13:27.000 --> 00:13:31.000
và làm cùng tư thế, tư thế co chặt lại,

00:13:31.000 --> 00:13:34.000
và nhìn vào gương. Anh ta trải nghiệm
được gì?

00:13:34.000 --> 00:13:37.000
Anh ta nhìn vào tay ảo
đang được hồi sinh,

00:13:37.000 --> 00:13:41.000
vì anh đang nhìn vào ảnh phản chiếu
cánh tay bình thường trong gương,

00:13:41.000 --> 00:13:43.000
và giống như là tay ảo này đã sống lại.

00:13:43.000 --> 00:13:46.000
Tôi nói "Giờ thì hãy nhìn, lúc lắc nó đi

00:13:46.000 --> 00:13:50.000
ngón tay thật của anh, hoặc cử động
chúng khi đang nhìn vào gương."

00:13:50.000 --> 00:13:54.000
Anh ta có cảm giác rất sống động
khi nhìn thấy cánh tay ảo di chuyển.

00:13:54.000 --> 00:13:56.000
Hiển nhiên rồi, nhưng điều ngạc nhiên là,

00:13:56.000 --> 00:13:59.000
người bệnh nói "Chúa ơi, tay ảo tôi
đang cử động lại,

00:13:59.000 --> 00:14:01.000
và cơn đau, cơn co rút, giảm bớt rồi."

NOTE Paragraph

00:14:01.000 --> 00:14:04.000
Và hãy nhớ, bệnh nhân đầu tiên
bước vào trong đó --

00:14:04.000 --> 00:14:05.000
(Vỗ tay)

00:14:05.000 --> 00:14:09.000
-- cảm ơn. (Vỗ tay)

00:14:09.000 --> 00:14:12.000
Người bệnh đầu tiên đó, anh ta
nhìn vào gương,

00:14:12.000 --> 00:14:15.000
tôi nói "Hãy nhìn vào
ảnh phản chiếu của tay ảo."

00:14:15.000 --> 00:14:17.000
Bắt đầu khúc khích
nói "Tôi có thể thấy."

00:14:17.000 --> 00:14:19.000
Nhưng anh không ngốc.
Anh biết nó là ảo.

00:14:19.000 --> 00:14:21.000
Anh biết nó là ảnh phản chiếu của gương,

00:14:21.000 --> 00:14:23.000
nhưng là 1 trải nghiệm
giác quan sống động.

00:14:23.000 --> 00:14:26.000
Tôi bảo: "Hãy cử động tay thường
và tay ảo."

00:14:26.000 --> 00:14:28.000
Anh nói: "Tôi không thể. Tay ảo đau lắm."

00:14:28.000 --> 00:14:30.000
Tôi nói: "Hãy di chuyển tay thường."

00:14:30.000 --> 00:14:32.000
Anh nói: "Ôi trời, tay ảo đã cử động lại!

00:14:32.000 --> 00:14:35.000
Và cơn đau đang giảm bớt." OK?

00:14:35.000 --> 00:14:36.000
Tôi bảo: "Nhắm mắt."

00:14:36.000 --> 00:14:38.000
Anh ta nhắm mắt.

00:14:38.000 --> 00:14:39.000
"Cử động tay thường."

00:14:39.000 --> 00:14:40.000
"Nó lại bị bó chặt."

00:14:40.000 --> 00:14:42.000
"OK, mở mắt ra."

00:14:42.000 --> 00:14:43.000
"Ôi, nó lại cử đông!"

00:14:43.000 --> 00:14:45.000
Anh ta cứ như một đứa trẻ ở cửa hàng kẹo.

NOTE Paragraph

00:14:45.000 --> 00:14:50.000
OK, điều này chứng minh giả thuyết của tôi
về chứng liệt não đã học

00:14:50.000 --> 00:14:52.000
và tầm quan trọng của hình ảnh vào
thị giác

00:14:52.000 --> 00:14:54.000
nhưng tôi sẽ không nhận giải Nobel

00:14:54.000 --> 00:14:56.000
vì khiến một ai đó di chuyển chi ảo đâu.

00:14:56.000 --> 00:14:57.000
(Cười)

00:14:57.000 --> 00:14:58.000
(Vỗ tay)

00:14:58.000 --> 00:15:01.000
Nó là một khả năng hoàn toàn vô dụng.

