1
00:00:00,000 --> 00:00:04,000
Vâng, như Chris đã tiết lộ,
tôi nghiên cứu về não người,

2
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
các chức năng và cấu trúc của não bộ.

3
00:00:06,000 --> 00:00:10,000
Và tôi muốn bạn suy nghĩ một chút
về vấn đề này

4
00:00:10,000 --> 00:00:14,000
Đây là một khối thạch, hơn 1.3kg thạch

5
00:00:14,000 --> 00:00:17,000
có thể cầm trong lòng bàn tay bạn,

6
00:00:17,000 --> 00:00:21,000
nó có thể ngắm nhìn
khoảng không vô tận giữa các vì sao.

7
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
Nó có thể chiêm nghiệm
ý nghĩa của vô cực

8
00:00:23,000 --> 00:00:28,000
và có thể nhìn thấy chính nó
đang suy ngẫm về ý nghĩa của sự vô cùng.

9
00:00:28,000 --> 00:00:33,000
Và cái tính đệ quy khác biệt này
mà chúng ta gọi là sự tự nhận thức,

10
00:00:33,000 --> 00:00:37,000
là thứ mà tôi nghĩ là chén thánh
của khoa học thần kinh, của thần kinh học

11
00:00:37,000 --> 00:00:39,000
và mong ngày nào đó, ta sẽ hiểu rõ chúng.

12
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
OK, vậy thì làm thể nào
để nghiên cứu bộ phận bí ẩn này?

13
00:00:43,000 --> 00:00:47,000
Vì bạn có tới tận 100 tỷ tế bào thần kinh,

14
00:00:47,000 --> 00:00:50,000
một số ít nhóm nguyên sinh vật,
chúng tương tác với nhau,

15
00:00:50,000 --> 00:00:54,000
và từ hoạt động này
xuất hiện toàn bộ các khả năng

16
00:00:54,000 --> 00:00:57,000
mà chúng ta gọi là bản chất con người
và sự tự nhận thức.

17
00:00:57,000 --> 00:00:58,000
Tại sao lại như vậy?

18
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
Vâng, có rất nhiều cách để tiếp cận
các chức năng của não người.

19
00:01:01,000 --> 00:01:04,000
Trong số đó, cách mà chúng ta hay sử dụng,

20
00:01:04,000 --> 00:01:09,000
là quan sát những bệnh nhân bị tổn thương
một vùng nhỏ ở não,

21
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
nơi có 1 biến đổi gen
trong 1 khu nhỏ ở não

22
00:01:11,000 --> 00:01:15,000
Điều xảy ra sau đó
không phải là một sự suy giảm toàn diện

23
00:01:15,000 --> 00:01:17,000
trên toàn bộ khả năng trí não của bạn,

24
00:01:17,000 --> 00:01:20,000
không phải một dạng bào mòn
khả năng nhận thức của bạn

25
00:01:20,000 --> 00:01:23,000
Mà não bạn sẽ mất 1 chức năng
được chọn lọc kỹ càng,

26
00:01:23,000 --> 00:01:25,000
trong khi số khác
được bảo quản nguyên vẹn,

27
00:01:25,000 --> 00:01:27,000
và điều này khiến bạn tự tin khẳng định

28
00:01:27,000 --> 00:01:31,000
phần não đó bằng 1 cách nào
có khả năng làm trung gian chức năng đó.

29
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
Nên bạn có thể gán chức năng
vào cấu trúc

30
00:01:33,000 --> 00:01:36,000
và tìm xem các cung phản xạ đang làm gì

31
00:01:36,000 --> 00:01:38,000
để tạo ra chức năng đặc trưng đó.

32
00:01:38,000 --> 00:01:40,000
Đó là cái mà chúng tôi đang cố thực hiện.

33
00:01:40,000 --> 00:01:43,000
Hãy để tôi đưa ra một số ví dụ nổi bật.

34
00:01:43,000 --> 00:01:47,000
Thật sự thì tôi sẽ có 3 ví dụ,
mỗi cái 6 phút trong toàn bộ bài nói.

35
00:01:47,000 --> 00:01:51,000
Ví dụ đầu tiên hội chứng khác thường
gọi là hội chứng Capgras.

36
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
Hãy theo dõi slide đầu tiên,

37
00:01:53,000 --> 00:01:58,000
đó là thùy thái dương, thùy trán,
thùy đỉnh, OK--

38
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
là những thùy cấu thành nên não.

39
00:02:00,000 --> 00:02:04,000
Và nếu nhìn vào mặt trong thùy thái dương

40
00:02:04,000 --> 00:02:06,000
bạn sẽ không thể thấy

41
00:02:06,000 --> 00:02:08,000
một cấu trúc nhỏ gọi là
hồi thái dương chẩm

42
00:02:08,000 --> 00:02:11,000
Nó được gọi là
vùng nhận diện khuôn mặt của não,

43
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
vì khi nó tổn thương bạn không nhận ra
gương mặt người khác nữa.

44
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
Bạn vẫn có thể nhận ra họ nhờ giọng nói

45
00:02:16,000 --> 00:02:18,000
và biết: "Ồ, Joe đây mà!"

46
00:02:18,000 --> 00:02:21,000
nhưng bạn không thể nhìn mặt họ
mà biết họ là ai, đúng không?

47
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
Bạn còn không thể nhận ra bạn trong gương.

48
00:02:23,000 --> 00:02:26,000
Bạn biết đó là bạn bởi khi bạn nháy mắt
thì nó cũng nháy mắt,

49
00:02:26,000 --> 00:02:28,000
và bạn biết rắng đó là một cái gương,

50
00:02:28,000 --> 00:02:31,000
nhưng bạn không thật sự nhận ra bản thân.

51
00:02:31,000 --> 00:02:35,000
OK. Nguyên nhân của hội chứng này
là do tổn thương hồi thái dương chẩm.

52
00:02:35,000 --> 00:02:38,000
Nhưng còn có một hội chứng nữa
rất hiếm gặp, thật sự thì,

53
00:02:38,000 --> 00:02:42,000
rất ít bác sĩ lâm sàng đã nghe về nó,
thậm chí cả các nhà thần kinh học.

54
00:02:42,000 --> 00:02:44,000
Đó là bệnh hoang tưởng Capgras,

55
00:02:44,000 --> 00:02:47,000
1 bệnh nhân mà những phần khác
hoàn toàn bình thường,

56
00:02:47,000 --> 00:02:50,000
đã từng chấn thương vùng đầu
hồi tỉnh sau hôn mê,

57
00:02:50,000 --> 00:02:53,000
khi anh ta nhìn thấy mẹ mình

58
00:02:53,000 --> 00:02:56,000
và nói: " Người phụ nữ này
giống y đúc mẹ tôi,

59
00:02:56,000 --> 00:02:58,000
nhưng mà bà ta là kẻ mạo danh.

60
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
Là người phụ nữ nào đó
đang giả làm mẹ tôi"

61
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
Vậy tại sao chuyện này lại xảy ra?

62
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
Tại sao một người hoàn toàn minh mẫn
và thông minh như anh ta

63
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
ở mọi mặt khác,
chỉ trừ khi nhìn thấy mẹ

64
00:03:07,000 --> 00:03:10,000
thì lại có dấu hiệu hoang tưởng
và nói đó không phải là mẹ mình.