00:15:01.000 --> 00:15:02.000
(Cười)

00:15:02.000 --> 00:15:06.000
Nhưng rồi tôi bắt đầu nhận ra,
có khả năng những hội chứng liệt khác

00:15:06.000 --> 00:15:11.000
mà bạn biết trong thần kinh học,
như đột quỵ, hay co rút cơ không ý thức --

00:15:11.000 --> 00:15:13.000
có thể có một thành phần đã học về nó,

00:15:13.000 --> 00:15:16.000
mà bạn có thể vượt qua bằng công cụ
đơn giản là một cái gương.

NOTE Paragraph

00:15:16.000 --> 00:15:18.000
Tôi bảo: "Nghe này, Derek" --

00:15:18.000 --> 00:15:21.000
ban đầu anh ta không thể đi quanh
cầm cái gương để giảm cơn đau.

00:15:21.000 --> 00:15:25.000
"Nghe này, Derek, đem nó về và luyện tập
trong một hai tuần tới.

00:15:25.000 --> 00:15:27.000
Có thể sau một thời gian luyện tập,

00:15:27.000 --> 00:15:29.000
anh sẽ tách khỏi gương,
loại bỏ chứng liệt,

00:15:29.000 --> 00:15:31.000
và bắt đầu cử động cánh tay liệt lần nữa,

00:15:31.000 --> 00:15:33.000
rồi được giải phóng khỏi cơn đau."

00:15:33.000 --> 00:15:35.000
Anh ta nói được, và đem nó về nhà.

00:15:35.000 --> 00:15:37.000
Tôi nói: "À, hai đô. Anh có thể lấy nó."

NOTE Paragraph

00:15:37.000 --> 00:15:40.000
Anh ta đem về nhà, sau hai tuần,
gọi cho tôi,

00:15:40.000 --> 00:15:42.000
và nói: "Bác sĩ à, ông sẽ không tin được."

00:15:42.000 --> 00:15:43.000
"Sao thế?"

00:15:43.000 --> 00:15:45.000
Anh ta bảo: "Nó biến mất rồi."

00:15:45.000 --> 00:15:46.000
"Cái gì biến mất?"

00:15:46.000 --> 00:15:48.000
Tôi đã cho là cái hộp kính bị mất.

00:15:48.000 --> 00:15:49.000
(Cười)

00:15:49.000 --> 00:15:52.000
Anh ta nói: "Không không, là cái chi ảo
đã theo tôi suốt 10 năm,

00:15:52.000 --> 00:15:54.000
nó biến mất rồi."

00:15:54.000 --> 00:15:56.000
Và tôi nói, tôi đã rất lo lắng, ơn Chúa,

00:15:56.000 --> 00:15:58.000
tôi đã thay đổi hình ảnh cơ thể
của anh ta,

00:15:58.000 --> 00:16:01.000
vậy còn quan điểm nhân sinh, đạo đức,
và tất cả những thứ đó?

00:16:01.000 --> 00:16:03.000
Tôi hỏi: "Derek, liệu anh có thấy phiền?"

00:16:03.000 --> 00:16:06.000
"Không, ba ngày trước, tôi đã không còn
cánh tay ảo

00:16:06.000 --> 00:16:09.000
và vì thế, không còn thấy đau,
thấy bó gì cả,

00:16:09.000 --> 00:16:12.000
cơn đau cánh tay, tất cả đều biến mất.

00:16:12.000 --> 00:16:16.000
Vấn đề là tôi vẫn còn các ngón tay ảo
tòng teng trên vai đây này,

00:16:16.000 --> 00:16:18.000
và cái hộp của ông không với tới được."

00:16:18.000 --> 00:16:19.000
(Cười)

00:16:19.000 --> 00:16:22.000
"Vậy ông có thể thiết kế lại và đặt nó
vào trán tôi,

00:16:22.000 --> 00:16:25.000
để tôi có thể loại bỏ những ngón tay ảo?"

00:16:25.000 --> 00:16:27.000
Anh ta nghĩ rằng tôi là nhà ảo thuật.

NOTE Paragraph

00:16:27.000 --> 00:16:28.000
Vậy tại sao lại thế?

00:16:28.000 --> 00:16:31.000
Bởi não bộ đối mặt với
xung đột cảm giác dữ dội.

00:16:31.000 --> 00:16:34.000
Nó đang nhận thông tin từ thị giác
là chi ảo đã trở lại.

00:16:34.000 --> 00:16:36.000
Mặt khác, không có cảm giác
muốn chuyển động,

00:16:36.000 --> 00:16:40.000
các cơ gửi tín hiệu cho biết
không có cánh tay nào.

00:16:40.000 --> 00:16:42.000
Và lệnh cử động cơ nói là có một cánh tay

00:16:42.000 --> 00:16:45.000
và bởi sự mâu thuẫn này, não giải quyết là

00:16:45.000 --> 00:16:48.000
không có chi ảo, không có cánh tay nào cả.

00:16:48.000 --> 00:16:50.000
Là một dạng chối bỏ, tống khứ
các tín hiệu.

00:16:50.000 --> 00:16:54.000
Và khi cánh tay biến mất,
thêm vào đó cơn đau cũng biến mất

00:16:54.000 --> 00:16:58.000
bởi bạn không thể có một cơn đau
lơ lửng trong không trung.

00:16:58.000 --> 00:17:00.000
Nên đó là cái được thêm.

NOTE Paragraph

00:17:00.000 --> 00:17:02.000
Kĩ thuật này hiện áp dụng
trên nhiều người

00:17:02.000 --> 00:17:04.000
bởi các nhóm khác ở Helsinki,

00:17:04.000 --> 00:17:07.000
nên nó có thể chứng minh có giá trị
như phương pháp chữa đau ảo,

00:17:07.000 --> 00:17:09.000
người ta còn thử nghiệm
phục hồi chức năng.

00:17:09.000 --> 00:17:12.000
Bạn thường nghĩ đột quỵ gây tổn hại
đến phần xơ,

00:17:12.000 --> 00:17:14.000
và bạn chẳng thể làm gì được.

00:17:14.000 --> 00:17:19.000
Tuy nhiên, hóa ra có vài thành phần
của chứng liệt đột quỵ cũng là do não học,

00:17:19.000 --> 00:17:22.000
có khả năng thành phần đó loại bỏ được
nhờ sử dụng gương.

00:17:22.000 --> 00:17:24.000
Điều này đã được thử nghiệm lâm sàng,

00:17:24.000 --> 00:17:26.000
giúp ích cho rất nhiều bệnh nhân.

NOTE Paragraph

00:17:26.000 --> 00:17:30.000
OK, để tôi chuyển sang phần thứ ba
của bài nói,

00:17:30.000 --> 00:17:34.000
về một hội chứng kỳ lạ khác
gọi là giác quan thứ phát.

00:17:34.000 --> 00:17:37.000
Được phát hiện bởi Francis Galton
vào thế kỷ 19.

00:17:37.000 --> 00:17:39.000
Ông là anh em họ với Charles Darwin.

00:17:39.000 --> 00:17:41.000
Ông chỉ ra rằng người nào đó trong xã hội,

00:17:41.000 --> 00:17:45.000
người hoàn toàn bình thường,
có một trạng thái kỳ lạ:

00:17:45.000 --> 00:17:48.000
mỗi khi nhìn một con số, nó có màu.

00:17:48.000 --> 00:17:52.000
Năm màu lam, bảy màu vàng, tám màu lục,

00:17:52.000 --> 00:17:54.000
chín màu chàm, OK?

00:17:54.000 --> 00:17:57.000
Nhớ rằng, họ hoàn toàn
bình thường ở các khía cạnh khác.

00:17:57.000 --> 00:18:00.000
Hoặc tông Đô trưởng,
đôi khi âm nhạc cũng gợi lên màu sắc.

00:18:00.000 --> 00:18:03.000
Đô màu lam, Fa màu lục,

00:18:03.000 --> 00:18:06.000
tông nhạc khác thì màu vàng, phải không?

NOTE Paragraph

00:18:06.000 --> 00:18:08.000
Tại sao lại thế?

00:18:08.000 --> 00:18:10.000
Galton gọi: synesthesia-giác quan trộn lẫn

00:18:10.000 --> 00:18:12.000
một sự pha trộn các giác quan.

00:18:12.000 --> 00:18:14.000
Tất cả giác quan trong ta đều riêng biệt.