65
00:03:10,000 --> 00:03:12,000
Cách giải thích phổ biến nhất

66
00:03:12,000 --> 00:03:14,000
mà bạn tìm trong các sách về tâm thần học,

67
00:03:14,000 --> 00:03:18,000
theo cách nhìn của Freud,
mà tôi đưa ra trong bài nói này,

68
00:03:18,000 --> 00:03:20,000
cũng có những ý kiến tương tự
với phụ nữ,

69
00:03:20,000 --> 00:03:22,000
nhưng tôi sẽ chỉ nói về đàn ông.

70
00:03:22,000 --> 00:03:25,000
Khi bạn còn là một đứa bé, đứa bé nhỏ xíu,

71
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
bạn bị hấp dẫn giới tính mạnh bởi mẹ mình.

72
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
Freud gọi đó là phức cảm Oedipus.

73
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
Tôi không nói mình tin vào điều này,

74
00:03:31,000 --> 00:03:33,000
nhưng đây chính là cách nhìn của Freud.

75
00:03:33,000 --> 00:03:36,000
Khi bạn lớn dần, vỏ não phát triển,

76
00:03:36,000 --> 00:03:40,000
và ức chế những ham muốn tình dục tiềm ẩn
đối với mẹ

77
00:03:40,000 --> 00:03:44,000
Cảm ơn Chúa, không thì bạn
sẽ bị kích thích khi thấy mẹ mình đấy.

78
00:03:44,000 --> 00:03:46,000
Và điều xảy ra sau đó là

79
00:03:46,000 --> 00:03:48,000
đầu bạn bị va chạm làm tổn thương vỏ não,

80
00:03:48,000 --> 00:03:52,000
cho phép những ham muốn tình dục ngầm này
xuất hiện,

81
00:03:52,000 --> 00:03:55,000
lộ rõ một cách đột ngột và khó hiểu

82
00:03:55,000 --> 00:03:58,000
bạn cảm thấy bị kích thích bởi mẹ mình.

83
00:03:58,000 --> 00:04:00,000
Và cho rằng "Chúa ơi, nếu đây là mẹ mình

84
00:04:00,000 --> 00:04:02,000
làm sao mình cảm thấy như vậy được?

85
00:04:02,000 --> 00:04:04,000
Cô ta là người khác, là kẻ giả mạo."

86
00:04:04,000 --> 00:04:08,000
Đó là lý do duy nhất
giải thích cho tổn thương não của bạn.

87
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
Điều này chưa bao giờ
có nghĩa lý gì với tôi.

88
00:04:11,000 --> 00:04:14,000
Nó rất khéo léo,
như mọi lập luận khác của Freud

89
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
(Cười lớn)

90
00:04:16,000 --> 00:04:21,000
nhưng không có ý nghĩa
bởi tôi đã gặp một tình trạng tương tự,

91
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
nhưng là với con chó xù cưng ở nhà.

92
00:04:23,000 --> 00:04:24,000
(Cười lớn)

93
00:04:24,000 --> 00:04:29,000
Tôi nói: " Bác sĩ, đây không phải Fifi.
Giống hệt Fifi

94
00:04:29,000 --> 00:04:31,000
nhưng là con chó khác." Đúng chứ?

95
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
Giờ thì bạn cố giải thích như Freud.

96
00:04:33,000 --> 00:04:34,000
(Cười lớn)

97
00:04:34,000 --> 00:04:38,000
Bạn sẽ bắt đầu nói về cái thú tính
trong mỗi con người

98
00:04:38,000 --> 00:04:41,000
hay là những thứ tương tự,
dĩ nhiên là khá vô lý.

99
00:04:41,000 --> 00:04:43,000
Giờ thì điều gì thật sự đang diễn ra?

100
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
Để giải thích cho rối loạn lạ kì này,

101
00:04:45,000 --> 00:04:49,000
chúng ta nhìn vào cấu trúc và chức năng
của đường thị giác bình thường trong não.

102
00:04:49,000 --> 00:04:52,000
Bình thường, tín hiệu hình ảnh
đi vào nhãn cầu,

103
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
đi đến các vùng thị giác của não.

104
00:04:54,000 --> 00:04:57,000
Thực tế có tới 30 vùng nằm sau não
liên quan đến tầm nhìn,

105
00:04:57,000 --> 00:05:00,000
và sau qúa trình đó, thông điệp
đi vào một cấu trúc nhỏ

106
00:05:00,000 --> 00:05:05,000
gọi là hồi thái dương chẩm,
nơi bạn nhận diện khuôn mặt.

107
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
Có những nơ-ron nhạy cảm với khuôn mặt.

108
00:05:07,000 --> 00:05:10,000
Bạn có thể gọi nó
là vùng khuôn mặt của não, đúng chứ?

109
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
Tôi đã nói về điều này trước đó.

110
00:05:12,000 --> 00:05:16,000
Khi khu vực đó bị thương tổn, bạn mất
khả năng nhận diện gương mặt, phải không?

111
00:05:16,000 --> 00:05:19,000
Nhưng từ vùng đó, thông điệp đi xuống

112
00:05:19,000 --> 00:05:22,000
vào trong 1 cấu trúc gọi là hạnh nhân
trong hệ limbic (hệ viền),

113
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
trung khu cảm xúc của não,

114
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
và cấu trúc hạnh nhân đó,

115
00:05:26,000 --> 00:05:28,000
đo cảm xúc của bạn
đối với thứ bạn quan sát

116
00:05:28,000 --> 00:05:32,000
Đó có phải là con mồi? Động vật ăn thịt?
Đối tượng sinh sản?

117
00:05:32,000 --> 00:05:34,000
Hay thứ gì đó tầm thường
như một mảnh vải,

118
00:05:34,000 --> 00:05:38,000
Một viên phấn, hay một--
Tôi không muốn chỉ ra đâu, nhưng--

119
00:05:38,000 --> 00:05:40,000
hay một chiếc giày, OK?

120
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
Mà có thể bạn hoàn toàn bỏ qua.

121
00:05:42,000 --> 00:05:45,000
Vậy nếu như hạnh nhân bị kích thích,
và nếu điều này quan trọng

122
00:05:45,000 --> 00:05:48,000
thông điệp sẽ đổ vào
hệ thần kinh tự động.

123
00:05:48,000 --> 00:05:50,000
Tim bạn bắt đầu đập nhanh hơn.

124
00:05:50,000 --> 00:05:53,000
Bạn bắt đầu đổ mồ hôi
để tiêu bớt nhiệt lượng mà bạn sắp

125
00:05:53,000 --> 00:05:55,000
tạo ra từ vận động cơ bắp.

126
00:05:55,000 --> 00:05:59,000
Đó là điều tốt vì chúng tôi có thể
đặt hai điện cực vào lòng bàn tay bạn

127
00:05:59,000 --> 00:06:03,000
và đo sự thay đổi điện trở của da
do đổ mồ hôi

128
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
Để tôi biết được, khi bạn nhìn thứ gì đó,

129
00:06:05,000 --> 00:06:09,000
thì bạn đang hưng phấn hay bị kích thích,
hay không cảm thấy gì, OK?

130
00:06:09,000 --> 00:06:11,000
Và tôi sẽ nhanh chóng nắm được điều đó.