00:18:14.000 --> 00:18:16.000
Những người này lẫn lộn các giác quan.

00:18:16.000 --> 00:18:17.000
Tại sao lại thế?

00:18:17.000 --> 00:18:19.000
Một trong hai mặt của việc này
rất hấp dẫn.

00:18:19.000 --> 00:18:21.000
Giác quan trộn lẫn di truyền gia đình,

00:18:21.000 --> 00:18:24.000
nên Galton gọi đó là cơ sở di truyền.

00:18:24.000 --> 00:18:28.000
Thứ hai, giác quan trộn lẫn là điều
khiến tôi đưa ra quan điểm của mình

00:18:28.000 --> 00:18:31.000
về chủ đề chính của bài giảng,
về sự sáng tạo

00:18:31.000 --> 00:18:36.000
Giác quan trộn lẫn cực kỳ phổ biến
ở nghệ sĩ, nhà thơ, tiểu thuyết gia

00:18:36.000 --> 00:18:39.000
và những người sáng tạo khác
hơn là số đông dân chúng.

00:18:39.000 --> 00:18:40.000
Tại sao?

00:18:40.000 --> 00:18:42.000
Tôi sắp trả lời câu hỏi này.

00:18:42.000 --> 00:18:44.000
Câu hỏi chưa từng được giải đáp trước đây.

NOTE Paragraph

00:18:44.000 --> 00:18:45.000
Giác quan trộn lẫn là gì?

00:18:45.000 --> 00:18:46.000
Có nhiều giả thuyết.

00:18:46.000 --> 00:18:48.000
Một trong số đó là
họ đơn giản là bị điên.

00:18:48.000 --> 00:18:51.000
Đó không hẳn là một giả thuyết khoa học
nên chúng ta hãy bỏ qua.

00:18:51.000 --> 00:18:55.000
Giả thuyết khác họ là những người
nghiện thuốc.

00:18:55.000 --> 00:18:57.000
Có thể đúng,

00:18:57.000 --> 00:18:59.000
vì điều đó phổ biến ở đây,
hơn ở San Diego.

00:18:59.000 --> 00:19:00.000
(Cười)

00:19:00.000 --> 00:19:03.000
OK. Giả thuyết thứ ba là

00:19:03.000 --> 00:19:08.000
hãy hỏi bản thân xem cái gì
đang diễn ra ở giác quan trộn lẫn

NOTE Paragraph

00:19:08.000 --> 00:19:11.000
Chúng tôi nhận thấy rằng vùng màu sắc
và vùng con số

00:19:11.000 --> 00:19:14.000
nằm cạnh nhau trong não bộ,
thuộc hồi thái dương chẩm.

00:19:14.000 --> 00:19:16.000
Nên có sự nhầm lẫn tín hiệu


00:19:16.000 --> 00:19:19.000
giữa vùng màu sắc và con số trong não.

00:19:19.000 --> 00:19:22.000
Nên khi nhìn một con số,
bạn thấy màu sắc tương ứng,

00:19:22.000 --> 00:19:24.230
đó là lý do gây ra chứng giác quan trộn lẫn

00:19:24.230 --> 00:19:26.000
Giờ thì tại sao lại như vậy?

00:19:26.000 --> 00:19:28.000
Tại sao tín hiệu lại nhầm
ở vài người?

00:19:28.000 --> 00:19:30.000
Có nhớ tôi nói nó di truyền
trong gia đình?

00:19:30.000 --> 00:19:32.000
Bạn có gợi ý rồi đó.

00:19:32.000 --> 00:19:34.000
Có một gen dị thường,

00:19:34.000 --> 00:19:37.000
một đột biến gen gây ra đường truyền chéo
bất thường này.

NOTE Paragraph

00:19:37.000 --> 00:19:39.000
Trong tất cả chúng ta, hóa ra

00:19:39.000 --> 00:19:43.000
chúng ta được sinh ra với mọi thứ
truyền đến mọi thứ khác.

00:19:43.000 --> 00:19:46.000
Nên mỗi vùng não nối với mọi vùng khác,

00:19:46.000 --> 00:19:48.000
chúng được cắt tỉa bớt để tạo ra

00:19:48.000 --> 00:19:51.000
kiến trúc mô đun đặc trưng
ở não người trưởng thành.