131
00:06:11,000 --> 00:06:15,000
Ý tưởng của tôi là, khi người này
nhìn vào một vật, nhìn vào--

132
00:06:15,000 --> 00:06:19,000
bất kỳ vật nào, hình ảnh
di chuyển tới vùng thị giác

133
00:06:19,000 --> 00:06:22,000
tuy nhiên nó được xử lý
tại hồi thái dương chẩm

134
00:06:22,000 --> 00:06:25,000
và bạn nhận biết nó là một hạt đậu,
hay một cái bàn,

135
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
hay mẹ bạn, OK?

136
00:06:27,000 --> 00:06:30,000
Và sau đó thông điệp chảy vào trong
hạnh nhân,

137
00:06:30,000 --> 00:06:32,000
rồi xuống tới
hệ thần kinh tự động

138
00:06:32,000 --> 00:06:37,000
Nhưng có thể đối với người này,
tín hiệu từ hạnh nhân đến hệ viền,

139
00:06:37,000 --> 00:06:40,000
trung khu cảm xúc của não,
đã tình cờ bị ngắt.

140
00:06:40,000 --> 00:06:42,000
Vì hồi thái dương chẩm vẫn còn nguyên,

141
00:06:42,000 --> 00:06:45,000
anh ta vẫn có khả năng nhận ra mẹ,

142
00:06:45,000 --> 00:06:47,000
và nói: "Người này giống mẹ tôi quá."

143
00:06:47,000 --> 00:06:50,000
Nhưng do tín hiệu 
tới trung tâm cảm xúc đã bị cắt,

144
00:06:50,000 --> 00:06:54,000
anh ta lại nói: "Nhưng nếu đó là mẹ,
sao tôi không cảm nhận được sự ấm áp?"

145
00:06:54,000 --> 00:06:56,000
Và sợ là trường hợp kia
có thể xảy ra? Nhỉ?

146
00:06:56,000 --> 00:06:57,000
(Cười)

147
00:06:57,000 --> 00:07:03,000
Vì vậy, anh ta nói "Làm sao để lý giải
cái cảm xúc khó hiểu này?

148
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
Đó không thể là mẹ mình.

149
00:07:05,000 --> 00:07:07,000
Mà là một phụ nữ lạ giả vờ là mẹ thôi."

150
00:07:07,000 --> 00:07:09,000
Làm thế nào để kiểm chứng?

151
00:07:09,000 --> 00:07:11,000
À, điều cần làm là đặt bạn trước màn hình,

152
00:07:11,000 --> 00:07:14,000
và đo phản xạ trên da,

153
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
và chạy các bức ảnh trên màn hình,

154
00:07:16,000 --> 00:07:19,000
Tôi có thể đo mức đổ mồ hôi của bạn
khi bạn nhìn vật đó,

155
00:07:19,000 --> 00:07:22,000
như cái bàn hay cái dù. Dĩ nhiên
là bạn không đổ mồ hôi.

156
00:07:22,000 --> 00:07:27,000
Nếu nhìn ảnh sư tử, hổ, hay cô gái
gợi cảm, có phải bạn sẽ đổ mồ hôi?

157
00:07:27,000 --> 00:07:30,000
Và tin hay không thì tùy, nếu tôi cho bạn
xem ảnh mẹ bạn--

158
00:07:30,000 --> 00:07:32,000
dù bạn bình thường,
bạn vẫn đổ mồ hôi.

159
00:07:32,000 --> 00:07:34,000
Thậm chí không cần là người Do Thái.

160
00:07:34,000 --> 00:07:36,000
(Cười)

161
00:07:36,000 --> 00:07:40,000
Nếu cho người bệnh này xem ảnh thì sao?

162
00:07:40,000 --> 00:07:44,000
Cho anh ta xem các bức ảnh trên màn hình

163
00:07:44,000 --> 00:07:46,000
và đo mức phản ứng trên da anh ta.

164
00:07:46,000 --> 00:07:51,000
Bàn ghế vải vóc, chẳng có gì xảy ra,
giống mọi người khác,

165
00:07:51,000 --> 00:07:53,000
nhưng khi cho anh ta xem ảnh mẹ,

166
00:07:53,000 --> 00:07:55,000
phản ứng da phẳng lặng.

167
00:07:55,000 --> 00:07:57,000
Không có phản xạ xúc cảm đối với mẹ,

168
00:07:57,000 --> 00:08:02,000
bởi tín hiệu đi từ vùng thị giác
đến trung tâm cảm xúc đã bị cắt.

169
00:08:02,000 --> 00:08:05,000
Tầm nhìn anh ta bình thường
vì vùng hình ảnh bình thường,

170
00:08:05,000 --> 00:08:08,000
cảm xúc bình thường--anh ta
vẫn có thể cười, khóc, vân vân--

171
00:08:08,000 --> 00:08:11,000
nhưng tín hiệu từ vùng hình ảnh
đến vùng cảm xúc đã bị ngắt

172
00:08:11,000 --> 00:08:14,000
do đó anh ta có ảo tưởng
mẹ mình là kẻ giả mạo

173
00:08:14,000 --> 00:08:17,000
Nó là thí dụ hay ho về thứ
chúng ta vẫn làm:

174
00:08:17,000 --> 00:08:21,000
xem xét một hội chứng tâm thần
kỳ lạ không thể giải thích

175
00:08:21,000 --> 00:08:23,000
và nói rằng cách nhìn theo Freud là sai,

176
00:08:23,000 --> 00:08:27,000
thật ra bạn có thể có
một giải thích ngắn gọn

177
00:08:27,000 --> 00:08:29,000
theo giải phẫu thần kinh não đã biết.

178
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
Tiếp tục, nếu bệnh nhân này xuất viện,

179
00:08:31,000 --> 00:08:36,000
và người mẹ gọi cho anh ta từ phòng kế bên

180
00:08:36,000 --> 00:08:40,000
và anh ta nhấc máy, và nói
"Ồ, mẹ, mẹ khỏe không? Mẹ đang ở đâu?"

181
00:08:40,000 --> 00:08:42,000
Không có ảo tưởng nào qua điện thoại.

182
00:08:42,000 --> 00:08:44,000
Sau vài giờ bà lại gần,
anh hỏi "Bà là ai?

183
00:08:44,000 --> 00:08:46,000
Trông bà giống mẹ tôi." OK?

184
00:08:46,000 --> 00:08:48,000
Lý do là có một con đường riêng biệt

185
00:08:48,000 --> 00:08:52,000
đi từ trung tâm thính giác trong não
đến trung khu cảm xúc,

186
00:08:52,000 --> 00:08:54,000
và nó không bị cắt đứt do tai nạn.

187
00:08:54,000 --> 00:08:59,000
Điều đó giải thích tại sao qua điện thoại
anh ta nhận ra mẹ, không xảy ra vấn đề gì.

188
00:08:59,000 --> 00:09:02,000
Mà khi gặp mặt, anh ta cho đó là
kẻ giả mạo.

189
00:09:02,000 --> 00:09:06,000
OK, vậy cung phản xạ phức tạp này
được thiết lập như thế nào trong não?

190
00:09:06,000 --> 00:09:09,000
Tự nhiên, di truyền,
hay do được nuôi dưỡng?