00:19:51.000 --> 00:19:53.000
Nếu có một gen gây ra việc cắt tỉa này

00:19:53.000 --> 00:19:55.000
và nếu gen đó biến đổi,

00:19:55.000 --> 00:19:58.000
thì việc cắt tỉa bị thiếu sót
ở các vùng não lân cận.

00:19:58.000 --> 00:20:01.270
Và nếu nó giữa vùng số và màu,
bạn mắc chứng giác quan đi kèm số-màu.

00:20:01.270 --> 00:20:04.000
Nếu nó giữa vùng âm và màu,
bạn mắc giác quan kèm âm-màu.

00:20:04.000 --> 00:20:06.000
Càng xa càng tốt.

NOTE Paragraph

00:20:06.000 --> 00:20:08.000
Chuyện gì xảy ra nếu gen này
có mặt mọi nơi

00:20:08.000 --> 00:20:09.000
mọi thứ kết nối chéo?

00:20:09.000 --> 00:20:15.000
Vâng, hãy nghĩ về điểm chung của nghệ sĩ,
tiểu thuyết gia và nhà thơ,

00:20:15.000 --> 00:20:18.000
khả năng tư duy ẩn dụ,

00:20:18.000 --> 00:20:20.000
liên kết các ý tưởng
như không liên quan,

00:20:20.000 --> 00:20:23.000
ví dụ "Đó là phía Đông,
và Juliet là mặt trời."

00:20:23.000 --> 00:20:25.000
Bạn thì không cho Juliet là mặt trời,

00:20:25.000 --> 00:20:27.000
điều đó nghĩa là cô ấy
là một quả cầu lửa?

00:20:27.000 --> 00:20:30.000
Đó là chuyện của môn tâm thần phân liệt,
phải không?

00:20:30.000 --> 00:20:33.000
Người thường sẽ nói
cô ấy ấm áp như mặt trời,

00:20:33.000 --> 00:20:35.000
Cô ấy tỏa sáng như mặt trời,
rất sống động.

00:20:35.000 --> 00:20:37.000
Ngay lập tức, bạn tìm thấy mối liên kết.

NOTE Paragraph

00:20:37.000 --> 00:20:40.000
Giờ nếu bạn thừa nhận đường truyền chéo

00:20:40.000 --> 00:20:43.000
và các khái niệm cũng có
trong các phần khác của não,

00:20:43.000 --> 00:20:46.000
thì nó sẽ tạo nên một khuynh hướng lớn hơn

00:20:46.000 --> 00:20:49.000
về tư duy ẩn dụ và sáng tạo

00:20:49.000 --> 00:20:51.000
ở những người có chứng giác quan trộn lẫn

00:20:51.000 --> 00:20:54.000
Vì vậy sự phổ biến ngẫu nhiên
giác quan đi kèm nhiều hơn 8 lần

00:20:54.000 --> 00:20:56.000
giữa nhà thơ, nghệ sĩ và tiểu thuyết gia.

00:20:56.000 --> 00:20:59.000
OK, đó là cái nhìn thuộc não học
của chứng giác quan trộn lẫn.

00:20:59.000 --> 00:21:01.000
Minh họa cuối, tôi có thể
thêm 1 phút nữa?

00:21:01.000 --> 00:21:03.000
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:21:03.000 --> 00:21:08.000
OK. Tôi sẽ cho thấy tất cả các bạn
đều có chứng này, nhưng chối bỏ điều đó.

00:21:08.000 --> 00:21:12.000
Đây là cái tôi gọi là chữ cái Martian.
Giống bảng chữ cái của bạn vậy,

00:21:12.000 --> 00:21:15.000
A là A, B là B, C là C.

00:21:15.000 --> 00:21:18.000
Hình dạng khác nhau thì phát âm khác nhau
phải không?

00:21:18.000 --> 00:21:20.000
Đây, bạn có bảng chữ cái Martian.

00:21:20.000 --> 00:21:22.000
Bạn có Kiki, có Bouba.

00:21:22.000 --> 00:21:24.000
Cái nào Kiki, cái nào Bouba?

00:21:24.000 --> 00:21:26.000
Ai nghĩ kia là Kiki và Bouba thì giơ tay?

00:21:26.000 --> 00:21:28.000
Vâng, nó một hai dạng đột biến.