191
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
Và chúng ta tiếp cận vấn đề này

192
00:09:11,000 --> 00:09:15,000
bằng cách xem xét hội chứng kỳ lạ khác
gọi là hội chứng chi ảo.

193
00:09:15,000 --> 00:09:17,000
Và các bạn đều biết chi ảo là gì.

194
00:09:17,000 --> 00:09:20,000
Khi một cánh tay hoặc chân bị cắt bỏ
do hoại tử,

195
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
hay mất trong chiến tranh Iraq chẳng hạn,

196
00:09:22,000 --> 00:09:24,000
vấn đề nghiêm trọng là

197
00:09:24,000 --> 00:09:28,000
bạn vẫn cảm nhận sự hiện diện
của cánh tay bị mất đó,

198
00:09:28,000 --> 00:09:31,000
và đó gọi là tay ảo hoặc chân ảo.

199
00:09:31,000 --> 00:09:33,000
Bạn có thể ảo tưởng
về bất cứ bộ phận nào.

200
00:09:33,000 --> 00:09:36,000
Thậm chí cả nội tạng,
tin hay không tùy bạn.

201
00:09:36,000 --> 00:09:40,000
Tôi có một bệnh nhân
đã làm phẫu thuật cắt bỏ tử cung

202
00:09:40,000 --> 00:09:45,000
vẫn nghĩ mình có tử cung,
kể cả tưởng tượng ra kinh nguyệt

203
00:09:45,000 --> 00:09:47,000
vào thời gian chính xác trong tháng.

204
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
Và có một sinh viên hỏi tôi hôm trước,

205
00:09:49,000 --> 00:09:51,000
Họ có hội chứng tiền kinh nguyệt ảo không?

206
00:09:51,000 --> 00:09:52,000
(Cười)

207
00:09:52,000 --> 00:09:56,000
Một chuyên đề được đặt ra cho câu hỏi
khoa học này, nhưng chưa được tiến hành.

208
00:09:56,000 --> 00:09:59,000
OK, bây giờ câu hỏi kế tiếp là,

209
00:09:59,000 --> 00:10:02,000
bạn học được gì từ hội chứng chi ảo
bằng các thí nghiệm?

210
00:10:02,000 --> 00:10:04,000
Một trong những điều chúng tôi tìm ra là,

211
00:10:04,000 --> 00:10:06,000
khoảng phân nửa số bệnh nhân mắc chứng này

212
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
cho rằng họ có thể di chuyển chi ảo đó.

213
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
Nó sẽ vỗ vai anh em họ,

214
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
nó sẽ trả lời điện thoại, vẫy tay tạm biệt

215
00:10:12,000 --> 00:10:15,000
Những cảm giác này rất sinh động
và hấp dẫn.

216
00:10:15,000 --> 00:10:17,000
Bệnh nhân không phải bị ảo tưởng.

217
00:10:17,000 --> 00:10:19,000
Anh ta biết cánh tay không có ở đó,

218
00:10:19,000 --> 00:10:22,000
nhưng, đó là một trải nghiệm về giác quan
rất thực với anh ta.

219
00:10:22,000 --> 00:10:25,000
Tuy nhiên, khoảng nửa số bệnh nhân
không có hiện tượng này.

220
00:10:25,000 --> 00:10:29,000
Chi ảo, họ nói "Bác sĩ, chi ảo bị liệt.

221
00:10:29,000 --> 00:10:32,000
Nó co cứng một chỗ 
và đau không thể tả.

222
00:10:32,000 --> 00:10:35,000
Ước gì tôi có thể di chuyển nó,
có thể sẽ bớt đau."

223
00:10:35,000 --> 00:10:38,000
Vậy tại sao một chi ảo lại bị liệt?

224
00:10:38,000 --> 00:10:40,000
Nghe như phép nghịch hợp vây.

225
00:10:40,000 --> 00:10:43,000
Nhưng khi chúng tôi nhìn vào bệnh án,
cái chúng tôi tìm thấy là,

226
00:10:43,000 --> 00:10:45,000
những người với chi ảo bị liệt,

227
00:10:45,000 --> 00:10:49,000
cánh tay gốc bị liệt do
tổn thương thần kinh ngoại biên.

228
00:10:49,000 --> 00:10:52,000
Thần kinh chính đến cánh tay đó

229
00:10:52,000 --> 00:10:54,000
bị cắt, trầm trọng, ví dụ do tai nạn xe cộ

230
00:10:54,000 --> 00:10:57,000
Nên bệnh nhân có một cánh tay thật sự,
rất đau,

231
00:10:57,000 --> 00:11:01,000
phải bó bột trong vài tháng hoặc một năm,
sau đó

232
00:11:01,000 --> 00:11:04,000
trong một nỗ lực dại dột
để loại bỏ sự đau đớn,

233
00:11:04,000 --> 00:11:06,000
bác sĩ cắt bỏ cánh tay đó,

234
00:11:06,000 --> 00:11:10,000
rồi bạn có một cánh tay ảo
với cơn đau tương tự, đúng không?

235
00:11:10,000 --> 00:11:12,000
Đây là vấn đề nghiêm trọng
trên lâm sàng.

236
00:11:12,000 --> 00:11:14,000
Người bệnh trở nên suy sụp.

237
00:11:14,000 --> 00:11:16,000
Vài người trong số họ tự tử, OK?

238
00:11:16,000 --> 00:11:18,000
Vậy làm thế nào chữa trị hội chứng này?

239
00:11:18,000 --> 00:11:20,000
Tại sao chúng ta lại có chi ảo bị liệt?

240
00:11:20,000 --> 00:11:24,000
Khi tôi nhìn vào bệnh án thì biết rằng
họ đã có một cánh tay thật,

241
00:11:24,000 --> 00:11:27,000
dây thần kinh tới cánh tay bị cắt,

242
00:11:27,000 --> 00:11:30,000
cánh tay thật bị liệt,

243
00:11:30,000 --> 00:11:34,000
phải bó bột vài tháng trước khi
phẫu thuật cắt bỏ,

244
00:11:34,000 --> 00:11:40,000
và cơn đau ảo vẫn tiếp tục.

245
00:11:40,000 --> 00:11:42,000
Tại sao lại như vậy?

246
00:11:42,000 --> 00:11:44,000
Khi cánh tay còn nguyên nhưng bị liệt,

247
00:11:44,000 --> 00:11:47,000
não gửi yêu cầu tới cánh tay,
phần trước não, nói "Di chuyển,"

248
00:11:47,000 --> 00:11:49,000
nhưng lời hồi đáp lại là "Không."

249
00:11:49,000 --> 00:11:53,000
Di chuyển. Không. Di chuyển. Không.
Di chuyển. Không.

250
00:11:53,000 --> 00:11:56,000
Và nó gửi tín hiệu đến
mạng lưới thần kinh của não

251
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
và chúng ta gọi đó là
chứng liệt có điều kiện, OK?

252
00:11:59,000 --> 00:12:03,000
Não học được rằng, nhờ phương pháp Hebbian
liên kết đường dẫn,

253
00:12:03,000 --> 00:12:06,000
việc yêu cầu di chuyển cánh tay

254
00:12:06,000 --> 00:12:08,000
tạo ra cảm giác của một cánh tay liệt.