00:21:28.000 --> 00:21:29.000
(Cười)

00:21:29.000 --> 00:21:31.000
Ai nghĩ đó là Bouba, là Kiki? Giơ tay nào.

00:21:31.000 --> 00:21:33.000
99% các bạn.

NOTE Paragraph

00:21:33.000 --> 00:21:35.000
Bạn không biết Martian.
Sao lại làm được?

00:21:35.000 --> 00:21:40.000
Vì tất cả đều đang có sự tưởng tượng
một mô hình giác quan thức phát chéo,

00:21:40.000 --> 00:21:44.000
tức là bạn đang nói sự uốn cong sắc nét
đó là kiki,

00:21:44.000 --> 00:21:49.000
trong vỏ não thính giác, các tế bào lông
đang được kích thích -- Kiki,

00:21:49.000 --> 00:21:52.000
mô phỏng sự uốn cong hình ảnh,
đột ngột của dạng răng cưa.

00:21:52.000 --> 00:21:55.000
Rất quan trọng vì điều này cho bạn biết

00:21:55.000 --> 00:21:57.000
là não bộ ở dạng nguyên thủy

00:21:57.000 --> 00:21:59.000
nó cứ như một sự ảo tưởng ngớ ngẩn,

00:21:59.000 --> 00:22:03.000
nhưng quang tử trong mắt bạn
đang thực hiện những hình dạng đó,

00:22:03.000 --> 00:22:06.000
và tế bào lông trong tai
đang kích thích mẫu thính giác,

00:22:06.000 --> 00:22:11.000
nhưng não có khả năng
trích xuất mẫu số chung.

00:22:11.000 --> 00:22:13.000
Một hình thức nguyên thủy
của sự trừu tượng

00:22:13.000 --> 00:22:18.000
và chúng ta biết nó xảy ra
trong hồi thái dương chẩm của não,

00:22:18.000 --> 00:22:19.000
vì khi nó tổn thương,

00:22:19.000 --> 00:22:23.000
những người này mất khả năng
tham gia vào Bouba Kiki,

00:22:23.000 --> 00:22:25.000
và cũng mất khả năng tham gia ẩn dụ.

NOTE Paragraph

00:22:25.000 --> 00:22:29.000
Nếu bạn hỏi anh ta:
"Những thứ lấp lánh không phải vàng,

00:22:29.000 --> 00:22:31.000
nghĩa là gì?"

00:22:31.000 --> 00:22:33.000
"Là kim loại và lấp lánh
chưa chắc là vàng.

00:22:33.000 --> 00:22:36.000
Mà phải đo trọng lượng riêng nữa."

00:22:36.000 --> 00:22:39.000
Họ đã hoàn toàn bỏ qua ý nghĩa ẩn dụ.

00:22:39.000 --> 00:22:42.000
Vùng này có kích cỡ lớn hơn khoảng 8 lần

00:22:42.000 --> 00:22:45.000
đặc biệt ở con người,
như ở thời nguyên thủy.

00:22:45.000 --> 00:22:48.000
Có thứ rất thú vị xảy ra
trong hồi góc,

00:22:48.000 --> 00:22:51.000
bởi nó là giao lộ giữa nghe, nhìn, và chạm

00:22:51.000 --> 00:22:55.000
và nó trở nên khổng lồ ở con người.
Và thứ gì đó thú vị đang diễn ra.

00:22:55.000 --> 00:22:58.000
Và tôi cho đó là nền tảng khả năng
độc nhất ở người

00:22:58.000 --> 00:23:01.000
như sự tưởng tượng, ẩn dụ và sáng tạo.

00:23:01.000 --> 00:23:04.000
Những câu hỏi này các triết gia
đã tìm tòi suốt thiên niên kỷ,

00:23:04.000 --> 00:23:08.000
các nhà khoa học chúng tôi có thể bắt đầu
bằng cách hình dung não bộ,

00:23:08.000 --> 00:23:10.000
và bằng thí nghiệm và hỏi đúng câu hỏi.

00:23:10.000 --> 00:23:12.000
Cảm ơn.

00:23:12.000 --> 00:23:13.030
(Vỗ tay)

00:23:13.030 --> 00:23:13.920
Xin lỗi.

00:23:13.920 --> 00:23:17.400
(Cười)