255
00:12:08,000 --> 00:12:10,000
Và sau đó khi cắt bỏ cánh tay,

256
00:12:10,000 --> 00:12:14,000
chứng liệt đã học được này thâm nhập vào
hình dung về cơ thể

257
00:12:14,000 --> 00:12:17,000
và thành ảo giác của bạn, OK?

258
00:12:17,000 --> 00:12:19,000
Giờ làm thế nào để giúp
các bệnh nhân này?

259
00:12:19,000 --> 00:12:21,000
Làm thế nào loại bỏ chứng liệt não đã học,

260
00:12:21,000 --> 00:12:25,000
để có thể giải tỏa anh ta khỏi cơn co rút
đầy đau đớn

261
00:12:25,000 --> 00:12:27,000
của cánh tay ảo?

262
00:12:27,000 --> 00:12:32,000
À, nói thế này, chuyện gì sẽ xảy ra nếu
bây giờ bạn gửi lệnh đến bộ phận ảo,

263
00:12:32,000 --> 00:12:36,000
nhưng cho anh ta thấy rằng
nó đang theo sự điều khiển của anh?

264
00:12:36,000 --> 00:12:39,000
Có thể bạn sẽ giải tỏa cơn đau ảo,
sự cưỡng bức ảo.

265
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
Bằng cách nào? À, bằng thực tế ảo.

266
00:12:41,000 --> 00:12:43,000
Những điều đó tốn hàng triệu đôla.

267
00:12:43,000 --> 00:12:46,000
Tôi sẽ thực hiện chỉ với 3 đôla,

268
00:12:46,000 --> 00:12:48,000
nhưng đừng nói với
nhà tài trợ của tôi nhé.

269
00:12:48,000 --> 00:12:49,000
(Cười)

270
00:12:49,000 --> 00:12:53,000
OK? Việc cần làm là tạo một thứ
mà tôi gọi là hộp kính.

271
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
Một hộp các tông có
một tấm gương ở giữa,

272
00:12:55,000 --> 00:12:59,000
và sau đó đưa bệnh nhân đầu tiên,
Derek, vào trong.

273
00:12:59,000 --> 00:13:02,000
Anh ấy phẫu thuật cắt bỏ tay 10 năm trước.

274
00:13:02,000 --> 00:13:05,000
Cắt tay bị cắt bỏ, thần kinh cũng vậy

275
00:13:05,000 --> 00:13:09,000
và cánh tay bị liệt, bó bột
trong vòng một năm, và sau đó bị cắt bỏ.

276
00:13:09,000 --> 00:13:11,000
Anh có tay ảo, đau đớn
không thể di chuyển.

277
00:13:11,000 --> 00:13:13,000
Nó là một cánh tay ảo bị liệt.

278
00:13:13,000 --> 00:13:17,000
Nên anh ta đến đây, và tôi đưa anh ta
một cái gương như thế, trong hộp,

279
00:13:17,000 --> 00:13:20,000
mà tôi đã gọi là hộp kính.

280
00:13:20,000 --> 00:13:23,000
Và bệnh nhận đặt tay trái ảo vào đó,

281
00:13:23,000 --> 00:13:25,000
cái tay co rút đau, bên trái tấm gương,

282
00:13:25,000 --> 00:13:27,000
và bàn tay bình thường bên phải tấm gương,

283
00:13:27,000 --> 00:13:31,000
và làm cùng tư thế, tư thế co chặt lại,

284
00:13:31,000 --> 00:13:34,000
và nhìn vào gương. Anh ta trải nghiệm
được gì?

285
00:13:34,000 --> 00:13:37,000
Anh ta nhìn vào tay ảo
đang được hồi sinh,

286
00:13:37,000 --> 00:13:41,000
vì anh đang nhìn vào ảnh phản chiếu
cánh tay bình thường trong gương,

287
00:13:41,000 --> 00:13:43,000
và giống như là tay ảo này đã sống lại.

288
00:13:43,000 --> 00:13:46,000
Tôi nói "Giờ thì hãy nhìn, lúc lắc nó đi

289
00:13:46,000 --> 00:13:50,000
ngón tay thật của anh, hoặc cử động
chúng khi đang nhìn vào gương."

290
00:13:50,000 --> 00:13:54,000
Anh ta có cảm giác rất sống động
khi nhìn thấy cánh tay ảo di chuyển.

291
00:13:54,000 --> 00:13:56,000
Hiển nhiên rồi, nhưng điều ngạc nhiên là,

292
00:13:56,000 --> 00:13:59,000
người bệnh nói "Chúa ơi, tay ảo tôi
đang cử động lại,

293
00:13:59,000 --> 00:14:01,000
và cơn đau, cơn co rút, giảm bớt rồi."

294
00:14:01,000 --> 00:14:04,000
Và hãy nhớ, bệnh nhân đầu tiên
bước vào trong đó --

295
00:14:04,000 --> 00:14:05,000
(Vỗ tay)

296
00:14:05,000 --> 00:14:09,000
-- cảm ơn. (Vỗ tay)

297
00:14:09,000 --> 00:14:12,000
Người bệnh đầu tiên đó, anh ta
nhìn vào gương,

298
00:14:12,000 --> 00:14:15,000
tôi nói "Hãy nhìn vào
ảnh phản chiếu của tay ảo."

299
00:14:15,000 --> 00:14:17,000
Bắt đầu khúc khích
nói "Tôi có thể thấy."

300
00:14:17,000 --> 00:14:19,000
Nhưng anh không ngốc.
Anh biết nó là ảo.

301
00:14:19,000 --> 00:14:21,000
Anh biết nó là ảnh phản chiếu của gương,

302
00:14:21,000 --> 00:14:23,000
nhưng là 1 trải nghiệm
giác quan sống động.

303
00:14:23,000 --> 00:14:26,000
Tôi bảo: "Hãy cử động tay thường
và tay ảo."

304
00:14:26,000 --> 00:14:28,000
Anh nói: "Tôi không thể. Tay ảo đau lắm."

305
00:14:28,000 --> 00:14:30,000
Tôi nói: "Hãy di chuyển tay thường."

306
00:14:30,000 --> 00:14:32,000
Anh nói: "Ôi trời, tay ảo đã cử động lại!

307
00:14:32,000 --> 00:14:35,000
Và cơn đau đang giảm bớt." OK?

308
00:14:35,000 --> 00:14:36,000
Tôi bảo: "Nhắm mắt."

309
00:14:36,000 --> 00:14:38,000
Anh ta nhắm mắt.

310
00:14:38,000 --> 00:14:39,000
"Cử động tay thường."

311
00:14:39,000 --> 00:14:40,000
"Nó lại bị bó chặt."

312
00:14:40,000 --> 00:14:42,000
"OK, mở mắt ra."

313
00:14:42,000 --> 00:14:43,000
"Ôi, nó lại cử đông!"

314
00:14:43,000 --> 00:14:45,000
Anh ta cứ như một đứa trẻ ở cửa hàng kẹo.

315
00:14:45,000 --> 00:14:50,000
OK, điều này chứng minh giả thuyết của tôi
về chứng liệt não đã học

316
00:14:50,000 --> 00:14:52,000
và tầm quan trọng của hình ảnh vào
thị giác

317
00:14:52,000 --> 00:14:54,000
nhưng tôi sẽ không nhận giải Nobel

318
00:14:54,000 --> 00:14:56,000
vì khiến một ai đó di chuyển chi ảo đâu.

319
00:14:56,000 --> 00:14:57,000
(Cười)

320
00:14:57,000 --> 00:14:58,000
(Vỗ tay)

321
00:14:58,000 --> 00:15:01,000
Nó là một khả năng hoàn toàn vô dụng.

322
00:15:01,000 --> 00:15:02,000
(Cười)

323
00:15:02,000 --> 00:15:06,000
Nhưng rồi tôi bắt đầu nhận ra,
có khả năng những hội chứng liệt khác

324
00:15:06,000 --> 00:15:11,000
mà bạn biết trong thần kinh học,
như đột quỵ, hay co rút cơ không ý thức --

325
00:15:11,000 --> 00:15:13,000
có thể có một thành phần đã học về nó,

326
00:15:13,000 --> 00:15:16,000
mà bạn có thể vượt qua bằng công cụ
đơn giản là một cái gương.

327
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
Tôi bảo: "Nghe này, Derek" --

328
00:15:18,000 --> 00:15:21,000
ban đầu anh ta không thể đi quanh
cầm cái gương để giảm cơn đau.

329
00:15:21,000 --> 00:15:25,000
"Nghe này, Derek, đem nó về và luyện tập
trong một hai tuần tới.

330
00:15:25,000 --> 00:15:27,000
Có thể sau một thời gian luyện tập,

331
00:15:27,000 --> 00:15:29,000
anh sẽ tách khỏi gương,
loại bỏ chứng liệt,

332
00:15:29,000 --> 00:15:31,000
và bắt đầu cử động cánh tay liệt lần nữa,

333
00:15:31,000 --> 00:15:33,000
rồi được giải phóng khỏi cơn đau."

334
00:15:33,000 --> 00:15:35,000
Anh ta nói được, và đem nó về nhà.

335
00:15:35,000 --> 00:15:37,000
Tôi nói: "À, hai đô. Anh có thể lấy nó."

336
00:15:37,000 --> 00:15:40,000
Anh ta đem về nhà, sau hai tuần,
gọi cho tôi,

337
00:15:40,000 --> 00:15:42,000
và nói: "Bác sĩ à, ông sẽ không tin được."

338
00:15:42,000 --> 00:15:43,000
"Sao thế?"

339
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
Anh ta bảo: "Nó biến mất rồi."

340
00:15:45,000 --> 00:15:46,000
"Cái gì biến mất?"

341
00:15:46,000 --> 00:15:48,000
Tôi đã cho là cái hộp kính bị mất.

342
00:15:48,000 --> 00:15:49,000
(Cười)

343
00:15:49,000 --> 00:15:52,000
Anh ta nói: "Không không, là cái chi ảo
đã theo tôi suốt 10 năm,

344
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
nó biến mất rồi."

345
00:15:54,000 --> 00:15:56,000
Và tôi nói, tôi đã rất lo lắng, ơn Chúa,

346
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
tôi đã thay đổi hình ảnh cơ thể
của anh ta,

347
00:15:58,000 --> 00:16:01,000
vậy còn quan điểm nhân sinh, đạo đức,
và tất cả những thứ đó?

348
00:16:01,000 --> 00:16:03,000
Tôi hỏi: "Derek, liệu anh có thấy phiền?"

349
00:16:03,000 --> 00:16:06,000
"Không, ba ngày trước, tôi đã không còn
cánh tay ảo

350
00:16:06,000 --> 00:16:09,000
và vì thế, không còn thấy đau,
thấy bó gì cả,

351
00:16:09,000 --> 00:16:12,000
cơn đau cánh tay, tất cả đều biến mất.

352
00:16:12,000 --> 00:16:16,000
Vấn đề là tôi vẫn còn các ngón tay ảo
tòng teng trên vai đây này,

353
00:16:16,000 --> 00:16:18,000
và cái hộp của ông không với tới được."

354
00:16:18,000 --> 00:16:19,000
(Cười)

355
00:16:19,000 --> 00:16:22,000
"Vậy ông có thể thiết kế lại và đặt nó
vào trán tôi,

356
00:16:22,000 --> 00:16:25,000
để tôi có thể loại bỏ những ngón tay ảo?"

357
00:16:25,000 --> 00:16:27,000
Anh ta nghĩ rằng tôi là nhà ảo thuật.

358
00:16:27,000 --> 00:16:28,000
Vậy tại sao lại thế?

359
00:16:28,000 --> 00:16:31,000
Bởi não bộ đối mặt với
xung đột cảm giác dữ dội.

360
00:16:31,000 --> 00:16:34,000
Nó đang nhận thông tin từ thị giác
là chi ảo đã trở lại.

361
00:16:34,000 --> 00:16:36,000
Mặt khác, không có cảm giác
muốn chuyển động,

362
00:16:36,000 --> 00:16:40,000
các cơ gửi tín hiệu cho biết
không có cánh tay nào.

363
00:16:40,000 --> 00:16:42,000
Và lệnh cử động cơ nói là có một cánh tay

364
00:16:42,000 --> 00:16:45,000
và bởi sự mâu thuẫn này, não giải quyết là

365
00:16:45,000 --> 00:16:48,000
không có chi ảo, không có cánh tay nào cả.

366
00:16:48,000 --> 00:16:50,000
Là một dạng chối bỏ, tống khứ
các tín hiệu.

367
00:16:50,000 --> 00:16:54,000
Và khi cánh tay biến mất,
thêm vào đó cơn đau cũng biến mất

368
00:16:54,000 --> 00:16:58,000
bởi bạn không thể có một cơn đau
lơ lửng trong không trung.

369
00:16:58,000 --> 00:17:00,000
Nên đó là cái được thêm.

370
00:17:00,000 --> 00:17:02,000
Kĩ thuật này hiện áp dụng
trên nhiều người

371
00:17:02,000 --> 00:17:04,000
bởi các nhóm khác ở Helsinki,

372
00:17:04,000 --> 00:17:07,000
nên nó có thể chứng minh có giá trị
như phương pháp chữa đau ảo,

373
00:17:07,000 --> 00:17:09,000
người ta còn thử nghiệm
phục hồi chức năng.

374
00:17:09,000 --> 00:17:12,000
Bạn thường nghĩ đột quỵ gây tổn hại
đến phần xơ,

375
00:17:12,000 --> 00:17:14,000
và bạn chẳng thể làm gì được.

376
00:17:14,000 --> 00:17:19,000
Tuy nhiên, hóa ra có vài thành phần
của chứng liệt đột quỵ cũng là do não học,

377
00:17:19,000 --> 00:17:22,000
có khả năng thành phần đó loại bỏ được
nhờ sử dụng gương.

378
00:17:22,000 --> 00:17:24,000
Điều này đã được thử nghiệm lâm sàng,

379
00:17:24,000 --> 00:17:26,000
giúp ích cho rất nhiều bệnh nhân.

380
00:17:26,000 --> 00:17:30,000
OK, để tôi chuyển sang phần thứ ba
của bài nói,

381
00:17:30,000 --> 00:17:34,000
về một hội chứng kỳ lạ khác
gọi là giác quan thứ phát.

382
00:17:34,000 --> 00:17:37,000
Được phát hiện bởi Francis Galton
vào thế kỷ 19.

383
00:17:37,000 --> 00:17:39,000
Ông là anh em họ với Charles Darwin.

384
00:17:39,000 --> 00:17:41,000
Ông chỉ ra rằng người nào đó trong xã hội,

385
00:17:41,000 --> 00:17:45,000
người hoàn toàn bình thường,
có một trạng thái kỳ lạ:

386
00:17:45,000 --> 00:17:48,000
mỗi khi nhìn một con số, nó có màu.

387
00:17:48,000 --> 00:17:52,000
Năm màu lam, bảy màu vàng, tám màu lục,

388
00:17:52,000 --> 00:17:54,000
chín màu chàm, OK?

389
00:17:54,000 --> 00:17:57,000
Nhớ rằng, họ hoàn toàn
bình thường ở các khía cạnh khác.

390
00:17:57,000 --> 00:18:00,000
Hoặc tông Đô trưởng,
đôi khi âm nhạc cũng gợi lên màu sắc.

391
00:18:00,000 --> 00:18:03,000
Đô màu lam, Fa màu lục,

392
00:18:03,000 --> 00:18:06,000
tông nhạc khác thì màu vàng, phải không?

393
00:18:06,000 --> 00:18:08,000
Tại sao lại thế?

394
00:18:08,000 --> 00:18:10,000
Galton gọi: synesthesia-giác quan trộn lẫn

395
00:18:10,000 --> 00:18:12,000
một sự pha trộn các giác quan.

396
00:18:12,000 --> 00:18:14,000
Tất cả giác quan trong ta đều riêng biệt.

397
00:18:14,000 --> 00:18:16,000
Những người này lẫn lộn các giác quan.

398
00:18:16,000 --> 00:18:17,000
Tại sao lại thế?

399
00:18:17,000 --> 00:18:19,000
Một trong hai mặt của việc này
rất hấp dẫn.

400
00:18:19,000 --> 00:18:21,000
Giác quan trộn lẫn di truyền gia đình,

401
00:18:21,000 --> 00:18:24,000
nên Galton gọi đó là cơ sở di truyền.

402
00:18:24,000 --> 00:18:28,000
Thứ hai, giác quan trộn lẫn là điều
khiến tôi đưa ra quan điểm của mình

403
00:18:28,000 --> 00:18:31,000
về chủ đề chính của bài giảng,
về sự sáng tạo

404
00:18:31,000 --> 00:18:36,000
Giác quan trộn lẫn cực kỳ phổ biến
ở nghệ sĩ, nhà thơ, tiểu thuyết gia

405
00:18:36,000 --> 00:18:39,000
và những người sáng tạo khác
hơn là số đông dân chúng.

406
00:18:39,000 --> 00:18:40,000
Tại sao?

407
00:18:40,000 --> 00:18:42,000
Tôi sắp trả lời câu hỏi này.

408
00:18:42,000 --> 00:18:44,000
Câu hỏi chưa từng được giải đáp trước đây.

409
00:18:44,000 --> 00:18:45,000
Giác quan trộn lẫn là gì?

410
00:18:45,000 --> 00:18:46,000
Có nhiều giả thuyết.

411
00:18:46,000 --> 00:18:48,000
Một trong số đó là
họ đơn giản là bị điên.

412
00:18:48,000 --> 00:18:51,000
Đó không hẳn là một giả thuyết khoa học
nên chúng ta hãy bỏ qua.

413
00:18:51,000 --> 00:18:55,000
Giả thuyết khác họ là những người
nghiện thuốc.

414
00:18:55,000 --> 00:18:57,000
Có thể đúng,

415
00:18:57,000 --> 00:18:59,000
vì điều đó phổ biến ở đây,
hơn ở San Diego.

416
00:18:59,000 --> 00:19:00,000
(Cười)

417
00:19:00,000 --> 00:19:03,000
OK. Giả thuyết thứ ba là

418
00:19:03,000 --> 00:19:08,000
hãy hỏi bản thân xem cái gì
đang diễn ra ở giác quan trộn lẫn

419
00:19:08,000 --> 00:19:11,000
Chúng tôi nhận thấy rằng vùng màu sắc
và vùng con số

420
00:19:11,000 --> 00:19:14,000
nằm cạnh nhau trong não bộ,
thuộc hồi thái dương chẩm.

421
00:19:14,000 --> 00:19:16,000
Nên có sự nhầm lẫn tín hiệu


422
00:19:16,000 --> 00:19:19,000
giữa vùng màu sắc và con số trong não.

423
00:19:19,000 --> 00:19:22,000
Nên khi nhìn một con số,
bạn thấy màu sắc tương ứng,

424
00:19:22,000 --> 00:19:24,230
đó là lý do gây ra chứng giác quan trộn lẫn

425
00:19:24,230 --> 00:19:26,000
Giờ thì tại sao lại như vậy?

426
00:19:26,000 --> 00:19:28,000
Tại sao tín hiệu lại nhầm
ở vài người?

427
00:19:28,000 --> 00:19:30,000
Có nhớ tôi nói nó di truyền
trong gia đình?

428
00:19:30,000 --> 00:19:32,000
Bạn có gợi ý rồi đó.

429
00:19:32,000 --> 00:19:34,000
Có một gen dị thường,

430
00:19:34,000 --> 00:19:37,000
một đột biến gen gây ra đường truyền chéo
bất thường này.

431
00:19:37,000 --> 00:19:39,000
Trong tất cả chúng ta, hóa ra

432
00:19:39,000 --> 00:19:43,000
chúng ta được sinh ra với mọi thứ
truyền đến mọi thứ khác.

433
00:19:43,000 --> 00:19:46,000
Nên mỗi vùng não nối với mọi vùng khác,

434
00:19:46,000 --> 00:19:48,000
chúng được cắt tỉa bớt để tạo ra

435
00:19:48,000 --> 00:19:51,000
kiến trúc mô đun đặc trưng
ở não người trưởng thành.

436
00:19:51,000 --> 00:19:53,000
Nếu có một gen gây ra việc cắt tỉa này

437
00:19:53,000 --> 00:19:55,000
và nếu gen đó biến đổi,

438
00:19:55,000 --> 00:19:58,000
thì việc cắt tỉa bị thiếu sót
ở các vùng não lân cận.

439
00:19:58,000 --> 00:20:01,270
Và nếu nó giữa vùng số và màu,
bạn mắc chứng giác quan đi kèm số-màu.

440
00:20:01,270 --> 00:20:04,000
Nếu nó giữa vùng âm và màu,
bạn mắc giác quan kèm âm-màu.

441
00:20:04,000 --> 00:20:06,000
Càng xa càng tốt.

442
00:20:06,000 --> 00:20:08,000
Chuyện gì xảy ra nếu gen này
có mặt mọi nơi

443
00:20:08,000 --> 00:20:09,000
mọi thứ kết nối chéo?

444
00:20:09,000 --> 00:20:15,000
Vâng, hãy nghĩ về điểm chung của nghệ sĩ,
tiểu thuyết gia và nhà thơ,

445
00:20:15,000 --> 00:20:18,000
khả năng tư duy ẩn dụ,

446
00:20:18,000 --> 00:20:20,000
liên kết các ý tưởng
như không liên quan,

447
00:20:20,000 --> 00:20:23,000
ví dụ "Đó là phía Đông,
và Juliet là mặt trời."

448
00:20:23,000 --> 00:20:25,000
Bạn thì không cho Juliet là mặt trời,

449
00:20:25,000 --> 00:20:27,000
điều đó nghĩa là cô ấy
là một quả cầu lửa?

450
00:20:27,000 --> 00:20:30,000
Đó là chuyện của môn tâm thần phân liệt,
phải không?

451
00:20:30,000 --> 00:20:33,000
Người thường sẽ nói
cô ấy ấm áp như mặt trời,

452
00:20:33,000 --> 00:20:35,000
Cô ấy tỏa sáng như mặt trời,
rất sống động.

453
00:20:35,000 --> 00:20:37,000
Ngay lập tức, bạn tìm thấy mối liên kết.

454
00:20:37,000 --> 00:20:40,000
Giờ nếu bạn thừa nhận đường truyền chéo

455
00:20:40,000 --> 00:20:43,000
và các khái niệm cũng có
trong các phần khác của não,

456
00:20:43,000 --> 00:20:46,000
thì nó sẽ tạo nên một khuynh hướng lớn hơn

457
00:20:46,000 --> 00:20:49,000
về tư duy ẩn dụ và sáng tạo

458
00:20:49,000 --> 00:20:51,000
ở những người có chứng giác quan trộn lẫn

459
00:20:51,000 --> 00:20:54,000
Vì vậy sự phổ biến ngẫu nhiên
giác quan đi kèm nhiều hơn 8 lần

460
00:20:54,000 --> 00:20:56,000
giữa nhà thơ, nghệ sĩ và tiểu thuyết gia.

461
00:20:56,000 --> 00:20:59,000
OK, đó là cái nhìn thuộc não học
của chứng giác quan trộn lẫn.

462
00:20:59,000 --> 00:21:01,000
Minh họa cuối, tôi có thể
thêm 1 phút nữa?

463
00:21:01,000 --> 00:21:03,000
(Vỗ tay)

464
00:21:03,000 --> 00:21:08,000
OK. Tôi sẽ cho thấy tất cả các bạn
đều có chứng này, nhưng chối bỏ điều đó.

465
00:21:08,000 --> 00:21:12,000
Đây là cái tôi gọi là chữ cái Martian.
Giống bảng chữ cái của bạn vậy,

466
00:21:12,000 --> 00:21:15,000
A là A, B là B, C là C.

467
00:21:15,000 --> 00:21:18,000
Hình dạng khác nhau thì phát âm khác nhau
phải không?

468
00:21:18,000 --> 00:21:20,000
Đây, bạn có bảng chữ cái Martian.

469
00:21:20,000 --> 00:21:22,000
Bạn có Kiki, có Bouba.

470
00:21:22,000 --> 00:21:24,000
Cái nào Kiki, cái nào Bouba?

471
00:21:24,000 --> 00:21:26,000
Ai nghĩ kia là Kiki và Bouba thì giơ tay?

472
00:21:26,000 --> 00:21:28,000
Vâng, nó một hai dạng đột biến.

473
00:21:28,000 --> 00:21:29,000
(Cười)

474
00:21:29,000 --> 00:21:31,000
Ai nghĩ đó là Bouba, là Kiki? Giơ tay nào.

475
00:21:31,000 --> 00:21:33,000
99% các bạn.

476
00:21:33,000 --> 00:21:35,000
Bạn không biết Martian.
Sao lại làm được?

477
00:21:35,000 --> 00:21:40,000
Vì tất cả đều đang có sự tưởng tượng
một mô hình giác quan thức phát chéo,

478
00:21:40,000 --> 00:21:44,000
tức là bạn đang nói sự uốn cong sắc nét
đó là kiki,

479
00:21:44,000 --> 00:21:49,000
trong vỏ não thính giác, các tế bào lông
đang được kích thích -- Kiki,

480
00:21:49,000 --> 00:21:52,000
mô phỏng sự uốn cong hình ảnh,
đột ngột của dạng răng cưa.

481
00:21:52,000 --> 00:21:55,000
Rất quan trọng vì điều này cho bạn biết

482
00:21:55,000 --> 00:21:57,000
là não bộ ở dạng nguyên thủy

483
00:21:57,000 --> 00:21:59,000
nó cứ như một sự ảo tưởng ngớ ngẩn,

484
00:21:59,000 --> 00:22:03,000
nhưng quang tử trong mắt bạn
đang thực hiện những hình dạng đó,

485
00:22:03,000 --> 00:22:06,000
và tế bào lông trong tai
đang kích thích mẫu thính giác,

486
00:22:06,000 --> 00:22:11,000
nhưng não có khả năng
trích xuất mẫu số chung.

487
00:22:11,000 --> 00:22:13,000
Một hình thức nguyên thủy
của sự trừu tượng

488
00:22:13,000 --> 00:22:18,000
và chúng ta biết nó xảy ra
trong hồi thái dương chẩm của não,

489
00:22:18,000 --> 00:22:19,000
vì khi nó tổn thương,

490
00:22:19,000 --> 00:22:23,000
những người này mất khả năng
tham gia vào Bouba Kiki,

491
00:22:23,000 --> 00:22:25,000
và cũng mất khả năng tham gia ẩn dụ.

492
00:22:25,000 --> 00:22:29,000
Nếu bạn hỏi anh ta:
"Những thứ lấp lánh không phải vàng,

493
00:22:29,000 --> 00:22:31,000
nghĩa là gì?"

494
00:22:31,000 --> 00:22:33,000
"Là kim loại và lấp lánh
chưa chắc là vàng.

495
00:22:33,000 --> 00:22:36,000
Mà phải đo trọng lượng riêng nữa."

496
00:22:36,000 --> 00:22:39,000
Họ đã hoàn toàn bỏ qua ý nghĩa ẩn dụ.

497
00:22:39,000 --> 00:22:42,000
Vùng này có kích cỡ lớn hơn khoảng 8 lần

498
00:22:42,000 --> 00:22:45,000
đặc biệt ở con người,
như ở thời nguyên thủy.

499
00:22:45,000 --> 00:22:48,000
Có thứ rất thú vị xảy ra
trong hồi góc,

500
00:22:48,000 --> 00:22:51,000
bởi nó là giao lộ giữa nghe, nhìn, và chạm

501
00:22:51,000 --> 00:22:55,000
và nó trở nên khổng lồ ở con người.
Và thứ gì đó thú vị đang diễn ra.

502
00:22:55,000 --> 00:22:58,000
Và tôi cho đó là nền tảng khả năng
độc nhất ở người

503
00:22:58,000 --> 00:23:01,000
như sự tưởng tượng, ẩn dụ và sáng tạo.

504
00:23:01,000 --> 00:23:04,000
Những câu hỏi này các triết gia
đã tìm tòi suốt thiên niên kỷ,

505
00:23:04,000 --> 00:23:08,000
các nhà khoa học chúng tôi có thể bắt đầu
bằng cách hình dung não bộ,

506
00:23:08,000 --> 00:23:10,000
và bằng thí nghiệm và hỏi đúng câu hỏi.

507
00:23:10,000 --> 00:23:12,000
Cảm ơn.

508
00:23:12,000 --> 00:23:13,030
(Vỗ tay)

509
00:23:13,030 --> 00:23:13,920
Xin lỗi.

510
00:23:13,920 --> 00:23:17,400
(Cười)